17/09/2022
https://www.voatiengviet.com/a/vladimir-putin-ch%E1%BB%8Bu-l%C3%A9p-v%E1%BA%BF/6751422.html
https://gdb.voanews.com/09860000-0aff-0242-26c5-08da980b13bc_w1023_r1_s.jpg
Vladimir
Putin còn thú nhận rằng, về “cuộc khủng hoảng ở Ukraine,” “Chúng tôi hiểu những
thắc mắc và mối quan tâm của các người bạn Trung Quốc, và trong cuộc gặp gỡ hôm
nay sẽ giải thích thêm chi tiết cho sáng tỏ.”
Nhưng
chỉ vì lỡ gây chiến với Ukraine, Putin đang chịu lép vế trước Tập Cận Bình; bị
cả thế giới tẩy chay, phải bám lấy Trung Cộng để bán xăng dầu, khí đốt và mua
hàng hóa bị cấm vận.
Gặp Tập Cận
Bình lần này, Vladimir Putin lép vế rõ ràng. Xuất hiện tay đôi trong cuộc họp
thủ lãnh các nước thuộc Tổ chức Cộng tác Thượng Hải, ở Samarkand, thủ đô nước
Uzbekistan, Tập Cận Bình chỉ thân mật gọi Putin là “ông bạn cũ,” cố hữu; còn
Putin cố dùng những chữ nồng nàn níu kéo hơn, nói với Bình những lời, “Đồng Chí
thắm thiết, Bạn thắm thiết.”
Vladimir
Putin còn thú nhận rằng, về “cuộc khủng hoảng ở Ukraine,” “Chúng tôi hiểu những
thắc mắc và mối quan tâm của các người bạn Trung Quốc, và trong cuộc gặp gỡ hôm
nay sẽ giải thích thêm chi tiết cho sáng tỏ.”
Nghe Putin
nói về Ukraine phải đáng ngạc nhiên! Câu hỏi là: Tại sao Putin cần phân trần về
“các thắc mắc và mối quan tâm” của người Trung Quốc? Để làm gì? Nếu hai bên sắp
họp với nhau, sẽ có dịp giải thích, thì đâu cần tuyên bố trước công chúng, để
ai cũng biết Trung Quốc “thắc mắc” với Putin về vụ Ukraine?
Có thể, trước
khi hai lãnh tụ gặp mặt, nhân viên ngoại giao thảo luận, Trung Quốc đã báo trước
rằng Tập Cận Bình sẽ than phiền về cuộc chiến ở Ukraine; vì thế người Nga xin để
chính Putin sẽ nói, cho bớt căng thẳng.
Nhưng tại
sao khi tới Samarkand, ở nước Uzbekistan, mà Tập Cận Bình muốn nói về chiến
tranh Ukraine?
Đó là một
cách nhắc nhở các nước Trung Á: Coi chừng, Nga có thể cũng gây ra mối họa cho
quý vị, giống như ở Ukraine!
Bởi vì bốn
nước Kazakhstan, Tajikistan, Uzbekistan, và Kyrgyzstan, thành viên của Tổ chức
Cộng tác Thượng Hải đang họp tại Samarkand, đều nằm trong Liên bang Xô Viết cũ,
giống như Ukraine. Các nước này đều có thể bị Nga kiếm cớ xâm lăng, như
Ukraine!
Tập Cận
Bình nhắc nhở đến mối đe dọa của Nga để thuyết phục các nước Trung Á kết thân với
Trung Quốc. Trước khi đến Uzbekistan, Tập Cận Bình đã ghé thăm Kazakhstan, chuyến
xuất ngoại đầu tiên kể từ khi có bệnh dịch Covid-19. Ông đã hứa hẹn với Tổng thống
Kassym-Jomart sẽ giúp bảo vệ nền độc lập, chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ của
Kazakhstan, “bất chấp các biến đổi trên thế giới!” Ai cũng hiểu, chỉ nước Nga mới
có thể xâm lăng xứ này!
Kazakhstan
và Trung Cộng cùng sáng lập Tổ chức Cộng tác Thượng Hải vào năm 2001, sau thêm
sáu nước khác. Ông Kassym-Jomart cũng như Tập Cận Bình đều không công nhận hai
nước “Cộng Hòa Nhân Dân” ly khai ở Ukraine mà Vladimir Putin đã dựng lên.
Nhiều người
Nga sinh sống trong các nước Trung Á từ thời Xô Viết, nay vẫn còn đông. Số người
nói tiếng Nga tại Kazakhstan chiếm 18% dân số, phần lớn sống ở phía Bắc, giáp
đường biên giới với Nga dài 7,644 km, dài hơn biên giới chạy hướng Đông Tây giữa
Mỹ và Canada, 6416 km (biên giới Canada giáp Alaska theo hướng Bắc Nam dài 2475
km).
