Ngô Nhân Dụng
February 4, 2020
Trong ba tuần kể từ khi bệnh dịch virus Corona phát
hiện, giá dầu thô đã tụt xuống mất một phần năm, 20%. Nhu cầu dầu lửa của Trung
Quốc giảm bớt hai triệu thùng một ngày và nhu cầu cả thế giới giảm theo. Ngày
Thứ Hai tuần này, giá sắt, thép trên toàn thế giới đi xuống, đồng giảm giá 13%,
chỉ vì kinh tế Trung Quốc khựng lại với 56 triệu người bị cô lập hóa trong cơn
bệnh dịch virus Corona.
Trước khi bệnh nổ ra, kinh tế Trung Quốc đã trì trệ,
bây giờ còn tệ hơn, và đang kéo theo cả thế giới! Nếu căn bệnh chỉ tác hại bằng
trận dịch SARS năm 2002, 2003, thì Tổng Sản Lượng Nội Địa lục địa Trung Hoa sẽ
giảm bớt khoảng 40 tỷ đồng nguyên, gần $6 tỷ, mất 1% GDP.
Nhưng trong 17 năm qua kinh tế nước Tàu đã thay đổi,
sản lượng đã tăng lên tám lần, từ $1.7 tỷ lên $14 tỷ, theo số liệu của Ngân
Hàng Thế Giới. Năm 2003, một người Trung Hoa tạo ra được bình quân $1,500 hàng
hóa, năm nay con số thành $9,000. Thời đó dân Tàu chiếm 5.3% tổng số thương mại
quốc tế; bây giờ đã lên 12.8%, hơn một phần tám các giao dịch toàn cầu. Trong nội
địa, dân Trung Quốc tiêu thụ nhiều hơn, và nợ nần cũng nhiều hơn.
Từ vai trò một nước bán quần áo, đồ chơi, giày dép,
bây giờ kinh tế Trung Quốc trở thành một trung tâm liên kết với kinh tế toàn thế
giới; với vai trò người bán cũng như là người mua trong “chuỗi tiếp liệu toàn cầu.”
Các công ty quốc tế cần mua các bộ phận sản xuất ở
Trung Quốc, đồng thời cũng tùy thuộc các bạn hàng và người tiêu thụ ở nước Tàu
mua hàng của họ.
Khi Chuỗi Tiếp Liệu này bị đứt đoạn, thì ảnh hưởng
dây chuyền sẽ lan khắp thế giới. Dân Trung Quốc tiêu thụ một phần sáu số hàng
Apple bán ra, và 47%, gần một nửa số “chíp” của Qualcomm, trị giá $12 tỷ. Các
công ty dược phẩm mua 80% các nguyên liệu chủ yếu ở bên Tàu. Khách hàng của
Intel ở trong nước Tàu đóng góp 28% tổng số bán toàn thế giới của công ty, khoảng
$20 tỷ.
Các công ty McDonald’s, Ikea, Levi Strauss và
Starbucks đã tạm đóng cửa nhiều cửa hàng; Apple đã đóng 42 tiệm trong lục địa.
Ford, Toyota, Apple và Tesla đã cho các nhà máy ở nước Tàu ngưng sản xuất. Năm
ngoái, General Motors bán xe ở nước Tàu nhiều hơn ở Mỹ, năm nay chính phủ Trung
Cộng đang yêu cầu họ cho nhân viên nghỉ Tết thêm một tuần lễ! Các công ty hàng
không American, Delta, United, Lufthansa và British Airways, đã hủy các chuyến
bay sang Tàu.
Cả đến các rạp chiếu bóng cũng bị ảnh hưởng nặng nề.
Ngày Mùng Một Tết năm ngoái, các rạp thu được 1.45 tỷ đồng nguyên. Năm nay chỉ
kiếm được 1.81 triệu, hơn một phần ngàn chút đỉnh! Bảy cuốn phim mới đáng lẽ được
đem trình làng vào dịp Tết, nay đã hoãn lại, trong đó có một phim do Củng Lợi
đóng vai một huấn luyện viên đội bóng chuyền.
