Chính
sách “bế môn toả cảng” thời cộng sản
Trần Trung Đạo
https://vietnamthoibao.org/vntb-chinh-sach-be-mon-toa-cang-thoi-cong-san/
Giới thiệu: Người viết đã có dịp thăm viện bảo
tàng nổi USS Constitution đặt tại góc vịnh Boston vài lần nhưng cuối tuần qua lần
đầu tiên nhìn cảnh USS Constitution nã pháo. Dù chỉ là biểu diễn, tiếng pháo của
chiến hạm này nhắc nhở một chặng đường lịch sử của dân tộc Việt bắt đầu từ
chính sách Bế Môn Tỏa Cảng dưới thời Nhà Nguyễn. Xin nhắc, pháo của USS
Constitution đã từng bắn dọa vào Đà Nẵng dưới thời Thiệu Trị, tháng 5, 1845. Một
trăm ba chục năm sau, 1975, trên phạm vi cả nước, một chính sách tương tự nhưng
Bế Môn Tỏa Cảng về mặt nhận thức đã được đảng CS thực hiện để ngăn chặn đà tiến
của dân tộc hội nhập vào dòng phát triển dân chủ tự do của nhân loại. Khác một
điểm, thời Thiệu Trị không có nhiều tiếng nói bất đồng, ngày nay, qua nhiều
ngã, nhiều cách, nhiều tầng lớp người dân, các tiếng nói bất đồng đã cất lên. Họ
còn ít, còn yếu nhưng so với 1975, phong trào dân chủ Việt Nam đã lớn mạnh hơn
nhiều. Đường còn dài, còn xa nhưng họ đã đi và với lòng yêu nước, lý tưởng tự
do, sớm hay muộn họ cũng sẽ đến. Dù phải chịu lao tù, họ hãnh diện được sống
trong thời đại mà những nỗ lực của họ sẽ mở ra trang sử mới cho dân tộc.
Tiếng pháo
của USS Constitution đồng thời cũng nhắc lại bài viết này.
———————
Tôi đang sống
ở Boston. Không biết vì lý do gì, lịch sử của thành phố này lại có rất nhiều
liên hệ, có khi gắn bó và cũng có lúc oan khiên với lịch sử Việt Nam. Và biểu
tượng lâu đời nhất của mối quan hệ Việt Mỹ đầy biến cố là USS Constitution, chiếc
hạm được ủy nhiệm đầu tiên của hải quân Mỹ, bây giờ là một viện bảo tàng nổi nằm
ở góc vịnh Boston.
Hơn hai
trăm năm, trước khi có USS Nimitz, USS George Washington, USS Constitution được
hạ thủy 1798 và được trang bị 54 khẩu đại bác, là niềm kiêu hãnh của hải quân Mỹ.
Nhưng cũng chính chiến hạm này đã bắn vào Đà Nẵng năm 1845.
Câu chuyện
bắt đầu vào tháng 5-1845, USS Constitution trên chuyến hải hành thiện chí, đã
ghé Đà Nẵng để xin cung cấp thức ăn, nước uống và xin phép chôn cất một thủy thủ
vừa qua đời. Tuy nhiên, khi biết Việt Nam đang giam giữ Giám mục Dominique
LeFevre, một nhà truyền giáo Pháp đang bị cầm tù, Đại Úy Hạm Trưởng John Percival
yêu cầu Việt Nam trao trả tự do cho giám mục. Phía Việt Nam từ chối. Hạm trưởng
Percival tức giận và chỉ huy một đội quân võ trang đổ bộ xuống Ðà Nẵng. Ông tống
đạt thư đòi Việt Nam phải trao trả tự do cho Giám Mục LeFevre, đồng thời, cũng
để chứng tỏ quyết tâm của mình, hạm trưởng đã hạ lệnh bắt ba viên quan Việt Nam
trú phòng Ðà Nẵng làm tù binh. Phía Việt Nam cũng nhất định không trả tự do cho
giám mục. Không làm gì được, cuối cùng, Hạm trưởng Percival đành thả tù binh và
ra đi. Trước khi nhổ neo, ông ra lịnh cho giàn trọng pháo của USS Constitution
nã vào biển Đà Nẵng một loạt để bày tỏ thái độ bất bình. (Peter Kneisel, In
search of the lost grave, Boston Globe, 10-29-2000)
Không chỉ
mỗi Việt Nam bị hiếp đáp, thị uy, nhưng cùng một khoảng thời gian đó, 1852, Hạm
trưởng Matthew Perry, trên những chiến hạm tương tự như USS Constitution bây giờ,
cũng đã đe dọa chủ quyền nước Nhật. Hạm trưởng Matthew Perry chưa bắn viên đạn
nào, chỉ phô trương lực lượng thôi nhưng đã làm nước Nhật suy nghĩ.
