Vì sao quan chức
cao cấp Hoa Kỳ liên tục thăm Việt Nam?
Trần
Hiếu Chân, Nhà báo tự do
Gửi tới BBC từ TP HCM
18 tháng 10 2022, 17:47 +07
Cập nhật 9 giờ trước
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cd12l33km29o
Các nguồn tin ngoại giao cho hay đặc phái viên Tổng
thống Mỹ John Kerry sẽ trở lại Hà Nội từ 20 – 22/10; Chủ tịch Thượng viện
Patrick Leahy sẽ thăm Việt Nam từ 27/10 – 2/11.
Trước đấy, Trợ lý Ngoại trưởng Daniel
Kritenbrink đã có chuyến công du tại Việt Nam từ 12 – 14/10.
Những chuyến thăm liên tục của các giới chức
cao cấp Hoa Kỳ cho thấy, vai trò trung tâm của Việt Nam trong chiến lược Ấn Độ
Dương – Thái Bình Dương (IPS) ngày càng được khẳng định, đúng như phát biểu của
chính Trợ lý Ngoại trưởng Kritenbrink tại Hà Nội hôm 13/10. Vấn đề là các
nhà lãnh đạo Việt Nam có dám chủ động nắm vai trò đó hay không.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/5993/live/f79b84a0-4ecd-11ed-ac87-630245663c6a.jpg.webp
Trợ lý Ngoại trưởng
Daniel Kritenbrink
từng là Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam
Xin điểm ra các hoạt động ngoại giao liên
tiếp, từ phía Mỹ.
Tới đây, từ 20 – 22/10/2022, Đặc phái viên
John Kerry sẽ trở lại thăm Việt Nam. Lần này, chuyến công du của Đặc phái viên
Tổng thống diễn ra trong bối cảnh Hoa Kỳ vừa trình làng trong ngày 12/10 vừa
qua về Chiến lược An ninh quốc gia, mà qua đó, Mỹ sẽ tìm cách kiềm hãm sự trỗi
dậy của Trung Quốc trong khi tái khẳng định tầm quan trọng của việc hợp tác với
đồng minh và đối tác để giải quyết các thách thức mà các nước dân chủ đối mặt.
Trước đấy, từ 2 – 6/9/2022, Đặc phái viên
Kerry cũng đã có chuyến thăm làm việc tại Việt Nam. Trong cuộc tiếp kiến Thủ tướng
Phạm Minh Chính hôm 5/9, Đặc phái viên John Kerry tái khẳng định, Hoa Kỳ nhất quán coi trọng quan hệ Đối
tác toàn diện với Việt Nam, ủng hộ Việt Nam đóng vai trò chủ động, thực chất tại
khu vực và trong ứng phó với các vấn đề quốc tế, trong đó có biến đổi khí hậu.
Tôi còn nhớ hồi đầu năm, từ 22 – 25/2/2022,
ông Kerry cũng đã tới Việt Nam để gặp gỡ các quan chức chính phủ, đại diện các
tổ chức xã hội và các lãnh đạo doanh nghiệp nhằm xây dựng sự đồng thuận để giải
quyết khủng hoảng khí hậu và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế
năng lượng sạch. Ông Kerry đã tiếp kiến các quan chức chủ nhà, trong đó có Chủ
tịch Nguyễn Xuân Phúc hôm 23/2, để trao đổi về quan hệ song phương và các vấn đề
khu vực, quốc tế cùng quan tâm.
Trong buổi tiếp nói trên, ông Phúc nhấn mạnh Việt
Nam coi vấn đề ứng phó với biến đổi khí hậu là lĩnh vực hợp tác mang tầm chiến
lược giữa hai nước, là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách và đề nghị Hoa Kỳ tăng cường
hỗ trợ tài chính, kỹ thuật để giúp Việt Nam thực hiện cam kết tại COP 26, tiến
tới thiết lập quan hệ đối tác chuyển đổi
năng lượng công bằng với một số đối tác, trong đó có Hoa Kỳ.
Đại sứ Mỹ tại VN Marc E.Knapper hôm 25/8 cũng đã thông báo cho Chủ
tich Quốc hội Vương Đình Huệ về kế hoạch thăm Việt Nam của Chủ tịch Thường
trực Thượng viện Mỹ Patrick
Leahy, theo truyền thông Việt Nam. Ông Knapper nói giống như cố
TNS John McCain, TNS Leahy là một người bạn của Việt Nam.
