The
Economist
Đỗ Đặng Nhật Huy biên dịch
20/08/2020
http://nghiencuuquocte.org/2020/08/20/the-gioi-hom-nay-20-08-2020/
Một ủy ban thượng viện đã
trình bày chi tiết các liên hệ sâu rộng giữa chiến dịch tranh cử của Donald
Trump và Nga hồi năm 2016. Konstantin Kilimnik, một mối
quan hệ lâu năm của Paul Manafort, giám đốc chiến dịch, được xác định rõ là một
điệp viên Nga, và báo cáo cũng lưu ý ông ta có thể đã tham gia vào một vụ hack Ủy
ban Quốc gia đảng Dân chủ. Ủy ban Tình báo Thượng viện do Đảng Cộng hòa lãnh đạo
đã đi sâu hơn cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt, mà ông Trump từng bác bỏ
là “cuộc săn phù thủy”.
Đạt mức vốn hóa thị trường
1 nghìn tỷ USD chỉ hơn hai năm trước, giờ đây Apple lại đạt mức
2 nghìn tỷ USD. Đây là công ty Mỹ đầu tiên có được thành tích cao như vậy. Việc
định giá này phản ánh thành công của công ty trong việc tăng cường tập trung
vào các thiết bị ngoài điện thoại thông minh, như đồng hồ thông minh và tai
nghe không dây.
Tổng thống Belarus Alexander
Lukashenko đã ra lệnh cho cảnh sát dập tắt các cuộc biểu tình liên quan đến cuộc
bầu cử gần đây, nói rằng “không nên còn bất kỳ hình thức mất trật tự nào ở
Minsk nữa”. Ông cũng thắt chặt kiểm soát biên giới vì lo ngại những kẻ kích động
từ nước ngoài. Ông Lukashenko tuyên bố thắng khoảng 80% số phiếu bầu. Trong khi
đó, các lãnh đạo EU nhất trí áp đặt các biện pháp trừng phạt lên nước này.
Johnson & Johnson đã đồng ý mua Momenta, một
công ty công nghệ sinh học, với giá 6,5 tỷ đô la bằng tiền mặt, khiến giá cổ
phiếu của Momenta tăng lên. Gã khổng lồ dược phẩm đặt mục tiêu củng cố mảng dược
phẩm của mình với hệ thống thuốc tiềm năng của Momenta, đặc biệt là những loại
thuốc điều trị rối loạn tự miễn dịch.
Hy Lạp áp đặt các hạn chế lên đảo Mykonos, một điểm nóng tiệc tùng của
khách du lịch, cùng với vùng ven biển Chalkidiki, nhằm kiểm soát covid-19. Các
bữa tiệc sẽ bị cấm, với tất cả các cuộc tụ họp bị giới hạn từ chín người trở xuống,
trong khi ăn uống tại nhà hàng bị giới hạn chỉ bốn người (hoặc sáu nếu là gia
đình). Nước này ghi nhận số ca nhiễm covid-19 trong ngày lớn nhất từ trước
đến nay, 269 ca, hôm thứ Ba.
Những sĩ quan lật đổ tổng
thống Mali hứa sẽ giám sát các cuộc bầu cử trong khung thời
gian “hợp lý”. Hôm thứ Ba, Ibrahim Boubacar Keita đã bị buộc phải từ chức sau
khi bị bắt bởi những binh sĩ nổi dậy. Hôm nay, các lãnh đạo Tây Phi sẽ gặp nhau
để thảo luận về cuộc đảo chính; họ lo ngại bất ổn chính trị có thể bị lợi dụng
bởi các phần tử nổi dậy Hồi giáo, những kẻ đã gây ra các vụ tấn công bạo lực
trong khu vực.
