Thành
tích của Biden sau một năm tại nhiệm
Vũ
Ngọc Yên
25/01/2022
https://baotiengdan.com/2022/01/25/thanh-tich-cua-biden-sau-mot-nam-tai-nhiem/
Trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào
ngày 3/11/2020, liên danh Dân chủ Joe Biden – Kamala Harris đã chiến thắng
và Joe Biden tuyên thệ nhậm chức Tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ vào ngày 20
tháng 1 năm 2021.
Trong diễn văn nhậm chức, Biden đã nhấn
mạnh những trọng tâm của chương trình cầm quyền: Chấm dứt đại dịch, phục
hồi nền kinh tế và khôi phục lòng tin của người dân vào nền dân chủ Hoa Kỳ,
cũng như tái khẳng định vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ trên thế giới.
Ông cũng long trọng cam kết sẽ thực hiện những lời hứa trong cuộc
tranh cử: Hiện đại hóa hạ tầng cơ sở, tạo thêm hàng triệu việc làm mới,
nâng cao phúc lợi xã hội, giảm thiểu hệ quả biến đổi khí hậu, đại dịch
Corona và thúc đẩy sự đoàn kết quốc gia… Nay sau một năm, công luận
muốn biết bao nhiêu lời hứa to lớn đó đã được chính quyên Biden –
Harris thực hiện.
Trong cuộc họp báo ở Toà Bạch Ốc hôm thứ
Tư, ngày 19-1-2022, Biden đã trình bày tổng quát về những thành quả và
những trở ngại cho những dự án chưa thực hiện được và đưa ra kết
luận “năm qua là một năm đầy thách thức, nhưng cũng đạt được nhiều tiến bộ
vượt bậc”.
Kềm chế đại dịch
Corona đạt hiệu quả
Ngay từ đầu nhiệm kỳ của mình, Biden đã thực
hiện tốt lời hứa tranh cử đắt giá với kế hoạch giải cứu người Mỹ (American
Rescue Plan) trị giá 1,9 ngàn tỷ USD nhằm làm giảm hậu quả của đại dịch đối
với công dân, thành phố và tiểu bang. Trong kế hoạch này, mỗi người Mỹ nhận
được 1.400 USD.
Chiến dịch tiêm chủng ở Mỹ nhanh chóng tăng tốc
sau ngày Biden nhậm chức. Khoảng 209 triệu người (63%) được tiêm mũi thứ
hai và 81 triệu người (39%) đã nhận mũi tiêm mới bổ sung.
Hoa Kỳ cũng là nước tiên phong trong việc phê
duyệt vaccine cho trẻ em và nghiên cứu thuốc corona. Một loại “vaccine mới” do
Quân đội Hoa Kỳ phát triển và có hiệu quả chống lại một số biến thể hiện đang
làm dấy lên nhiều hy vọng.
Gần đây số ca nhiễm mới với virus corona ở
Hoa Kỳ đã tăng lên mức trung bình 700.000 người mỗi ngày do biến thể omicron dễ
lây lan. Theo cơ quan y tế CDC, trung bình khoảng 1.750 người chết mỗi ngày
liên quan đến bệnh Covid-19. Vào đỉnh điểm của đại dịch năm ngoái, có thời điểm
hơn 3.000 người chết mỗi ngày. Trước tình trạng Corona còn ở mức độ đe
dọa xã hội, Biden vẫn tin tưởng có thể kiềm chế đại dịch. Biden khẳng
định, vào một thời điểm không xa Corona sẽ không còn làm phiền cuộc sống
hàng ngày của người dân và sẽ không còn là lý do cho một cuộc khủng hoảng.
Khôi phục kinh
tế, tăng phúc lợi xã hội và bảo vệ khí hậu
Sáu triệu việc làm mới đã được tạo ra trong thời
gian cầm quyền của Biden. Tỷ lệ nghèo và tỷ lệ thất nghiệp giảm trong khi
tiền lương đã tăng lên cùng lúc. Với tỷ lệ thất nghiệp chỉ 3,9%, gần như đã
trở lại mức trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng Corona.
Vào tháng 11, Biden đã ký một trong những gói
cơ sở hạ tầng chính phủ lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. 1,2 ngàn tỷ USD đầu tư
vào các dự án đường xá, cầu cống, hải cảng, sân bay, đường sắt, kết nối
internet và hệ thống cung cấp nước. Chương trình cải thiện hạ tầng cơ
sở cũng là sự thực hiện lời hứa đối với cử tri Mỹ.
