NỘI
DUNG :
.
.
================================
.
Tôi biết Dạ
Thảo Phương tình cờ qua Facebook, nhờ mấy bài thơ gõ vội và ném lên màn
hình. Một hôm Phương bỗng vào Inbox, chị nói thích chúng. Tôi search google thì
thấy… à ra là một nhà thơ từng nổi tiếng. Chúng tôi nói chuyện về thơ, mỗi lúc
một nhiều. Bỗng một ngày Phương bảo với tôi rằng chị sắp công bố một sự thật chấn
động mà bản thân đã giấu kín suốt 23 năm qua. Tôi nghe. Ừ, một nạn nhân của cưỡng
hiếp. Nhưng đã 23 năm rồi…
Trong cảm giác của tôi, câu chuyện của 23 năm
trước chỉ là một ký ức, giờ là lúc nói ra khi người ta đã bình tâm và an ổn.
Chúng tôi chat với nhau, rồi Phương nói “chị call được không”...
- Mình xin lỗi Hạo, mình không gõ được nữa…
Rồi Phương òa khóc. 23 năm rồi còn khóc nấc
lên như vậy ư… “Ba ngày rồi mình không ngủ được, từ khi vụ Ngô Hoàng Anh quấy rồi
các bạn nữ, nỗi đau của mình sống lại, cơn trầm cảm lại tái phát…”.
- Xin lỗi Hạo, nếu mình nói có lộn xộn khó hiểu,
mình bị mất kết nối ngôn ngữ. Phương khóc…
Cuộc điện thoại bị gián đoạn liên tục vì
Phương không thể tiếp tục nói. Chúng tôi đã gọi điện cho nhau nhiều lần sau đó,
có những lần cuộc thoại kéo dài cả 2 giờ đồng hồ. Lần nào chị cũng khóc. Việc kể
lại câu chuyện như tự mình cầm dao mổ lại vết thương đã liền sẹo từ lâu, hay
đúng hơn là tự mình chọc vào vết nội thương chưa lành, làm cho nó bị hở miệng,
sâu hoắm.
Một tháng nay không mấy khi chị ngủ. Một tháng
gần như thức trắng. Chị không ngủ được. Sự đau đớn và cơn trầm cảm làm chị hoảng
loạn. Lần nào đang nói chuyện chị cũng òa khóc và không thể tiếp tục.
Tôi đọc những gì chị viết. Đọc được vài đoạn lại
phải bỏ máy đứng dậy đi ra sân hút thuốc. Nó quá sức chịu đựng của một con người.
Nếu đúng là sự việc đã diễn ra như thế thì đó là một tội ác man rợ, bắt một người
con gái yếu đuối làm nô lệ tình dục, khống chế cô ta, cười cợt, nhạo báng và
khiêu khích con người trước mắt thiên hạ - một thiên hạ toàn văn nhân thi sĩ
danh nổi như cồn. Người con gái bị mang ra làm trò tiêu khiển như một con chuột
nhắt trong nanh vuốt của con mèo, giữa thanh thiên bạch nhật, trải suốt mấy năm
trường thống khổ.
Phương nói, chị sẽ đưa sự việc ra ánh sáng,
nhưng giờ chị không làm được việc gì cả, đầu óc quay cuồng, không biết bắt đầu
từ đâu. Rồi một tuần trôi qua, hai tuần… một tháng… Phương loay hoay, vấp té,
nhớ nhớ quên quên… Một hôm Phương nhắn “ngày mai”. Rồi ngày mai cũng đi qua,
không thấy gì. Chị bấn loạn. Đã biết bao cái “ngày mai” như thế trôi đi…
23 năm! 23 năm rồi, tôi là một người không phải
loại vô cảm nhưng cũng không tài nào tưởng tượng được một sự việc đã xảy ra ở
23 năm trước mà lại còn có thể “thao túng” con người ta đến mức khủng khiếp như
vậy. Nói chuyện với chị, nghe giọng rủn rẩy, nghe tiếng khóc và và sự lộn xộn
trong ngôn từ, tôi mới dần dần cảm nhận được sự tàn hủy ghê gớm của tội ác cưỡng
hiếp.
Đó là một bản án chung thân, là một nhà tù khổ
sai vĩnh viễn đối với đời một con người.
Ai có thể hiểu chị? Ai có thể cảm nhận được nỗi
đau của những người phụ nữ bị cưỡng hiếp đang khiếp đảm co rúm trong bóng tối ở
ngoài kia? Từ bản thân mình mà suy, tôi đã bật ra trong đầu cái câu cay đắng rằng
“không ai cả”, không ai có thể hiểu và cảm thấu nỗi đau ấy. Và tôi hiểu tại sao
chị đã nhiều lần tự tự, nhiều lần cha mẹ đã phải đưa chị đến bệnh viện để rửa
ruột. Và tôi lại càng hiểu vì sao nạn nhân cô độc, không ai có thể cảm nhận được
cơn đau ấy. Nó xé nát nạn nhân ra như người ta xé một con cua sống.
