Wednesday 16 January 2013

ĐIỀU 88 BỘ LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM : "CỐ Ý TẠO RA MỘT SỰ SỢ HÃI THƯỜNG TRỰC" (Vũ Quốc Dụng / Tú Anh - RFI)




Tú Anh – RFI
Thứ tư 16 Tháng Giêng 2013

Nhân sĩ trí thc Vit Nam trong và ngoài nước thu thp ch ký kêu gi hy b điu 88 trong B Lut Hình S. Báo Quân Đi Nhân Dân ngày 13/01/2013 cho đây là mt âm mưu xóa b chế đ bng din biến hòa bình. Theo lp lun này, các công ước Liên Hip Quc công nhn quyn công dân là "bo v chế đ" và cao hơn nhân quyn. RFI đt câu hi vi Tng thư ký Hip hi Quc tế Nhân quyn (ISHR) Vũ Quc Dng t Frankfurt, Đc.

Nghe (09:33)  :  Vũ Quc Dng, Tng thư ký Hip hi Quc tế Nhân quyn 16/01/2013


RFI : Các trí thc Vit Nam cho rng Điu 88 ‘‘bóp nght quyn t do ngôn lun và gây nguy him cho trí thc, ISHR đánh giá như thế nào?

Vũ Quc Dng : Điu 88 ‘‘Ti tuyên truyn chng Nhà nước CHXHCN Vit Nam’’ thuc v chương ‘‘Các ti xâm phm an ninh quc gia’’ca B Lut Hình S Vit Nam (BLHS) là mt công c đàn áp chính tr ch không phi là mt điu lut bình thường. Chúng ta có nhiu minh chng cho điu này. Trước hết các t ng và ni hàm ca điu này rt mơ h và không được sách lut nào Vit Nam gii thích cho thu đáo.

Ngay c các lut sư ti Vit Nam cũng b bt vì nhng cáo buc vi phm điu 88. Chính lut sư tt nghip M như Lê Công Đnh, lut gia tiến sĩ ca Pháp là Cù Huy Hà Vũ, lut sư tt nghip Vit Nam như Nguyn Văn Đài và Lê Th Công Nhân, Lê Trn Lut ln nhng lut gia mi tt nghip như AnhBaSg Phan Thanh Hi và T Phong Tn cũng không th nào hiu ni điu 88.

S mơ h này giúp cho công an, vin kim sát và tòa án tha h suy din tùy tin đ bt giam và kết án. Hơn mt trăm tù nhân chính tr ti Vit Nam hin nay đu có dính dáng ít nhiu đến nhng cáo buc v ti tuyên truyn chng nhà nước. Trong nhng bn kết lun điu tra, cáo trng và bn án ca h chúng tôi thy lúc nào cũng thy n hin điu 88. Vic dùng ti danh nào đ cui cùng kết án h li là mt vn đ khác nhưng rõ ràng h b làm ti vì không cùng chính kiến vi chế đ cng sn ti Vit Nam. Cho nên điu 88 - mà nhiu nhà hí ha đã v thành 2 cái còng s 8 khóa môi người Vit Nam như mt lưỡi kiếm Damoclès treo lơ lng trên đu mi người.

Vic áp dng điu 88 tùy tin đến ni h không biết nó s php xung lúc nào. Bt h hay x ti h lúc nào là quyn ca công an. Hip hi Nhân quyn quc tế (ISHR) cho rng vic son tho mt điu lut 88 mơ h và vic áp dng điu 88 mt cách tùy tin là mt s c ý, c ý to ra mt s s hãi thường trc và không th xác đnh được mt cách rõ rt. Chính s s hãi này đã bóp nght quyn t do ngôn lun trên tt c các lãnh vc t báo chí, thông tin, truyn thông, internet, đến tư tưởng, tôn giáo, ngh thut, khoa hc, nghiên cu, ging dy Vit Nam ch không phi ch trong lãnh vc chính tr và xã hi.

Chính vì vy mà chúng ta thy trong danh sách ca bn kêu gi b điu 88 BLHS và Ngh đnh 38 vào ngày 25/12/2012 va qua đã có ch ký ca nhng đi din rt có uy tín trên tt c nhng lãnh vc này. ISHR cho rng nhng trí thc này đang thc s lo s khi thy nhng phn bin và kiến ngh hp pháp v chính sách, b máy cm quyn có th dn đến vic truy t h. Vic h lên tiếng tp th s nhc nh chính quyn Vit Nam nên rà soát li nhng điu lut li thi - nht là nhng điu lut hình s trong chương "Các ti xâm phm an ninh quc gia.


