05/03/2019
Đầy cay đắng vào phút chót, cú sụp đổ thình lình của
Thượng đỉnh Mỹ - Triều tại Hà Nội vào cuối tháng 2 năm 2019 rất có thể sẽ gây
tác động chẳng mấy hay ho cho những gì còn lại của mối quan hệ Việt - Mỹ.
Việt Nam kỳ vọng đến mức nào?
Trước cuộc gặp Trump - Kim, phần lớn giới quan sát
chính trị Việt Nam và cả quốc tế đã dự đoán quan hệ giữa hai quốc gia cựu thù sẽ
trở nên nồng ấm hơn sau cuộc gặp này, với điều kiện là cuộc gặp phải thành công
và mang lại chí ít vài kết quả khả quan về giải giới hạt nhân của Bắc Triều
Tiên.
Cứ nhìn vào cái cách ‘Tổng chủ’ Nguyễn Phú Trọng
cùng Bộ Chính trị của ông ta đôn đáo chuẩn bị cho Thượng đỉnh Mỹ - Triều, đặc
biệt là khâu bảo vệ an ninh và thẳng tay canh chặn tất cả những người bất đồng
chính kiến, cộng thêm một chiến dịch tuyên truyền ồ ạt cho cả hai hình ảnh
Donald Trump, Kim Jong Un và đặc trưng bởi ‘tự sướng Việt Nam’, hình ảnh Trọng
hai tay mình nắm hai tay Trump và cười tươi hết cỡ như thể bạn quý lâu ngày
không gặp…, cho thấy Trọng và giới quan chức chóp bu trong đảng kỳ vọng đến thế
nào về một kết quả - nếu không đạt được một thỏa thuận giải trừ hoàn toàn vũ
khí hạt nhân thì cũng được cam kết bởi lãnh đạo Triều Tiên về tiến trình loại bỏ
một phần loại vũ khí này, mà ngay trước mắt sẽ giải tỏa một số bãi thử hạt
nhân. Nếu kỳ vọng đó được đáp ứng, không cần mô tả thêm là giới lãnh đạo Việt
Nam sẽ được nở mặt nở mày đến thế nào.
Khi đó, Trump nói riêng và có thể cả nước Mỹ nữa - đối
tác quan trọng nhất về kinh tế của Việt Nam - sẽ xem Việt Nam như một địa chỉ
may mắn cho công cuộc hòa bình thế giới và lấy điểm chính trị cho Trump, chưa kể
việc nơi đây là một trong những xứ sở an toàn nhất trên thế giới đối với các tổng
thống Mỹ.
Cũng khi đó, Nguyễn Phú Trọng và một số cấp dưới của
ông ta như Bộ trưởng công an Tô Lâm, Bộ trưởng ngoại giao Phạm Bình Minh và cả
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có thể tự tin và mạnh miệng hơn để ‘gợi ý’ Bộ ngoại
giao Hoa Kỳ về những chuyến ‘thăm và làm việc’ của lãnh đạo Việt Nam tại Mỹ
trong năm 2019. Theo đó, quốc gia mạnh nhất thế giới là Hoa Kỳ cần có một cuộc
đón tiếp chính thức và cực kỳ tôn trọng dành cho Nguyễn Phú Trọng - người mà giờ
đây khác xưa rất nhiều khi không chỉ là tổng bí thư mà dễ bị giới chính khách
phương Tây xét nét về vị thế ‘không chính danh’ khi xem xét các nghi thức ngoại
giao để đón tiếp, mà đã trở thành chủ tịch nước và suy ra là nguyên thủ quốc
gia…, theo đúng não trạng ‘mình phải như thế nào người ta mới tiếp như thế chứ’
của ông Trọng sau khi ông ta được Tổng thống Mỹ Barak Obama trải thảm đỏ tại
Phòng Bầu Dục vào tháng 7 năm 2015.
Chưa hết. Một thành công dù không trọn vẹn tại cuộc
gặp Trump - Kim sẽ khiến vị thế của giới cộng sản Việt Nam trở nên lung linh
hơn trong mắt Donald Trump, bất kể vị tổng thống này đã không dưới một lần
tuyên bố chống chủ nghĩa xã hội và loại trừ chủ nghĩa này khỏi thế giới. Bởi
khi đó và nằm trong sách lược của Trump, Mỹ sẽ cần Việt Nam hơn, cần Việt Nam để
thuyết phục một Kim Jong Un bảo thủ và cứng đầu chịu thực hiện giai đoạn ‘quá độ
lên chủ nghĩa xã hội’ bằng cơ chế ‘kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa’ chỉ có ở Việt Nam - lối ra gần như duy nhất mà Kim phải đi theo trong bối
cảnh khẩu phần lương thực đầu người ở Bắc Triều Tiên đã từ lâu rơi vào mức báo
động nguy hiểm và đang có hàng triệu người chịu nguy cơ chết đói…
Nhưng đổ vỡ Trump - Kim đã phá vỡ phần lớn những kỳ
vọng trên của Nguyễn Phú Trọng và bộ sậu của ông ta.