Câu chuyện của chị, tôi không chứng kiến, nó
cũng chẳng có bằng chứng nào thuyết phục ngoài một bản tường trình của những
người như họa sĩ Thành Chương, nhà thơ Nguyễn Việt chiến, Lê Tâm, Phong Điệp…
những người đã chạy tới và trực tiếp nhìn thấy Lương Ngọc An đang nằm đè lên chị
trong phòng làm việc khi họ nghe tiếng la hét kêu cứu của chị. Và hình ảnh ấy
sau này đã được lãnh đạo báo văn nghệ kết luận là “xô xát, đánh nhau”! Nhưng,
qua triền miên mất ngủ, qua sự hoảng loạn, qua nước mắt, qua sự run rẩy, qua
cơn loạn thần, qua tiếng nấc nghẹn của chị, tôi biết chắc rằng chị đã phải trải
qua một cuộc hành hình tàn bạo nhất trong đời một con người, mà di chứng còn để
lại là những cơn trầm cảm, những hồn xiêu phách lạc, những sự ngây ngây dại dại
cho tới bây giờ…
Chúng ta đòi bằng chứng của tội ác, đúng vậy,
cần bằng chứng. Nhưng chừng ấy chưa đủ, phải đến với nhau bằng sự thấu cảm và
lòng tri âm, bằng không ta cũng chỉ thấy kẻ ác và nạn nhân, mà không thấy con
người.
Thái Hạo
.
Trịnh
Sơn · Theo dõi
Lên
báo
https://m.baomoi.com/pho-tong-bien-tap-bao.../c/42243730.epi
M.BAOMOI.COM
Phó tổng biên tập báo Văn nghệ bị tố cưỡng hiếp
đồng nghiệp: Người trong cuộc nói gì?
Phó tổng biên tập báo Văn nghệ bị tố cưỡng hiếp đồng nghiệp:
Người trong cuộc nói gì?
.
============================================
.
Một đêm muộn, nhà thơ Dạ Thảo Phương gọi
cho tôi từ Đức. Chị bày tỏ sự bối rối trước những điều chính mình đang nghĩ và
cảm thấy. Chị gửi cho tôi biên bản của một cuộc cưỡng hiếp, bạo hành, vu khống
và hãm hại chính trị từ hơn 20 năm trước - dài nhiều nghìn chữ. Những gì tôi đọc
đêm đó tạo cảm giác đau đớn và dằn vặt hơn những gì các bạn đọc bây giờ rất nhiều.
Văn bản trên mạng bây giờ, đã là một sự kìm nén cảm xúc của tác giả.
Tôi đã khách quan và sẽ khách quan. Tôi nói với
nữ nhà thơ, rằng tất cả những điều này, về một con người khác, chỉ có chị có thể
chịu trách nhiệm. Không ai nói thay lời chị được. Tôi cũng không thể khuyên chị
nên tố cáo, hay đừng tố cáo. Khi người ta đang khủng hoảng, đẩy người ta về đâu
cũng là tạo nghiệp, khuyên gì cũng là tôi có tội. Chị tự quyết định. Tôi chỉ bảo,
vì chị nói rằng tâm lý mình đang yếu – mà không ai biết rằng cuộc công bố này
có thể dẫn đến đâu – nên chị hãy tìm cách giải quyết tâm lý của mình trước khi
làm bất kỳ điều gì, vì khi đã bàn đến “trầm cảm”, thì kẻ thù số 1 cho tính mạng
của chúng ta, chính là bản thân mình.
Hôm nay chị đã quyết định xuất bản lời tố cáo.
Đẩy viên đá từ đỉnh đồi và nhìn nó lăn, chấp nhận đất có thể sụt dưới chân
mình. Dù tôi tin những gì đã đọc, nhưng đó là một cảm giác rất cá nhân, tôi
không có ý định thuyết phục người khác tin theo.
Tôi viết status này chỉ để chia sẻ một điều.
Lác đác đã có người hỏi: “Tại sao đến giờ mới tố cáo?”. Hơn hai mươi năm rồi,
chẳng phải thế là vô lý hay sao? Tôi sẽ chỉ phân tích một đoạn ngắn trong
status của Dạ Thảo Phương, để nói về một điều mà tôi hiểu.
