Phóng
sự Ukraina: Những cái chết của binh lính Nga và phản ứng của công chúng
Cù Tuấn dịch từ New York
Times
Tháng Tư 7, 2022
Hinh : https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2022/04/cc.png?w=551&h=363
Ivan Kononov, một trung úy trong lực lượng
lính thủy đánh bộ Nga, là người rất thích nấu ăn. Em trai của Kononov cho biết,
anh mình đã nấu đồ ăn Ý cho đơn vị trên thực địa và đổi khẩu phần lấy các đồ
gia vị khi anh phục vụ ở Syria.
Em trai Aleksandr Kononov, đã nhìn thấy anh lần
cuối tại nhà xác bệnh viện quân sự ở thành phố Rostov-on-Don, miền nam nước Nga
vào tháng 3. Trung úy Kononov, 34 tuổi, đã thiệt mạng trong cuộc đọ súng tại một
nhà máy thép ở thành phố cảng Mariupol của Ukraina. Em trai Kononov kể lại, khi
bước đến nhà xác, anh đi qua cánh cổng mở của một nhà kho và nhìn thấy hàng chục
túi đựng thi thể màu đen xếp trên sàn nhà.
Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại, anh
Kononov, 32 tuổi, cho biết chỉ sau cái chết của anh trai mình, anh mới bắt đầu
chú ý đến cuộc chiến đang diễn ra chỉ cách nhà anh hơn 50 dặm. Và anh nhận ra rằng
anh trai mình đã chết trong một cuộc chiến mà “không ai cần đến”.
Anh Kononov, người làm việc trong lĩnh vực
kinh doanh vận tải hàng hóa, cho biết: “Nếu tất cả mọi người đều biết mọi thứ,
thì sẽ có biểu tình,” đề cập đến nhận thức của công chúng Nga nói chung. “Và
tôi nghĩ đó sẽ là điều tốt nhất. Bởi vì cuộc chiến này phải dừng lại. Không nên
có cuộc chiến nào cả.”
Sáu
tuần sau khi Tổng thống Vladimir V. Putin xâm lược Ukraina, nhiều người Nga vẫn
không hề hay biết về mức độ thiệt hại sâu sắc của đất nước họ – cũng như về sự tàn sát và hành động tàn nhẫn mà quân đội Nga gây ra
khi quân đội nước này rút lui khỏi miền Bắc Ukraina. Nhưng mỗi ngày trôi qua
thì thực tế chiến tranh đã đi vào cuộc sống của các gia đình càng thường xuyên
hơn khi giấy báo tử và túi màu đen đựng xác được đưa đến, khiến một số người
như anh Kononov bắt đầu đặt câu hỏi về cuộc chiến này.
Tuy nhiên, đối với những người khác, các tin tức
nghiệt ngã về số thương vong chỉ làm tăng thêm quyết tâm đánh bại Ukraina và ủng
hộ cuộc chiến của ông Putin với phương Tây.
“Nếu Mỹ không cung cấp vũ khí cho bọn phát xít
Ukraina, thì sẽ không có cái chết của những chàng trai trẻ của chúng tôi,”
Aleksandr Chernykh, người đã mất đứa con trai 22 tuổi Luka Chernykh, một hạ sĩ
trong tình báo quân đội, cho biết trong một phỏng vấn qua điện thoại. “Ý kiến cá nhân của tôi là chúng ta chỉ nên đánh Mỹ bằng bom
hạt nhân và thế là xong luôn, cho họ thôi cái trò can dự vào chuyện nội bộ của
các nước khác”.
Việc các nỗi đau cá nhân ngày càng gia tăng
trong cuộc chiến có làm suy yếu quyết tâm tập hợp xung quanh Điện Kremlin của
công chúng hay không, có thể giúp xác định tương lai của cuộc xung đột này. Với
việc nhấn mạnh rằng cuộc xâm lược Ukraina chỉ là một “hoạt động quân sự đặc biệt”
và sẽ không có lính nghĩa vụ nào được cử đi chiến đấu, chính phủ Nga vẫn đang cố
gắng tránh gây ấn tượng rằng cuộc chiến trên bộ lớn nhất châu Âu kể từ năm 1945
này sẽ đòi hỏi sự hy sinh về người rất lớn của những người Nga bình thường.
Một
cuộc khảo sát gần đây của tổ chức thăm dò độc lập Levada cho thấy 35% người Nga
không chú ý hoặc không quan tâm đến các sự kiện ở Ukraina; và trên truyền hình
nhà nước hiếm khi đề cập đến những cái chết của binh lính Nga.
