Một số bạn muốn giải thích thêm về tình trạng phân
liệt của dân tộc Kurds từ sau Thế Chiến Thứ Hai và nhất là trong chiến tranh
Iraq. Dưới đây là tóm tắt.
Theo Ferdinand Hennerbichler trong nghiên cứu The
Origin of Kurds (Nguồn Gốc Kurds), Kurds là một dân tộc sống tại các nước Thổ
Nhĩ Kỳ, Bắc Iraq, Tây Bắc Iran, Bắc Syria, Azarbaijan và Amernia. Về dân tộc học,
Kurds có nguồn gốc Iran bởi vì nói tiếng Iran.
Người Kurds gọi họ là Kurdistan để chỉ giòng giống
Kurds dù sống ở đâu.
Đa số người Kurds theo đạo Hồi, phái Sunni.
Dân số Kurds vào khoảng 17 triệu đến 40 triệu tùy
theo nguồn tính.
Sở dĩ con số ước tính sai biệt khá xa bởi vì các nước
chủ nơi dân Kurds sống như Iran, Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ v.v.. thường cố tình công bố
số dân Kurds thấp để làm nhẹ vai trò của người Kurds tại các quốc gia này.
Năm 1920, nhiều hiệp ước được ký kết sau Thế Chiến
Thứ Nhất với sự ra đời của các quốc gia mới tại Trung Đông nhưng không có quốc
gia nào dành cho người Kurds.
Hiệp ước Sevres phân chia Đế quốc Ottoman có dấu hiệu
một nước Kurds có thể ra đời nhưng hiệp ước Lausanne với sự tham dự và ký kết của
các nước Anh, Pháp, Ý, Nhật, Rumania ba năm sau đó lại không có. Thổ Nhĩ Kỳ ra đời theo tinh thần
của hiệp ước Lausanne.
Dân số Kurds sống nhiều nhất tại Thổ Nhĩ Kỳ. Người
Kurds chiếm tới 20 phần trăm dân số cả nước Thổ nên phong trào dân tộc Kurds được
phát động tại Thổ trước.
Tuy nhiên, tinh thần dân tộc nhanh chóng bị lãng
quên nhường chỗ cho chủ nghĩa ý thức hệ, chủ nghĩa địa phương, tham vọng quyền
lực của lãnh tụ các phe nhóm người Kurds.
Tại Thổ, đảng Công Nhân Kurds (Kurdistan Workers'
Party gọi tắt là PKK theo ngôn ngữ Kurds) lấy ý thức hệ CS làm tư tưởng chỉ đạo
ra đời năm 1974.
Tại Syria có tới 17 đảng người Kurds. Các đảng phái,
tổ chức người gốc Kurds chẳng những không hợp tác được với nhau mà còn chia rẽ
trầm trọng.
Tại Iraq, Đảng Liên Hiệp Yêu Nước Kurds ( Patriotic
Union of Kurdistan, PUK) mang khuynh hướng CS do Liên Sô bảo trợ được thành lập
năm 1946 và Đảng Dân Chủ Kurds (Kurdistan Democratic Party) được thành lập năm
1975.
Hai đảng người Kurds tại Iraq xung khắc về hoạt động
và mâu thuẫn về tư tưởng chỉ đạo.
Năm 2006, PUK tuyên bố theo đuổi mục đích “xã hội chủ
nghĩa” và bầu ra cơ cấu lãnh đạo dựa theo khuôn mẫu của các nước CS như Bộ
chính trị, Ban Bí Thư TƯ đảng v.v..
Bản thân của PUK cũng không phải là một tổ chức
chính trị thống nhất mà là liên minh của năm tổ chức Kurds khác nhau.
Lực lượng của Đảng Dân Chủ Kurds và Đảng Liên Hiệp
Yêu Nước Kurds đánh nhau không chỉ một lần mà nhiều lần, thậm chí dùng cả các
phương tiện khủng bố, ám sát để tiêu diệt nhau gây nhiều ngàn thương vong cho cả
hai bên.
Suốt dòng lịch
sử hiện đại, người Kurds chưa bao giờ được sống dưới một hệ thống lãnh đạo thống
nhất.
Các nhà nghiên cứu sử người Kurds thường hãnh diện
nguồn gốc văn hóa lịch sử của dân tộc Kurds. Tuy nhiên, văn hóa lịch sử Kurds
thực tế chỉ là những ngôi đền đổ nát tại nhiều nơi.
Kurds là một dân tộc bất hạnh chịu đựng chính sách
hà khắc của Thổ, Iran, Iraq, Syria.
Tuy nhiên, với một dân tộc phân liệt như vậy dù
không bị trấn áp liệu có cơ hội nào để mấy chục đảng phái, phe nhóm ngồi lại để
cùng đấu tranh cho một quốc gia không? Câu trả lời có thể là không.
Như người viết vừa viết, một dân tộc chia rẽ, cấu xé
nhau, không có một hướng đi chung, không thể vận dụng được sự ủng hộ từ quốc tế
và cũng không xứng đáng để được quốc tế ủng hộ.
Lãnh tụ các đảng phái này không thể đổ thừa cho ai
khác mà nên soi gương để nhìn lại khuôn mặt đầy những vết sẹo hẹp hòi, bảo thủ,
tham lam quyền lực của chính mình.
Trần
Trung Đạo
Người viết đã có dịp bàn đến bài học dân tộc Kurds
rút ra cho người Việt Nam trong 2 bài viết trên talawas.