Trong khi đó,
các vua triều Nguyễn vẫn an nhiên. Những viên đại bác từ USS Constitution bắn
vào Đà Nẵng không làm lung lay bức tường thành hủ nho, phong kiến, lạc hậu
trong ý thức của các vua nhà Nguyễn.
“Bế môn tỏa
cảng” chưa hẳn là một sai lầm. Nếu đóng cửa để suy nghĩ, để gặm nhắm cái nhục,
để uống cái đau của một nước yếu, để trau dồi, học hỏi, canh tân và rồi vươn
lên thì cũng không đáng trách. Các vua triều Nguyễn không được như thế. Chính
sách “bế môn tỏa cảng” thời nhà Nguyễn là bản sao chính sách “bế môn tỏa cảng”
của nhà Thanh dẫn đến việc Trung Hoa bị ngoại bang chia năm xẻ bảy sau đó.
Mặc cho
dông bão phương tây đang ùn ùn kéo tới, vua tôi nhà Nguyễn vẫn cứ tiếp tục miệt
mài đèn sách trong kho kinh sử Trung Hoa, vẫn Tứ Thư Ngũ Kinh, vẫn trọng đạo
Thánh Hiền, vẫn hãnh diện vì “Văn như Siêu Quát vô tiền Hán, Thi đáo Tùng Tuy
thất thịnh Đường.”
Học ngày
đó là học để ra làm quan, để làm thơ chứ không phải để giúp dân, cứu nước.
Trong Việt Nam Sử Lược sử gia Trần Trọng Kim viết về giáo dục dưới triều Nguyễn:
“Bao nhiêu công phu của người đi học chú trọng vào sự học cho nhớ những sách Tứ
Thư, Ngũ Kinh cùng những lời thể chú của tiền nho trong những sách ấy và học
thêm mấy bộ sử nước Tàu.”
Và ông kết
luận: “Bởi vậy ai hay kinh nghĩa đã nghĩ mình hơn người, ai tài thi phú đã tưởng
mình giỏi nghề trị nước. Việc đời thì tối tăm mờ mịt mà lại tự phụ và kiêu
căng, cho thiên hạ như rơm rác, coi mình như thần thánh”. ( Trần Trọng Kim, Việt
Nam Sử Lược, chương VI “Chế độ và tình thế nước Việt Nam đến cuối đời Tự Đức”)
Câu “Việc
đời thì tối tăm mờ mịt mà lại tự phụ và kiêu căng, cho thiên hạ như rơm rác,
coi mình như thần thánh” đọc lên nghe cay đắng nhưng thực tế làm sao.
Trần Trọng
Kim viết câu này cách đây gần một trăm năm nhưng nếu ai chỉ mới đọc lần đầu có
thể hiểu lầm vừa được viết từ Hà Nội tối hôm qua.
Phong trào
giải thể chế độ thực dân được phát động sau thế chiến thứ nhất và trở thành một
cao trào bùng nổ khắp các quốc gia Á Phi cùng với việc ra đời của Liên Hiệp Quốc
sau thế chiến thứ hai.