Lần cuối cùng Nga công bố số thương vong do do
cuộc chiến này là ngày 25 tháng 3, với con số 1.351 người chết. Các quan chức Mỹ
hồi tháng trước cho biết một ước tính thận trọng về số người chết của Nga lên tới
hơn 7.000 người. Đài BBC tiếng Nga hôm thứ Tư cho biết họ đã thống kê được
1.083 quân nhân Nga tử vong đã được các quan chức địa phương hoặc các phương tiện
truyền thông địa phương công bố trên khắp nước Nga. Nhưng 20% số ca tử vong đó liên quan đến các sĩ quan – một
con số không tương xứng cho thấy rằng rất nhiều cái chết của các binh sĩ cấp thấp
hơn có thể không được báo cáo.
Sự
im lặng chính thức về thương vong của quân Nga đã
gợi lại cuộc chiến của Liên Xô ở Afghanistan. Về cuộc xung đột đó, tác giả người
Belarus Svetlana Alexievich sau đó đã viết, “chỉ có tin đồn về những thông báo
về cái chết đến những túp lều ở nông thôn và các quan tài kẽm được chuyển đến
những căn hộ có tường ốp đá”.
Lần này, những mẩu tin tức về những cái chết đến
với công chúng Nga từ các thông báo của chính quyền địa phương và các trường đại
học cũng như thông báo trên các trang mạng xã hội của các người vợ và người mẹ.
Và khi nó đến, các tin tức nghiệt ngã này thường được che đậy bằng ngôn ngữ
chính thức của cuộc chiến.
Thống đốc khu vực Ryazan ở miền tây nước Nga gần
đây cho biết 4 người đàn ông đến từ khu vực này đã chết “trong cuộc đấu tranh
chống lại chủ nghĩa dân tộc xấu xa”. Tại Ulyanovsk, một thành phố bên sông
Volga, vợ của Thượng tá Vladislav Lukonin thuộc Sư đoàn Dù cận vệ 106 đăng tải
rằng chồng bà đã hy sinh để bảo vệ “bầu trời hòa bình trên đất nước Nga”.
Khi trường Cao đẳng Sư phạm Công nghiệp ở
thành phố phía tây Klintsy tiết lộ cái chết của một sinh viên mới tốt nghiệp,
Aleksei Prigoda, 23 tuổi, trên trang mạng xã hội của mình vào tuần này, họ nói
rằng anh “đã chết khi tham gia ‘Chiến dịch quân sự đặc biệt trên Lãnh thổ
Ukraina , để ‘làm tròn bổn phận của mình đối với Tổ quốc.’
Ngày hôm sau, trường đại học đã thông báo về một
lễ hội âm nhạc vào cuối tuần này có tên là “Vì hòa bình! Vì nước Nga! Vì Tổng
thống! ” gồm 10 nhóm nhạc rock địa phương.
Vào những năm 1980, cuộc chiến tranh khốc liệt
ở Afghanistan cuối cùng đã làm công chúng thêm thất vọng đối với sự cai trị của
Liên Xô. Một Ủy ban của những người mẹ của binh lính Nga, được thành lập vào cuối
cuộc chiến để bảo vệ những thanh niên trẻ tuổi khỏi bị quân đội lạm dụng, đã
giúp hình thành một xã hội dân sự mới, phá vỡ sự im lặng của nhà nước này.
Nhưng cuộc chiến Afghanistan đã kéo dài một thập
kỷ. Anastasia Nikolskaya, một nhà xã hội học ở Moscow, cho biết bà không thấy bằng
chứng nào về những cái chết trên chiến trường khiến người Nga chống lại cuộc
chiến ở Ukraina.
Không giống như Afghanistan, bà nói, công
chúng Nga hiện đang được giải thích rõ ràng về lý do tại sao đất nước Nga phải
chiến đấu: vì an ninh của chính họ trước sự xâm lược của phương Tây và chống lại
chủ nghĩa phát xít. (Tổng thống Putin nói rằng chính phủ Ukraina do bọn phát
xít điều hành để biện minh cho chiến tranh). Bà cho biết, phần lớn người dân
Nga đang cố gắng tránh động vào những tin tức về cái chết của dân thường.
“Chúng tôi đang cố gắng tránh xa những thông
tin như vậy,” bà nói. “Thật quá đau đớn để nghe và biết về các tin tức này.
Chúng tôi không thể làm bất cứ điều gì về nó.”
Ủy ban của các bà mẹ binh sĩ Nga vẫn còn đang
hoạt động, nhưng họ cố gắng tránh xa tầm nhìn của công chúng do nhà nước đang
đàn áp những người phản đối chiến tranh. Họ đã nhận các câu hỏi từ những người
đang tìm kiếm con trai và anh trai, bằng chứng này vẫn còn trên các trang của họ
trên mạng xã hội VKontakte của Nga.
Một người đàn ông đã viết: “Tôi đã không nhận
được tin tức từ anh trai mình trong một tuần. Tôi phải liên hệ với ai? Hôm qua,
người hàng xóm của tôi được thông báo rằng cô ấy sẽ nhận được thi thể con trai
mình trong vài ngày tới”.
