Thanh
Phương – RFI
Đăng ngày
20-03-2019
Khi viếng thăm nước Ý trong chuyến công du châu Âu
bắt đầu từ ngày mai, ông Tập Cận Bình sẽ dự lễ ký kết một biên bản ghi nhớ về
việc quốc gia vùng địa trung hải này tham gia vào dự án "những con đường
tơ lụa mới". Dự án khổng lồ này sẽ huy động đến 1.000 tỷ đôla để xây các hệ
thống đường bộ, đường sắt và đường biển nhằm kết nối ba châu lục Âu, Á, Phi và
vùng Trung Đông.
Phó thủ tướng Ý
Luigi di Maio trong một cuộc họp báo tại Roma ngày 8/3/2019. REUTERS/Remo
Casilli/File Photo
Quyết định của Ý, quốc
gia đầu tiên trong nhóm G7 tham gia dự án này của Trung Quốc, đã khiến các đồng
minh phương Tây của Roma sửng sờ, bởi vì các quốc gia Tây Âu vẫn nghi ngờ Bắc
Kinh dùng "những con đường tơ lụa mới" để mở rộng ảnh hưởng chính trị
ở châu lục này.
Về phản ứng của Hoa Kỳ, một
phát ngôn viên của nhóm cố vấn an ninh quốc gia của Nhà Trắng, ông Garrett
Marquis, đã cảnh báo nước Ý là không nên tạo tính chính đáng cho một dự án cơ sở
hạ tầng "phù phiếm" và việc tham gia dự án này có thể gây tổn hại cho
uy tín của nước Ý trên trường quốc tế.
Về phía châu Âu, vào tuần
trước tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã cho rằng các nước trong Liên Hiệp cần
phải có sự phối hợp về quan hệ với Trung Quốc. Nhưng phát biểu với các dân biểu
Quốc Hội Ý hôm qua, thủ tướng Giusepppe Conte đã bác bỏ ngay những lời chỉ
trích của các đối tác Âu-Mỹ, cho rằng việc Roma tham gia dự án của Trung Quốc
là "hoàn toàn phù hợp" với vị trí của nước này trong Liên minh Bắc Đại
Tây Dương và trong Liên Hiệp Châu Âu. Ông Conte nhấn mạnh là biên bản ghi nhớ
ký với Trung Quốc sẽ không mang tính ràng buộc pháp lý, nhưng nó sẽ giúp nước Ý
tiếp cận một thị trường khổng lồ.
Thủ tướng Ý giải thích
thêm với các dân biểu Quốc Hội Ý: "Hệ thống cơ sở hạ tầng (của dự
án "những con đường tơ lụa mới") sẽ mở ra những con đường giao thương
mới. Chúng ta sẽ có những sân bay mới, những hành lang thương mại mới và điều
này chắc chắn sẽ có tác động lên tăng trưởng kinh tế của chúng ta. Chúng ta
không thể bỏ lỡ bất cứ cơ hội nào".
Nhưng phe đối lập ở Quốc
Hội Ý thì chỉ trích chính phủ đã không cung cấp những chi tiết của biên bản ghi
nhớ cho các dân biểu. Họ cảnh báo là văn bản này có thể sẽ là công cụ để Trung
Quốc thao túng các ngành công nghiệp của Ý.
Theo lời chuyên gia Ý về
Trung Quốc Giuliano Noci với hãng tin AFP, Bắc Kinh muốn đầu tư vào hai cảng
Trieste và Genova, để giúp cho các công ty Trung Quốc thâm nhập thị trường châu
Âu dễ dàng hơn. Vấn đề, theo chuyên gia này, là Roma phải được bảo đảm là hai cảng
đó sẽ vẫn là của Ý, để tránh trường hợp của cảng Hy Lạp Pireas, bị tập đoàn vận
tải hàng hải Trung Quốc Cosco mua trọn vào năm 2016.