Phần lớn
các quốc gia bị trị lần lượt giành được tự do. Dọc bờ sông Nile cho đến vùng Địa
Trung Hải, các dân tộc Phi châu từng bước xây dựng lại đất nước họ. Tại Á Châu,
các quốc gia thuộc địa như Ấn Độ, Mã Lai, Singapore, Nam Dương, hay vừa hình
thành sau thế chiến thứ hai như Đài Loan, Nam Hàn tập trung nỗ lực vào việc tái
thiết và canh tân đất nước để đuổi kịp đà tiến nhân loại. Hành trình dân chủ
hóa tại các quốc gia này gặp rất nhiều hy sinh, thử thách, có khi phải nhuộm bằng
máu, nhưng đó cũng là một mục tiêu đích thực và không thể nào thay thế mà đất
nước họ phải đạt đến.
Giống như
các nước Phi châu xa xôi và Á châu gần gũi, lẽ ra Việt Nam cũng có cơ hội giành
độc lập và bắt tay xây dựng đất nước. Việt Nam, với nguồn tài nguyên thiên
nhiên phong phú, một lực lượng lao động cần cù, một dân số không quá đông hay
quá ít, một ý chí quật cường hun đúc từ lịch sử bốn ngàn năm, nếu không phải là
con rồng, con phượng của Á Châu thì cũng không đến nỗi thua kém Thái Lan,
Philippines, Ấn Độ, Mã Lai, Singapore, Nam Dương.
Không.
Trong lúc
những quốc gia cùng số phận đã vượt qua, đã vươn lên, Việt Nam vẫn máu đổ thịt
rơi, hàng triệu người dân Việt Nam vô tội vẫn tiếp tục ngã xuống mỗi ngày trên
đồng ruộng Việt Nam.
Tại sao?
Bởi vì
khác với các phong trào giành độc lập tại các nước Á Phi, Việt Nam có đảng Cộng Sản.
Toàn bộ
chính sách của Mỹ từ 1946 đến thời kỳ Liên Xô sụp đổ đều hướng đến một mục tiêu
duy nhất là ngăn chặn sự bành trướng của chủ nghĩa Cộng Sản (Containment
Policy). Tuy nhiên, tùy thuộc vào điều kiện kinh tế, chính trị, quân sự của mỗi
quốc gia, việc áp dụng chính sách ngăn chặn diễn ra dưới nhiều hình thức khác
nhau.
Đối với Việt
Nam, để đương đầu với một đội quân hùng mạnh của đảng Cộng Sản Việt Nam đang
“thừa thắng xông lên” sau trận Điện Biên Phủ, với sự yểm trợ vũ khí dồi dào của
các quốc gia khối Cộng Sản đứng đầu là Liên Xô và Trung Cộng, trong lúc tại miền
Nam một quân đội quốc gia non trẻ đang mới hình thành, Mỹ đã chọn giải pháp trực
tiếp can thiệp bằng quân sự.
Một trăm
hai mươi năm, sau khi USS Constitution đến Đà Nẵng, mùa hè 1965, các chiến hạm
Mỹ từng đoàn cập bến. Những đơn vị Thủy Quân Lục Chiến Mỹ đầu tiên đổ bộ. Ngày
đó, người Mỹ chưa biết nhiều về con người Việt Nam, văn hóa Việt Nam. Thật ra họ
cũng không cần biết. Việt Nam chỉ là điểm trên bản đồ chiến lược toàn cầu của Mỹ.
Và để thực
hiện chính sách ngăn chặn Cộng Sản (Containment Policy), Mỹ mang máy móc sang Đức,
mang sách vở sang Nhật nhưng lại mang bom đạn sang Việt Nam.
Thế nhưng,
cuộc chiến chưa tàn mà người Mỹ đã bỏ đi khi chính sách toàn cầu thay đổi. Họ
ra đi vội vàng như đã đến lúc mặc cho cây dân chủ ở miền Nam phải chết non khi
vừa bén rễ, mặc cho hàng triệu người lính miền Nam hết súng, hết đạn, đưa lưng
trần chịu pháo, mặc cho hàng triệu đồng bào miền Trung, miền Tây Nguyên phải
tay bồng bế con thơ, lưng cõng cha mẹ già, bỏ làng mạc ruộng vườn chạy trốn
trong lúc T54, T76 đang rượt đuổi theo sau.
