Thạch Đạt Lang
04/12/2018
Sau cuộc gặp mặt bên lề vào tối 01.12.2018 tại
Buenos Aires giữa Donald Trump và Tập Cận Bình, Mỹ và Trung đạt được một thỏa thuận tạm ngưng cuộc
chiến thương mại do ông Donald Trump khởi
xướng từ đầu năm 2018. Thương chiến Mỹ – Trung sẽ tạm ngưng trong 90
ngày để hai nước tiến hành những đàm phán về chuyển giao công nghệ, sở hữu trí
tuệ…
Theo thỏa thuận giữa lãnh đạo hai nước, Mỹ sẽ không
tăng thuế trên gói hàng trị giá 200 tỉ USD nhập khẩu của Trung Quốc từ 10% lên
25% kể từ ngày 1/1/2019 như Trump tuyên bố trước đây. Hai nước sẽ tiếp tục gặp
nhau tại Washington D.C trong thời gian sắp tới để bàn thêm chi tiết. Nếu mọi
thỏa thuận được thi hành nghiêm chỉnh, thương chiến sẽ chấm dứt. Có nghĩa là,
cuộc chiến thương mại đã tạm ngưng tiếng súng để đàm phán tiếp tục, nhưng mỗi
bên đã có những nhượng bộ rõ ràng.
Mọi người thở ra nhẹ nhõm, phòng ăn tối vang lên những
tiếng vỗ tay rộn ràng khi cuộc gặp kéo dài hơn 2 tiếng rưỡi, kết thúc với những
tuyên bố thành công từ cả hai phía. Chưa biết những thỏa thuận này có giống như
thỏa thuận giữa Donald Trump và Kim Jong-Un ở Singapore trong tháng 6 năm nay
không, chúng ta hãy kiên nhẫn chờ đợi.
Giữa những niềm
vui, những tiếng vỗ tay đầy “hồ hởi, phấn khởi”, không ít những tiếng thở dài,
buồn bã vì chiến tranh Mỹ-Trung chấm dứt mà Trung Cộng vẫn vững vàng, không chịu
sụp đổ theo kỳ vọng “bất chiến tự nhiên thành” của họ.
Không ai rõ những gì đã được thảo luận trong cuộc gặp
mặt giữa hai lãnh đạo Trump-Tập, nhưng theo tuyên bố của Thư ký Báo chí tòa Bạch Ốc, cuộc họp thành
công tốt đẹp, cho dù hai bên chưa ký kết bằng “mực đen trên giấy trắng”. Thế
thì ai là người thắng, kẻ bại trong cuộc chiến thương mại do ông Donald Trump
khởi xướng?
Thật khó để có thể tổng kết chính xác thiệt hại của
hai bên trong cuộc chiến vừa qua vì chắc chắn dưới chế độ độc tài của Tập Cận
Bình, mọi dữ kiện, số liệu báo cáo đều bị che giấu hay giảm thiểu đến mức thấp
nhất. Người ta chỉ có thể tạm sơ kết, thống kê những thiệt hại mà phí Mỹ phải
gánh chịu.
Cho đến giớ phút này, chưa có con số chính xác nào
được đưa ra, nhưng ai cũng có thể thấy hậu quả của cuộc chiến là 2 công ty sản
xuất xe hơi lớn nhất của Mỹ là GM và Ford đã phải sa thải hàng chục ngàn nhân viên.
Ngoài ra tổ hợp Tesla cũng mua đất xây dựng nhà máy Gigafactory 3 ở Thượng Hải.
Bên cạnh đó, giá nông sản ở Mỹ, đặc biệt là đậu nành xuống thấp kỷ lục trong vòng
10 năm nay, khiến nông dân ở các tiểu bang miền Trung Tây nước Mỹ khốn đốn
trong mấy tháng qua. Hiện số lượng đậu nành bán sang Trung Quốc theo số liệu giữa
tháng 10/2018, giảm 94%, nên nông dân các tiểu bang miền Trung Tây nước
Mỹ như North Dakota, Wyoming, Missouri… chưa biết phải giải quyết số lượng đậu
nành tồn kho này như thế nào. Cái cổng xuất cảng đậu nành lớn nhất của Mỹ sang
Trung Quốc đã bị đóng kín, theo thỏa thuận mới sẽ được mở ra, ngay lập tức, cổ phiếu đậu nành cho tháng tới, tăng 1,7%.
Theo ước tính của Agri Pulse, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đã khiến cho nông
dân Mỹ thiệt hại khoảng 13 tỉ đô la. Con số này phù hợp với số tiền
chính phủ Mỹ chi ra để trợ giúp nông dân 12 tỉ của ông Donald Trump trong
cuộc chiến.
Các giả thuyết cho rằng, khi thương chiến xảy ra, số
lượng hàng hóa sản xuất từ Trung Quốc nhập vào Mỹ sẽ giảm. Do thuế suất tăng,
nên giá sẽ tăng theo, người tiêu thụ sẽ mua sắm ít đi. Nhưng trên thực tế, Mỹ vẫn
tiếp tục nhập siêu từ Trung Cộng. Trong 9 tháng đầu năm 2018, thâm
thủng mậu dịch của Mỹ với Tàu Cộng hơn 301 tỉ Mỹ kim.