TNS
Patrick Leahy sẽ cùng một số TNS khác sang Việt Nam từ 27/10 – 2/11. Đây là những Thượng nghị sỹ được ngài Patrick Leahy tin tưởng sẽ là
thế hệ nghị sỹ tiếp theo đóng góp cho việc thúc đẩy quan hệ hợp tác hữu nghị, đối
tác toàn diện giữa hai nước. Chuyến thăm sẽ có nhiều ý nghĩa, trong đó là sự ra
mắt thế hệ TNS quan tâm và có mong muốn đóng góp cho quan hệ đối tác giữa Mỹ và
Việt Nam.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/8b7b/live/87686a30-4ece-11ed-ac6f-89e8c2798e3d.jpg.webp
Thượng nghị sỹ Mỹ Patrick Leahy
Trở lại Việt Nam
lần thứ ba trong một năm
Như thế là chưa đầy một năm, Đặc phái viên Tổng
thống Hoa Kỳ sang Việt Nam ba lần. Thủ tướng Phạm Minh Chính hôm 5/9 từng
mong muốn ông Kerry với tư cách là người bạn lâu năm của Việt Nam tiếp tục ủng
hộ hỗ trợ tăng cường khả năng chống chịu cho các cộng đồng dễ bị tổn thương tại
đồng bằng sông Cửu Long.
Về công nghệ, Thủ tướng đề nghị các đối tác
phát triển hỗ trợ, chuyển giao công nghệ năng lượng tái tạo, giúp Việt Nam xây
dựng và phát triển ngành công nghiệp sản xuất thiết bị năng lượng tái tạo.
Hà Nội hy vọng, Hoa Kỳ tiếp tục tăng cường hợp
tác và hỗ trợ Việt Nam, ứng phó với biến đổi khí hậu, đặc biệt trong việc phát
triển năng lượng sạch, hạ tầng cơ sở bền vững, quản lý nguồn nước thông minh và
tài nguyên trong hệ sinh thái.
Tất cả những vấn đề trên, hẳn nhiên mang tầm
chiến lược trong hợp tác song phương. Tuy nhiên, trong quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ
hiện nay còn tồn đọng hai vấn đề mà đôi bên chưa đi đến thống nhất.
Được biết, ông Kerry còn là bạn “chí cốt” của
Tổng thống Biden, dư luận từ giới phân tích cho rằng VN mong ông Kerry “dàn xếp”
với Tổng thống Biden, góp phần khai thông các vấn đề còn bế tắc.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/3908/live/35552510-4ed0-11ed-a267-5f5af8f02bdb.jpg.webp
TNS John Kerry, Đặc phái viên Tổng thống Hoa Kỳ
Vấn đề thứ nhất, VN
rất mong được đón Tổng thống Hoa Kỳ nhân dịp hai nước hướng tới những sự kiến lớn
trong năm 2023, trong đó có các hoạt động kỷ niệm 10 năm quan hệ Đối tác toàn
diện Việt – Mỹ.
Ngoài ra, trong một tuyên bố ngày 13/10, Trợ
lý Ngoại trưởng Kritenbrink cho biết hai nước hiện đang bàn thảo về một số mục
tiêu cụ thể cho năm 2023, đó là có thể làm lễ động thổ Đại sứ quán mới của Mỹ tại
Hà Nội và đồng thời đưa vào vận hành Đại sứ quán mới của Việt Nam ở Washington.
Đấy sẽ là biểu tượng mạnh mẽ cho quan hệ đối
tác giữa hai nước. Ông Daniel Kritenbrink cũng cho biết dịp ấy sẽ có nhiều trao
đổi cấp cao giữa hai nước.
Vấn đề thứ hai, bất
cứ trao đổi cấp cao nào – ông Biden sang Việt Nam hay một trong “Tứ trụ” của
VN thăm Mỹ – theo giới quan sát, đều có liên quan khá mật thiết tới đề nghị lâu
nay của phía Mỹ muốn nâng cấp quan hệ Đối tác toàn diện lên Đối tác chiến lược.
Nhưng vấn đề này ngày càng trở nên phức tạp, nếu
nhìn vào Chiến lược An ninh của Mỹ vừa công bố, coi Trung Quốc là đối thủ cũng
như căn cứ vào cục diện khu vực và quốc tế “hậu Ukraine”.
Cũng trong ngày 13/10 nói trên, Trợ lý Ngoại
trưởng Kritenbrink cho biết: "Chúng tôi muốn gửi đi tín hiệu không đòi hỏi
bất kỳ quốc gia nào phải chọn bên, mà chúng tôi nỗ lực để bảo đảm các quốc gia
có thể đưa ra quyết định của mình mà không phải chịu bất kỳ sự cưỡng ép nào”.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng từng tuyên bố
trên đất Mỹ: “Việt Nam không chọn bên, Việt Nam chọn lẽ phải, chính nghĩa”.
Nói vậy, nhưng bốn cuộc bỏ phiếu từ đầu năm đến nay tại Liên hợp quốc thì Việt
Nam lại “xếp hàng” theo nhóm thiểu số các nước không muốn lên án cuộc chiến
tranh xâm lược của Nga đối với Ukraine. Mà thiểu số này lại do Trung Quốc dẫn đầu.
