Sáng dậy, đọc stt mới của cô bạn Nhật Ino Mayu, thấy
bồn chồn: “Hôm nay cùng đoàn chuyên gia và các anh chị từ Trung Tâm BSA đi thăm
một số nhà sản xuất và nhà phân phối tại Trà Vinh để nắm tình hình làm ăn, kết
nối thị trường. Bà con nông dân chịu khó áp dụng kỹ thuật để sản xuất các loại
rau củ quả có hiệu quả hơn. Nhưng thấy rõ hơn là ảnh hưởng của hạn mặn đối với
việc sản xuất và cuộc sống của người dân. Buồn, thương bà con”.
Thấy rõ, đây mới là chuyện đáng viết hàng ngày, chứ
không phải chỉ là chuyện Vũ Hán.
Mayu than vậy nhưng Trà Vinh chưa phải là nợi chịu đựng hạn mặn khốc liệt nhất. Nặng nề hơn là tỉnh Bến Tre. Tất cả đều đắng, chát: Nước tưới ruộng, vườn; nước sinh hoạt, nấu ăn, tắm giặt, đều mặn. Một bạn trẻ ở Bến Tre kể tôi nghe chuyện cô “gặp mặn”, súc miệng như ngậm muối, tắm cũng gặp nước mặn, dội bao nhiêu nước cũng cứ rít rít, không sao tẩy hết.
Mayu than vậy nhưng Trà Vinh chưa phải là nợi chịu đựng hạn mặn khốc liệt nhất. Nặng nề hơn là tỉnh Bến Tre. Tất cả đều đắng, chát: Nước tưới ruộng, vườn; nước sinh hoạt, nấu ăn, tắm giặt, đều mặn. Một bạn trẻ ở Bến Tre kể tôi nghe chuyện cô “gặp mặn”, súc miệng như ngậm muối, tắm cũng gặp nước mặn, dội bao nhiêu nước cũng cứ rít rít, không sao tẩy hết.
Và rõ rệt nhất là nạn nước mặn xâm nhập ở khu vực Chợ
Lách. Hoa kiểng Chợ Lách là thương hiệu nổi bật của tỉnh Bến Tre, ngoài dừa. Bến
Tre có đặc điểm sinh thái bao gồm 3 khu vực: Nước ngọt, nước mặn và nước lợ
nhưng năm nay, nước mặn xâm nhập sớm và sâu rất khốc liệt. Lâu nay, Chợ Lách là
khu vực nước ngọt quanh năm, cho đến năm 2016, bị một trận xâm nhập mặn hết hồn.
Vì lần đầu, quá bất ngờ nên cả dân lẫn chính quyền đều “đứng hình” hết. Chuyện
thường nghe kể là có một kinh doanh cây kiểng lớn bậc nhất ở đây, hôm đó, chuẩn
bị giao 20.000 cây kiểng theo hợp đồng mấy tỉ đồng. Cẩn thận chủ nhà cho tưới lần
cuối, không hề biết là nước sông lúc đó quá mặn. Kết quả là ngày hôm sau toàn bộ
số cây trên đã bị cháy lá, hợp đồng bị hủy, thiệt hại trắng. Lúc ấy, cả huyện
chỉ có một máy đo độ mặn của phòng nông nghiệp huyện. Sau hậu quả nặng nề của đợt
hạn mặn 2016, năm nay tuy nước mặn đến sớm hơn, vào sâu hơn nhưng người dân đã
được cảnh báo trước nên hậu quả ít hơn.
Trên đây là tóm tắt báo cáo của đoàn chuyên gia do
GS David Dapice của Đại học Harvard Kennedy dẫn đầu đến làm việc ở Bến Tre tuần
qua. Khi đoàn đến, độ mặn trên sông khu vực này là trên 3‰, còn các ao trữ nước
ngọt của dân thì độ mặn cũng tăng lên trên 1‰ do nước bị bốc hơi. Người dân phải
mua nước ngọt từ các xà lan mang nước từ thượng nguồn với giá 60.000đ/m3. Họ
cũng dùng nước ngầm để tưới hoa kiểng (độ mặn phải dưới 0.5‰). Tuy nhiên số lượng
sử dụng nước ngầm rất ít vì khi khoan giếng lấy nước, phải sâu trên 500m, chi
phí khoản 120 triệu đồng/lỗ khoan, mà chất lương nước ngầm, về các tiêu chí như
mùi, kim loại nặng cũng không đạt chuẩn.
Thiệt là tiến thối lưỡng nan cho nông dân, một chủ
cơ sở cho biết, với diện tích 1.8 hecta, mỗi ngày phải chi 3 triệu đồng mua nước
tưới, nếu tình trạng kéo tới tháng 4 thì bà chủ chết trước đám cây!
Chính quyền địa phương đã có rất nhiều nỗ lực để hỗ
trợ người dân. Họ đã cho lập các nhóm trên mạng để chia sẻ thông tin kịp thời về
độ mặn tại các nơi và nay, các ủy ban xã cũng đã có máy đo độ mặn. Cũng đã làm
các túi chứa nước ngọt dự trữ với giá thành 2.4 triệu đồng/túi dung tích 15m3.
Các túi này giúp hạn chế thoát hơi nước và rất hữu ích với những hộ sản xuất nhỏ.
Một anh cán bộ huyện cho hay, độ mặn trên sông luôn thay đổi, khi con triều biển
thấp, nước ngọt từ thượng nguồn sẽ về, ngay khi đó các hộ nông dân có thể bơm
lên các túi chứa nước, và túi giúp tránh được nước bốc hơi nên nước trong túi
không bị tăng độ mặn.
Tỉnh đang có các dự án hồ chứa nước ngọt và cống
ngăn mặn lớn có thể giúp cải thiện tình hình, trong đó có dự án Quản lý nước tỉnh
Bến Tre do nguồn vốn JICA tài trợ một phần… Các giải pháp cũng phải có vốn và
thời gian. Còn hiện tại, hoàn cảnh người nông dân khá bi đát.
Ảnh cuối bài : Ruông lúa cháy khô. Cây ớt chỉ thiên
khô. Dân đào mương và dùng lu trữ nước. Các loại rau xơ xác...
*
Mình không sống bằng nghề nông, nhưng sinh ra và lớn
lên bên giòng sông Hậu, đồng bằng sông Cửu Long!
Mấy năm trước, mình không tin các báo báo về những nguyên nhân xoá sổ vùng đồng bằng thân yêu này!
Bây giờ, thực tế phủ phàng đã và đang đến. Bọn gian ác chận giòng Củu long, phù sa chẳng còn về được hạ nguồn, biến đổi khí hậu, sự không chuyên tâm của chính quyền chóp bu về vùng đất này...
Chẳng lẽ đồng bằng sông Cửu Long chết thật sao?!!!
Mấy năm trước, mình không tin các báo báo về những nguyên nhân xoá sổ vùng đồng bằng thân yêu này!
Bây giờ, thực tế phủ phàng đã và đang đến. Bọn gian ác chận giòng Củu long, phù sa chẳng còn về được hạ nguồn, biến đổi khí hậu, sự không chuyên tâm của chính quyền chóp bu về vùng đất này...
Chẳng lẽ đồng bằng sông Cửu Long chết thật sao?!!!
No comments:
Post a Comment