Ông Putin tự coi mình có bổn phận “bảo vệ những
người nói tiếng Nga” ở bất cứ nơi nào.
Putin đã gọi Kazakhstan là một “nước nói tiếng Nga.” Ông từng mô tả Ukraine như
vậy trước khi tấn công đầu năm nay. Tập Cận Bình đang nhắc nhở mối nguy này với
các nước trong vùng.
Các nước từ
Kazakhstan đến Uzbekistan, đều cùng một gốc với dân Thổ Nhĩ Kỳ, và cùng theo Hồi
Giáo cũng như dân Uygur ở Tân Cương. Cho nên họ đều ủng hộ dân Ukraine, chính
thức hoặc ngấm ngầm, trong cuộc chiến đấu chống quân Nga xâm lược.
Năm 2013 Tập
Cận Bình đã công bố chương trình Nhất Đới Nhất Lộ (Một vòng đai, Một con đường)
tại Kazakhstan. Đó là quốc gia rộng lớn và giàu quặng mỏ nhất trong vùng, còn tồn
tại trên “Con Đường Tơ Lụa” xưa kia. Các vương quốc khác ở phía Đông đã bị quân
Trung Quốc lần lượt chiếm từ trước Công Nguyên cho tới đời nhà Đường; bây giờ
là tỉnh Tân Cương, giáp ranh Kazakhstan với biên thùy dài 1,700 km. Trên Con Đường
Tơ Lụa này, đạo Phật từ vùng Gandhara (Bắc Pakistan và Afghanistan bây giờ) bắt
đầu được truyền bá qua nước Trung Quốc vào thế kỷ thứ nhất. Các di tích của Đại
đế Alexander và các trụ đá của Asoka vẫn còn rải rác trong vùng. Từ thế kỷ thứ
8, đạo Islam cũng theo đường này truyền bá suốt vùng Trung Á, qua tới Trung Quốc.
Kế hoạch
Nhất Đới Nhất Lộ nối dài đường Hỏa xa Trung Quốc Tốc hành (China Railway
Express) xuyên Á châu qua Âu châu, với 11 thiết lộ, từ Kazakhstan qua Iran,
Trung Đông, Âu châu và nối cả với vùng Đông Nam Á. Năm 2021 xe lửa đã chuyên chở
15,000 toa tàu công ten (container) đưa hàng hóa từ Trung Quốc qua Kazakhstan,
tới các nước Âu châu.
Kazakhstan
rất giàu khoáng sản, dầu lửa và khí đốt, chỉ thiếu chuyên gia và kỹ thuật. Từ
năm 1991 sau khi tách khỏi Liên Xô, Kazakhstan mua bán với Trung Quốc nhiều thứ
nhì, sau nước Nga. Năm 2021, Nga đầu tư trực tiếp vào xứ này nhiều hơn Trung Quốc,
8% so với 7.8% tổng số FDI, theo South China Morning Post nhưng Mỹ và Âu châu vẫn
đầu tư nhiều hơn. Các công ty Mỹ như ExxonMobil hay Chevron đã đổ hàng tỷ đô la
vào nước này.
Nhưng vì
các lý do lịch sử và địa dư, Nga vẫn nắm thế mạnh so với Trung Quốc trong vùng
Trung Á. Đầu năm nay, dân Kazakhstan biểu tình, bạo loạn. Putin đã gửi quân Nga
qua giúp dẹp loạn, xong đã rút về. Tháng Bảy vừa qua, dân Uzbekistan cũng nổi dậy,
bị đàn áp, chết 18 người. Dân Uzbek nói nhiều thổ ngữ, đang dùng tiếng Nga
trong công văn, giao dịch thương mại, như dân Ấn Độ dùng tiếng Anh. Trung Cộng
có muốn thay thế Nga ở vùng Trung Á cũng phải đợi ít nhất vài ba chục năm.
Nhưng chỉ
vì lỡ gây chiến với Ukraine, Putin đang chịu lép vế trước Tập Cận Bình; bị cả
thế giới tẩy chay, phải bám lấy Trung Cộng để bán xăng dầu, khí đốt và mua hàng
hóa bị cấm vận. Dân Trung Quốc có thể muốn ủng hộ Nga nhưng cũng không thể cứu
một nước kinh tế đang xuống dốc, vì chính họ cũng sợ bị Mỹ cấm vận. Chắc chắn Tập
Cận Bình cũng không muốn dính líu đến một cuộc chiến tranh đang thất bại, khi thấy
quân đội Nga lộ nguyên hình là “Cọp Giấy.”
No comments:
Post a Comment