Nhưng ngay cả các dân biểu
thuộc đảng cực hữu Liên đoàn nằm trong liên minh cầm quyền của thủ tướng Conte
cũng tuyên bố họ chỉ ủng hộ biên bản ghi nhớ với điều kiện là nó không làm tổn
hại đến quan hệ giữa Ý với các đối tác.
Theo lời ông Francesco
Sisci, một chuyên gia về Trung Quốc hiện đang làm nghiên cứu tại Bắc Kinh, dầu
sao Ý cũng là thành viên của NATO và Liên Hiệp Châu Âu, lẽ ra chính phủ Ý phải
tham khảo ý kiến Hoa Kỳ và các nước châu Âu khác, đồng ý với nhau về một cách
tiếp cận chung, rồi hãy nói chuyện với phía Trung Quốc.
-----------------------------
Tú Anh – RFI
Đăng ngày
20-03-2019 S
Chính phủ Pháp phải làm gì sau vụ biểu tình bạo động
lần thứ 18 ? Quân đội Algéri chuẩn bị nắm quyền ? Vì sao nhà độc tài Kazakhstan
bất ngờ từ chức ? Châu Âu có nên thụ động trước chính sách bá quyền kinh tế của
Trung Quốc hay không ? Đây là một số chủ đề lớn trên báo Pháp hôm nay.
Thủ tướng Trung Quốc
Lý khắc Cường (G) họp báo với chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Donald Tusk (T) và chủ
tịch Ủy Ban Châu Âu Jean Claude Junker tại Bắc Kinh ngày
06/07/2018.REUTERS/Thomas Peter
Trước hết, chuyến công du
châu Âu của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình được các báo đưa tin với nhiều lo
âu : "Bắc Kinh cái gì cũng mua", Libération lưu ý. Từ hải
cảng đến nhà cửa, công ty, Trung Quốc lợi dụng lúc Hy Lạp khủng hoảng để tung
tiền kiểm soát một cửa ngõ vào Châu Âu. Thế công của Trung Quốc được Hội Đồng
Châu Âu thảo luận tìm đối sách trong hai ngày thứ Năm và thứ Sáu, tức lúc ông Tập
Cận Bình đến Roma.
Trang quốc tế, Le Figaro
loan tin : Tập Cận Bình muốn gia tăng kiểm soát tư tưởng trẻ em bằng biện pháp
thêm giờ chính trị trong chương trình bậc tiểu học. Giáo chức Trung Quốc nhận
được chỉ thị hồi đầu tuần, trong bối cảnh sắp đến ngày tưởng niệm nạn nhân bị
chế độ thảm sát ở Thiên An Môn, tháng sáu 1989.
Tập Cận Bình thứ Năm này
đến Ý để ký một loạt hợp đồng thương mại. Do thiếu phối hợp, châu Âu đáp trả
không đồng loạt. Chính
sách bá quyền kinh tế của Trung Quốc chia rẽ châu Âu. Trong bài nhận định
với tựa « Mù lòa », nhật báo cánh hữu nhận định chua cay : "Đúng 18
ngày nữa, cử trị châu Âu sẽ bỏ phiếu bầu người đại diện vào Nghị Viện. Chúng ta
phải xem kỹ chương trình hành động của các ứng cử viên mà bổn phận là bảo vệ
quyền lợi kinh tế cũng như công ăn việc làm của người dân. Bởi vì cứ theo đà
này, không còn bao lâu nữa châu Âu sẽ bị Trung Quốc và Mỹ bỏ lại đằng sau".
Le Figaro giải thích : Từ khi vào Nhà Trắng, Donald Trump không bỏ qua một cơ hội
nào để cỗ vũ cho quyền lợi của Mỹ và thực hiện bằng mọi phương tiện. Tuy ít ồn
ào hơn, Tập Cận Bình từng bước tiến hành chiến lược « con đường tơ lụa
mới » với một kế hoạch đầu tư đáng ngại với 3000 tỷ đôla mà mục tiêu
là thống lĩnh thương trường thế giới. Chuyến công du châu Âu của chủ tịch Trung
Quốc chứng tỏ các tham vọng bá quyền. Từ Đông Âu cho đến Tây Âu, Trung Quốc
kiên trì « tung lưới nhện ». Từ nay, những đại tập đoàn công
nghệ và viễn thông Trung Quốc, với phương tiện tài chính không lồ huy động mọi
vũ khí phục vụ cho chính sách đế quốc kinh tế của chế độ.
