Các loại thuốc
chữa trị Covid hiệu quả hoạt động ra sao?
James
Gallagher
Phóng viên y tế và khoa học BBC
16/01/2022
https://www.bbc.com/vietnamese/world-59953282
Vaccine đã làm thay đổi cách con người đối phó với
đại dịch, nhưng vẫn còn tồn tại nhu cầu to lớn về các loại thuốc chữa trị
Covid-19.
Cho dù đã được tiêm vaccine thì khả năng miễn
dịch vẫn có thể suy yếu, trong lúc việc tiếp cận được nguồn vaccine vẫn là vấn
đề lớn trên toàn cầu.
Cạnh đó, các biến thể mới xuất hiện khiến
chúng ta cần phải có phương án dự phòng.
Covid: Pfizer nói vaccine
chống Omicron 'sẽ sẵn sàng từ tháng Ba'
Thuốc viên điều trị Covid
đầu tiên giảm một nửa nguy cơ nhập viện
Thuốc trị Covid từ lạc đà
không bướu đầy hứa hẹn
Hiện đang có những
loại thuốc nào?
Trên thế giới lúc này đang có nhiều loại thuốc
nhắm vào virus hoặc cơ thể chúng ta theo những cách khác nhau:
·
thuốc chống viêm giúp hệ
miễn dịch của chúng ta không phản ứng quá mức, dễ gây tử vong
·
thuốc trị virus nhằm kiềm
chế, khiến virus corona khó sinh sôi nhân bản bên trong cơ thể
·
liệu pháp kháng thể bắt
chước hệ thống miễn dịch của người để tấn công virus
Tất cả những loại thuốc này đều cần thiết để sử
dụng trong các giai đoạn khác nhau suốt quá trình nhiễm bệnh.
Chúng có nhiều loại, từ rất rẻ đến vô cùng đắt,
và một số thuốc có khả năng chống hiệu quả hơn trước các biến thể mới.
Thuốc chống
viêm nhiễm
Khi bạn nhiễm Covid, cơ thể tiết ra một lượng
lớn hóa chất để cảnh báo rằng bạn đang bị tấn công.
Báo động hóa học này được gọi là viêm nhiễm,
và nó giữ vai trò quan trọng trong việc tập hợp hệ thống miễn dịch trong cơ thể
bạn để tấn công, đẩy lui Covid.
Nhưng nếu bạn không nhanh chóng loại bỏ virus
thì tình trạng viêm nhiễm có thể vượt khỏi tầm kiểm soát và cuối cùng làm tổn
thương các cơ quan quan trọng như phổi. Chính tình trạng viêm nhiễm quá mức này
sẽ dẫn đến nguy cơ tử vong.
Có một loại steroid chống
viêm đã tồn tại từ trước khi xảy ra đại dịch. Đó là dexamethasone, loại
thuốc đầu tiên được chứng minh là có thể cứu sống các bệnh nhân Covid.
Thuốc này được dùng trong các trường hợp bệnh
nhân bị bệnh nặng và gặp khó khăn về hô hấp.
Thuốc giúp giảm bớt một phần năm nguy cơ tử
vong ở các bệnh nhân cần thở oxy và một phần ba ở những người cần dùng máy thở.
Nó cũng rẻ đến nỗi đã trở thành loại thuốc được
ưa chuộng trên khắp thế giới, từ Brazil đến Trung Quốc.
Các loại thuốc chống viêm khác cũng đã được chứng
minh là có tác dụng, trong đó có steroid hydrocortisone.
Có nhiều loại thuốc chống viêm tân tiến hơn,
nhằm vào những mục tiêu viêm tấy cụ thể, chẳng hạn như tocilizumab và sarilumab.
Thuốc tocilizumab đã được sử
dụng rộng rãi tại các bệnh viện ở Trung Quốc, Ấn Độ và Úc.
Những thuốc này cũng hiệu quả, nhưng đắt gấp
100 lần so với dexamethasone, khiến việc sử dụng chúng có phần hạn
chế hơn, cho dù chi phí vẫn rẻ hơn so với việc phải nằm giường chăm sóc đặc biệt.
Thuốc chống viêm có tác dụng tốt nhất trong
giai đoạn sau của quá trình nhiễm bệnh, nhưng một loại thuốc hen suyễn - thuốc budesonide -
được chứng minh là có thể giúp những người dễ bị tổn thương mới chớm phát sinh
các triệu chứng Covid có thể phục hồi tại nhà nhanh hơn.
For every 100 patients on a ventilator for 28
days
Thuốc kháng virus
Thuốc kháng virus thì nhắm trực tiếp vào khả
năng tự nhân bản của virus corona ở bên trong cơ thể ta.