Bài thứ nhất viết năm 2005 và bài thứ hai viết năm
2010. Thời gian rất dài nhưng các ý chính vẫn còn nguyên vẹn vì điều kiện chính
trị tại Việt Nam chưa thay đổi.
Cuối tuần sẽ ra thư viện đọc lại sách cũ để viết
“Bài học Kurds cho người Việt Nam” khai triển rộng hơn từ bài viết năm 2010.
Trong bài viết “Cách mạng dân tộc dân chủ trong tình
hình mới” đăng trên talawas ngày 5 tháng 9, 2010 (http://www.talawas.org/?p=24133) người viết nhắc đến số phận
dân tộc Kurds, một dân tộc đông đến 35 triệu người nhưng không có một mảnh đất
để gọi là quê hương và hiện đang sống rải rác ở vùng Tây Á.
Mời các bạn bấm hay copy link của bài từ website
talawas ở trên để đọc.
Ý chính rằng, trong lịch sử nhân loại ngày nay,
không có dân tộc nào chịu đựng hơn Kurds. Mỹ lợi dụng họ. Thổ Nhĩ Kỳ tàn sát họ.
Syria xô đuổi họ. Saddam Hussein tiêu diệt họ. Tin tức còn nhắc, Ali Hassan
al-Majid, người bà con của Saddam Hussein và còn được gọi là hung thần Chemical
Ali, đã lùa hàng trăm ngàn đàn bà và trẻ em Kurd vào các hầm hơi ngạt ở vùng
biên giới Iraq và Thổ Nhĩ Kỳ năm 1988.
Tuy nhiên, tất cả yếu tố bên ngoài đó chỉ đóng góp một
phần vào sự chịu đựng của người Kurds, phần còn lại là sự phân liệt trầm trọng
trong cộng đồng 35 triệu người Kurds sống trong nhiều quốc gia.
Trong cuộc chiến tranh giữa Mỹ và Iraq, ai cũng nghĩ
những kẻ có lợi nhiều nhất là dân tộc Kurds. Nhưng không, họ là những người chịu
đựng thiệt thòi nhiều nhất.
Nhiều nhà phân tích đều cho rằng Mỹ phản bội lý tưởng
độc lập của nhân dân Kurds.
Điều đó chỉ đúng một nửa. Nửa còn lại là sự phân liệt
vô cùng trầm trọng trong tập thể 35 triệu Kurds sống trong nhiều quốc gia vùng
Tây Á.
Một dân tộc chia rẽ, cấu xé nhau, không có một hướng
đi chung, không thể vận dụng được sự ủng hộ từ quốc tế và cũng không xứng đáng
để được quốc tế ủng hộ.
Người Việt quan tâm đến tương lai đất nước học được
gì từ sự phân liệt của dân tộc Kurds?
Không ít người Việt, trong 44 năm qua đã hoài vọng
quá nhiều vào những thế lực ở nước ngoài, những bàn tay giúp đỡ của nước ngoài
mà quên rằng, một con người đứng dậy bằng chính sức mạnh của mình thì họ mới là
con người có sức mạnh, nếu ai nâng vai họ đứng dậy, dìu dắt họ đứng dậy, người
đó không còn là chính bản thân của họ nữa.
Do đó, chưa bao giờ trong lịch sử Việt Nam, việc tập
trung sức mạnh dân tộc trên nền tảng một xã hội dân chủ trở thành một nhu cầu bức
thiết hơn hôm nay.
Khác với lý luận “cách mạng dân tộc dân chủ” có tính
áp đặt, dựng trên những lọc lừa dối trá, cuộc cách mạng dân tộc dân chủ ngày nay
là cuộc vận động toàn dân tộc, tận dụng mọi chất liệu, vốn liếng, tài năng của
người Việt trong cũng như ngoài nước.
Nội dung của cách mạng dân tộc dân chủ là tập trung
sức mạnh dân tộc, gạt bỏ mọi bất đồng, vận dụng các điều kiện quốc tế thuận lợi
để đẩy mạnh cuộc vận động dân chủ tại Việt Nam đến thành công, thiết lập một chế
độ dân chủ pháp trị, hiện đại hóa đất nước toàn diện làm nền tảng cho việc phục
hồi chủ quyền đất nước, mở đường cho một Việt Nam thăng tiến lâu dài.
Chỉ có một dân tộc Việt Nam đoàn kết dưới ngọn cờ
dân chủ mới thắng được bá quyền Trung Cộng.
Không ai nói con đường cách mạng dân tộc dân chủ là
con đường tráng nhựa, sẽ đến chiều nay hay sáng mai, nhưng chắc chắn sẽ đến, miễn
là mỗi người Việt còn đang nghĩ đến an nguy dân tộc, bỏ ra một chút công sức,
đóng góp một ít tài năng.
Dăm giọt nước không đầy sông nhưng dòng sông không
phải tự nhiên đầy mà là tích lũy từ nhiều giọt nước.
Trần
Trung Đạo
Lãnh thổ có người Kurds sinh sống
-----------------------------------------------------
XEM THÊM
*
THEINTERCEPT.COM
Eight Times the
U.S. Has Betrayed the Kurds
Jon
Schwarz
October 7 2019, 4:23 p.m.
October 7 2019, 4:23 p.m.
No comments:
Post a Comment