Trong ly
rượu mừng chiến thắng ở Moscova, ở Trung Nam Hải, có nước mắt của những đứa bé
Việt Nam không cha, có máu của những bà mẹ Việt Nam bất hạnh nhỏ xuống khắp ba
miền.
Mỗi khi
nhìn USS Constitution tôi lại nghĩ đến những quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ. Trong
suốt hơn mười năm làm việc ở trung tâm thành phố Boston, tôi đi ngang qua đó
nhiều lần và thậm chí có dịch một bài báo của tờ Boston Globe về chuyện người
lính hải quân Mỹ đầu tiên thuộc USS Constitution được mai táng tại Đà Nẵng,
nhưng chưa bao giờ đặt chân lên chiếc tàu chiến đó.
Ghét Mỹ
chăng? Không. “Quốc gia chỉ có quyền lợi chứ không có kẻ thù”, câu nói quen thuộc
đó đã được Ngoại Trưởng Mỹ Hillary Clinton lập lại khi bắt tay lãnh tụ độc tài
Muammar Gaddafi tháng 9, 2009, và không lâu sau đó cũng chính bà Hillary
Clinton tuyên bố Muammar Gaddafi phải chịu trách nhiệm cho những vi phạm nhân
quyền tại Libya mặc dù nhân quyền tại Libya bị chà đạp hơn 40 năm chứ không phải
chỉ vài tuần trước đó.
Nhìn số phận
của các dân tộc Libya, Ai Cập, không thể không nghĩ đến số phận hẩm hiu suốt mấy
trăm năm của dân tộc mình.
Thật vậy.
Nếu có một dân tộc phải được xếp vào danh sách những dân tộc chịu đựng dưới
chính sách đô hộ hà khắc, đồng hóa bất nhân và diệt vong tàn bạo nhất trong bàn
tay của các đế quốc ngoại bang xâm lược thì bên cạnh một Do Thái với hai ngàn
năm lưu vong và những lò thiêu sống của Hitler, một Armenia bị diệt chủng dưới
gót giày của đế quốc Ottoman, phải có một Việt Nam trong một ngàn năm nô lệ dưới
các triều đại Tần, Hán, Ngô, Tấn, Tùy, Đường, Minh.
Thật vậy.
Nếu có một dân tộc là nạn nhân của chế độ thực dân tàn bạo với tất cả cực hình
tàn khốc, thì bên cạnh một Congo trước những thanh gươm bén của vua Bỉ Leopold,
một Triều Tiên dưới chính sách đồng hóa của Nhật, phải có một Việt Nam dưới gót
giày Thực Dân Pháp gần suốt một trăm năm. Thực dân đến Việt Nam không phải để
gieo rắc tinh thần tự do được dấy lên từ cách mạng 1789 mà để cướp đoạt tài
nguyên và bóc lột tận cùng sức lao động của nhân dân Việt Nam.
Phải chi
ông bà chúng ta ngày đó biết thức thời mở cửa, tiếp nhận nhiều nguồn khác nhau
để hóa giải ngoại lực, từng bước hiện đại hóa đất nước để tăng cường nội lực
thì có thể đã thoát nạn thực dân, Cộng Sản và Việt Nam đâu đến nỗi này.
Dù sao, lịch
sử là một dòng sông không ngừng chảy. Có lúc phải vượt qua những mỏm đá cheo
leo nhưng cũng có khi êm đềm phẳng lặng. Không ai có thể thay đổi quá khứ nhưng
có thể học từ những sai lầm, những thiếu sót để làm đúng tương lai.
Nhân loại
chỉ mới qua khỏi thập niên đầu của thế kỷ nhưng đã bước một bước thật dài trong
khoa học kỹ thuật và đời sống xã hội. Thời đại hôm nay là thời đại dân chủ. Từ
anh chăn cừu trên thảo nguyên Mông Cổ cho đến người thợ mỏ Phi châu đều đã có
quyền chọn lựa người lãnh đạo của mình.