Loại thuốc này giữ cho nồng độ virus trong cơ
thể ở mức thấp, do đó, hệ thống miễn dịch sẽ chỉ phải lo đối phó với lượng
virus ít hơn.
·
Paxlovid là loại thuốc viên, uống hai lần một ngày, uống năm ngày. Theo hãng sản
xuất Pfizer, thuốc này làm giảm 89% nguy cơ nhập viện hoặc tử vong ở những người
trưởng thành dễ bị tổn thương
·
Molnupiravir ngăn chặn virus tạo ra các bản sao của chính nó trong cơ thể chúng ta.
Nhà sản xuất Merck ước tính nó làm giảm nguy cơ nhập viện hoặc tử vong xuống
khoảng một nửa
Cả Paxlovid và molnupiravir đều
nên uống sớm, ngay sau khi xuất hiện các triệu chứng.
Pfizer dự kiến sẽ sản xuất 80 triệu liều Paxlovid tính đến cuối năm
2022, và cho biết họ sẽ cho phép các nhà bào chế dược phẩm ở 95 quốc gia có thu
nhập thấp tiến hành sản xuất và phân phối ở mức giá thành sản phẩm.
Merck đang cho phép các công ty dược phẩm Ấn Độ
sản xuất molnupiravir với giá rẻ để cung cấp cho 100 quốc gia
có thu nhập trung bình và thấp.
Một loại thuốc chống virus khác, remdesivir, được
đưa vào cơ thể bằng cách truyền ở thể lỏng, giúp cắt giảm thời gian hồi phục.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/393F/production/_121955641_sudan.jpg.webp
Drug treatments are thought to have great potential
for poorer countries such as Sudan, where vaccination is less available
Liệu pháp kháng thể
Cách thứ ba là truyền cho người bệnh các kháng
thể có khả năng tấn công virus.
Kháng thể sẽ dính vào bề mặt của virus corona
và đánh dấu nó để hệ thống miễn dịch của cơ thể 'ra tay' tiêu diệt.
Cơ thể tự tạo ra kháng thể khi bị virus corona
tấn công. Những kháng thể hiệu quả nhất trong số này đã được nghiên cứu trong
phòng thí nghiệm, được nuôi để truyền vào cơ thể bệnh nhân. Việc này được gọi
là liệu pháp kháng thể
đơn dòng.
Những liệu pháp này thường dành cho những bệnh
nhân bị bệnh nặng, những người gặp khó khăn trong việc tạo ra kháng thể cho
chính mình.
·
Ronapreve, do hãng Regeneron và Roche
phát triển, làm giảm thời gian nằm viện và nguy cơ tử vong
·
Sotrovimab, do GSK sản xuất, làm giảm
79% nguy cơ nhập viện và tử vong ở người lớn có nguy cơ cao
Một lần nữa, thuốc được sử dụng càng sớm thì
khả năng chữa bệnh thành công càng cao.
Thuốc có hiệu quả
để chống lại các biến thể mới không?
Thuốc chống viêm hiệu quả trên tất cả các biến
thể vì chúng nhắm vào cơ thể của chúng ta thay vì nhắm vào virus.
Người ta lo ngại nhiều hơn về việc liệu các
kháng thể đơn dòng có tác dụng gì trước các biến thể mới hay không, vì chúng hoạt
động bằng cách biến đổi để trở thành gần giống với virus. Nếu một biến thể mới
có những đột biến mạnh mẽ thì về mặt lý thuyết, nó sẽ làm cho thuốc yếu đi.
Tuy nhiên, GSK cho biết họ đã thử nghiệm liệu
pháp này để chống lại biến thể Omicron và thuốc vẫn có tác dụng khi đem dùng
trong các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm.
Thuốc kháng chống virus được trông đợi là có
khả năng chống cự được các biến thể mà con người đã xác định được, tính đến
nay.
Không có đột biến nào trong Omicron sẽ ảnh hưởng
đến khả năng hoạt động của thuốc. Tuy nhiên, nếu thuốc được sử dụng rộng rãi
thì có khả năng sẽ phát sinh tình trạng nhờn thuốc.
Hiện đang có những
loại thuốc nào khác nữa?
Một số loại thuốc đã được dự đoán là có tiềm
năng trở thành liệu pháp điều trị hiệu quả đối với Covid - tuy đôi khi không có
dấu hiệu cho thấy chúng thực sự tạo ra bất kỳ sự khác biệt nào.
Ivermectin đã được khuyến khích sử dụng ở nhiều nơi trên thế giới, mặc dù không có
bằng chứng cho thấy nó có tác dụng.
