Thanh
Hà – RFI
Đăng ngày 27-05-2019
Chỉ
bốn tuần trước thượng đỉnh G20 Osaka –Nhật Bản, tổng thống Hoa Kỳ và phu nhân
công du xứ hoa anh đào. Nếu như Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại quan
trọng nhất của Tokyo, ngược lại toàn bộ an ninh của Nhật Bản đều được đặt trong
tay Hoa Kỳ. Sự vồn vã của Donald Trump với lãnh đạo Bắc Triều Tiên khiến Tokyo
nửa mừng, nửa lo.
Thủ tướng Nhật Shinzo Abe (P) tiếp tổng thống Mỹ
Donald Trump tại nhà khách chính phủ, Tokyo ngày 27/05/2019. U.S. President
Donald Trump meets with Japanese Prime Minister S
Tổng thống Donald Trump là nguyên thủ quốc tế đầu
tiên được tân Nhật hoàng long trọng tiếp đón. Đây là một sự trọng thị đặc biệt
mà hoàng gia Nhật chỉ dành riêng cho chủ nhân Nhà Trắng.
Trước Tokyo, từ Bắc Kinh đến Paris, Luân Đôn đều đã
trải thảm đỏ đón nguyên thủ Mỹ, biết tổng thống Donald Trump thích được tâng bốc
và đều xem đó là một ngôn ngữ để nói chuyện riêng với Donald Trump. Nhưng tất cả
đều đã thất bại. Tổng thống Hoa Kỳ vẫn mở cuộc chiến thương mại với Trung Quốc,
và đã không để Pháp thuyết phục ở lại trong hiệp định hạt nhân với Iran. Dù là
Luân Đôn đồng minh thân thiết nhất Washington tại châu Âu, nhưng nguyên thủ Mỹ
không bỏ lỡ cơ hội để chỉ trích chính quyền Anh ngay cả trên một số hồ sơ nội bộ
của nước này.
Với Nhật Bản, từ khi tổng thống Trump nhậm chức
tháng 1/2017, thủ tướng Shinzo Abe là nhà lãnh đạo thường xuyên lui tới phòng Bầu
Dục hơn cả. Lần này là chuyến công du Nhật Bản lần thứ nhì của nguyên thủ Mỹ.
Chưa kể là đến cuối tháng 6/2019, ông sẽ trở lại Nhật dự thượng đỉnh G20 Osaka.
Báo chí quốc tế nói đến một "mối quan hệ đặc
biệt" giữa Donald Trump và Shinzo Abe. Điều đó không cấm cản tổng thống
Hoa Kỳ vẫn đe dọa áp thuế vào xe hơi, thép và nhôm của Nhật bán sang Hoa Kỳ.
Donald Trump không từ bỏ mục đích thu hẹp thâm hụt thương mại 70 tỷ đô la một
năm của Mỹ với Nhật Bản. Về chiến lược, Tokyo đang lo ngại trước thái độ quá vồn
vã của Donald Trump với Kim Jong Un nhất là sau thượng đỉnh Singapore 2018.
Về phía thủ tướng Nhật, Shinzo Abe liên tục chứng tỏ
là một người bạn tốt với Donald Trump. Thậm chí ông là một trong hai nhà lãnh đạo
trên thế giới đánh giá tổng thống Hoa Kỳ xứng đáng được đề cử tranh giải Nobel
Hòa Bình, vì những nỗ lực giải trừ hạt nhân Bắc Triều Tiên.
Câu hỏi đặt ra là thủ tướng Nhật Bản đang tính toán
những gì và liệu rằng, chiến thuật tâng bốc Donald Trump của ông có đem lại kết
quả mong muốn hay không ? RFI Pháp ngữ đặt câu hỏi với chuyên gia Guibourg
Delamotte, giảng dậy tại Học Viện Ngôn Ngữ và Văn Minh Phương Đông, INALCO của
Pháp.
