Khủng
hoảng Ukraina: Vladimir Putin, Nga Hoàng đơn độc và nhà ngoại giao bất định
Minh
Anh -
RFI
Đăng ngày: 07/02/2022 - 14:42
Hôm nay, 07/02/2022, tổng thống Pháp Emmanuel
Macron đến Matxcơva để gặp đồng nhiệm Vladimir Putin nhằm tìm kiếm các giải
pháp giảm leo thang căng thẳng trong hồ sơ Ukraina. Trong cuộc đọ sức này với
phương Tây, Vladimir Putin là người « quản trò ». Với một nhóm cố vấn
ít ỏi, tổng thống Nga lại là người duy nhất ấn định trình tự quân sự-ngoại
giao. Nhưng tất cả đều có chung một nỗi ám ảnh : Ukraina, và có cùng một
tham vọng : Một thắng lợi phục thù trước phương Tây.
Tổng thống Vladimir
Putin (G) và bộ trưởng Quốc Phòng Nga Sergei Shoigu, tham quan một triển lãm
quân sự, Matxcơva, Nga, ngày 21/12/2021. AP - Mikhail Metzel
Gây bất ngờ, không thích hành động dưới áp lực,
lá chủ bài chiến thuật quen thuộc của tổng thống Nga rồi cũng đã được phô
trương. Sau nhiều tuần im lặng, chủ nhân điện Kremlin, ngày thứ Ba 01/02/2022
đã bày tỏ quan điểm về hồ sơ Ukraina. Nhật báo La Croix lưu ý, khi tổng thống
Nga lên tiếng không có nghĩa là ông cùng với các cộng sự đã quyết định bước tiếp
theo cho những sự kiện đang diễn ra. Chủ nhân điện Kremlin không thể kết thúc
cuộc chơi quân sự - ngoại giao do chính ông khai màn mà không đạt được kết quả
gì. Ông dành thời gian và ấn định chương trình nghị sự. Phát biểu hiếm hoi
nhưng mang nặng ý nghĩa và hàm ý, tổng thống Nga duy trì một kiểu căng thẳng mà
ông cần cho chính sách đối ngoại bất định của mình.
Thế nên, đích thân ông chọn khách mời. Trước
nguyên thủ Pháp, tổng thống Nga đã đón tiếp Viktor Orban, thủ tướng Hungary, đồng
minh hờ của Matxcơva nhưng lại là thành viên của Liên Hiệp Châu Âu và khối
NATO. Sau Macron, chủ nhân điện Kremlin sẽ tiếp thủ tướng Đức Olaf Scholz. Và
trái với những lời kêu gọi đối thoại từ Paris và Berlin, Vladimir Putin chọn lời
lẽ cứng rắn. Những đòi hỏi của ông (chấm dứt mở rộng khối NATO và các cuộc tập
trận) là phải trở về với cột mốc của 30 năm trước, sau ngày Liên Xô tan
rã.
Nhưng những yêu cầu đó là do một nhóm cố vấn
thân cận rất hạn chế ấn định. Họ cũng từng là sĩ quan KGB như Vladimir Putin và
đã có được một tầm ảnh hưởng ngày càng lớn. Nếu như những vị khách mời châu Âu đến
Matxcơva là để đàm phán giảm bớt quân số ở biên giới gần Ukraina, thì những
« diều hâu » KGB này – những người đã từng bắt đầu sự nghiệp chính trị trong
những năm còn Liên Xô cũ – lại hướng theo trục đọ sức với Washington về những vấn
đề rộng lớn hơn của cấu trúc an ninh. Họ biện minh cho luận điểm chống phương
Tây khi nhắc lại những lời « nói dối » của Mỹ những năm 1990.
Nhóm cố vấn thân cận
của Putin, họ là những ai ?
Theo thông tín viên của báo La Croix, Benjamin
Quénelle, tại Matxcơva, trong số những người được cho là thân tín nhất, mà chủ
nhân điện Kremlin có thể lắng nghe, người ta thấy có hai nhân vật được cho là cực
kỳ trung thành và tiếng nói có trọng lượng nhất là Nikolai Patrouchev – thư ký Hội Đồng An
Ninh Nga, cựu lãnh đạo cơ quan phản gián ; Serguei Narychkine – giám đốc cơ quan
tình báo.
Rồi còn có hai Serguei khác, chơi theo một bản
nhạc khác nhưng có tính chất bổ sung : Lavrov – ngoại trưởng Nga, nhạc trưởng cho các
cuộc đàm phán và Choigou
– bộ trưởng Quốc Phòng, người bày binh bố trận. Người thứ nhất có được sự
tin tưởng, còn người thứ hai là bằng hữu của ông. Bên cạnh những người trên,
còn phải kể đến Igor
Setchine – chủ nhân tập đoàn Rosneft, hay Evgueni Prigojine – người giữ vai
« ác » trong chính sách đối ngoại của Nga, vị doanh nhân đứng sau tập
đoàn lính đánh thuê Wagner của Nga…
Có thể nói, giờ thì người Nga cảm thấy tự hào
vì đã tìm lại được vị thế và uy tín của mình. Nhưng những lời lẽ mang nặng tinh
thần dân tộc đang làm dấy lên nhiều lo lắng, ngay cả trong lòng khối cử tri
trung thành nhất với nguyên thủ Nga : Ưu tiên dành cho chi tiêu quân sự và
những đe dọa chiến tranh liệu có sẽ đi đến đẩy xa hoàn toàn nước Nga – nay đã
trở thành một ông khổng lồ chính trị nhưng vẫn là một chú lùn kinh tế, ra khỏi
phương Tây hay không ?
Chỉ có điều câu hỏi này được phe chủ trương tự
do có tầm ảnh hưởng thu hẹp đặt ra, lại không là chủ đề đáng bận tâm đối với
phe diều hâu, vốn dĩ không chút e sợ các biện pháp trừng phạt. Trong nhãn quan
của tổng thống Nga và những người thân tín, mối bận tâm duy nhất là Washington,
chứ không phải là các thủ đô châu Âu, bị khinh bỉ, bị thao túng do những chia rẽ
và bất đồng.
Những nhân vật « diều hâu » Nga này
chỉ có một ám ảnh duy nhất là làm thế nào giữ Ukraina, xưa kia còn được gọi là
Tiểu Nga trong vòng ảnh hưởng. Giới tinh hoa nuôi dưỡng một trạng thái mập mờ về
tầm nhìn đế quốc của họ, theo đó, nền độc lập của Ukraina chỉ là một trò giả tạo.
Thế nên, theo La Croix, tại Matxcơva, tổng thống
Pháp Emmanuel Macron phải hiểu được tâm trạng này và tránh để bị sập bẫy về một
thỏa thuận có nguy cơ sẽ sụp đổ trong vài tuần. La Croix cảnh báo, điện Kremlin
nắm rất rõ các lịch trình bầu cử ở châu Âu. Chủ nhân điện Kremlin, tuy chưa hẳn
là một chiến lược gia, nhưng vẫn là một kỳ thủ cờ vua, sẵn sàng gây bất ngờ các
đối thủ. Với tầm nhìn này, bất kể có ra sao, đây sẽ là một thắng lợi hồi tố 30
năm sau ngày Liên Xô sụp đổ.
-------------
Năm
kịch bản về việc Nga xâm lược Ukraina
No comments:
Post a Comment