RFI : Vit Nam b quc tế ch trích v Điu 88. Vy Điu 88 có vi phm quyn t do ngôn lun theo lut quc tế không ?

Vũ Quc Dng : Vit Nam đã tham gia ký kết Công ước quc tế v Quyn Dân s và Chính tr (ICCPR) cho nên mi người Vit Nam và các dân tc khác trên thế gii ch đi chính quyn Vit Nam thành tâm và hoàn toàn tuân th nhng điu khon ghi trong đó, k c điu 19 v t do ngôn lun. Liên Hip Quc và các cơ chế ca nó như y ban Nhân quyn là u ban đm nhim vic giám sát thi hành ICCPR cũng như Hi đng Nhân quyn đã có vô s văn bn đ gii thích điu này. Cho nên vic tìm hiu cho rõ và áp dng cho đúng không phi là khó.

Chúng tôi xin tóm tt nhng vi phm ca điu 88. Trước hết theo lut quc tế, quyn t do ngôn lun gm có 2 quyn: th nht là quyn t do có quan đim riêng và th hai là quyn t do bày t quan đim ca mình. Xin ly thí d ch Phm Thanh Nghiên b bt khi đang ngi trong nhà riêng và cm trong tay mt tm giy ghi ch Hoàng Sa, Trường Sa là ca Vit Nam, Phn đi công hàm bán nước ca Phm Văn Đng. Xin nhn mnh là biên bn bt ch Nghiên ghi rõ ch b bt vì cm giy ngi trong nhà. Ch Bùi Th Minh Hng b bt đưa đi ci to vì đã đi nón lá và quàng khăn ghi ch Hoàng Sa Trường Sa Vit Nam ra đng trước Nhà th. Hai ch đã b xâm phm nghiêm trng quyn t do có quan đim, mà theo lut quc tế, là mt nhân quyn tuyt đi, nghĩa là mt nhân quyn không th b gii hn hay xâm phm trong bt c hoàn cnh nào.

V quyn bày t quan đim thì điu 19 ca ICCPR bao gm quyn tìm kiếm, tiếp nhn và ph biến mi loi thông tin trong khi điu 88 thì cm tuyên truyn, làm ra, tàng tr, lưu hành tài liu chng Nhà nước Vit Nam. Nhà nước Vit Nam là ai, b thit hi quyn li gì thì đến gi cũng không ai rõ. Tiến sĩ lut Cù Huy Hà Vũ yêu cu được đi cht vi đi din Nhà nước, là người b xem là b hi trong v án ca ông, nhưng không được. Công an Vit Nam bt c nhng người nhn được bài t mt đa ch email không quen biết, buc ti c nhng bài viết chưa ph biến tìm thy trên máy tính, và thường xuyên dn chng bng nhng bài viết và bài phng vn trên các cơ quan truyn thông có uy tín quc tế.

Điu 88 đi ngược hoàn toàn vi tinh thn ca điu 19 ca bn ICCPR và quyn t do ngôn lun được din gii rt rõ trong các bình lun lut hc ca U Ban Nhân quyn LHQ. Vic giam gi công dân Vit Nam theo điu 88 đã nhiu ln b các cơ quan LHQ lên án, c th, Cao y Nhân quyn LHQ và T Công tác v Giam gi Tùy Tin ca Hi đng Nhân quyn LHQ đã phi nhiu ln can thip trong năm qua. Ngay c Báo cáo viên Đc bit v T do Ngôn lun ca LHQ cũng không được sang thăm Vit Nam mc dù đã có yêu cu t năm 2002.

Tôi còn nh trong đt Cu xét Báo cáo Đnh k toàn Thế gii v Nhân quyn hi năm 2009, đ tài vi phm quyn t do ngôn lun ti Vit Nam là đ tài b nhiu quc gia phê bình nht. Chúng ta cn biết rng Điu 88 ra đi năm 1999, nghĩa là, 17 năm sau khi Vit Nam gia nhp ICCPR. Ti sao lúc đó - năm 1999 - và ngay c đến bây gi điu 88 không chu thích ng vi điu ước quc tế này cho thy Vit Nam không ni lut hóa nhng cam kết quc tế và rõ ràng không thc tâm thi hành nhng cam kết.


RFI : Lý do an ninh quc gia thường được chính quyn Vit Nam đưa ra đ gii hn quyn t do ngôn lun. Vy lý do này có xác đáng không ?

Vũ Quc Dng : Chính lut quc tế cũng không quan nim rng quyn t do cá nhân phi tuyt đi nên điu 19 ca ICCPR cũng có đt ra nhng gii hn. Nhưng nhng gii hn này phi hp lý đ không làm trit tiêu chính cái quyn t do ngôn lun. Lut quc tế biết rng vic gii hn rt d b li dng và lm dng nên đã đưa ra nhng qui đnh rt cht ch.