Biden đã hứa với cử tri của mình một chính
sách khí hậu có trách nhiệm hơn so với thời người tiền nhiệm Donald Trump. Ngay
trong ngày tuyên thệ nhậm chức, ông đã ký quyết định trở lại hiệp định
khí hậu Paris.
Biden có tham vọng thực hiện các khoản đầu
tư lớn, rất cần thiết để bảo đảm Hoa Kỳ có một nền kinh tế năng lượng sạch,
không phát thải vào năm 2050. Để làm được điều này, ông đã đưa ra một chương
trình “Xây dựng trở lại tốt hơn” (Build Back Better) ban đầu dự chi 3,5 ngàn tỷ
USD cho giáo dục, xã hội và khí hậu. Nhưng bây giờ đã giảm đáng kể xuống
còn 1,75 nghìn tỷ USD. Riêng ngân sách dự chi bảo vệ khí hậu vẫn còn ở
mức 555 tỷ USD.
Cùng với gói đầu tư vào cơ sở hạ tầng đã được
quyết định, gói phúc lợi xã hội và bảo vệ khí hậu là những dự án quan
trọng trong chương trình cầm quyền của Biden. Các biện pháp bao gồm đầu tư
năng lượng sạch, trợ cấp cho ô tô điện và cải tạo năng lượng, sẽ giảm đáng kể
lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính và giúp Mỹ đạt được các mục tiêu của Thỏa
thuận Paris năm 2015.
Bất chấp thái độ chống đối của đảng Cộng
hòa, Biden vẫn hy vọng các gói đầu tư cho xã hội và khí hậu dù đã bị chặn ở
Thượng viện sẽ được thông qua trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào
tháng 11.2022.
Sự phân hóa đất
nước còn tồn tại
Trong cuộc họp báo vào ngày 19-1-2022,
Biden thừa nhận những nỗ lực đoàn kết quốc gia đã không đạt được kết
quả như mong đợi. Ông nhìn nhận đã đánh giá thấp sự chống đối cứng rắn của
đảng Cộng hòa đối với các chính sách của ông. Các thượng nghị sĩ Cộng hòa đã
ngăn chặn dự luật cải cách bầu cử và chương trình “Xây dựng trở lại tốt
hơn”.
Theo nhận xét của các
nhà phân tích chính trị, đảng Cộng hòa đã chống Biden vì cho rằng đường
lối cầm quyền của Biden chịu nhiều ảnh hưởng của cánh tả trong đảng
Dân chủ, mặc dù Biden đã nhiều lần khẳng định “Tôi không phải là một
người xã hội chủ nghĩa”. Thêm vào đó, cựu Tổng thống Trump tiếp tục vu
khống kết quả của cuộc bầu cử. Hai điều đó thực sự đã khiến Biden gặp rất nhiều
khó khăn trong việc hàn gắn quốc gia.
Thành quả đối
ngoại bị lu mờ
Sự thắng cử của Biden đã dấy lên niềm tin
rằng chính phủ Hoa Kỳ sẽ nối lại hợp tác quốc tế và đối phó các chính quyền độc
tài. Tổng thống Biden đã hứa hẹn quay trở lại ngoại giao, chủ nghĩa đa phương
và một chính sách đối ngoại dựa trên giá trị hơn.
Những hy vọng này được phản ánh trong khẩu hiệu
“Nước Mỹ đã trở lại”. Trong năm đầu tại nhiệm, Biden đã đưa Mỹ trở lại hiệp
định khí hậu Paris, hợp tác với Tổ chức Y tế Thế giới, thực hiện hội
nghị thượng đỉnh đa quốc gia ủng hộ dân chủ và tạo điều kiện cho các cuộc đàm
phán để giải quyết các cuộc khủng hoảng khu vực. Biden coi sự mạnh lên của các
quốc gia độc tài như Trung Quốc và Nga là một thách thức quan trọng cho hoà
bình thế giới và cam kết đưa phương Tây lại gần nhau. Chính quyền Biden
cũng đã có những quyết định đơn phương đối với các đối tác trong khu vực,
chẳng hạn việc rút khỏi Afghanistan và Iraq, sự can dự ở Syria hoặc chính
sách di cư của Mỹ đối với các nước Mỹ Latin.
