Anh Vũ - RFI
Đăng ngày: 16/03/2020 - 13:52
Dịch
Covid -19 lây lan nhanh chóng ở Châu Âu đã khiến nhiều quốc gia phải đưa
ra các biện pháp hà khắc. Một số nước đã bắt đầu thông báo đóng cửa biên giới.
Những quyết định đơn lẻ, có phần trái ngược với khuyến
cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng như của Liên Hiệp Châu Âu, có thực sự
hiệu quả về mặt y tế hay chỉ thuần túy chính trị ?
« Châu Âu đã trở thành tâm đại dịch (…) Số
ca nhiễm mới phát hiện mỗi ngày giờ đây cao hơn cả Trung Quốc vào thời điểm đỉnh
dịch ». Những tuyên bố như trên của tổng giám đốc WHO hôm 13/03 đã gây
ra một làn sóng sốc tại châu Âu. Cho dù ông Tedros Adhanom Ghebreyesus đã rất
chú trọng cảnh báo những biện pháp riêng lẻ, nhưng nhiều quốc gia ngay sau đó
đã chuyển các khuyến cáo đó thành các thông báo tăng cường kiểm soát ở các cửa
khẩu và thậm chí đóng luôn biên giới. Đó là trường hợp của Đan Mạch, Slovakia,
Cộng Hòa Séc hay Ba Lan. Con số này trong những ngày tới sẽ còn tăng thêm cùng
với chiều hướng lây lan của bệnh dịch.
Một biện pháp không có giá trị khoa học ?
Tại Pháp, tổng thống Emmanuel Macron hôm 12/03 đã
thông báo đóng cửa trường học vô thời hạn từ ngày hôm nay (16/03). Nhưng không
hề một quyết định nào để kiểm soát biên giới nước Pháp. Trả lời chất vấn của
truyền thông ngày 13/03, bộ trưởng Y Tế Olivier Véran đã bảo vệ chủ trương
của chính phủ như sau : « Virus không có
biên giới. Nó lưu thông ở Ý, ở Tây Ban Nha, Đức nhưng cả với những nước có biên
giới với châu Âu như Thụy Sĩ…. Về mặt khoa học mà nói thì điều đó không có ích
gì ».
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia giờ đây cho rằng phương
pháp khoanh vùng cách ly trên diện rộng như Trung Quốc triển khai làm đã
chứng minh có hiệu quả và cần phải làm theo. « Tạo khoảng cách trong
môi trường xã hội là điều cốt lõi để giảm lây lan », trả lời phỏng vấn
của France 24 TV, StergiosMosschos, giáo sư Y khoa thuộc Đại học Northumbrie,
Anh Quốc giải thích: « Rào chắn đã có tác dụng với Trung Quốc, cấm đi lại
giữa Hồ Bắc và các tỉnh khác đã giúp cho giảm mức độ lây nhiễm ».
Một số nhà khoa học khác tỏ ra thận trọng hơn về mô
hình Trung Quốc, như Henri Julien, chủ tịch hội Y Học Thiên Tai của Pháp cho rằng
: « Dịch bệnh dừng lại sau khi đã có một số lượng người bị mắc bệnh và
họ kháng được virus thì sẽ không lây truyền virus nữa. Ở Trung Quốc, con số này
đã vượt quá ngưỡng, dân chúng bắt đầu được miễn dịch và thế là dịch đã thuyên
giảm đi rất nhiều. Ở khía cạnh này khó có thể đánh giá được hiệu quả thực sự của
các biện pháp phong tỏa cách ly ở Trung Quốc ».
Bài học Trung Quốc dường như đang được noi theo ở Ý,
ổ dịch virus corona lớn thứ 2 thế giới. Chính phủ Ý đã đưa ra các biện pháp
theo trình tự như ở Trung Quốc. Trước tiên là khoanh vùng cách ly nhiều vùng miền
Bắc, rồi tiếp đó là toàn quốc. Thế nhưng, theo ông Ronys Brauman, đồng sáng lập
viên của tổ chức Y Sĩ Không Biên Giới (Médecins Sans Frontières) thì điều cốt
lõi là phân biệt được giữa các biện pháp bên trong những nước bị dịch và việc
đóng cửa biên giới của một quốc gia. Ông phân tích: « Việc cách ly một
bộ phận dân cư thích ứng với hoàn cảnh từng địa phương có thể giúp ngăn chặn được
dịch. Trái lại, ở quy mô cả một nước, biện pháp như vậy chỉ là hão huyền. Ngay
cả trong giả định người ta có thể phong tỏa được toàn bộ di chuyển của dân trên
bình diện quốc gia, như thế sẽ phải đóng cửa đất nước, trước khi virus lan truyền
thì mới có hiệu quả thực sự. Cuối cùng, tác động về mặt con người và kinh tế có
nguy cơ lớn hơn nhiều so với ích lợi thu được trên mặt y tế công cộng».
