Inrasara
2-9-2012
Hội thảo văn học cuối năm 2011 tại Lạng Sơn, buổi chiều kết thúc hội thảo, mọi người túa đi chợ biên giới mua hàng.
Sớm mai, trên chuyến xe về Hà Nội, các món hàng chất đầy phía sau xe. Tuyệt đại
đa số là hàng Trung Quốc. Áo gió, chăn, nệm… cùng các thứ linh tinh khác. Nhiều
nhà văn, nhà thơ vốn – được coi là giới tinh hoa của cộng đồng – hồ hởi lộ ra
mặt và ra miệng về các món hàng vừa tậu được với giá hời. Rất hời. Chưa bằng
một nửa giá bán tại các cửa hàng tầm tầm ở Hà Nội.
Trước sự hồ hởi ấy của các bạn văn, tôi im lặng chịu
đựng.
Sau đêm Nguyên tiêu năm 2012, tôi đón chuyến xe đò từ Tây Ninh về Sài Gòn. Xe ngừng đón khách, hai anh
chàng bán hàng dạo tranh thủ nhảy lên xe chào hàng. Cụm hàng là một bóp da, một
chiếc dao cạo cùng tép mười lưỡi dao, giá 20.000 đồng. Mẫu mã thì miễn chê. Tất
cả đều phơi bày ra trước bàn dân thiên hạ, rất thật, và nhất là giá cả rẻ như
cho không. Bởi riêng cái bóp da ở thành phố giá bèo nhất cũng 50.000 đồng.
Không ham mới lạ. Thế là mọi người xúm vào mua. Và khen lấy khen để.
Tôi đã im lặng trước những xuýt xoa ngây thơ ấy.
Tôi đã không dám hé môi. Dù đó là bạn văn quen biết, hay
dù là với những người chung đường xa lạ. Tôi không dám nói to lên rằng đó là
hàng độc hại, chứ chưa nói đó là hàng lậu. Các anh chị đang tiếp tay kẻ buôn
lậu giết chết ngành nghề trong nước. Tôi đã không dám hỏi dù chỉ một tiếng rằng
đâu là tinh thần dân tộc của các bạn? Nói, tiếng nói ấy sẽ trở nên lạc lõng
giữa bạn văn. Nói, tôi không tránh khỏi cái nhìn bằng đôi mắt “mang hình viên
đạn” của hai anh chàng bán hàng dạo. Tôi đã chọn thái độ im lặng.
Im lặng, như một ông cụ đã phải im lặng đứng nhìn trước
“vụ hôi của vô cảm” giữa thanh thiên bạch nhật ở đường An Dương Vương, TP.HCM
ngày 16-6 vừa qua. Người đàn ông bị hai tên cướp giật làm rách toang giỏ xách,
giỏ xách thì được giữ chặt, nhưng không may mớ tiền bị vãi rơi ra. Trong khi
hai tên cướp bỏ chạy thì khoảng 30 người đi đường xúm vào “lượm tiền” trước cái
nhìn bất lực của nạn nhân. Lượm, và đi mất.
Ông cụ đã im lặng, như tôi đã khôn ngoan im lặng. Vì cụ
biết không ai bảo vệ cụ nếu cụ tri hô và bị tấn công.
Thế nhưng có một em bé đã không “biết” im lặng.
Mới đây thôi, tại một thành phố nhỏ, cũng tương tự vụ hôi
của trên, một cháu học sinh cuối cấp trung học cơ sở kia đã không im lặng mà đã
lanh trí xử lý vụ việc. Chứng kiến dúm người ùa tới hôi tiền rơi vãi, cháu đã
bảo người cha phanh xe gấp, nhanh chóng rút máy điện thoại ra và giơ cao lên.
Cháu hô to: “Trả lại, trả tiền lại… cháu đang chụp ảnh đây”…
Thế là mọi người lục tục quay lại trả cho khổ chủ của vừa
lượm được, rất ư là “văn minh”.
Cháu bé ấy chưa từng trải nỗi đời nên đã dũng cảm hành xử
như thế. Tôi lại nghĩ về sự từng trải của người lớn, như mình…
Theo TTO
No comments:
Post a Comment