Trong ván cờ này, châu Âu
đứng ở chổ nào ? Le Figaro không giấu tâm trạng bi quan. Tình trạng quan liêu
và ngây thơ chính trị đã cản trở Liên Hiệp Châu Âu thành lập các đại tập đoàn
công nghiệp và đã để cho người nước ngoài kiểm soát cổ phần. Bị mờ mắt vì lời hứa
ngọt ngào của Trung Quốc mở cửa thị trường rộng lớn mà hàng loạt công ty châu
Âu bị rơi vào tay người Trung Quốc. Trong khi đó, những đối thủ khác ngày càng
hùng mạnh trên sự mù lòa và thiếu quyền biến của châu Âu. "Đã đến
lúc châu Âu phải thức tỉnh", Le Figaro kết luận.
Thế nào là thức tỉnh ?
Câu trả lời có thể tìm thấy trên Les Echos : « Không nên sợ Trung Quốc,
nếu đã không sợ Mỹ". Tổng thống De Gaulle đã tiên liệu Trung Quốc là
siêu cường khi quyết định, nước Pháp tự do bang giao với chế độ phi dân chủ của
Mao vào năm 1964. Thật ra, tác giả bài phân tích cảnh báo : Con đường tơ lụa của
Trung Quốc mời gọi 100 quốc gia ký kết vào tháng Tư năm nay tại Bắc Kinh, phần
lớn là để giúp Trung Quốc vận chuyển hàng hóa sang châu Á, châu Âu và châu Phi
mà không nối kết với Mỹ cũng như không sử dụng đôla. Châu Âu không chống lại
nhưng tuyên bố « cần suy tính thận trọng » vì không muốn các
lãnh vực kinh tế chiến lược rơi vào tay Trung Quốc.
Chính vì muốn tránh rơi
vào vòng tay Trung Quốc mà tổng thống Pháp mới đây phải bay sang Djibouti. Vùng
ảnh hưởng truyền thống của Pháp này, năm 2017 lại cho Trung Quốc lập căn cứ
quân sự, sát bên quân cảng và nơi đóng quân của Mỹ và Pháp. Con đường tơ lụa của
Trung Quốc đúng là hàm chứa dụng ý địa chiến lược. Trong thực tế này, nước Pháp
phải làm sao ? Đứng ngoài hay phải tham gia ? Tham gia một mình hay với toàn
Liên Hiệp ? Les Echos để giới chính trị quyết định.
Pháp : Sau bạo động, chính phủ
ra tay
Le Monde, ra từ trưa thứ
Ba, cũng kịp đưa độc giả đi một vòng thời sự nóng bỏng. Tại Pháp, thủ tướng
Edouard Philippe cách chức giám đốc cảnh sát thủ đô Paris và trình bày những biện
pháp « cứng rắn hơn, chấp nhận rủi ro hơn » để đối phó với những
thành phần cực đoan cướp phá trà trộn biểu tình biến đại lộ Champs-Elysées
thành chiến trường hôm thứ Bảy.
Với nhận định « bộ
trưởng Nội Vụ Christophe Castaner bị chỉ trích và phải ra Thượng Viện điều trần »
Le Figaro cho biết thành phần cực đoan trong phong trào « Áo Vàng »
bất chấp thái độ cứng rắn của chính phủ, kêu gọi tiếp tục xuống đường bạo động
dữ dội hơn nữa vào thứ Bảy tới.
