Phát
biểu trước dân: Vì sao lãnh đạo Chính phủ phải nắm chắc nghị quyết và luật?
Tô Văn Trường
25
Tháng Bảy, 2025
Cuối
tháng 7/2025, tại buổi tiếp xúc cử tri ở Gia Lai, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã
gây chú ý khi bày tỏ quan điểm tại sao chúng ta lại không xây dựng một bộ sách
mà phải làm nhiều bộ sách? “Thời chúng tôi học cả nước có một bộ sách thôi, anh
học xong thì chuyển cho em học.”
(https://tuoitre.vn/pho-thu-tuong-ho-duc-phot-noi-dong-quan-diem-cu-tri-ve-1-bo-sach-giao-khoa-20250723113619384.htm)
Phát biểu này, xuất phát từ việc lắng nghe ý kiến của cử tri về sự rối rắm
trong việc chọn sách, nhưng cũng dấy lên một câu hỏi lớn: Lãnh đạo Chính phủ,
khi phát biểu trước Nhân dân, có cần bảo đảm rằng ý kiến của mình bám sát các
nghị quyết và luật pháp hiện hành hay không?
Câu
chuyện này không chỉ là tranh cãi về việc nên có “một bộ” hay “nhiều bộ” sách
giáo khoa. Điều quan trọng hơn là nhắc lại một nguyên tắc cơ bản: mọi phát biểu
của lãnh đạo cấp cao, đặc biệt là thành viên Chính phủ, đại biểu Quốc hội và đảng
viên đều phải dựa trên cơ sở pháp lý và định hướng chính trị thống nhất, để vừa
lắng nghe dân, vừa củng cố niềm tin vào các chính sách quốc gia.
Nghị
quyết và luật: Nền tảng không thể bỏ qua
Chủ
trương “một chương trình, nhiều sách giáo khoa” không phải là ý tưởng mới nảy
sinh, mà là kết quả của quá trình nghiên cứu, thảo luận và ban hành nghị quyết
của Đảng, Quốc hội và Chính phủ suốt hơn một thập kỷ. Nghị quyết 29-NQ/TW
(2013) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã nhấn mạnh việc “đa
dạng hóa học liệu, xã hội hóa biên soạn SGK, mỗi môn học có một hoặc một số
sách đạt chuẩn “ Chủ trương này được cụ thể hóa tại Nghị quyết 88/2014/QH13 của
Quốc hội, tái khẳng định bởi Kết luận 91-KL/TW (2024) của Bộ Chính trị, và triển
khai bằng Nghị quyết 51/NQ-CP (3/2025) của Chính phủ.
Các
văn kiện này đều nhất quán: Việt Nam phải thực hiện một chương trình giáo dục
phổ thông thống nhất, trên cơ sở đó cho phép mỗi môn học có nhiều SGK phù hợp với
chương trình để vừa bảo đảm chuẩn kiến thức quốc gia, vừa khuyến khích sáng tạo
và đáp ứng nhu cầu đa dạng của học sinh. Đây là sự lựa chọn chiến lược, không
phải thử nghiệm tạm thời.
Vì
vậy, khi lãnh đạo Chính phủ phát biểu trước dân, ngoài việc lắng nghe, truyền đạt
ý kiến cử tri tới các cơ quan lãnh đạo, cần đồng thời giải thích chính sách
đúng mực, dựa trên các nghị quyết và luật pháp, tránh tạo cảm giác rằng chính
sách hiện hành là sai hoặc gây mâu thuẫn với định hướng đã được thống nhất.
Nhiều
bộ SGK – Kinh nghiệm quốc tế và yêu cầu đổi mới
Việt Nam không đơn độc khi áp dụng mô hình nhiều
bộ SGK. Nhiều nền giáo dục tiên tiến như Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, Mỹ đã áp dụng
mô hình này từ lâu và chứng minh rằng nó có thể vận hành hiệu quả.
Ở
Nhật Bản, Bộ Giáo dục thẩm định 8–10 bộ SGK cho mỗi cấp học, các trường được tự
do lựa chọn trong danh mục phê duyệt nhưng vẫn phải dạy theo chuẩn chương trình
và nội dung thi quốc gia. Hàn Quốc hiện có hơn 20 bộ SGK cho một số môn, nhưng
cơ chế kiểm định nghiêm ngặt và hệ thống thi cử đồng bộ bảo đảm công bằng cho mọi
học sinh. Ở Mỹ, các bang và quận được quyền chọn từ hàng trăm đầu sách đã được
kiểm định tạo sự linh hoạt tối đa cho giáo viên, đồng thời bảo đảm chuẩn đầu
ra.
Những
kinh nghiệm này cho thấy: nhiều bộ SGK không đồng nghĩa với hỗn loạn. Vấn đề cốt
lõi nằm ở chỗ quản lý và giám sát chất lượng, chứ không phải ở số lượng bộ
sách. Khi được vận hành đúng, mô hình này không chỉ nâng cao chất lượng học liệu
nhờ cạnh tranh lành mạnh, mà còn giúp học sinh ở những điều kiện khác nhau tiếp
cận kiến thức theo cách phù hợp hơn.
No comments:
Post a Comment