THAO TÚNG BẦU CỬ GIỮA KỲ 2026, TRUMP DÙNG 'BÙA PHÉP' GÌ? (Trúc Phương / Người Việt)

 

Thao túng bầu cử giữa kỳ 2026, Trump dùng ‘bùa phép’ gì?

Trúc Phương/Người Việt

December 13, 2025 : 4:00 PM

https://www.nguoi-viet.com/tin-chinh/thao-tung-bau-cu-giua-ky-2026-trump-dung-bua-phep-gi/

 

Còn quá sớm để nói về cuộc bầu cử giữa kỳ 2026 nhưng có thể quá muộn nếu không chuẩn bị đón đầu những chiêu can thiệp bầu cử gần như chắc chắn xảy ra, đặc biệt trong tình thế phe Cộng Hòa như “chỉ mành treo chuông.”

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/12/BL-Trump-thao-tung-bau-cu-2016-scaled.jpg?x16720

Tổng Thống Donald Trump phát biểu tại một sự kiện ở khu nghỉ dưỡng Mount Airy Casino Resort hôm 9 Tháng Mười Hai 2025 tại Mount Pocono, Pennsylvania. (Hình minh họa: Alex Wong/Getty Images)

 

Trump vẫn có thể giành phiếu cho Cộng Hòa

 

Từ việc khai thác một điều khoản ít người để ý trong Hiến Pháp, cho đến việc gây sức ép tái phân chia khu vực bầu cử, đòi kiểm soát máy bỏ phiếu, điều tra cử tri, vận động triển khai lực lượng liên bang áp sát điểm bỏ phiếu…, Trump và những người trung thành đang xây dựng một chiến lược đa tầng, tinh vi, với mục tiêu: bảo toàn quyền lực của đảng Cộng Hòa trong cuộc bầu cử Quốc Hội 2026.

 

Mới đây nhất, ngày 4 Tháng Mười Hai, Tối Cao Pháp Viện mở đường cho Texas sử dụng bản đồ quốc hội mới, có thể giúp Cộng Hòa giành thêm năm ghế tại Hạ Viện trong cuộc bầu cử giữa kỳ 2026.

 

Bộ trưởng Tư Pháp tiểu bang Texas, Ken Paxton, một đảng viên Cộng Hòa, đã hoan nghênh phán quyết Tối Cao Pháp Viện khi nói rằng bản đồ do Cộng Hòa vẽ “phản ánh bầu không khí chính trị của tiểu bang chúng ta, và là một chiến thắng lớn cho Texas, trong bối cảnh mọi người đã mệt mỏi khi chứng kiến cánh tả cố gắng lật đổ hệ thống chính trị bằng các vụ kiện giả mạo.”

 

Trước đó vài ngày, một tòa liên bang cũng ra phán quyết cho phép cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ của North Carolina được tổ chức theo bản đồ tái phân chia khu vực bầu cử. Điều này có thể mang lại cho Cộng Hòa thêm một ghế. Vẽ lại bản đồ chỉ là một chiêu trong nhiều cách tìm kiếm lợi thế tranh cử.

 

Viết trên The New Republic ngày 8 Tháng Mười Hai (“The Simple, Legal Way Trump Could Steal the Midterms”), Steven Jay Israel, cựu dân biểu Dân Chủ (từ 2001-2017), nhắc đến một điều khoản Hiến Pháp ít được chú ý nhưng rất quan trọng, vì Trump có thể sử dụng để thao túng kết quả bầu cử.

 

Đó là Điều 1, Khoản 5 (Article 1, Section 5), quy định rằng “mỗi viện Quốc Hội là thẩm phán cuối cùng về bầu cử, kết quả và tư cách thành viên của viện mình; và đa số thành viên của mỗi viện sẽ tạo thành túc số để tiến hành công việc” (“Each House shall be the Judge of the Elections, Returns and Qualifications of its own Members, and a Majority of each shall constitute a Quorum to do Business”).

 

Nói cách khác, Hạ Viện – chứ không phải cử tri – có quyền chung cuộc trong việc quyết định ai ngồi vào ghế dân biểu. Điều khoản này tồn tại từ thời lập quốc nhưng hiếm khi được sử dụng đến mức nhiều người Mỹ thậm chí không biết nó tồn tại. Trong bối cảnh Trump thường xuyên gieo rắc nghi ngờ về mọi cuộc bầu cử mà ông không thắng, điều khoản này trở thành “cánh cửa sau” cho phép Hạ Viện do Cộng Hòa kiểm soát bác bỏ kết quả bầu cử ở những nơi mà đảng Dân Chủ chiến thắng sít sao.