Hành trình
phát triển của loài người có tính quy luật, từ thấp đến cao, từ lạc hậu đến văn
minh, từ thu hẹp đến rộng mở. Trong quá trình đó, nhân loại đã trải qua nhiều
thảm họa nhưng cũng đã chứng minh khả năng của con người có thể vượt qua thảm họa
bằng con đường dân chủ.
Năm 1974,
chỉ có 41 nước trong số 150 quốc gia trên thế giới theo chế độ dân chủ. Năm
1990, ba phần năm tổng số quốc gia trên thế giới theo chế độ dân chủ. Và hôm
nay, dân chủ, tuy mức độ còn khác nhau nhưng đang là thực tế tại hầu hết quốc
gia, ngoại trừ một rất số nhỏ, trong đó có Việt Nam.
Người Việt
có quyền tin rằng tuổi trẻ Việt Nam chứ không ai khác sẽ là những người mang giọt
nước tự do trong lành tưới lên cánh đồng khô cháy Việt Nam. Những thế hệ trẻ của
Việt Nam thế hệ đầu thiên niên kỷ đang đứng trước nhiều thử thách nhưng cũng
nhiều triển vọng. Nhưng không. Tuy có nhiều tiếng nói bất đồng vang lên và nhiều
nhóm trẻ đang hoạt động trên khắp các nẻo đường đất nước cũng như trong
internet, Việt Nam vẫn chưa có một phong trào tầm vóc đủ lớn như Tunisia hay Ai
Cập. Sức đẩy từ phía dân tộc vẫn chưa đủ mạnh để đưa cuộc cách mạng dân chủ đến
nhanh hơn và tiết kiệm được nhiều hơn những hy sinh chịu đựng của đồng bào.
Tại sao? Có nhiều lý do, nhưng trong bài này, tôi
muốn nói đến một lý do tư tưởng, rằng suốt bao năm qua giới lãnh đạo đảng Cộng
Sản Việt Nam đã áp dụng một chính sách “bế môn tỏa cảng” tư duy tinh vi và hệ
thống.
Đọc bài
báo Kết nạp Đảng tại Harvard đăng trên hầu hết các báo trong nước để thấy cái
tác hại của chính sách “bế môn tỏa cảng” tư duy trong nhận thức của hai trí thức
trẻ Trần Phương Ngọc Thảo và Lê Anh Vinh.
Vua quan
thời nhà Nguyễn miệt mài trong Tứ Thư Ngũ Kinh nho giáo thì giới trí thức trẻ
ngày nay bị đầu độc bằng chủ nghĩa Mác Lê và tư tưởng Hồ Chính Minh phản văn
minh, phản khoa khọc và phản tiến bộ.
Chính sách
“bế môn tỏa cảng” tư duy đã làm các em tin một cách chân thành rằng khác với
các đảng Cộng Sản Liên Xô, Đông Đức, Ba Lan, đảng Cộng Sản Việt Nam do dân mà
ra, từ dân mà có, đảng Cộng Sản Việt Nam là dân tộc Việt Nam là một, và do đó,
đảng lãnh đạo dân tộc Việt Nam là chuyện tự nhiên như thời tiết.
Đảng Cộng
Sản và dân tộc Việt Nam chẳng những chưa bao giờ là một mà từ trong bản chất đã
có tính mâu thuẫn triệt tiêu nhau.
Như lịch sử
đã chứng minh, chính sách của đảng, dù có lúc cực kỳ chuyên chính và cũng có
khi tương đối nới lỏng để làm nhẹ áp lực quần chúng, mục tiêu cộng sản hóa toàn
cõi Việt Nam và đặt dân tộc Việt Nam dưới quyền cai trị tuyệt đối của đảng
không hề thay đổi.