Cháy rừng, bùng phát do
sét đánh và bị làm trầm trọng hơn bởi gió khô, đã xé toạc một khu vực rộng lớn ở
phía bắc California, khiến một số khu vực lân cận phải sơ tán. Các quan
chức cứu hỏa đã yêu cầu hơn 375 xe chữa cháy từ các bang khác. Trong khi đó, ở
Colorado nơi đang bị hạn hán, một đám cháy rừng đã lan rộng lên trên 125.000 mẫu
Anh, đám cháy lớn thứ hai mà bang này từng chứng kiến.
TIÊU ĐIỂM
Thủ tướng Iraq thăm Mỹ
Hôm nay, Thủ tướng Iraq
Mustafa al-Kadhimi thực hiện chuyến công du đầu tiên tới Nhà Trắng, một điều hiếm
có kể từ khi covid-19 khiến các hoạt động ngoại giao phải chuyển sang trực tuyến.
Người tiền nhiệm của ông, Adel Abdul-Mahdi, không bao giờ có cơ hội làm vậy vì
bị coi là quá thân Iran. Ông Kadhimi, người đã đến thăm Iran hồi tháng trước,
muốn giữ chân cả hai cường quốc, cam kết kiềm chế các lực lượng dân quân hùng mạnh
(thân Iran) đã tấn công các căn cứ của Mỹ.
Khi ở Washington, ông hy
vọng sẽ thảo luận về các thỏa thuận thương mại và năng lượng rất cần thiết. Giá
dầu thấp đã làm tê liệt chính phủ Iraq, vì nước này tạo ra tới 90% doanh thu từ
vàng đen. Với khả năng vay mượn hạn chế, họ có thể phải in tiền, cắt giảm chi
tiêu và đốt dự trữ ngoại hối chỉ để trả các hóa đơn. Trong khi đó ở quê nhà,
ông Kadhimi đang chịu áp lực. Nhiều người Iraq cảm thấy ngột ngạt với những
ngày nóng 50 độ nhưng bị cắt điện kéo dài đến 8 giờ. Và số ca nhiễm Covid-19
đang tăng vọt. Một cuộc gặp với Donald Trump gần như có thể là một dịp cho ông
xả hơi.
Lãnh đạo Pháp – Đức gặp nhau ở
Địa Trung Hải
Angela Merkel hôm nay tới
Riviera của Pháp với tư cách là khách mời của Emmanuel Macron. Những lời mời
như vậy rất hiếm. Thủ tướng Đức gần đây nhất đến thăm Pháo đài de Brégançon,
nơi nghỉ dưỡng chính thức của tổng thống Pháp, là Helmut Kohl, theo lời mời của
François Mitterrand cách đây 35 năm. Nhưng thành công gần đây của ông Macron và
bà Merkel trong việc tạo ra một quỹ phục hồi được tài trợ bởi trái phiếu chung
trên toàn EU đã củng cố mối quan hệ giữa hai bên.
Điều đó không có nghĩa là
họ đồng ý với nhau về mọi thứ, bao gồm cả các cuộc khủng hoảng ở Lebanon và
Libya. Đặc biệt gây tranh cãi là câu hỏi làm thế nào để đối phó với sự hung
hăng của Thổ Nhĩ Kỳ ở đông Địa Trung Hải. Bà Merkel ủng hộ đối thoại, trong khi
ông Macron đã thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ với Hy Lạp và Cyprus bằng cách tạm thời
củng cố sự hiện diện quân sự của Pháp trong khu vực. Mặt biển lấp lánh ở Địa
Trung Hải sẽ mang lại bối cảnh yên tĩnh khó cưỡng khi họ thảo luận về một vùng
biển rắc rối khác trong khu vực.
Ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ vừa làm
chính sách vừa lấy lòng Erdogan
Ngân hàng trung ương Thổ
Nhĩ Kỳ sẽ họp hôm nay, và có một tin thú vị: tăng lãi suất vay nhưng lại làm
như không phải vậy. Tổng thống Recep Tayyip Erdogan phản đối lãi suất cao, cho
rằng chúng gây ra lạm phát. Kinh nghiệm trong quá khứ, và hầu hết các nhà kinh
tế học, đều tin vào điều ngược lại. Ngân hàng đã dành một năm để chiều
lòng ông Erdogan, cắt giảm lãi suất 15,75%, đồng thời đốt hàng chục tỷ đô
la dự trữ để ngăn đồng tiền của Thổ Nhĩ Kỳ mất giá.