 

Một ví dụ lịch sử là cuộc đua được mệnh danh “đẫm máu” (“bloody”) năm 1984 ở Indiana, nơi ứng viên Cộng Hòa Rick McIntyre thắng với cách biệt 34 phiếu. Hạ Viện lúc đó do Dân Chủ kiểm soát đã từ chối công nhận kết quả và tự điều tra lại, để rồi cuối cùng tuyên bố ứng viên Dân Chủ Frank McCloskey mới là người chiến thắng với cách biệt vỏn vẹn… bốn phiếu. Đó là lần cuối cùng Hạ Viện sử dụng quyền này để đảo ngược kết quả nhưng nó cho thấy Hiến Pháp cho phép hành động như vậy mà không dễ bị tòa án lật ngược. Khi một tiền lệ như vậy tồn tại, khả năng nó bị lạm dụng là có thật. Với một Quốc hội MAGA như đang thấy, nguy cơ này lớn hơn bao giờ hết.

 

Ngoài ra, Trump còn có lợi thế là kiểm soát được Chủ Tịch Hạ Viện Mike Johnson, người luôn “ngoan” với Trump một cách không bình thường. Chỉ cần một cú điện của Trump, Mike Johnson hoàn toàn có thể tuyên bố số phiếu giành được của Dân Chủ là không hợp lệ. Đó là chưa kể các thống đốc như Ron DeSantis (Florida) và Greg Abbott (Texas) luôn có thể sẵn sàng nói rằng chiến thắng Dân Chủ ở tiểu bang họ là “gian lận.”

 

Hiện tại, xu hướng lịch sử lẫn dòng thời sự cho thấy Dân Chủ có thể giành lại quyền kiểm soát Hạ Viện. Tỷ lệ ủng hộ Trump rất thấp, chỉ 36%, và kết quả thăm dò ý kiến chung cho thấy Dân Chủ dẫn trước 14%. Sau loạt bầu cử Tháng Mười Một, cuộc bầu cử đặc biệt vào ngày 2 Tháng Mười Hai tại khu vực bầu cử số 7 của Tennessee đã khiến Cộng Hòa thêm phần lo lắng: một ứng cử viên Dân Chủ suýt đánh bại đối thủ Cộng Hòa trong một khu vực mà Trump đã thắng với tỷ lệ hơn 20 điểm phần trăm.

 

Những lá bùa của “phù thủy”

 

Trong một tập podcast “Politics War Room” phát vào Tháng Tư, nhà báo kỳ cựu Al Hunt hỏi chiến lược gia đảng Dân Chủ James Carville: “Liệu Trump có tìm cách kích động cuộc biểu tình để biện minh cho việc tuyên bố thiết quân luật vào năm 2026, từ đó đình chỉ cuộc bầu cử?” Carville trả lời: “Tình hình ngày càng tồi tệ. Và nó sẽ không ngừng tồi tệ hơn. Và tôi, cũng như chúng ta, nên cảnh giác cao độ” (“Project 2026: Trump’s Plan to Rig the Next Election”/Mother Jones).

 

Với những tuyên bố cực đoan của ông Trump về quyền hành pháp, yếu tố độc đoán trong thể hiện quyền lực, bổ nhiệm những người trung thành vào chính quyền, nhiều kế hoạch mà ông Trump từng cân nhắc nhằm giữ quyền lực vào năm 2020 – chẳng hạn sử dụng quân đội để chiếm giữ máy bỏ phiếu ở các tiểu bang chiến trường – dường như không còn quá xa vời. Việc ông Trump triển khai quân đội tại một số thành phố lớn, đặc biệt những cứ địa Dân Chủ, càng khiến người ta tin rằng ông có thể “đi rất xa” trong việc thao túng cuộc bầu cử giữa kỳ 2026.

 

Trong thực tế, ngay khi chân ướt chân ráo vào Tòa Bạch Ốc lần thứ hai, ông Trump đã tính toán chi tiết cho kế hoạch 2026. Thông qua một sắc lệnh hành pháp, ông tuyên bố “loại bỏ phiếu bầu qua thư” và “các máy bỏ phiếu gây tranh cãi nghiêm trọng.” “Nếu chúng ta làm được hai điều này, chúng ta sẽ giành thêm 100 ghế,” ông Trump viết trên Truth Social ngày 20 Tháng Tám.

 

Tháng Ba, ông Trump ký sắc lệnh hành pháp làm đảo lộn cách người Mỹ ghi danh bỏ phiếu, cách họ bỏ phiếu và cách phiếu bầu được kiểm đếm. Ngày 24 Tháng Tư, ông ban hành tiếp một sắc lệnh hành pháp, cáo buộc ActBlue, công ty từng gây quỹ được $16 tỷ cho các ứng cử viên Dân Chủ kể từ khi thành lập năm 2004, rằng họ đã nhận các khoản đóng góp bất hợp pháp từ ngoại quốc; đồng thời ra lệnh cho Bộ Trưởng Tư Pháp Pam Bondi hoàn tất cuộc điều tra trong vòng 180 ngày.