Trước
hết bà đánh giá về cách cư xử của thủ tướng Shinzo Abe với tổng thống Mỹ,
Donald Trump :
Guibourg Delamotte : "Chắc chắn là Donald Trump
cảm kích về mối quan tâm mà Shinzo Abe đã dành cho ông ngay từ đầu. Khác với
châu Âu, Nhật Bản đã không xem thường Trump và nhờ đó Tokyo ghi được một điểm hết
sức quan trọng trong mắt Donald Trump. Hơn nữa tôi thực sự nhận thấy có một sự
tôn trọng nào đó giữa hai người mặc dù là họ xuất thân từ hai môi trường rất
khác nhau. Câu hỏi đặt ra là chiến thuật đó của ông Abe có hiệu quả hay không,
chúng ta phải nhìn nhận rằng hiện đang có nhiều hồ sơ gây bất đồng và đừng quên
rằng Donald Trump không ngần ngại gì khi áp thuế nhắm vào kim loại của Nhật".
Ngay
khi đặt chân đến Nhật Bản bắt đầu chuyến công du bốn ngày, tổng thống Mỹ đã
tuyên bố ông muốn Mỹ Nhật có một mối quan hệ mậu dịch "công bằng" ?
Guibourg Delamotte : Đúng như vậy. Donald Trump chưa
bao giờ đổi ý trên hồ sơ này. Ông ấy luôn trăn trở vì khoản nhập siêu 70 tỷ đô
la của Mỹ với bạn hàng Nhật Bản. Tổng thống Hoa Kỳ cũng muốn bảo vệ công việc
làm cho người Mỹ trên đất Mỹ. Cần chú ý rằng, Donald Trump là một doanh nhân,
ông chủ trương đàm phán song phương để buộc Nhật Bản nhượng bộ. Ngược lại, thủ
tướng Abe lại chủ trương đàm phán đa phương, điển hình là qua Hiệp Định Tự Do Mậu
Dịch Xuyên Thái Bình Dương đã được hoàn tất dưới thời tổng thống Obama. Nhưng rồi
khi lên cầm quyền, ông Trump đã rút Mỹ ra khỏi hiệp định đa phương này và đòi
đàm phán lại từ đầu".
Chỉ
riêng về thương mại, hai hồ sơ gây tranh cãi giữa Mỹ và Nhật Bản là công nghệ
xe hơi và nông nghiệp. Washington vẫn đang đe dọa đánh thuế xe hơi Nhật và đây
là điều mà Tokyo muốn tránh bằng mọi giá ?
Guibourg Delamotte : Vâng, đương nhiên. Mỹ là thị
trường lớn nhất để xuất khẩu xe Nhật. Nếu như Washington tăng thuế thì giá
thành sẽ bị đẩy lên, và như vậy xe Nhật sẽ đắt hơn đối với người tiêu dùng ở Mỹ,
xe Nhật mất đi lợi thế cạnh tranh. Xuất khẩu sang Hoa Kỳ sẽ sụt giảm. Tuy nhiên
tháng 9 năm ngoái đôi bên đã bắt đầu dàn xếp với nhau, đã đưa ra một nền tảng để
từ đó bắt đầu đàm phán. Theo thỏa thuận này, Tokyo và Washington đồng ý thu hẹp
thâm hụt mậu dịch của Mỹ; Nhật Bản cam kết bảo vệ công việc làm cho người Mỹ. Đổi
lại Washington chấp nhận để cho Nhật bảo vệ lĩnh vực nông nghiệp, không cam kết
nhiều với phía Mỹ so với những gì đã quy định trong thỏa thuận TPP mà Mỹ đã rút
lui, hay là so với hiệp định tự do thương mại giữa Nhật với Liên Hiệp Châu Âu.
Tôi nghĩ là sớm hay muôn, thì đôi bên sẽ đạt được đồng thuận trên cả hai lĩnh vực
này. Bởi vì Trump và Abe cần lẫn nhau, cả về mặt kinh tế lẫn chiến lược. Đặc biệt
là trong nhãn quan của ông Trump, ông Abe luôn bày tỏ thiện trí hơn những đối
tác khác rất nhiều.
Nhưng
về mặt chiến lược, Iran và Bắc Triều Tiên hiện là hai điểm nhậy cảm của trục
Washington –Tokyo ?
