Thạch Đạt Lang
10/10/2019
Ngay sau khi TT Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố rút
quân khỏi vùng lãnh thổ người Kurd ở phía Bắc Syria, bỏ rơi đồng minh người
Kurd, Thổ Nhĩ kỳ thừa dịp ra tay, tấn công vào khu vực.
Tin chính thức cho biết, cùng với sự tấn công bằng
không quân, lực lượng bộ binh của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày thứ Tư ngày
9.10.2019 đã vượt biên giới, tràn vào phía Đông Bắc của Syria tấn công tiêu diệt
người Kurd trong chiến dịch mang tên Mùa Xuân Hòa Bình (Peace Spring), gây ra
nhiều thương vong cho người dân Kurd trong khu vực.
Chiến dịch
này được tổng thống Thổ, Recep Tayyip Erdogan phát động – sau cuộc nói chuyện vời
tổng thống Donald Trump bằng điện thoại và được Trump cam kết không can thiệp
– nhằm tiêu diệt dân Kurd, một đồng minh đắc lực của Mỹ trong việc tiểu trừ, ngăn
chận quân khủng bố ISIS.
Người
Kurd bao gồm khoảng 25-30 triệu dân, không có đất nước hay lãnh thổ
chính thức dù có quốc kỳ và ngôn ngữ riêng. Người Kurd sống rải rác trong các
vùng đồi núi nằm giữa biên giới các nước Thổ, Iran, Iraq, Syria, Armenia cũng
như trong lãnh thổ các nước này.
Họ đã chiến đấu trong nhiều thập niên cho việc thành
lập một quốc gia riêng biệt, chính thức được quốc tế công nhận nhưng chưa đạt
được mục đích. Hiện nay chưa có nước nào trên thế giới công nhận sự hiện hữu của
một nước mang tên Kurd.
Trong cuộc
chiến chống quân khủng bố ISIS, người Kurd là đồng minh thân cận, hữu hiệu nhất
của Mỹ nhưng hiện đã bị Mỹ bỏ rơi không thương tiếc vào ngày 08.10.2019 sau
tuyên bố đứng ra bên ngoài cuộc tranh chấp Thổ-Kurd của Donald Trump.
Không bàn đến những tuyên bố rỗng tuếch, chỉ có tính
cách trấn an của Donald Trump sau khi bị quốc hội Mỹ chỉ trích gay gắt về quyết
định đơn phương trong việc rút quân khỏi Đông-Bắc Syria, bỏ mặc vùng này cho
quân đội Thổ hành động.
Sự bỏ rơi đồng
minh người Kurd của ông Donald Trump nhắc lại bài học Mỹ bỏ rơi miền Nam Việt
Nam gần 45 năm trước. Tuy nhiên, việc bỏ rơi đồng minh của Mỹ ở thời điểm năm
1975 và 2019 có những nguyên nhân khác nhau.
Bỏ rơi miền Nam Việt Nam năm 1975 về thực chất khác
với việc bỏ rơi người Kurd mới đây.
Sự tham chiến chính thức của Mỹ ở VN kéo dài hơn một
thập niên từ năm 1963 đến 1973 không mang lại kết quả mong muốn cho chính quyền
Mỹ khiến người dân cũng như chính phủ Mỹ mệt mỏi, chán nản. Hơn 58.000 người tử
trận và nhiều thương binh đã tạo thành sức ép mạnh mẽ khiến chính quyền Nixon
phải tìm cách chấm dứt chiến tranh bằng mọi cách.
Từ những trận đấu giao hữu bóng bàn, đến các cuộc gặp
gỡ bí mật của Kissinger với Mao Trạch Đông, hiệp định Paris được ký kết sau hơn
4 năm đàm phán, người Mỹ rút khỏi Việt Nam trong nhục nhã. Kissinger và Lê Đức
Thọ với hỗn danh Sáu Búa chia nhau giải Nobel Hòa Bình năm 1973, để rồi hơn 2
năm sau miền Nam VN rơi vào tay CS Hà Nội.
Người Kurd bị bỏ rơi vì nguyên nhân khác. Không có
những cuộc đàm phán dai dẳng, không có trả giá, không có những cuộc đi đêm, gặp
gỡ riêng tương tự như cuộc gặp giữa Kissinger và Lê Đức Thọ để thêm bớt điều kiện…
Khác với Richard Nixon, Donald Trump cũng không bị sức
ép của Quốc hội, của đảng Dân Chủ, không bị người dân Mỹ biểu tình, không bị
báo chí hạnh họe, chống đối vì sự hiện diện của quân đội Mỹ trong vùng.
Hơn thế nữa, người Kurd là đồng minh hữu hiệu, đắc lực
của Mỹ trong cuộc chiến chống khủng bố ISIS. Vậy tại sao Donald Trump đột ngột bỏ rơi đồng minh chỉ
sau một cuộc nói chuyện bằng điện thoại với Erdogan?
Ai cũng biết chính quyền Thổ từ lâu vẫn xem người
Kurd với đảng PKK (Đảng Công Nhân Kurd) là thành phần khủng bố. Chính quyền Thổ
cũng như các nước Iran, Iraq, Syria luôn tìm cách ngăn cấm việc phổ biến văn
hóa, ngôn ngữ của người Kurd. Một số nước Âu châu, kể cả Đức, Pháp… cũng đánh
giá PKK là một trong những tổ chức sử dụng bạo lực cần phải ngăn cấm.
Tuy nhiên, đây không phải là lý do để ông Donald
Trump “bán đứng” đồng minh Kurd. Việc Trump bỏ mặc cho chính quyền Erdogan, xóa
xổ người Kurd chỉ có thể là một trong hai – hoặc cả hai – lý do sau đây:
1. Trump rút quân khỏi Syria theo một thỏa thuận nào
đó với Putin, vì Nga là một trong những nước có lợi rất nhiều từ việc bán vũ
khí cho Thổ, khai thác dầu hỏa… khi người Kurd bị tấn công và Mỹ không còn ảnh
hưởng trong khu vực.
2. Erdogan cam kết cho Trump một số quyền lợi kinh
doanh, lập các nhà máy sản xuất các mặt hàng mang thương hiệu Trump.
Do đó, dù hăm dọa sẽ trừng phạt nặng nề kinh tế Thổ
Nhĩ Kỳ nếu họ tấn công người Kurd, cho đến giờ phút này, ông Trump vẫn chưa hề có một hành động cụ thể nào để
thực hiện những lời đe dọa của mình ngoài việc lên án hành động quân sự của
chính quyền Erdogan với những dòng tweet ấm ớ, vô nghĩa, không có tác dụng.
Chưa kể việc đơn phương bỏ rơi người Kurd, gây ra
chia rẽ ngay trong đảng Cộng Hòa, hành động của Trump còn đem khủng bố đến gần
nước Mỹ hơn. Những tên khủng bố của lực lượng ISIS chạy thoát khỏi các trại
giam giữ do người Kurd thiết lập ở Đông Bắc Syria trong cuộc tấn công của quân
đội Thổ sẽ có khả năng chạy qua Âu châu, Mỹ.
Nước Mỹ dưới thời Donald Trump đã có chính sách mới
về Trung Đông. Người Việt, những người chống Cộng, tranh đấu cho tự do, dân chủ,
học được gì từ hai bài học kể trên?
No comments:
Post a Comment