 

Nhìn chung, phần lớn sắc lệnh của ông Trump dường như được thiết kế để làm suy yếu tính hợp pháp của kết quả bầu cử.

 

Với việc vũ khí hóa Bộ Tư Pháp, ông Trump còn có thể gây ra nhiều khó khăn cho các ứng cử viên Dân Chủ; chẳng hạn khi chiến dịch tranh cử nóng lên, Bộ Tư Pháp có thể sẽ điều tra các ứng cử viên Dân Chủ can tội “gian lận cử tri;” gây sức ép buộc các tiểu bang xóa tên cử tri đủ điều kiện khỏi danh sách; thách thức việc bỏ phiếu qua thư và tấn công chính trị vào các quan chức bầu cử thuộc phe Dân Chủ.

Một cách tổng quát, ông Trump có rất nhiều đòn bẩy và công cụ để can thiệp hoặc thậm chí phá hoại các cuộc bầu cử nói chung.

 

Con đường sinh tử của Dân Chủ: Phải thắng thật đậm

 

Đây là một kịch bản ám ảnh nữa có thể xảy ra: kết quả kiểm soát Hạ Viện không được công bố vào đêm bầu cử năm 2026; và cán cân quyền lực phụ thuộc vào một hoặc nhiều cuộc đua sát sao, chẳng hạn ở California, nơi việc kiểm phiếu có thể mất nhiều tuần.

 

Lúc đó, Trump sẽ cáo buộc “có gian lận tràn lan,” California “chơi bẩn,” rằng có nhiều công dân không đủ tư cách bỏ phiếu… Tiếp đó, tổng thống gây áp lực lên Chủ Tịch Hạ Viện Mike Johnson – người từng chống lại việc chứng nhận phiếu đại cử tri từ Arizona và Pennsylvania năm 2020 và ủng hộ vụ kiện nhằm lật ngược kết quả bầu cử tổng thống ở bốn tiểu bang chiến trường – bằng việc yêu cầu không cho phép bất kỳ đảng viên Dân Chủ nào được nhậm chức trong các cuộc bầu cử “gây tranh cãi”…

 

Nói cách khác, chiêu đơn giản nhất mà ông Trump rất thành thục là “ăn vạ,” vu khống và chụp mũ sẽ được áp dụng. Do vậy, trong cuộc bầu cử giữa kỳ 2026, Dân Chủ không chỉ phải thắng mà phải thắng lớn. Họ phải tạo khoảng cách an toàn đủ lớn để phe Cộng Hòa không thể sử dụng Điều I, Khoản 5 (Article 1, Section 5) trong Hiến Pháp như nói ở trên.

 

Dân Chủ phải thắng theo cách họ đã thắng trong cuộc bầu cử Tháng Mười Một, 2025, khi Zohran Mamdani giành ghế thị trưởng New York City và hai ứng cử viên Dân Chủ thắng ghế thống đốc New Jersey và Virginia; và gần đây nhất là chiến thắng ghế thị trưởng Miami của Eileen Higgins ngày 9 Tháng Mười Hai.

 

Cần nhấn mạnh, Eileen Higgins – ứng cử viên Dân Chủ đầu tiên trở thành thị trưởng Miami trong 30 năm – đã thắng đậm tại hạt Miami-Dade, nơi từng bầu cho ông Trump với số phiếu kỷ lục vào năm 2024, giúp ông trở thành ứng cử viên tổng thống Cộng Hòa đầu tiên giành chiến thắng tại đây kể từ năm 1988.

 

Cuối cùng, theo nhiều nhà quan sát, Dân Chủ cần chuẩn bị “dàn” luật sư đủ mạnh để đối phó với những vu cáo quen thuộc. Có một thực tế là “đời này,” ở “thời này,” sự tử tế là một thái độ xa xỉ. Khái niệm “forbearance” (kiềm chế, khoan dung) – được Steven Levitsky và Daniel Ziblatt mô tả trong quyển “How Democracies Die” – đang bị phá hủy. Theo hai tác giả, “forbearance” là “sự sẵn lòng mang tính tập thể trong việc tuân thủ tinh thần luật pháp nhằm tránh những hành động, tuy đúng theo chữ nghĩa của luật, (nhưng lại) vi phạm tinh thần của luật.”

 

Ở thời này, với chính quyền này, đừng mong có những người như Al Gore hay John McCain, sẵn sàng nhận mình là người thua cuộc. Thời này, chỉ có những kẻ cố chấp, ngang ngược, còn hơn cả “chịu đấm ăn xôi,” sẵn sàng chơi bất kỳ trò “đá cá lăn dưa” nào. [dt]