Tại nước cộng hòa Bắc Ossetia, miền Nam nước
Nga, một sĩ quan dự bị tên là Oleg Marzoyev đã theo dõi các trường hợp bị chết
của tất cả những người lính trong khu vực này trên tài khoản Telegram và
Instagram của anh, và viết rằng anh làm như vậy vì chính phủ đã không làm.
“Người đưa ra những quyết định này, họ đang cố
gắng đạt được điều gì?” Marzoyev đã viết vào tháng trước. “Mọi người có một câu
hỏi: Tại sao lại không có thái độ phù hợp với những di vật của người đã chết?”
Với số người chết vì cuộc chiến ngày càng gia
tăng, những lời xì xầm về sự nguy hiểm của chiến sự ở Ukraina đã lan tới công
chúng Nga, và thậm chí đã có những trường hợp các binh sĩ cố gắng trốn tránh việc
chiến đấu.
Mikhail Benyash, một luật sư ở thành phố
Krasnodar, miền Nam nước Nga, cho biết ông đã nhận được hơn 100 yêu cầu từ các
quân nhân và các thành viên nghĩa vụ vệ binh quốc gia Nga về các quyền hợp pháp
của họ nếu họ từ chối chiến đấu.
Benyash nói rằng ông đang bảo vệ ba thành viên
vệ binh quốc gia, những người phản đối quyết định sa thải họ vì từ chối lệnh đi
đến Ukraina. Chín người khác đã bị áp lực phải từ bỏ các khiếu nại, ông nói.
“Họ không thấy có ích lợi gì khi giết bất cứ
ai,” ông nói về những người Nga đã từ chối chiến đấu. “Thêm vào đó, họ không thấy
có lợi ích gì khi bị giết.”
Nhưng đối với các gia đình binh sĩ, việc tuyên
truyền của nhà nước vẫn tiếp tục có ảnh hưởng. Ông Chernykh, người có con trai
lớn lên tại một thị trấn nhỏ ở Siberia và đã chết cách đó hàng nghìn dặm về
phía tây, gần thị trấn Konotop của Ukraina, cho biết ông không xem tin tức trên
truyền hình. Tuy nhiên, ông nói rằng Nga đang chiến đấu với bọn phát xít do Mỹ
tài trợ và ông bác bỏ ý kiến cho rằng quân đội của đất nước ông có thể phải chịu trách nhiệm cho những
hành động tàn bạo bị phanh phui ở Ukraina.
Ông Chernykh, vốn là một kỹ sư, cho biết trong
một cuộc phỏng vấn qua điện thoại từ thành phố Krasnoyarsk của Siberia: “Tôi biết
tinh thần Nga và tôi biết rằng người Nga không bắn vào dân thường. “Chỉ có bọn
phát xít mới có thể làm điều đó.”
Tại một thành phố khác của Siberia,
Khanty-Mansiysk, một phụ nữ 38 tuổi tên Alina – cô yêu cầu giấu họ của mình vì
sợ hậu quả – cũng nói rằng cô tin rằng anh trai cô, một trung tá, đã bỏ mạng
khi chiến đấu với bọn phát xít.
Vừa khóc cô vừa nói rằng một nhóm nhỏ phát xít
ở Ukraina đang gây ra tình trạng căng thẳng bằng cách khuyến khích hành vi ngược
đãi người Nga. Cô nói, tất cả chỉ là dư âm của Chiến tranh Thế giới thứ hai,
khi một số người Ukraina đã hợp tác với Đức Quốc xã – một câu chuyện được kể rất
nhiều lần trên truyền hình Nga.
“Đây là sự lặp lại của những gì đã xảy ra trước
đây,” cô nói. “Đây là một sự lặp lại của lịch sử này.”
Đối với nhiều người khác, họ có cảm giác như
không làm được gì trước những sự kiện ngoài tầm kiểm soát của họ. Ở Bắc
Ossetia, Marina Kulumbegova, 25 tuổi, đã tránh không xem tin tức. Cha của cô,
Robert Kulumbegov, 47 tuổi, đã rời đến miền đông Ukraina vào ngày đầu tiên của
cuộc chiến để cung cấp hàng tiếp tế cho quân đội Nga, sau đó ở lại để chiến đấu.
Cô nói, “bởi vì ở đó có những cậu bé bằng tuổi em trai tôi” – chỉ mới 23.
“Những người duy nhất biết điều gì đang thực sự
xảy ra là những người đang chiến đấu ở đó,” cô nói trong một cuộc phỏng vấn qua
điện thoại từ thành phố Vladikavkaz. “Nói về cuộc chiến, nói lên ý kiến của bạn về nó, hoàn toàn không có ích lợi gì.”
----------------------------
Có liên quan
Giải
thích các phản ứng trái chiều nhau của công chúng Việt Nam đối với cuộc khủng
hoảng Nga-Ukraina
Tháng Ba 23, 2022
Tháng Ba 30, 2022
No comments:
Post a Comment