Nhật báo La Croix dành một
trang để tóm lược tiểu sử và tài năng của tân lãnh đạo cảnh sát thủ đô nhưng
không khỏi ngại cho tương lai đất nước. Theo phân tích của nhật báo Công Giáo
và của nhiều trí thức tham gia thảo luận trực tiếp với tổng thống Macron hôm thứ
Hai tại Điện Elysée, nền dân chủ Pháp đang bị đe dọa vì « trong giới trí thức
có một bộ phận chống chế độ nổi lên ». Chính thành phần này có ít nhiều
trách nhiệm trong phong trào phản kháng xã hội và trong bối cảnh xã hội, kinh tế
đặc biệt hiện nay, bạo lực có thể được định hướng chống lại chế độ dân chủ.
Trong không khí căng thẳng
này, Les Echos thông báo tin khích lệ : kinh tế Pháp đứng vững hơn dự báo : Viện
thống kê quốc gia đánh cược GDP của Pháp sẽ tăng cao hơn các thành viên khác
trong vùng euro 0,4% trong hai quý liên tiếp.
Algeri: Trước phong trào phản
kháng, quân đội đứng ra làm trọng tài
Tổng tham mưu trưởng Gaid
Salah, cố gắng xoa dịu người biểu tình để đóng vai trò chính trị trong giải
pháp thoát khủng hoảng. Lẽ ra phải về hưu từ 2003, viên tướng già 74 tuổi này vẫn
bám trụ cho đến hôm nay chứng tỏ là một kẻ có bản lĩnh.
Tuy nhiên, bên cạnh bức ảnh
tổng thống Algeri bệnh tật, ưu sầu, Le Monde phân tích : khi tuyên bố có dụng ý
« nhân dân là niềm hãnh diện của quân đội », tổng tham mưu trưởng
quân đội Algeri vừa phát họa lối thóat khủng hoảng vừa gieo rắc mầm hiểu lầm. Bởi
vì với hai khẩu hiệu « chế độ cút xéo » « quân đội, nhân dân là anh em
» mà người biểu tình hô to chẳng qua là nhằm tránh bị quân đội đàn áp.
Đồng điệu với đồng nghiệp
Le Monde, Le Figaro nhận định là phải theo sát nhất cử nhất động của tổng tham
mưu trưởng quân đội Algeri để có thể dự phóng tương lai quốc gia Bắc Phi này sẽ
đi về đâu ?
Tiếp tục các trang quốc tế,
là thông tin nhiều người Palestine bị đàn áp không nương tay tại Gaza. Thủ phạm
không phải là binh lính Israel mà chính là cảnh sát của tổ chức Palestine Hamas
trấn áp người dân phản đối đời sống đắt đỏ vật giá leo thang : hàng chục thanh
niên sử dụng mạng xã hội bị bắt, phóng viên bị đánh để không cho tiết lộ thông
tin.
Hamas rất sợ bị lên án
tàn bạo đối với dân của mình không khác gì quân đội Israel bắn vào thanh niên
Palestine biểu tình ở biên giới dải Gaza. Một phụ nữ Palestine, thành viên Hiệp
hội Phụ nữ liên đới thuật lại : Hamas muốn kiểm soát tất cả, mặc kệ cho người
dân chết đói. Cảnh sát của Hamas tràn vào nhà, đập phá bàn ghế, đánh đập mọi
người, kẻ gảy tay người bầm mặt và bắt đi hàng chục người kể cả những người
đang nằm bệnh viện.
Được Le Monde đặt câu hỏi,
một đại diện của Hamas phủ nhận mọi cáo buộc, khẳng định có đàn áp biểu tình
nhưng bắn đạn cao su, không bắn đạn thật. Hamas còn đỗ trách nhiệm cho chính phủ
Palestine của ông Mahmoud Abbas « cắt lương » nhân viên tạo nên tình trạng khủng
hoảng sức mua của dân.
Liên quan đến châu Mỹ,
Libération và Le Figaro gần như có cùng một tựa để mô tả chuyến công du của tổng
thống Brazil tại Hoa Kỳ, quốc gia đầu tiên mà ông Bolsorano đi thăm từ khi nhậm
chức : "Bolsorano đồng lõa với Trump", tựa của báo thiên
tả. "Bolsorano đồng điệu với chủ nhân Nhà Trắng", tựa của nhật
báo thân hữu.