Đó là khi nữ nhà thơ nói rằng chị muốn tố cáo,
vì chị đọc được các bình luận trong những vụ bạo lực tình dục gần đây. Những
bình luận tấn công nạn nhân, và chính là loại dư luận đã làm nhân vật 23 năm
trước không dám lên tiếng. Nó làm chị đau lòng và cảm thấy cần lên tiếng.
Khoan bàn đến sự thật. Hãy nói về tính hợp lý:
đó là một mệnh đề mà tôi hiểu. Vì tôi cũng ngột ngạt khi đọc được, nghe được những
bình phẩm về nạn nhân của bạo lực tình dục gần đây. Những luận điểm kiểu “Con
này thật ra cũng là loại...”, hoặc “Lúc đầu toàn tự nguyện, xong đến lúc cơm
không lành canh không ngọt mới tố cáo...”, hoặc “Làm gì có ai hiếp được, chẳng
qua là...”.
Kinh tởm hơn nữa – và có thể bạn không nhận ra
cái u nhọt này trong não mình – là trong các vụ việc mà kẻ bị tố cáo có địa vị
chính trị - rất hay có luận điểm “con này gài bẫy”. Gài bẫy chứ, vì từ đầu sao
vào phòng với người ta, hay đồng thuận đi hát karaoke với ông kia; vì chẳng qua
là chuyện đấu đá chính trị ấy mà; vì thích thì gào to lên lúc đấy là được sao
giờ mới tố; và vì cơ bản, là các bạn biết con mẹ nó hết về cuộc đời rồi, làm gì
có tình huống nào làm khó được các bạn, các bạn có bao giờ biết chịu nhục trước
cường quyền là cái gì đâu (thề).
Nhưng các bạn không nhận ra rằng ngay trong thời
điểm các bạn hạ thấp những cô gái này trong hệ quy chiếu với quyền lực, tiền bạc,
nam tính; ngay trong thời điểm bạn bình phẩm “con này gài bẫy (ấy mà)”, chính bạn
đã tôn thờ cường quyền đến mức ngu muội. Chính bạn, nói với bản thân: “Có cái
gì trên đời quan trọng bằng tiền và quyền đâu? Trong chuyện này không có gì để
xem xét hết, nhân phẩm con cặc. Đầu tao lúc này chỉ nghĩ đến tiền và quyền của
ông kia thôi đéo nghĩ được cái gì khác chúng mày ạ. Đây là gài bẫy, chỉ có thể
là gài bẫy”.
Luận điểm này, chính là bằng chứng cho thấy
chúng ta có thể hèn hạ đến mức độ nào khi nghĩ về quyền lực.
Tất nhiên, bạn biết tính tôi, ngày thường đọc
những điều đó, tôi chỉ lầm bầm: “ĐM bọn hèn hạ”, rồi đóng facebook đi làm việc.
Nhưng hôm nay, tôi cầu khẩn mọi người nghĩ lại về cách ứng xử với những người tố
cáo tấn công tình dục. Bạn hỏi rằng tại sao những người bị lạm dụng, bị tấn
công không tố cáo? Vì bầu không khí chung của cả xã hội, vẫn đang sẵn sàng ném
vào mặt một người phụ nữ thứ giọng điệu kiểu: “Chẳng qua là” và “Con này cũng
là loại”. Người ta có quyền sợ. Và thật ra, họ rất nên sợ. Thứ dư luận này đáng
sợ đến mức, nếu có ai đó khuyên nhau thôi nhịn nhục mà sống tiếp, cũng không hẳn
là lời khuyên sai.
Làm ơn đi, nghĩ kỹ một chút và nhận ra rằng
trong đầu mình – ngay cả khi bạn là nữ giới - vẫn còn định kiến giới, vẫn còn
cái tư tưởng nhìn phụ nữ từ trên xuống và nghĩ “cũng phải như nào thì thằng kia
mới thế”. Bạn có quyền khách quan, và nói thẳng ra rằng lời tố cáo này với tôi
không đáng tin – nó chỉ là cáo buộc – và ủng hộ nguyên tắc suy đoán vô tội cho
anh kia. Nhưng khách quan không đồng nghĩa với bình phẩm. Không đồng nghĩa với
tấn công nạn nhân.
Kịch bản mà Dạ Thảo Phương viết trong lời tố
cáo của mình, rằng một tay đàn ông có thể dễ dàng diễn ngôn một cuộc lạm dụng
tình dục, có đơn tố cáo, thành (Thật ra là) lúc đầu đồng thuận nhưng (chẳng qua
là) chia tay cô ấy muốn làm ầm lên, vì sao đó vẫn rất dễ tưởng tượng. Dù đã hai
mấy năm đi qua và xã hội tưởng đã rất trưởng thành.
No comments:
Post a Comment