BÁO CÁO MỚI : VIỆT NAM ĐỨNG SAU TRUNG QUỐC TRONG VIỆC PHÁ HỦY RẠN SAN HÔ Ở BIỂN ĐÔNG (Quốc Vũ / RFA)

 

Báo cáo mới: Việt Nam đứng sau Trung Quốc trong việc phá huỷ rạn san hô ở Biển Đông

Quốc Vũ

2025.01.31

https://www.rfa.org/vietnamese/chinh-tri/2025/01/31/viet-nam-sng-sau-trung-quoc-trong-viec-pha-huy-san-ho-o-bien-dong/

 

Việt Nam đã phá huỷ 956 ha san hô ở Biển Đông so với 1.880 ha của Trung Quốc

 

https://www.rfa.org/resizer/v2/ULQAISDFAFBDZNWIU7455USQZM.jpg?smart=true&auth=d5211d6ea56a99e251924da5086d6ebd4276c90f1fd578f9d36bcf16886e20ca&width=1600&height=1066

Bồi đắp đảo nhân tạo ở Rạn san hô Mischief ở Trường Sa. Trung Quốc được cho là đưa tàu đến đảo này (Ritchie B. Tongo/Pool Photo via AP, File) (Ritchie B. Tongo/AP)

 

Việt Nam đứng thứ hai sau Trung Quốc trong việc phá huỷ rạn san hô ở Biển Đông thông qua hoạt động nạo vét và bồi đắp đảo nhân tạo, theo một tổ chức nghiên cứu độc lập của Hoa Kỳ. Chuyên gia Biển Đông tại Việt Nam cho rằng việc phá huỷ môi trường này của Việt Nam là khó tránh khỏi vì mục đích quốc phòng.

 

Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), có trụ sở tại thủ đô Washington, Trung Quốc, Việt Nam, Philippines, Malaysia và Đài Loan đã phá huỷ 7.000 mẫu Anh, tương đương 2.830 ha, ở khu vực biển đang có tranh chấp này.

 

Trong bài viết công bố ngày 30/1, CSIS nói rằng Trung Quốc và Việt Nam phá hủy đến 98% diện tích rạn san hô.

 

Trung Quốc đã gây ra sự phá hủy rạn san hô nhiều nhất, đã chôn vùi khoảng 4.648 mẫu Anh (tương đương 18,8 km vuông) rạn san hô kể từ năm 2013 (chiếm 65%). Việt Nam đứng thứ hai, đã phá hủy khoảng 2.362 mẫu Anh (tương đương 9,5 km vuông) rạn san hô (chiếm 38%). Phần lớn các hoạt động nạo vét và lấp đất của Việt Nam diễn ra vào đầu năm 2024.

 

CSIS dựa vào phân tích các hình ảnh vệ tinh thương mại và cho biết các hoạt động này gây ra những thay đổi không thể khắc phục và lâu dài đối với cấu trúc và sức khỏe tổng thể của rạn san hô.

 

Trong tin nhắn gửi RFA ngày 31/1, ông Greg Poling, Giám đốc Chương trình Nghiên cứu Đông Nam Á thuộc CSIS, đồng tác giả bài nghiên cứu, nói:

 

“Cả Trung Quốc và Việt Nam đều ưu tiên nhu cầu an ninh quốc gia trong việc mở rộng các đảo nhân tạo hơn là các mối quan tâm về môi trường.

“Nhưng điều quan trọng là phải thừa nhận rằng trong khi Việt Nam thông qua nạo vét hiện đã phá hủy diện tích rạn san hô bằng một nửa so với Trung Quốc, thì Trung Quốc đã phá hủy gần gấp mười lần diện tích rạn san hô so với Việt Nam khi chúng ta tính cả thiệt hại từ việc khai thác ngao bất hợp pháp.”

 

Một nghiên cứu của CSIS công bố hồi tháng 12/2023 cho thấy ngoài việc xây lấp đảo nhân tạo, việc khai thác ngao khổng lồ của ngư dân Trung Quốc cũng phá huỷ 16.353 mẫu Anh (tương đương 66,1 km vuông) san hô.

 

Nhà nghiên cứu Biển Đông Đinh Kim Phúc cho biết việc san lấp và tôn tạo cụm đảo đá Hoa Lau thuộc quần đảo Trường Sa ở Biển Đông được bắt đầu bởi Malaysia từ những năm cuối thế kỷ 20, đầu thế kỷ 21.

 

Đá Hoa Lau là thực thể đang có tranh chấp giữa Việt Nam, Trung Quốc, Philippines, Malaysia và Đài Loan.

 

Sau khi chiếm một số đảo ở Trường Sa từ Việt Nam, Trung Quốc tiến hành bồi đắp các đảo nhân tạo và biến thành các căn cứ quân sự.

 

Ông Phúc cũng cho rằng Việt Nam không thể đứng nhìn nước ngoài đặt những căn cứ quân sự đe doạ an ninh của Việt Nam, do vậy Việt Nam bắt buộc phải tôn tạo các đảo đá ở Trường Sa để biến chúng thành các căn cứ quân sự nhằm phòng thủ đất nước.

 

Ông nói với RFA trong ngày 31/1:

 

“Mặc dù nó (việc tôn tạo đảo- PV) đe dọa tàn phá môi trường nhưng về mặt phòng thủ chiến lược của Việt Nam thì chuyện đó bắt buộc phải xảy ra.

“Không thể đặt riêng bảo vệ môi trường biển mà chúng ta phải đặt nó trong cái tổng thể an ninh khu vực. Ngày nào mà Trung Quốc chưa bỏ ý định chiếm trọn Biển Đông thì ngày đó môi trường biển Đông sẽ tiếp tục bị phá hoại để phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau.”

 

Việt Nam hiện kiểm soát 27 thực thể ở khu vực Biển Đông, theo Sáng Kiến Minh Bạch Hàng Hải (AMTI) thuộc CSIS. Một báo cáo của tổ chức này công bố hồi tháng 6 năm ngoái cho thấy Việt Nam đã tăng tốc việc nạo vét và xây lấp các đảo nhân tạo ở Trường Sa trong năm 2024. AMTI nhận định mặc dù ba đảo nhân tạo lớn của Trung Quốc là Vành Khăn, Subi và Đá Chữ Thập vẫn là lớn nhất nhưng bốn đảo khác của Việt Nam đang được mở rộng và sẽ trở thành bốn đảo lớn nhất tiếp theo.

 

Theo CSIS, Manila mới công bố kế hoạch theo đuổi một vụ kiện pháp lý thứ hai chống lại Bắc Kinh về hành vi phá hủy môi trường trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines. Chính quyền Marcos vẫn chưa quyết định có nên sử dụng Tòa án Trọng tài Thường trực, Đại hội đồng Liên Hiệp quốc hay một cơ quan quốc tế khác hoàn toàn cho vụ kiện của họ hay không.

 

Về khả năng Việt Nam phải đối mặt với một vụ kiện tương tự từ Philippines, ông Greg Poling nói:

 

“Đối với hành động pháp lý, Chính phủ Philippines đã nói rõ rằng họ tập trung vào việc theo đuổi các vụ kiện chống lại Trung Quốc và khi được hỏi về việc xây dựng đảo của Việt Nam, các quan chức Philippines đã nói rằng hành động của Hà Nội không làm họ lo lắng vì Việt Nam không sử dụng các căn cứ của mình để gây hấn với các nước láng giềng theo cách Trung Quốc làm.”

 

Phóng viên gửi email cho Bộ Ngoại giao với đề nghị bình luận về thông tin mà CSIS đưa ra nhưng chưa nhận được phản hồi.