Lăng
mộ Hoàng Cao Khải, nơi người sống ở cùng người chết
Phạm
Bá -
Saigon Nhỏ
15
tháng 10, 2022
https://saigonnhonews.com/thoi-su/viet-nam/lang-mo-hoang-cao-khai-noi-nguoi-song-o-cung-nguoi-chet/
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/10/Tin-1-15.10-1-1024x653.jpg
Cổng đá vào khu lăng tẩm.
Nguồn: vnexpress.net
Khu
lăng mộ Hoàng Cao Khải rộng 17 ha, làm toàn bộ bằng đá cẩm thạch trắng, được ví
như một triều đình hoàng cung thu nhỏ.
Lăng
Hoàng Cao Khải nằm ở ngõ 252, phố Tây Sơn (Đống Đa, Hà Nội), được xây dựng năm 1893
bởi Tổng đốc Hoàng Cao Khải (1850 – 1933). Khi đó, ông đã cho thiết lập một
vùng đất rộng lớn nhằm làm nơi chôn cất và cúng tế cho gia tộc mình.
Hoàng
Cao Khải lập một thái ấp có tổng diện tích 17 ha, trong đó có một quần thể kiến
trúc gồm 14 công trình về lăng mộ, đình chùa như: Lăng Hoàng Cao Khải, Lăng
Hoàng Trọng Phu (con của Hoàng Cao Khải), đồi Nghinh Phong, hồ Tẩm Nguyệt, khu
đền thờ họ Hoàng với bảy gian theo phong cách kiến trúc dân gian… nằm rải rác ở
khu vực phía Tây của gò Đống Đa.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/10/Tin-1-15.10-2-1.jpeg
Đầu
rồng bằng đá phía trên cổng chính
Công
trình lăng mộ được làm toàn bộ từ đá cẩm thạch, một loại đá quý hiếm được ưa
chuộng ở châu Á. Đây là công trình đá lớn nhất Hà Nội và lớn thứ hai Việt Nam
chỉ sau Thành nhà Hồ (Thanh Hóa). Để thiết kế và xây dựng khu lăng mộ
này, Hoàng Cao Khải đã mời rất nhiều kiến trúc sư người Pháp và người Việt Nam
cùng tham gia.
Khu
lăng của Hoàng Cao Khải được xây dựng theo hình chữ “Đinh” (丁), với nhánh ngang dài 8 m, nhánh đứng
cao 6 m, trần cách sàn hơn 4 m. Ở giữa có một cái bàn đá màu trắng rộng, mộ của
Hoàng Cao Khải ở bên trái, mộ bà vợ ở bên phải.
Vật
liệu đá xây dựng lăng được chở về từ phủ Quốc Oai (tỉnh Hà Đông cũ) và qua bàn
tay chế tác đá của các hiệp thợ nổi tiếng quanh vùng núi An Hoạch (huyện Đông
Sơn, Thanh Hóa). Họa tiết chủ yếu được chạm khắc trên đá là hoa sen, lá thông,
đầu rồng mang đậm dấu ấn kiến trúc thời Nguyễn cuối thế kỷ 19.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/10/Tin-1-15.10-3.jpg
Bậc tam cấp đá
Các
nhà sử học Việt Nam đã từng gọi lăng là “Thành nhà Hồ thứ 2” và giới nghiên cứu
lịch sử người Pháp đánh giá, đây là một trong những đỉnh cao của kiến trúc đá
phương Đông.
Xét
về cấu trúc tổng thể, Lăng Hoàng Cao Khải và Hoàng Trọng Phu có nhiều nét tương
đồng. Nhưng về quy mô, lăng con Hoàng Trọng Phu xây sau đồ sộ hơn lăng cha.
Toàn bộ mặt cắt ngang của lăng dài 15 m, được chia làm nhiều khu nhỏ, trần cũng
cao hơn 4 m với những họa tiết và Hán tự đặc trưng.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/10/Tin-1-15.10-4.jpg
Người dân lấn chiếm vào
tận khu mộ
Trước
cửa lăng có hai dãy tượng đá gồm 8 chiến binh cao khoảng 1.3 m đừng gác hai
bên. Trải qua hơn 100 năm tồn tại, đến nay chỉ còn lại ba bức tượng bị sứt mẻ
nhiều.
Khu
lăng mộ này được chính quyền Bắc Việt xếp hạng Di tích Quốc gia năm 1962. Quá
trình đô thị hoá của thành phố khiến khu Di tích Lăng Hoàng Cao Khải hiện nay đều
có các hộ dân nằm trong khuôn viên khu lăng mộ. Một số người dân còn gọi đây là
phố âm – dương, nơi người sống ở chung cùng người chết suốt mấy chục năm qua.
No comments:
Post a Comment