THẾ GIỚI HÔM NAY : 23/03/2022 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 23/03/2022

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

23/03/2022

https://nghiencuuquocte.org/2022/03/24/nga-xam-luoc-ukraine-va-hoi-ket-cua-toan-cau-hoa/

 

Tòa án Nga kết án lãnh đạo đối lập Nga Alexei Navalny 9 năm tù, trong khi cảnh sát bắt giữ các luật sư của ông. Ông Navalny, người lãnh đạo một đảng chính trị chống Vladimir Putin, đã bị kết tội lừa đảo và khinh thường tòa án. Ông hiện đang thụ án ba năm tù tại một trại lao động, và đã nhiều lần phản đối cuộc xâm lược Ukraine của Nga.

 

Tổng thống Joe Biden cho biết có “những dấu hiệu rõ ràng” cho thấy Nga đang chuẩn bị dàn dựng một cuộc tấn công giả bởi Ukraine để lấy cớ sử dụng vũ khí hóa học hoặc sinh học. Trước đây tổng thống Nga Vladimir Putin đã cáo buộc Ukraine điều hành một chương trình vũ khí sinh học. Ngoài ra tổng thống Mỹ còn nói ông Putin “đang ở vào thế dựa vào chân tường.” Mới đây một tờ báo lá cải thân Điện Kremlin đưa tin rằng 10.000 binh sĩ Nga đã thiệt mạng trong cuộc chiến, mặc dù con số này ngay lập tức bị xóa sau khi đăng lên mạng.

 

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói bất kỳ thỏa hiệp nào với Nga để chấm dứt chiến tranh sẽ phải được xác nhận thông qua trưng cầu dân ý trên toàn quốc. Khi trao đổi với đài truyền hình quốc gia Suspilne, ông Zelensky khẳng định ông sẵn sàng làm “bất cứ điều gì” công chúng muốn. Ngoài ra ông cũng khẳng định không thể có đàm phán hòa bình nếu không có cuộc gặp giữa ông và ông Putin.

 

Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc (OHCHR) cho biết ít nhất 925 dân thường đã thiệt mạng ở Ukraine kể từ khi Nga xâm lược vào ngày 24/2, bao gồm 75 trẻ em. Song OHCHR cũng cho biết con số này chưa bao gồm các thành phố bị bao vây, chẳng hạn như Mariupol, vốn đang bị bom của Nga san bằng. Phần lớn thương vong dân sự là do “vũ khí nổ có phạm vi tác động rộng,” họ nói.

 

Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết lực lượng Nga chỉ còn đủ đạn dược và lương thực cho ba ngày tới. Báo cáo mới nhất của Ukraine cũng nói chính phủ Nga đang huy động nguồn lực từ “các vùng xa của Liên bang Nga đến biên giới Ukraine,” trong khi đà tiến quân chậm lại hoặc thậm chí bị đẩy lùi. Báo cáo cho rằng Nga đang đẩy mạnh tuyên truyền để thuyết phục binh lính Belarus tham chiến.

 

Một cựu thủ tướng Mali đã qua đời trong bệnh viện sau khi nhập viện từ nhà tù vào tháng 12. Soumeylou Boubèye Maïga bị bắt vì cáo buộc tham nhũng sau cuộc đảo chính năm ngoái • Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio phản đối việc Nga rút khỏi đàm phán hòa bình về tranh chấp quần đảo Kuril ở Thái Bình Dương để phản đối lệnh trừng phạt • Lực lượng cứu hộ tiếp tục tìm kiếm người sống sót sau vụ rơi máy bay ở miền nam Trung Quốc. Cho đến nay họ chỉ tìm thấy các mảnh vỡ.

 

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell cho biết ngân hàng trung ương của Mỹ phải “khẩn trương” tăng lãi suất để chống lạm phát. Tuần trước Fed đã lần đầu tiên trong hơn ba năm tăng lãi suất thêm 0,25% • Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ ra đề xuất yêu cầu các công ty đại chúng phải tiết lộ mức phát thải khí nhà kính cũng như rủi ro liên quan đến khí hậu • Alibaba thông báo chi 25 tỷ USD để mua lại cổ phiếu, một kỷ lục của công ty. Giá cổ phiếu của họ tăng vọt sau tin này.

 

Con số trong ngày: 6 triệu, là số người phụ thuộc thu nhập vào ngành cà phê của Kenya, tức hơn một phần mười dân số cả nước.

