Cuộc
chiến ở Ukraine đã đi đến bước ngoặt
Gideon Rachman -
Financial Times
Nguyễn Thị Kim Phụng, biên dịch
15/09/2022
https://nghiencuuquocte.org/2022/09/15/cuoc-chien-o-ukraine-da-di-den-buoc-ngoat/
Sau khi người Nga thất thế, một giai đoạn mới
và nguy hiểm hơn trong cuộc xung đột đã bắt đầu.
Cảnh tượng
quân đội Nga rút lui thành hàng dài ở Ukraine là điều đáng chú ý – nhưng không
có gì đáng ngạc nhiên.
Đối với
Nga, cuộc chiến này đã đi theo hướng tồi tệ ngay từ những ngày đầu. Vladimir
Putin đã không đạt được chiến thắng chớp nhoáng mà ông mong muốn vào ngày
24/02. Đến tháng 4, người Nga đã buộc phải rút lui trong nhục nhã sau khi tìm
cách chiếm đóng Kyiv.
Những lợi
ích hạn chế mà Nga đạt được trong sáu tháng qua đã phải trả giá rất đắt. Lực lượng
ban đầu do Điện Kremlin tập hợp có khoảng 200.000 quân. Tháng trước, Mỹ ước
tính rằng 70.000-80.000 người trong nhóm này đã bị giết hoặc bị thương kể từ
khi bắt đầu cuộc xâm lược.
Không muốn
thừa nhận rằng Nga đang có chiến tranh, Putin đã từ chối áp dụng chế độ nghĩa vụ
quân sự bắt buộc. Ngược lại, Ukraine đã huy động toàn bộ dân số nam giới ở độ
tuổi trưởng thành. Kết quả là, Ukraine hiện có nhiều binh sĩ trên chiến trường
hơn Nga.
Người
Ukraine cũng có lợi thế về tinh thần chiến đấu và vũ trang. Họ đang chiến đấu để
bảo vệ đất nước của mình. Nguồn cung cấp vũ khí tiên tiến từ Mỹ và châu Âu – đặc
biệt là tên lửa tầm xa chính xác – có nghĩa là họ hiện đang được trang bị tốt
hơn so với Nga.
Viễn cảnh
Nga bị đánh bại là có thật và đáng để phấn khởi. Nhưng những bước tiến của
Ukraine cũng mở ra một giai đoạn mới và nguy hiểm hơn trong xung đột.
Hình ảnh
dân thường khóc nức nở ôm hôn binh sĩ Ukraine khi họ giải phóng các thị trấn và
làng mạc khỏi tay quân Nga đã nhấn mạnh mục đích của cuộc chiến. Nếu bị Nga chiếm
đóng vĩnh viễn, người ta sẽ mất đi tự do chính trị, và sẽ bị cưỡng chế bằng các
vụ giết người, tra tấn, và trục xuất.
Một chiến
thắng dễ dàng của Nga ở Ukraine cũng sẽ mở ra cánh cửa để tiếp tục gây hấn với
các nước láng giềng – bao gồm Moldova, và có lẽ cả các thành viên NATO như
Estonia, Latvia, và Litva. Khả năng đó đủ đáng báo động để thuyết phục Phần Lan
và Thụy Điển xin gia nhập NATO.
Nếu Nga bị
đánh bại, mối đe dọa xâm lược bao trùm phần còn lại của châu Âu sẽ biến mất. Bầu
không khí chính trị toàn cầu cũng sẽ thay đổi. Thất bại của Nga sẽ gây ra khó
khăn ở Bắc Kinh và Mar-a-Lago. Trong những tuần trước khi xảy ra xâm lược, Trung Quốc đã tuyên bố xác
lập tình bạn “không có giới hạn” với Nga. Donald Trump thì nói rằng Vladimir
Putin là một “thiên tài.” Những lời nhận
định đó bây giờ không chỉ vô đạo đức, mà còn ngu ngốc.
Tuy nhiên,
cũng cần phải nhận định thận trọng. Gần một phần năm lãnh thổ Ukraine vẫn đang
bị chiếm đóng. Người Nga sẽ cố gắng tập hợp lại và lực lượng Ukraine có thể bị
dàn mỏng quá mức.
Câu hỏi phức
tạp thực sự là điều gì sẽ xảy ra nếu Nga phải đối mặt với một thất bại nhục nhã
– có lẽ bao gồm cả việc mất Crimea, khu vực đã bị chiếm đóng vào năm 2014 và
khiến Moscow rất vui mừng?
Thay vì chấp
nhận thất bại, Putin có thể sẽ cố gắng leo thang. Tuy nhiên, các lựa chọn của
ông lại có phần hạn chế và không hấp dẫn. Việc từ chối kêu gọi tổng động viên
phản ánh nỗi lo sẽ khuấy động làn sóng đối lập trong xã hội Nga. Việc huy động
lực lượng, huấn luyện, và trang bị cho họ sẽ mất nhiều tuần – trong khi cuộc
chiến lại đang diễn ra nhanh chóng.