Như vậy, ngoài những hậu quả trực tiếp do cuộc chiến
thương mại gây ra cho các ngành công nghiệp xe ô tô, kỹ nghệ sắt thép, nông
dân…, ngay cả người tiêu thụ cũng bị ảnh hưởng gián tiếp, là điều mà nhiều người
không nhận ra.
Khi một món hàng bị tăng thuế suất, ai là người lãnh
hậu quả cuối cùng? Nhà sản xuất, công ty buôn bán sỉ và lẻ, hay là người tiêu
thụ? Chắc chắn là người tiêu thụ bởi người ta có thể tạm thời, trì hoãn, không
mua một chiếc xe giá vài chục ngàn đô la, nhưng chắc chắn vẫn phải ăn, mặc,
dùng smart phone, microwave, laptop… hàng ngày.
Khi thuế suất tăng lên, những người kinh doanh không
thể bán giá cũ, họ bắt buộc phải nâng giá để lấy thêm khoản thuế nộp cho chính
phủ, bởi nếu giữ giá cũ họ sẽ không có lời. Rõ ràng là giới tiêu thụ hay người dân Mỹ chính là nạn
nhân trực tiếp của cuộc chiến thương mại do ông Trump gây ra.
Nhiều chuyên gia, giáo sư kinh tế ở các đại học nổi
tiếng của Mỹ như Harvard, Cornell… những người từng được giải Nobel kinh tế đã
khuyến cáo Trump không nên gây ra cuộc chiến thương mại vì sẽ không có kẻ thắng,
người thua mà chỉ có bị thiệt hại nhiều hay ít hơn đối thủ mà thôi. Tuy nhiên,
ông Trump không nghe theo dù ông không lường trước những tác hại của việc ông
đang làm.
Trong bài Người
Việt Dễ Dụ đăng trên Tiếng Dân ngày 22.10.2018, người viết đã từng
tiên đoán là chiến tranh thương mại Mỹ-Trung sẽ ngưng khi 2 bên đạt được một thỏa
thuận. Điều này đã trở thành hiện thực sau khi Trump và Tập gặp nhau buổi tối
01.12.2018, bên lề cuộc họp thượng đỉnh của lãnh đạo các nước G-20.
Vậy ai thắng, ai bại trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung
vừa qua? Bại thì chắc chắn là dân Mỹ và Tàu. Thế còn ai thắng? Dạ thưa, gia
đình Donald Trump! Ngoài giấy phép cấp thêm 16 mặt hàng nhãn hiệu Ivanka được phép sản xuất ở Trung Quốc,
cấp ngày 06.11.2018, đúng ngày bầu cử giữa kỳ ở Mỹ, qua đầu năm sau, gia đình
Trump sẽ còn được lại quả nhiều món khác nữa.
Thế thì, bao giờ Tầu Cộng mới sụp đổ để Việt Cộng chết
theo?
-------------------------
Karishma Vaswani
Phóng
viên BBC mảng kinh doanh Á châu
3 tháng 12 2018
Mỹ-Trung: Trump cho Tập thêm thời gian
hay TQ đang thắng?
Sau
hàng tháng trời đe dọa và 'ăn miếng trả miếng' lẫn nhau, một 'món quà Giáng
sinh' đúng nghĩa đã xuất hiện khi cả Mỹ và Trung Quốc thống nhất tạm dừng áp
thuế quan.
Hành động nối lại tình hữu nghị này giữa Mỹ và Trung
Quốc mang đến 'thoáng chốc thư giãn' cho cả thị trường và các nhà đầu tư.
Thị trường cổ phiếu tại Châu Á được kỳ vọng sẽ sáng
sủa hơn do lo ngại của các nhà đầu tư về chiến tranh thương mại vào thời điểm bắt
đầu của năm 2019, sẽ dần 'tan đi'.
Và bạn cũng không nên ngạc nhiên bởi điều này.
Chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất
thế giới được coi là một yếu tố rủi ro rất lớn với các nhà đầu tư trong năm
nay, vì nó ảnh hưởng và đe dọa đến dự báo kinh tế của rất nhiều các quốc gia
trong khu vực châu Á Thái Bình Dương.
Mặc cho những lời dự đoán đầy ảm đạm về bữa tối có lẽ
được theo dõi nhiều nhất trên thế giới, bao gồm từ cả tôi, mối quan hệ cá nhân
giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và chủ tịch Tập Cận Bình dường như là một yếu tố
gắn kết để cả hai phía Mỹ và Trung Quốc đồng ý với những thỏa thuận mà có vẻ
như quan điểm trước đây của hai bên hoàn toàn đối lập.
Nhưng luôn là vậy, không có quá nhiều chi tiết được
nhắc đến trong thỏa thuận.
Vì vậy, hãy cùng phân tích một cách chi tiết hơn về
thỏa thuận này.
Một thỏa
thuận tốt cho cả hai?