Vào ngày 31 tháng 8 năm 2021, chỉ hơn hai tuần
sau khi chính phủ ở Kabul sụp đổ, Joe Biden đã đưa ra lời biện hộ nhiều cảm
xúc về việc Hoa Kỳ rút khỏi Afghanistan: “Đối với những người yêu cầu một
thập niên chiến tranh thứ ba ở Afghanistan, tôi hỏi: Lợi ích quốc gia
quan trọng là gì?”
Ông tiếp tục: “Nghĩa vụ cơ bản của một Tổng
thống, theo quan điểm của tôi, là bảo vệ nước Mỹ – không
phải chống lại các mối đe dọa của năm 2001, mà là chống lại các mối đe dọa của
năm 2021 và ngày mai”.
Quyết định của Biden chấm dứt cuộc chiến dài
nhất trong lịch sử Hoa Kỳ là đúng, nhưng cuộc di tản hỗn loạn khỏi
Afghanistan khiến công luận trong và ngoài nước Mỹ bị sốc, làm tổn hại
nghiêm trọng đến uy tín của Mỹ và hình ảnh của Biden. Cũng lỗi lầm
tương tự, Chính quyền Biden đã hy vọng thỏa thuận AUKUS (Úc – Vương quốc Anh
– Hoa Kỳ), trong đó Hoa Kỳ tạo điều kiện thuận lợi cho việc bán tàu ngầm chạy bằng
năng lượng hạt nhân của Anh cho Úc, sẽ thể hiện cam kết của Mỹ trong việc xây
dựng quan hệ đối tác mạnh mẽ hơn ở châu Á – Thái Bình Dương. Nhưng mặt tích
cực của thỏa thuận này đã bị lu mờ bởi sự đổ vỡ ngoại giao với Pháp. Ngay
sau khi AUKUS được công bố, Thủ tướng Úc Scott Morrison xác nhận, nước
này chấm dứt hợp đồng mua 12 tàu ngầm của Pháp trị giá 66 tỷ USD.
Động thái này khiến Paris tức giận. Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le
Drian cho rằng, đây là “sự phản bội và không phải là cách các đồng
minh đối xử với nhau”. Biden sau đã lên tiếng nhận lỗi, hối tiếc về
vụ này.
Những vấn đề
trước mắt
Tuần cuối cùng trước ngày kỷ niệm nhậm chức,
công luận đã nhận thấy tầm ảnh hưởng của tổng thống Mỹ đang bị hạn chế và
những thách thức mà Biden sẽ phải đối mặt trong năm thứ hai.
Sự xuất hiện của ông trong cuộc họp của
khối thượng nghị sĩ Dân chủ vào 13-1-2022 cũng không thể thay đổi suy nghĩ
của Joe Manchin và Kyrsten Sinema sẽ bỏ phiếu ủng hộ cho các dự án của
chính quyền chưa được thông qua tại Thượng viện.
Cùng lúc, Biden đã thất bại trước Tối cao
Pháp viện. Tòa án đã dừng lệnh tiêm vaccine bắt buộc cho các công ty có hơn
100 nhân viên và quỹ dành cho nhân viên y tế do nhà nước tài trợ vẫn được duy
trì. Tòa án này với nhiều chánh án bảo thủ do Trump bổ nhiệm sẽ còn
gây nhiều khó khăn cho việc điều hành của chính quyền Biden trong tương lai.
Trump đã tập hợp được nhiều đảng viên Cộng
hoà đến nay vẫn tin vào “Lời nói dối lớn” (Big Lie) vu khống cuộc bầu cử
gian lận và đã thành công trong việc kích động những người ủng hộ chống lại
Biden, khiến ông không thể đoàn kết đất nước như đã hứa. Biden bây giờ dường
như cảm thấy mệt mỏi về vấn đề này.
Đại dịch đã bùng phát lại, tỷ lệ lạm phát
đã tăng lên mức cao nhất trong 40 năm và số di dân ở biên giới phía nam nước
Mỹ còn nhiều, đang là những lý do mà đảng Cộng hoà sử dụng để chỉ
trích chính quyền Biden.
Theo các cuộc thăm dò của Gallup, mức độ
tín nhiệm cho Tổng thống Biden đã giảm từ 57% xuống 43% trong năm qua. Dư
luận phỏng đoán “Nếu Hạ viện và Thượng viện rơi về tay đảng Cộng hòa trong
cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11-2022, Biden chắc chắn sẽ gặp
nhiều khó khăn hơn trong việc điều hành.
No comments:
Post a Comment