Điềm báo ‘rông cả năm’
Ngay sau đổ vỡ là một cuộc họp báo ngắn ngủi rồi ra
thẳng sân bay. Cái lối chia tay lạnh tanh của Trump với ‘nhà trọ Hà Nội’ như
phát ra một điềm xấu cho quan hệ Mỹ - Việt trong ngắn hạn: trong thực tế và mặc
dù tự đánh bóng không ít, Việt Nam cũng chẳng hơn gì Singapore - nơi mà Thượng
đỉnh Mỹ - Triều lần đầu tiên đã diễn ra vào tháng 6 năm 2018 mà chẳng đạt được
kết quả đáng kể nào ngoài chuyện ‘Kim hứa, Trump gật’, để từ đó đến Thượng đỉnh
Mỹ - Triều lần thứ hai tại Hà Nội đã chẳng có bất kỳ thực tế nào được chứng tỏ
là Bắc Triều Tiên chịu giải giáp kho vũ khí hạt nhân.
Bởi Trump đã quyết định rời Việt Nam sớm vài tiếng đồng
hồ so với lịch trình sau đổ vỡ trên, đã chẳng nghe nói gì về những ‘cuộc gặp
song phương Việt - Mỹ’ để bàn thêm về các khía cạnh an ninh, ngoại giao và đặc
biệt là giao thương kinh tế.
Mà như vậy, món nợ ‘công bằng và đối ứng’ mà Trump
treo trên đầu những quốc gia bị xem là ‘gây hại cho nước Mỹ’ vẫn còn nguyên đó,
tức lời đe dọa của Trump về việc sẽ chế tài Việt Nam nếu nước này không tự tìm
cách cắt giảm con số xuất siêu lớn đến 35 tỷ USD vào thị trường Mỹ (năm 2018) -
một nguồn máu cực kỳ quý giá để hô hấp cho cơ thể đã lụi tàn của đảng CSVN - vẫn
còn nguyên giá trị, kèm thêm nỗi bực dọc từ tính cách thất thường và khó lường
của Trump.
Thế còn phản ứng của Việt Nam sau cú sụp đổ Trump -
Kim ra sao?
“Hành động của Thủ tướng đã “ghi điểm lớn” với Tổng
thống Trump”, “Vị thế, vai trò của Việt Nam được lãnh đạo Hoa Kỳ, Triều Tiên và
cộng đồng quốc tế đánh giá cao”, “Báo quốc tế ca ngợi ‘chiến thắng ngoại giao’
của Việt Nam sau Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều”, “Dù kết quả Thượng đỉnh Mỹ – Triều Tiên ra sao thì Việt Nam vẫn
là người chiến thắng!”… là tựa đề những bài báo nhà nước xuất hiện
ngay sau khi Nhà Trắng thông báo bữa trưa Trump - Kim bị huỷ, Tổng thống Mỹ về
thẳng khách sạn sau hội đàm, còn hãng tin Bloomberg đưa tin: Hội nghị thượng đỉnh
Trump - Kim sụp đổ mà không đạt được thỏa thuận nào.
Chỉ có vài tờ báo hé môi thảng thốt về ‘nỗi buồn Việt
Nam’.
Trong khi đó, không còn ai nhắc tới “Việt Nam: Trung
tâm hòa giải xung đột quốc tế” - một tựa đề bán trời không văn tự của ‘báo đảng’
Thanh Niên hiện ra trong những ngày Bộ Chính trị tất bật chuẩn bị tiệc ăn mừng
ngay sau khi cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều kết thúc.
Có vẻ điềm báo ‘rông cả năm’ đang ứng với mặt trận đối
ngoại Việt Nam.
Vào đầu tháng 2 năm 2019, giới chóp bu Việt Nam đã bị
một cú sốc nặng trong lúc tưởng như EVFTA (Hiệp định thương mại tự do châu Âu -
Việt Nam) đã cầm chắc trong tay mà không phải trả cái giá nào về vi phạm nhân
quyền: Hội đồng châu Âu dựa vào một trong những cơ sở là bản kiến nghị của 18 tổ
chức xã hội dân sự tại Việt Nam và quốc tế về sự khẩn thiết hoãn EVFTA do Hà Nội
vi phạm nhân quyền trầm trọng mà chưa có bất kỳ cải thiện nào có thể chứng minh
được, đã làm đúng theo yêu cầu này. Đó là vụ ‘rông lần đầu’.
Khác hẳn với ‘thành công rực rỡ’ tại Hội nghị APEC
(Hội nghị thượng đỉnh Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương) tổ chức tại Đà Nẵng vào
tháng 11 năm 2017 mà dù sao cũng mang lại kết quả CPTPP (Hiệp định Đối tác toàn
diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương, thay TPP) được ký kết với Việt Nam dù
không có Mỹ, sự có mặt lần thứ hai của Donald Trump ở Việt Nam có lẽ đã để lại
trong ông ta một ấn tượng không an toàn, nếu không muốn nói là bất an. Còn Bộ
Chính trị Việt Nam thì phải đón nhận thất vọng sâu sắc thứ hai liên tiếp sau sự
kiện EVFTA bị hoãn trong cùng tháng.
Cứ đà này thì hẳn 2019 sẽ ‘rông cả năm’ cho thành
tích đối ngoại của chính thể độc đảng…
No comments:
Post a Comment