Cả tờ Trung Quốc Nhật báo (China Daily) lẫn đài truyền
hình quốc tế CGTN đều nói rằng Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình đã đồng
ý việc tạm dừng áp thuê mới từ ngày 1/1/2019.
Chủ tịch Tập đã phải 'vật lộn' đối phó với nền kinh
tế đang ngày càng 'chậm đi' tại Trung Quốc.
Các nhà phân tích chỉ ra rằng ông Tập đang chịu áp lực
lớn phải trở về nước với một số thỏa thuận mà không gây ra thêm 'đau đớn' nào
cho các nhà sản xuất Trung Quốc.
Một vài bằng chứng cho thấy các công ty Trung Quốc
đang dần gánh chịu 'nỗi đau' từ cuộc chiến thương mại, nhưng hiện tại, ở mức
10% thì họ vẫn có thể quản lý được.
Tuy nhiên mức tăng 25% sẽ thay đổi hoàn toàn mọi thứ.
Tương tự như phía chính quyền Tổng thống Trump.
Các nhóm vận động hành lang đã gây sức ép cho ông Trump
gạt qua mối bất hòa với Trung Quốc và chỉ ra rằng mức thuế cao hơn đồng nghĩa
cũng sẽ dẫn đến mức giá cao hơn cho các nhà sản xuất Mỹ, từ đó cũng sẽ dẫn đến
mức giá cao hơn cho những người tiêu dùng Mỹ.
Trước đây, ông Trump thường gạt qua những mối bận
tâm trên, nhưng thỏa thuận lần này sẽ giúp ông trông 'mạnh mẽ' hơn khi quay lại
Mỹ, đồng thời cũng cho phép nhiều công ty Mỹ có thêm thời gian để tìm hiểu xem
cần phải làm gì nếu như những bộ thuế quan tiếp theo đi vào hiệu lực.
Mỹ thu
về những gì?
Phía Mỹ hóa ra lại có được những lợi thế tốt hơn
trong thỏa thuận này.
Tổng thống Trump đã thuyết phục được phía Trung Quốc
thảo luận về những vấn đề mà chính quyền ông đang gặp phải với cách thức kinh
doanh của Trung Quốc và một thỏa thuận khiến phía Trung Quốc phải mua một 'số
lượng lớn' những sản phẩm nông nghiệp, năng lượng và công nghiệp từ phía Mỹ.
Ngoài ra, Mỹ còn đạt được thỏa thuận trong thương vụ
Qualcomm mua lại nhà sản xuất chip NXP, 'một nạn nhân' của chiến tranh thương mại.
Chủ tịch Tập nói ông tương đối 'cởi mở' trong việc
phê chuẩn thương vụ này, sau khi Bắc Kinh đã từng không duyệt chấp thuận việc
sát nhập này hồi đầu năm.
Tổng thống Trump cũng ca ngợi Trung Quốc trong vấn đề
Bắc Triều Tiên - một phần quan trọng trong mối quan hệ của ông với Chủ tịch Tập,
và rằng cả hai sẽ làm việc để hướng tới một bán đảo Triều Tiên phi hạt nhân.
Nhưng phía Trung Quốc cũng đảm bảo 'ngôn từ' trong
thỏa thuận lần này là mơ hồ và không ràng buộc, tức không rõ Trung Quốc sẽ 'mở
cửa' đến đâu và sẽ mua bao nhiêu sản phẩm từ phía Mỹ.
Thời điểm
tiến hành
Đây là một phần quan trọng trong thỏa thuận.
Cả Trung Quốc và Mỹ đều đồng ý bất đầu thương lượng
ngay lập tức về những thay đổi liên quan đến chuyển giao công nghệ, bảo vệ sở hữu
trí tuệ, hàng rào phi thuế quan, tấn công và xâm nhập không gian mạng, dịch vụ
và nông nghiệp trong vòng 90 ngày tới.
Nếu như cả hai không đạt được thỏa thuận, mức thuế
quan 10% sẽ tăng lên mức 25%.
Hạn chót này sẽ vượt qua kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán của
Trung Quốc, và về cơ bản cả hai sẽ có thêm thời gian.
Mỹ muốn Trung Quốc từ bỏ việc chuyển giao công nghệ
và giúp các công ty Mỹ tiếp cận được nhiều hơn với thị trường Trung Quốc.
Nhưng mọi thứ đang dần thay đổi ở Bắc Kinh, theo một
bài xã luận trong Global Times.
Trong số ra ngày hôm nay, bình luận về thỏa thuận tạm
dừng áp thuế giữa ông Tập và ông Trump, báo này có nói:
"Bất kỳ quyết định nào có lợi cho sự phát triển
của Trung Quốc thì luôn đúng".
Có lẽ thỏa thuận lần này cũng rất đáng để phía Trung
Quốc phải 'hy sinh'.
Tuy nhiên, việc Trung Quốc 'hy sinh' bao nhiêu sẽ là
chìa khóa quan trọng cho thỏa thuận tạm dừng thuế quan lần này, và quyết định
thỏa thuận này sẽ chỉ là tạm thời hay lâu dài cho mối quan hệ Mỹ-Trung.
-------------------------------
Xem
thêm tin về Mỹ-Trung:
No comments:
Post a Comment