Có người
cho rằng, đảng Cộng Sản ngày nay không còn là một đảng theo quan điểm Mác Lê
đúng nghĩa nữa mà thực tế chỉ là một đảng cướp. Đừng quên, đảng cướp cũng cần
phải có một cơ sở lý luận, bởi vì khác với con vật, con người có ý thức và sống
bằng một niềm tin. Kim Nhật Thành có Chủ Nghĩa Độc Lập Tự Cường (Juche),
Muammar Gaddafi có Chủ Nghĩa Xã Hội Hồi Giáo (Green book), ngay cả nhà độc tài
tàn ác nhất Phi châu là Thượng sĩ Mobutu Sese Seko cũng dựng nên một lý tưởng
quốc gia mà ông ta gọi là Nhận Thức Đúng (Authentication).
Dưới thời
nhà Nguyễn, từ vua quan đến dân chúng, nói cho cùng cũng chỉ là nạn nhân của một
nhận thức bảo thủ sai lầm kế thừa suốt thời kỳ phong kiến, chính sách “bế môn tỏa
cảng tư duy” của đảng CS ngày nay là một chủ trương, một chính sách nhằm che đậy
mọi ánh sáng văn minh từ bên ngoài rọi vào cùng lúc xây dựng một thiên đường
hoang tưởng bên trong.
Những lãnh
đạo đảng đang hô hào lý tưởng Cộng Sản tại Việt Nam hôm nay, thật ra, đã từ lâu
không còn tin vào miệng lưỡi của chính mình, nhưng những thuốc độc bọc đường đó
đã tàn phá bao nhiêu thế hệ trẻ Việt Nam.
Các em Trần
Phương Ngọc Thảo và Lê Anh Vinh như được nhắc trong bài báo, là tài nguyên của
đất nước chứ không phải của đảng Cộng Sản. Như những trí thức trẻ, các em chắc
đang mơ một ngày không xa Việt Nam sẽ thành một Singapore hay một Nam Hàn. Tuy
nhiên, khi trở về sống, làm việc và va chạm với thực tế chính trị tại Việt Nam,
các em sẽ hiểu ra, ngày nào Việt Nam còn bị cai trị dưới một chế độ độc tài đảng
trị CS, ngày đó giấc mơ ra biển lớn của các em sẽ không bao giờ thành hiện thực.
Không ai
có thể lấy tay che mặt trời. Chính sách “bế môn tỏa cảng tư duy” tinh vi nhưng
không thể bưng bít sự thật mãi mãi và bưng bít được mọi người. Vẫn có rất nhiều
tuổi trẻ Việt Nam đang dấn thân trên nhiều ngả đường đất nước. Họ đang bị trấn
áp, đe dọa, tù đày nhưng không bỏ cuộc. Từ trong những nhọc nhằn mà họ đang chịu
đựng có một niềm hãnh diện dâng lên vì được sống trong thời đại mà những nỗ lực
của họ sẽ mở ra trang sử mới cho dân tộc.
Lật đổ một
nhà độc tài khác với thay đổi một cơ chế độc tài. Đảng Cộng Sản bám sâu vào đất
nước mấy mươi năm, tác hại không chỉ về kinh tế chính trị mà trầm trọng hơn về
nhận thức, tư tưởng và văn hóa. Trường Chinh đã viết trong Luận cương văn hóa
1943: “Phải hoàn thành cách mạng văn hóa mới hoàn thành được cuộc cải tạo xã hội”.
Cách mạng dân chủ hôm nay, do đó, phải bắt đầu từ
việc tháo gỡ các nhận thức sai lầm về lịch sử, xóa bỏ văn hóa Cộng Sản để mở đường
cho cách mạng dân tộc dân chủ toàn diện và triệt để.
Đường cách
mạng dân chủ Việt Nam có thể còn nhiều chông gai, sỏi đá, đòi hỏi nhiều thời
gian và kiên nhẫn trong mỗi chúng ta, nhưng là một con đường vinh quang, đích
thực, một bước phát triển không thể nào đảo ngược của dân tộc và loài người.
Tin
Bài Liên Quan:
RFI
– Blogger Điếu Cày: Tin giả gây phân hóa phong trào dân chủ Việt Nam
VNTB
– Bernie Sanders, phong trào cấp tiến và ảo tưởng “dân chủ xã hội” Mỹ
VNTB – Đừng tưới nước lên gốc
cây đã mục
No comments:
Post a Comment