Guibourg Delamotte : Trước hết về Iran, cho đến
nay, lập trường của Nhật gần với châu Âu hơn là với Mỹ, bởi vì Tokyo vốn có nhiều
mối quan hệ làm ăn với Teheran. Nhật cũng mong Hoa Kỳ chóng xóa bỏ cấm vận
Iran. Nhưng có ít khả năng là Shinzo Abe đương đầu với Donald Trump về hồ sơ
này nhất là sau khi Nhật Bản trông thấy những nỗ lực của châu Âu đã không đi đến
đâu. Tôi hoàn toàn tin tưởng là Tokyo sẽ có cùng quan điểm với Mỹ về hạt nhân
Iran. Rủi ro đặt ra ở đây đối với Nhật, là Trump luôn dùng đòn vừa dụ, vừa dọa
và ông hoàn toàn có thể đổi thái độ với Iran nếu chính quyền Teheran có một số
nhượng bộ nào đó. Hồ sơ nguyên tử Bắc Triều Tiên phức tạp hơn. Nhật Bản từ trước
tới nay vẫn chủ trương giải trừ hạt nhân Bắc Triều Tiên một cách toàn diện và
không thể đảo ngược – Đây cũng là lập trường của Mỹ. Nhưng sự vồn vã của Donald
Trump với Kim Jong Un khiến Tokyo hoang mang. Thêm vào đó, ở Washington ngày
càng có nhiều tiếng nói cho rằng, Mỹ không nên có thái độ triệt để như vậy mà
hãy lôi kéo Bắc Triều Tiên về phía mình, qua đó tăng cường kiểm soát các hoạt động
hạt nhân của Bình Nhưỡng. Thay đổi về hồ sơ Bắc Triều Tiên này của Mỹ không phù
hợp với quan điểm của Nhật. Tokyo không muốn có những giải pháp nửa vời, hay là
Washington có một số nhượng bộ với Bình Nhưỡng. Bởi đây là bước đầu để phá hủy
luôn cả hiệp định cấm phổ biến vũ khí hạt nhân".
------------------------------
Gia
Hưng – RFI
Đăng ngày 27-05-2019
Chuyến
công du Nhật Bản của tổng thống Mỹ Donald Trump hôm nay, 27/05/19, bước sang
ngày thứ ba. Chuyến thăm này của nguyên thủ Hoa Kỳ có mục đích phô trươngmối
quan hệ giữa hai nước, nhưng thông điệp này một phần bị lu mờ bởi căng thẳng
thương mại song phương.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (T) và thủ tướng Nhật
Shinzo Abe sau cuộc hội đàm ngày 27/05/2019 tại Tokyo. Reuters
Theo Reuters, nguyên thủ Mỹ muốn xóa bỏ các rào cản
thương mại, nhằm đẩy mạnh xuất khẩu của Mỹ để giảm nhập siêu. Ông Trump cho biết
sẽ đưa ra một thông báo vào tháng 8, “rất có lợi cho cả hai nước”. Tổng
thống Mỹ cũng thông báo hai nước đạt thỏa thuận hợp tác thám hiểm vũ trụ.
Về phần Nhật Bản, thủ tướng Shinzo Abe nhấn mạnh sự
hợp tác song phương. Ông phát biểu: "Chuyến thăm của tổng thống Trump và
phu nhân là một cơ hội vàng để chứng tỏ với cả thế giới và nước Nhật về mối
quan hệ không thể lay chuyển giữa hai nước." Theo ông Abe, hai nước sẽ đẩy
mạnh đối thoại kinh tế.
Tổng thống Trump cũng cho biết là Nhật đặt mua 105
máy bay tiêm kích tàng hình F-35 của Mỹ. Như vậy, Nhật Bản trở thành quốc gia đồng
minh Mỹ sở hữu nhiều chiến đấu cơ F-35 nhất.
Hồ sơ Bắc Triều Tiên cũng được lãnh đạo hai nước thảo
luận. Nhận định về các đợt bắn thử tên lửa của Bắc Triều Tiên, hai bên bất đồng
quan điểm. Nguyên thủ Mỹ tỏ ra “không lo ngại”, còn thủ tướng Nhật cho rằng
Bình Nhưỡng vi phạm nghị quyết của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, là mối đe dọa
đối với an ninh của Nhật Bản.
No comments:
Post a Comment