Việc lấy kháng thể từ máu của những người đã
khỏi Covid-19 - được gọi là liệu pháp huyết tương dưỡng bệnh - đã được chào mời,
nhưng nó không giúp làm giảm tử vong.
Cũng có đồn đoán rằng các loại thuốc được sử dụng
để điều trị bệnh sốt rét và HIV có thể hiệu quả, nhưng thực tế không cho thấy
điều đó.
--------------
Tin
từ xứ Wales, Anh Quốc ngày 13/01 cho biết về loại thuốc chữa Covid:
Bài tiếng Anh đã được đăng trên BBC News
Tiến sĩ Andrew
Carson-Stevens nói rằng thuốc kháng virus có thể là tác nhân thay đổi đại dịch
Loại thuốc được sử dụng trong thử nghiệm này
có tên là molnupiravir
- một loại thuốc viên được phát triển với mục đích ban đầu là điều trị bệnh
cúm mùa. Nó được phát triển bởi các công ty dược phẩm Hoa Kỳ gồm Merck, Sharp
and Dohme (MSD) và Ridgeback Biotherapeutics. Thuốc này đang được sử dụng trong
thử nghiệm lâm sàng lần đầu tiên bằng cách sử dụng thuốc kháng virus dành riêng
cho Covid. Vì là thuốc dạng viên nên người bệnh có thể uống thay vì tiêm hoặc
truyền vào tĩnh mạch. Hai loại thuốc chống virus khác là favipiravir và ivermectin,
cũng đã được thử nghiệm để xem liệu chúng có tác dụng chống Covid hay không, một
quá trình được gọi là "tái mục đích" (re-purposing).
Tiến sĩ Andrew Carson-Stevens, một bác sĩ đa
khoa và là điều tra viên chính của nhóm nghiên cứu Panoramic ở xứ Wales, cho biết
thuốc có thể làm giảm tác động của virus.
"Thuốc sẽ được các tế bào nhiễm trùng
Covid hấp thụ và rồi ngăn chặn virus nhân lên," ông nói. "Điều này có
nghĩa là lượng virus sẽ duy trì ở mức thấp, làm giảm nguy cơ bệnh trở nặng."
Thuốc chống virus được cho là có hiệu quả như
nhau đối với tất cả các biến thể của virus corona.
Tiến
sĩ Carson-Stevens cảnh báo rằng vaccine và mũi tiêm tăng cường vẫn là cách tốt
nhất để bảo vệ chính chúng ta, nhưng thuốc chống virus có thể là
"tác nhân thay đổi" (gamechangers) trong đại dịch.
Molnupiravir là thuốc uống đầu tiên tại Wales, Anh Quốc dùng cho bệnh nhân đã dương
tính với Covid
Theo thử nghiệm, thuốc sẽ cần được uống hai lần
một ngày và uống trong vòng năm ngày kể từ khi bắt đầu có các triệu chứng.
-----------------------
Xem
thêm về tác động của dịch Covid:
Covid: Virus để lại các
kháng thể tự tấn công các mô khỏe mạnh
Covid: Khảo sát của UNDP
nói có nơi 1/5 dân VN ‘mất hết thu nhập’
Tinh trùng đàn
ông ra sao sau Covid và vaccine tiêm chủng?
*
TIN LIÊN QUAN
Covid: CEO của Pfizer nói
vaccine chống biến thể Omicron 'sẽ có trong tháng 3/2022'
11 tháng 1 năm 2022
.
Thuốc viên điều trị Covid
đầu tiên giảm một nửa nguy cơ nhập viện
2 tháng 10 năm 2021
==================================================
Bản đồ BBC cập
nhật số liệu ca nhiễm, tử vong toàn cầu do Covid-19
24 tháng 4 năm 2020 - Cập
nhật 4 tháng 1, 2022
https://www.bbc.com/vietnamese/world-52412193
BBC giới thiệu bản đồ cập nhật tự động tình hình dịch
bệnh Covid-19 trên toàn cầu kể từ virus corona bùng phát tại tỉnh Hồ Bắc, Trung
Quốc vào tháng 12/2019.
Tính đến 03/01/2022, số lây nhiễm tại Việt
Nam tính trung bình 15.769 ca một ngày trong vòng 7 ngày trước đó.
Xem bản đồ toàn cầu của BBC dưới đây :
https://www.bbc.com/vietnamese/world-52412193
307.225.744
Số ca nhiễm 5.489.806
Số ca tử vong
Nguồn: Johns Hopkins University (Baltimore, Mỹ),
chính phủ địa phương
Số liệu mới nhất 17:43 GMT+7, 10 tháng 1, 2022
No comments:
Post a Comment