Như đã trình bày trên, điu 19 ca ICCPR không cho phép gii hn quyn t do có quan đim vì nó là mt quyn tuyt đi. Đi vi quyn bày t quan đim thì điu 19 cho phép gii hn đ bo v an ninh quc gia, nhưng bt phi ra lut đc bit thích ng vi hoàn cnh ngoi l này. Trước hết lut quc tế hiu nhu cu bo v an ninh quc gia là khi có xy ra tình trng khn trương thc s đe da sinh mng toàn quc gia và Nhà nước chính thc công b tình trng khn trương này. Th đến, trong đo lut liên quan, mc đích ca vic gii hn phi được đnh nghĩa rõ ràng, nhng bin pháp đưa ra phi liên quan trc tiếp đến mc đích và mc đ ca nhng bin pháp phi có chng mc tương xng vi mc đích nêu ra.

Điu 88 không tha mãn nhng điu kin k trên. Vit Nam đã có hòa bình trong bao năm nay và chưa bao gi ban b tình trng khn trương vì quc gia b đe da toàn din. Cho nên phi hiu là cm t an ninh quc gia được dùng trong BLHS ch là s an toàn ca chế đ cng sn đương quyn và do đó không phi là trường hp đ áp dng nhng gii hn theo khon 3 ca điu 19 ICCPR.

Có mt bài trước đây trên t Quân Đi Nhân Dân cũng nêu ra quyn t quyết v chính tr theo ICCPR đ bin minh rng chế đ chính tr hin nay cn được bo v. Trong luât quc tế quyn t quyết dân tc liên quan đến tư cách chính tr trên trường quc tế ca mt quc gia, nghĩa là 1 trong 3 tư cách: Đc lp, b đô h hay b bo h; ch không liên quan đến th chế chính tr ca mt nước. Vic mo xưng quyn t quyết dn đến hiu lm cho rng chính quyn có toàn quyn x lý người dân và không cho bt c quc gia nào can thip vào.


RFI : Quyn công dân và nghĩa v công dân được hiu thế nào trong quan nim nhân quyn ?

Vũ Quc Dng : Quyn công dân là quyn ca nhng người có quc tch ca mt quc gia và được Hiến pháp và lut pháp nước đó bo v. Nhân quyn là quyn ca con người, vì h là người, có giá tr đi vi mi người mi nơi trên thế gii, và được lut pháp quc tế đnh nghĩa và bo v. Nói chung quyn công dân không được phép mâu thun vi nhân quyn ph quát. Nếu có mâu thun hay khác bit thì có th xy ra tình trng vi phm nhân quyn.
Trong trường hp này, nếu quc gia đó là thành viên ca mt công ước quc tế thì cơ chế giám sát ca công ước này s xem xét trường hp vi phm. Nếu không tham gia bt c công ước nào và v vi phm nhân quyn là nghiêm trng thì Hi đng Nhân quyn và các cơ chế ca nó vn tiến hành xem xét. Cho nên không th tách quyn công dân ra khi nhân quyn được và mt quc gia không th tùy tin mà x lý công dân ca mình được. Lý lun cho rng mi nước có quyn xét x công dân phm pháp ca mình theo lut riêng là đúng, nếu lut và vic xét x không vi phm lut nhân quyn quc tế, và là sai nếu vi phm lut nhân quyn quc tế.

Trong tinh thn đó, điu 29 ca Tuyên ngôn Nhân quyn Quc tế, đưa ra trách nhim h tương gia công dân và Nhà nước. Theo đó, người công dân phi có nghĩa v đi vi "cái cng đng mà ch trong đó h mi có th phát trin mt cách toàn vn t do và nhân cách ca mình trong nhng gii hn chính đáng ca mt xã hi dân ch. Cho nên đây vn đ nghĩa v công dân ch đt ra khi nhà nước cũng phi hoàn thành nhim v bo đm đy đ các nhân quyn cho công dân.

Nói chung, nhng bài báo viết v nhân quyn trên t Quân Đi Nhân Dân thường có c tình ct xén ch này, lp ghép khái nim ch kia đ bin h cho lp trường nhân quyn cá bit ca Vit Nam. Vic làm này s làm cho người dân Vit Nam hiu sai lut nhân quyn quc tế và càng làm cho Vit Nam khó hi nhp vi quc tế v mt nhân quyn.


-------------------------------------------







No comments:

Post a Comment

View My Stats