Còn liên quan đến Nga, Le
Fiagaro dành một bài điều tra về một loạt cái chết bí ẩn của những viên chức
Nga một thời là cộng sự viên của tổng thống Putin. Nhiều yếu tố mới được phát
hiện hay tiết lộ cho phép kết luận đó là những cái chết mờ ám chứ không phải tự
nhiên hay tự tử như phía Nga cho biết. Vụ thứ nhất là Mikhail Lesin, cố vấn báo
chí tổng thống, bị Putin thất sủng năm 2012, sống lưu vong tại Washington chế bất
đắc kỳ tử vào ngày 05/11/2015. Điều tra sơ khởi kết luận nạn nhân say rượu, té
và chết vì trụy tim. Giảo nghiệm tử thi cho biết thân thể nạn nhân có nhiều vết
bầm. FBI xếp lại hồ sơ. Ba năm sau, qua nỗ lực kiên trì của thân nhân, hồ sơ được
mở lại và lộ ra chi tiết : nạn nhân bị gảy xương cổ, có thể bị siết cổ hay bị
treo cổ.
Vụ Mikhail Lesin xảy ra
vào lúc tai tiếng « thông đồng Nga-Trump » nổ ra và tiếp theo
đó, đúng vào ngày bầu cử tổng thống, một đại diện ngoại giao của Nga chế bất đắc
kỳ tử, từ nóc cao ốc, nơi toạ lạc lãnh sự quán Nga ở New York rơi xuống đường.
Trong lúc giới phóng viên chạy đến nơi thì lãnh sự quán Nga can thiệp : nạn
nhân không rõ tông tích chết vì " trụy tim"như trường hợp
cựu cố vấn báo chí. Cuối cùng, danh tính nạn nhân mới được phía Nga tiết lộ :
Serguei Krivov, đặc trách an ninh chống « phá hoại » hay nói
cách khác là sĩ quan phản gián.
Trong bối cảnh địa chấn
chính trị, Donald Trump đắc cử bất ngờ, báo chí Mỹ quên đi hai cái chết bí ẩn.
Thế rồi, đến ngày 20/07/2017, vào lúc 9 giờ sảng xảy ra vụ đại sứ Nga tại Liên
Hiệp Quốc, Vitali Tchourkin, một người có tiếng tuyên bố hung hăng, bất tỉnh
trong văn phòng, sau đó chết tại bệnh viện. Lại một vụ « trụy tim ». Thi
hài nạn nhân được chuyển khẩn cấp về Nga. Nhưng một nguồn tin từ bệnh viện cho
biết, đại sứ chết trước từ buổi chiều hôm trước .
Lãnh đạo mãn đời Kazakhstan từ
chức : nhường quyền cho thế hệ trẻ ?
Cuối cùng, là tin tổng thống
mãn đời của Kazakhstan đột ngột lên đài truyền hình thông báo từ chức, một năm
trước khi hết nhiệm kỳ thứ năm. Les Echos gọi đây là sự kiện bất ngờ và hy hữu
tại các nước Trung Á thuộc Liên xô cũ. Có lẽ tổng thống Noursoultan Nazerbaiev
từ chức vì bị dân chúng bất mãn sau 30 năm cầm quyền.
78 tuổi, nhà độc tài
Kazakhstan lý giải là trong bối cảnh không mang lại kết quả kinh tế như mong muốn,
ông nhường ghế lãnh đạo cho thế hệ trẻ. Nhưng theo Libération, nhà độc tài chỉ
« về hưu có một chân » cho đến khi mãn đời. Libération dựa vào
tuyên bố của đương sự : tiếp tục lãnh đạo đảng cầm quyền và đặc quyền chính thức
trong vai trò « cha già dân tộc », quy chế được ghi thành luật
vào năm 2018.
No comments:
Post a Comment