Nhưng giờ đây dự trữ đã cạn
kiệt, đồng lira xuống mức thấp mới và lạm phát ở mức hai con số. Để tránh cơn
thịnh nộ của ông Erdogan, ngân hàng gần đây tìm cách thắt chặt qua cửa sau, chỉ
đạo các ngân hàng địa phương vay từ ngân hàng này để đảm bảo thanh khoản cuối
ngày ở mức lãi suất 11,25%, cao hơn ba phần trăm so với lãi suất chính sách.
Các nhà đầu tư nước ngoài không mấy ấn tượng. Đồng lira vẫn yếu. Việc tăng lãi
suất sẽ giảm bớt một phần áp lực. Việc giảm lãi suất (điều ông Erdogan muốn)
có thể châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng tiền tệ mới.
Phiên tòa xử chính trị gia đối
lập Ethiopia
Lãnh đạo đối lập nổi bật
nhất và gây tranh cãi nhất của Ethiopia, Jawar Mohammed, hôm nay sẽ ra hầu tòa.
Ông bị cáo buộc kích động các cuộc biểu tình và bạo lực lan rộng sau vụ
sát hại ca sĩ và nhà hoạt động nổi tiếng người Oromo vào ngày 29 tháng 6, dẫn đến
cái chết của hơn 200 người. Ông Jawar, cũng là người Oromo, nhóm dân tộc lớn nhất
Ethiopia, là một trong số hơn 9.000 người bị bắt, bao gồm một số chính trị gia
đối lập.
Cuộc điều tra sơ bộ hôm
nay đã bị trì hoãn nhiều lần theo yêu cầu của cảnh sát, những người nói rằng họ
vẫn đang thu thập bằng chứng. Ông Jawar bị giam giữ không tội danh kể từ 30
tháng 6. Ông đã phủ nhận mọi liên quan và nói đang bị ốm. Chính phủ phủ nhận. Đối
với nhiều người Ethiopia, Jawar là một kẻ kích động nguy hiểm. Nhưng phiên tòa
là một bài kiểm tra các tiêu chuẩn cải cách của thủ tướng Abiy Ahmed, người đã
cam kết một nền tư pháp độc lập.
Anh và EU tranh cãi vấn đề
vùng đánh bắt cá
Khi Anh và EU nối lại các
cuộc đàm phán hậu Brexit trong tuần này, vấn đề nghề cá vẫn là một mảng tranh
chấp có khả năng bị mắc kẹt. Chính sách đánh cá chung đảm bảo cho ngư dân EU
quyền tiếp cận vùng biển đánh cá của Anh. EU muốn duy trì quyền tiếp cận đó sau
khi giai đoạn chuyển tiếp kết thúc vào ngày 31 tháng 12, nhấn mạnh rằng không
thể có thỏa thuận thương mại nếu không có thỏa thuận về cá.
Điều này thật khó nuốt đối
với những người ủng hộ Brexit – giành lại quyền kiểm soát nghề cá là một trong
những động cơ chính để rời khỏi liên minh. Anh muốn quyết định việc tiếp cận
các vùng biển của mình trên tư cách một quốc gia có chủ quyền. Đánh bắt cá là một
ngành công nghiệp nhỏ – chưa đến 0,1% GDP của Anh và chỉ 12.000 việc làm
– vì vậy, một thỏa hiệp theo đó hạn ngạch đánh bắt của Anh tăng lên nhưng ngư
dân EU vẫn được tiếp cận xem ra khả dĩ. Nhưng chính trị giữa đôi bên khiến việc
tìm kiếm thỏa hiệp trở nên khó khăn. Xem ra sẽ phải đợi đến những ngày cuối
cùng của cuộc đàm phán vào mùa thu.
No comments:
Post a Comment