Ngay từ đầu
cuộc xung đột, Putin đã ám chỉ rằng Nga có thể sử dụng vũ khí hạt nhân. Nhà Trắng
luôn xem xét khả năng này một cách nghiêm túc. Khi chiến tranh kéo dài và tình
hình trở nên tồi tệ đối với Nga, lo ngại rằng Putin có thể sử dụng vũ khí hạt
nhân đã giảm đi một chút, nhưng vẫn chưa biến mất. Như một nhà hoạch định chính
sách cấp cao của phương Tây đã nói với tôi vào tuần trước: “Chúng ta phải nhớ rằng
hầu hết mọi cuộc tập trận quân sự của Nga mà chúng ta đã quan sát thấy đều có
liên quan đến việc sử dụng vũ khí hạt nhân.”
Tuy nhiên,
sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine rõ ràng chứa đựng nguy cơ là bản thân nước
Nga cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi bụi phóng xạ. Phản ứng chính trị toàn cầu sẽ rất
tiêu cực, và một phản ứng quân sự của phương Tây, nhiều khả năng là phi hạt
nhân, sẽ là điều không thể tránh khỏi.
Giống như
các nhà lãnh đạo Nga trong quá khứ, Putin hy vọng rằng mùa đông sẽ giúp ông. Thông
báo gần đây của Nga rằng họ sẽ cho ngừng hầu hết các nguồn cung cấp khí đốt cho
châu Âu chắc chắn là nhằm khiến những người ủng hộ phương Tây của Ukraine phải
phục tùng.
Nhưng
Putin phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố để có thể chiến thắng trong trò chơi khí đốt.
Một mùa đông lạnh giá, hoặc một làn sóng cuộc biểu tình chính trị ở phương Tây
sẽ có lợi cho ông. Nhưng không thể chỉ trông chờ vào chúng. Chính phủ Đức cho
biết nước này “hiện đã chuẩn bị tốt hơn cho việc Nga ngừng cung cấp khí đốt,”
và tổng mức dự trữ khí đốt là gần 87%. Ngoài ra, các khoản trợ giá năng lượng
đang được triển khai trên khắp châu Âu.
Vì vậy, vị
trí của nhà lãnh đạo Nga có vẻ đang gặp nguy hiểm. Ngay từ đầu, một số nhà lãnh
đạo phương Tây đã thầm hy vọng rằng Putin sẽ đánh mất quyền lực do hậu quả của
chiến tranh. Tổng thống Joe Biden thậm chí đã thốt ra điều đó.
Nhưng nếu
Putin bị phế truất, có lẽ là bởi một cuộc đảo chính, thì người thay thế ông nhiều
khả năng sẽ là một người theo chủ nghĩa dân tộc cứng rắn, hơn là một người theo
chủ nghĩa tự do. Những tiếng nói bất đồng chính kiến gay gắt nhất ở Nga hiện
nay là từ các sĩ quan và những người theo chủ nghĩa dân tộc – những người kêu gọi
leo thang chiến tranh. Một giả thuyết đang lan truyền trong giới tình báo
phương Tây là vụ sát hại Daria Dugina, một nhà báo theo chủ nghĩa dân tộc, đã
được dàn xếp bởi cơ quan an ninh Nga như một lời cảnh báo dành cho nhóm cực hữu
dám chỉ trích Putin.
Một nước
Nga bị đánh bại sẽ không biến mất khỏi bản đồ. Nó sẽ vẫn sở hữu một số lượng lớn
vũ khí hạt nhân, và sự uất hận sẽ càng thêm dồn nén.
Rõ ràng có
rất nhiều nguy hiểm đang chờ ở phía trước. Nhưng đôi khi tin tốt cũng phải được
ghi nhận tương xứng. Trong một năm vốn đã ảm đạm, những chiến thắng của quân đội
Ukraine trong tuần qua chắc chắn là tin tốt mà chúng ta cần.
*
Nguồn: Gideon Rachman, “The
Ukraine war has reached a turning point,” Financial Times,
12/09/2022
-------------------------------
Có thể
bạn quan tâm:
1.
Putin xù lông để che đậy thế
yếu của mình?
2.
Đại kế hoạch của
Vladimir Putin đang dần sụp đổ
4.
Sáu phương án thay thế
cho vùng cấm bay ở Ukraine
5.
Tại
sao lính đánh thuê Wagner của Nga sẽ gặp khó khăn ở Ukraine?
6.
Phần
Lan và Thụy Điển gia nhập NATO làm lập luận của Putin sụp đổ
7.
Đánh bại
Nga có giúp ngăn chặn chiến tranh trong tương lai?
8.
Năm thuyết âm mưu mà Putin đã
vũ khí hóa
No comments:
Post a Comment