 

 

TIÊU ĐIỂM

 

Áp lực pháp lý quốc tế chờ đón ông Putin

Chưa từng có việc lãnh đạo quốc gia đang tại nhiệm này gọi lãnh đạo quốc gia khác là “tội phạm chiến tranh.” Do đó thật đáng chú ý khi tổng thống Mỹ Joe Biden cáo buộc Vladimir Putin như vậy. Tuyên bố của Joe Biden vào ngày 16 tháng 3 là một phần của nỗ lực quốc tế nhằm đưa tổng thống Nga Vladimir Putin ra trước công lý quốc tế.

 

Karim Khan, công tố viên của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC – đảm trách xét xử các cá nhân), đã đến Ukraine để điều tra tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người. Trong khi đó, trước yêu cầu của Ukraine theo Công ước Diệt chủng của Liên hợp quốc, Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ – chuyên xét xử các vụ việc của các quốc gia) đã yêu cầu Nga rút quân.

 

Ông Putin hoàn toàn có thể phớt lờ – miễn là ông còn tại vị. Nga không công nhận ICC và có quyền ngăn cản ICJ thực thi phán quyết. Song các nỗ lực của tòa không hoàn toàn vô ích. Ông Putin không thể nắm quyền mãi mãi, trong khi đàm phán hòa bình tương lai có thể tạo điều kiện cho bên ngoài gây áp lực lên việc dẫn độ tội phạm chiến tranh.

 

Bộ trưởng tài chính Anh sắp công bố các biện pháp hỗ trợ trong bối cảnh lạm phát

Ý định ban đầu của bộ trưởng tài chính Anh là làm cho báo cáo tài chính công nửa năm của Anh thật nhàm chán và dành những phần gay cấn hơn cho dự thảo ngân sách mùa thu. Nhưng rồi cuộc chiến Ukraine làm cho lạm phát tồi tệ đi.

 

Vì vậy trong bài phát biểu vào thứ Tư, Rishi Sunak có thể sẽ thông báo cắt giảm 0,05 bảng Anh (0,07 USD) thuế trên mỗi lít xăng, đồng thời tăng ngưỡng đóng thuế thu nhập. Hoặc ông có thể tăng các khoản thanh toán phúc lợi, như lương hưu.

 

Tăng lương hưu sẽ giúp ích nhiều cho các hộ nghèo nhất. Theo Resolution Foundation, một viện nghiên cứu chính sách có trụ sở tại London, chỉ cần duy trì lương hưu theo giá thực tế sẽ giúp được nửa triệu người Anh thoát khỏi cảnh nghèo tương đối trong năm nay. Trong khi đó, hoãn tăng đóng góp vào Bảo hiểm Quốc gia, như nhiều người mong muốn, lại có ích nhất cho người giàu. Không quyết định nào của ông Sunak có thể giúp giải quyết hết các vấn đề của cử tri.

 

Công ty điện mặt trời JinkoSolar sắp công bố kết quả quý

Vào sáng thứ Tư một trong những nhà sản xuất tấm pin mặt trời lớn nhất thế giới sẽ báo cáo thu nhập quý cuối năm 2021, ngay trước khi thị trường Mỹ mở cửa phiên sáng. Kết quả từ JinkoSolar, một công ty Trung Quốc, sẽ cho thấy ngành đang bị tác động ra sao bởi sự thiếu hụt polysilicon – một loại kim loại công nghiệp được dùng trong sản xuất năng lượng mặt trời. Giá polysilicon tăng hồi năm ngoái; và hiện vẫn cao gấp khoảng ba lần so với cuối năm 2020.

Ngành điện mặt trời có những điểm sáng. Hiệp hội Công nghiệp Quang điện Trung Quốc dự đoán công suất ở Trung Quốc sẽ tăng kỷ lục vào năm 2022, trong bối cảnh tăng giá năng lượng trên toàn cầu. JinkoSolar đã có một năm đầy biến động. Họ lên sàn Thượng Hải từ tháng 1, và là một ví dụ tiêu biểu cho vấn nạn đầu cơ trên thị trường chứng khoán Trung Quốc. Trong khi niêm yết tại Mỹ chỉ được định giá khoảng 2,5 tỷ đô la, thì ở Trung Quốc họ được định giá cao hơn tới 8 lần.