Văn
chương trào phúng thời cúm Tàu (2019-2022)
Hồ
Anh Thái sưu tầm, tuyển chọn
2/7/2022
http://www.viet-studies.net/HAnhThai_TraoPhungCumTau.html
Đại dịch
cúm Tàu, như cách dân gian vẫn gọi, bùng nổ từ Vũ Hán, Trung Quốc, từ cuối năm
2019, hoành hành dữ dội trên toàn thế giới trong suốt hai năm 2020-2021, rồi dần
suy yếu từ đầu năm 2022.
Một cuộc
chiến tranh thế giới – Thế chiến III, chiến tranh vi trùng – nhưng quy mô mở rộng
hơn nhiều so với hai Thế chiến trước đó. Nó tràn ra cả bên ngoài châu Âu và
châu Á, vượt hẳn ra khỏi bức tường các đại dương để sang đến tận châu Mỹ và
châu Úc.
Một cuộc
thiết quân luật và cả giới nghiêm quy mô toàn thế giới.
Nó có nhiều
tên gọi: dịch Corona, dịch Covid-19, dịch virus Wuhan… nhưng chung
quy, gọi tên nào thì người ta đều hiểu đúng cái nghĩa gốc: dịch cúm Tàu.
Kẻ khởi
lên và gieo rắc dịch cúm này, dù chơi dao cũng đã phải tàn hại vì dao, nhưng
chúng cũng đang ngầm đắc chí. Từ nay, chúng đã biết nhân loại sợ cái gì, chúng
biết cần sử dụng vũ khí gì để khống chế nhân loại và thực hiện thiết quân luật
trên toàn thế giới.
Đó là lý
do cần phải nhắc lại lời của Julius Fučík: Hỡi nhân loại, hãy cảnh giác!
Phải nhắc
lại nhiều lần, hỡi nhân loại, hãy cảnh giác!
Và phải kịp
thời có biện pháp đối phó, thậm chí chủ động tấn công. Một nỗ lực ở tầm nhân loại.
Ở Việt Nam,
biết bao đau thương với hơn ba vạn người dân bị cướp đi mạng sống. Người thoát
khỏi tử thần thì đời sống khốn đốn vì bị cách ly, bị phong tỏa, thoi thóp trong
tình trạng thiếu thốn tất cả những gì thiết yếu.
Bao nhiêu
nước mắt đã chảy, bao nhiêu lo sợ, phập phồng, hoảng loạn. Bao nhiêu số phận
tan cửa nát nhà. Một cuộc tháo chạy hỗn loạn ra khỏi các đô thị.
Bất kể những
sai lầm và chậm trễ của thể chế, người dân khắp đất nước đã phải tự mình nỗ lực
vượt lên cái chết, cùng lúc ghi nhận công lao của những người anh hùng ngành y
trên tuyến đầu của cuộc chiến.
Rồi người
ta sẽ ghi lại những mất mát đau thương này bằng nhiều hình thức, trong đó có
văn chương.
Nhưng trước
hết, xin tạm tập hợp lại đây những tiếng cười giọng giễu, châm biếm những điều
trớ trêu nực cười xảy ra trong đại dịch: những sai lầm của con người khi phải đối
mặt với một đại nạn chưa từng có. Những chậm trễ vụng về của những người gánh
chịu trách nhiệm trước toàn thể dân chúng và cả đất nước. Những kẻ trục lợi
ngay trong nỗi đau thương của đồng loại.
Cười. Cười.
Cười.
Và cười.
Trong tận
cùng tiếng cười bao giờ cũng là nước mắt.
Người sưu
tầm không lướt mạng. Bạn bè khắp nơi tìm thấy và gửi đến cho đọc những điều cười
ra nước mắt này. Tôi tập hợp lại, chọn lựa ra những tiếng cười có ý thức, tức
không phải là sự cười cợt.
Đây mới là
một phần nhỏ trong cái biển cười dân gian giữa đại dịch. Những khái niệm nảy
sinh trong thời cúm Tàu, hiện tại chưa cần phải chú thích nhiều, nhưng về lâu
dài sẽ cần có giải thích để cho những thế hệ sau dễ hiểu.
Tuyển tập
này bao gồm những tiểu phẩm lan truyền trên mạng và trong dân chúng nên hầu hết
là khuyết danh. Nếu như có tác giả nhận ra sản phẩm của mình thì xin rộng lòng
cho người đọc được sử dụng theo hình thức phi lợi nhuận.
"Văn
chương trào phúng thời cúm Tàu" gồm bốn phần:
Phần một: Thành
ngữ – Tục ngữ – Lời vàng ý ngọc.
Phần
hai: Ca dao –
Thơ – Phú – Văn khấn.
Phần ba: Giai
thoại – Chuyện châm biếm.
Cuối cùng
là phần Phụ lục: Những
ca đầu tiên trên khắp thế giới – “Đội quân cảm tử Tàu” xuất phát từ Vũ Hán.
Người
sưu tầm và tuyển chọn
Hồ
Anh Thái
No comments:
Post a Comment