Các công ty quốc tế ngày nay phụ thuộc vào “chuỗi tiếp
liệu toàn cầu,” phụ thuộc nhiều hơn là chính họ biết. Một công ty sản xuất ở Mỹ
hay Mexico phải mua một số bộ phận từ Châu Âu chẳng hạn. Họ có thể nghĩ rằng bệnh
dịch ở bên Tàu không ảnh hưởng gì tới họ, Nhưng khi các nhà máy ở bên Tàu đóng
cửa, lúc đó mới biết rằng các nhà cung cấp bộ phận ở Châu Âu cũng phải mua một
số hàng từ nước Tàu qua để ráp vào thành món hàng họ bán! Các nhà máy dệt ở
Bangladesh hay Thổ Nhĩ Kỳ cũng có thể không ngờ rằng họ tùy thuộc vào một số
nhà sản xuất bông, sợi ở bên Tàu. Nhiều khi món hàng do nước Tàu cung cấp chỉ
là một bộ phận nhỏ để ráp vào một bộ phận lớn hơn, rồi đem ghép với các món
khác sản xuất từ ba, bốn nước nữa. Nhưng bỗng nhiên thiếu một bộ phận nhỏ nào
đó cũng làm xáo trộn cả chuỗi dây chuyền tiếp liệu!
Năm 2011, trận tsunami tàn phá bờ biển Nhật đã cho
nhiều công ty quốc tế một bài học cay đắng. Họ không ngờ chỉ thiếu một bộ phận
nhỏ là cả guồng máy sản xuất phải tạm ngưng. Và họ cũng không ngờ chỉ có một
nhà sản xuất cung cấp bộ phận đó, nhà máy nằm trong vùng đón bão và tsunami!
Ngược lại, khi kinh tế nước Tàu chậm lụt vì bệnh dịch
thì nhiều nhà máy ở đó cũng ngưng không mua các chip điện tử của Đài Loan hay
Nam Hàn. Không mua đồng từ Chile hoặc Canada, và không đặt mua thêm máy móc của
Mỹ, Đức hay Ý.
Hiện chưa thể đoán cơn bệnh dịch virus Corona có kéo
dài hơn thời gian tám tháng của cơn bệnh dịch SARS trước đây không. Các bác sĩ ở
Trung Quốc và ở Mỹ mới khám phá ra loài virus mới này có cả trong phân của các
bệnh nhân, tức là có thể truyền theo nhiều đường khác ngoài đường hô hấp.
Cơn bệnh dịch càng kéo dài thì chính phủ Trung Cộng
càng phải quay trở về với các biện pháp kích thích kinh tế cũ mà họ đang muốn bỏ
để canh tân từ cơ cấu. Họ đã bắt đầu bơm thêm tiền qua các ngân hàng thương mại
của nhà nước, cho giảm bớt số dự trữ tiền mặt, cắt lãi suất. Họ khuyến khích
chính quyền các địa phương vay tiền để xây cất nhiều hơn. Họ sẽ thổi căng phồng
thêm trái bom nợ và sẽ gây ra một cơn sốt địa ốc mới; cả hai thứ đang đe dọa nền
kinh tế nước Tàu!
Bệnh dịch virus Corona cho thấy không một quốc gia
nào trên thế giới có thể tự cô lập, tách ra khỏi kinh tế toàn cầu. Không quốc
gia nào có thể nghĩ rằng cái gì xấu diễn ra ở nước khác cứ mặc kệ cho họ chịu,
mình vẫn bình chân như vại! Đó là một ảo tưởng. Con virus bé li ti đã phá vỡ
cái ảo tưởng đó.
Chúng ta đang sống trong một thế giới bao nhiêu thứ
đang di chuyển, không ngừng, không kể ngày đêm! Trong đó có hàng hóa, có nông sản,
khoáng sản, có con người, ý kiến, tư tưởng, và dữ liệu được điện tử hóa.
Con virus từ Vũ Hán đã bắt cả loài người ý thức rằng
chúng ta đang sống dưới một cái lều chật hẹp ai cũng có thể đụng vào người
khác! Một người đau có thể làm nhiều người đau!
Vì thế, không thể chấp nhận các chế độ độc tài! Một
chế độ kìm kẹp, bưng bít, dối trá, với dân khiến cho cơn bệnh dịch trễ mất mấy
tuần lễ mới được kiểm soát. Cả thế giới sẽ cùng gánh chịu hậu quả của chính
sách lạc hậu này!
Bây giờ không phải chỉ lo mua khẩu trang bịt miệng
mà còn phải nhớ rửa tay luôn luôn! Rửa ngay sau khi bắt tay một người quen.
Càng cần rửa sau khi bắt tay một người lạ – người từ bất cứ nước nào chớ không
phải riêng người Trung Quốc. (Ngô Nhân Dụng)
---------------------------
February 4, 2020
No comments:
Post a Comment