Tranh luận xung quanh vấn đề đóng cửa biên giới
Không phải bây giờ khi gặp phải thách thức lớn về sức
khỏe cộng đồng mới nảy sinh ra các tranh luận xung quanh chuyện kiểm soát biến
giới. Vấn đề này đã khấy động giới chính trị từ bấy lâu nay. Tổng thống Mỹ Doanld Trump dường
như đã khá vụng về khi cho rằng dịch virus corona là « virus ngoại quốc ».
Khi thông báo đóng cửa lãnh thổ Mỹ với 26 nước trong khu vực Schengen, hôm
11/03, ông Doanld Trump chỉ trích Liên Âu đã đánh giá thấp đe dọa từ Trung Quốc.
Phản ứng với quyết định trên của chính quyền Trump, Liên Hiệp Châu Âu đã ra
thông cáo kêu gọi hợp tác hơn là đưa ra các biện pháp đơn phương.
Theo chuyên gia Henri Julien, chắc chắn những
thông báo kiểu như vậy chỉ thuần túy mang tính chính trị : « Trump cấm người đến từ khu vực Schengen vào lãnh thổ Mỹ, nhưng lại
không cấm những nước bên cạnh không gian Schengen hiện cũng bị dịch như Rumani
chẳng hạn. Nước Nga thì thông báo đóng biên giới với hai nước thôi… Những biện
pháp như vậy có thể làm mọi người thấy yên tâm hơn, khiến họ chú ý hơn đến dịch
và tạo cảm giác là có Nhà nước ở bên cạnh, nhưng ta biết các quyết định đó
không có mấy hiệu quả về mặt y học ».
Tương tự tại Pháp, vấn đề kiểm soát biên giới cũng
đã làm dấy lên nhiều tranh luận trong giới chinh trị. Những chính khách cánh hữu
và cực hữu tuyên bố ủng hộ kiểm soát biên giới. Họ chỉ trích chính phủ chỉ « ám
ảnh » với suy nghĩ tái lập đường biên giới quốc gia.
Theo Jean Petaux, nhà nghiên cứu chính trị tại
Trường Khoa Học Chính Trị Bordeaux ( Sciences Po), cuộc khủng hoảng dịch
virus corona đã làm kịch phát các chia rẽ chính trị. Ông phân tích : « Có mối liên hệ rất lớn giữa đại dịch và cực
đoan hóa chính trị. Đây là hiện tượng nhân chủng học phổ biến, bởi vì sự không
hiểu biết kích thích sợ hãi và phủ nhận. Một số đảng phái chính trị lợi dụng hiện
tượng đó. Để đối phó, những người có xu hướng thân châu Âu giơ cao lá bài đoàn
kết thống nhất để tự vệ trước khủng hoảng ».
Trong một phản ứng ám chỉ xa xôi đến những chỉ trích
của phe cực hữu trong diễn văn toàn quốc hôm 12/03, tổng thống Pháp
Emmanuel Macron đã kêu gọi tránh rơi vào thái độ dân tộc chủ nghĩa. Một lần nữa
tổng thống Pháp khẳng định cam kết của Liên Âu rằng: « Chúng ta chắc chắn
sẽ có biện pháp kiểm soát, đóng cửa biên giới, nhưng phải đưa ra vào vào thời
điểm xác đáng và phải đồng bộ với các quyết định trên phạm vi châu Âu. Vì chỉ
trên quy mô đó chúng ta mới xây dựng được các quyền tự do và các phương thức bảo
vệ chúng ta. ».
(Theo
France 24)
--------------------------
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
No comments:
Post a Comment