Vì vậy, Việt Nam, một lần nữa, muốn qua Đặc
phái viên Tổng thống để “tái trang trải” vấn đề “không chọn bên” của mình. Cũng
có e ngại cho rằng, Hà Nội trên thực tế kéo dài việc “câu giờ” trong quan hệ
với Mỹ, bên ngoài tuyên bố coi Mỹ là đối tác quan trọng hàng đầu, nhưng về xếp
hạng thì để quan hệ Mỹ – Việt vào “rổ thứ ba”, sau Nga và
Trung Quốc.
Vai trò “không thể
thiếu” ở Indo-Pacific (IP)
Tuy nhiên, “kiên nhẫn chiến lược” của Mỹ vẫn
chưa đến điểm tới hạn. Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ Kritenbrink về IP cho rằng, VN đóng vai
trò rất quan trọng trong khu vực. Quan hệ Mỹ – Việt đang vững mạnh hơn bao giờ
hết. Việt Nam giữ vai trò trung tâm trong Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình
Dương (IPS). Mỹ sẽ nỗ lực hỗ trợ nhằm tăng cường năng lực của các đồng minh, đối
tác và bạn bè có cùng quan điểm như Việt Nam.
Ông Kritenbrink khẳng định, với IPS,
Washington đang nỗ lực nâng cao năng lực của đối tác trong khu vực; nhận thức,
năng lực hàng hải; đảm bảo xung đột khu vực được giải quyết hòa bình, dựa trên
luật pháp quốc tế; đảm bảo việc thực thi các tuyên bố về hàng hải được đưa ra dựa
trên luật pháp quốc tế.
Theo ông Kritenbrink, việc Việt Nam xem xét
tham gia Khuôn khổ Kinh tế IP, một sáng kiến trong khuôn khổ Chiến lược (IPEF),
ở cả 4 trụ cột, là tích cực và mang tính xây dựng. Điều đặc biệt là chúng ta
cùng 13 nền kinh tế tham gia khuôn khổ này sẽ góp phần định hình nên những luật
lệ cho nền kinh tế thế kỷ 21.
Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ kỳ vọng hợp tác
mang tính xây dựng trong khuôn khổ này nhằm đảm bảo mang lại lợi ích thiết thực
cho người dân toàn khu vực trong những vấn đề thuộc 4 trụ cột là kinh tế số,
chuỗi cung ứng, chuyển dịch năng lượng sạch và đầu tư vào cơ sở hạ tầng có chất
lượng.
Daniel Kritenbrink cũng nhấn mạnh các đối tác của Mỹ ở IP không phải là những quân cờ
trên bàn cờ địa-chính trị của các nước lớn, Trợ lý NT khẳng định chính phủ
Hoa Kỳ muốn đảm bảo khu vực này là nơi giải quyết tranh chấp hòa bình trên cơ
sở luật pháp quốc tế, không quốc gia nào phải chịu sự cưỡng ép.
Ông Kritenbrink cho biết trong chuyến thăm
Việt Nam (12 – 14/10), ông đã có các cuộc làm việc với Trưởng Ban Đối ngoại
Trung ương Lê Hoài Trung, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh
Vũ, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Hoàng Xuân Chiến và Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc
Hùng… để bàn các biện pháp tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực: chính trị,
an ninh, quân đội, thực thi pháp luật...
“Chúng tôi nhấn mạnh cam kết mạnh mẽ của Mỹ đối với
khu vực và với Việt Nam. Việt Nam có thể trông cậy vào mối quan hệ với Mỹ.
Chúng tôi quan tâm và chú trọng vào sự thành công của Việt Nam, với niềm tin là
Mỹ sẽ an ninh và thịnh vượng hơn khi những đối tác của chúng tôi thành công”.
Khẳng định Việt Nam đóng vai trò trung tâm
trong chiến lược IP của Hoa Kỳ, Daniel Kritenbrink nhấn mạnh chiến lược này nhằm
xây dựng năng lực tập thể của các đồng minh, đối tác và bạn bè để thúc đẩy những
lợi ích chung, cũng như ủng hộ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, để tất cả các
bên có thể hợp tác với nhau, xây dựng một khu vực tự do, rộng mở, kết nối an
ninh, thịnh vượng và có sức chống chịu.
Câu hỏi là
ban lãnh đạo Việt Nam hiện nay sẽ ứng xử thế nào trước những lời
mời này? Hay là họ sẽ tiếp tục 'bộ môn câu giờ', và để làm gì?
----------------------------------------------------------------------------
* Bài thể hiện quan điểm riêng của tác giả
Trần Hiếu Chân từ TP HCM.
================================
VÀI TIN KHÁC
Ngoại trưởng Mỹ cho
rằng Trung Quốc đẩy nhanh kế hoạch thống nhất Đài Loan
9 giờ trước
No comments:
Post a Comment