Nhiệm
kỳ 2 của TT Mỹ Donald Trump : Đã hết thời thủ tướng Israel Netanyahu
« muốn gì được nấy » ?
Đăng
ngày: 17/05/2025 - 10:05
Lần đầu
công du nước ngoài kể từ khi trở lại Nhà Trắng, tổng thống Mỹ Donald Trump tuần
này đã có vòng công du 3 nước đồng minh Vùng Vịnh : Ả Rập Xê Út, Các Tiểu
Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất và Qatar. Ngoài việc ký kết các hợp đồng lớn về
hàng không, quốc phòng … ông Trump cũng bàn với các nhà lãnh đạo về những hồ sơ
ngoại giao quan trọng trong khu vực, như hạt nhân Iran, đàm phán ngừng bắn với
lực lượng Houthi Yemen, chiến tranh Gaza, tình hình Syria.
HÌNH
:
Thủ
tướng Israel, Benjamin Netanyahu, ngày 29/04/2025 tại Jerusalem. AP - Abir
Sultan
Đặc
biệt, sau 25 năm, lần đầu tiên một vị tổng thống Mỹ gặp gỡ một vị tổng thống
Syria, nhất là khi tổng thống lâm thời Syria Ahmad Al Sharaa trước đây có tên
trong danh sách khủng bố của Mỹ. Syria cũng được tổng thống Mỹ Donald Trump dỡ
bỏ lệnh trừng phạt.
Điều
gây ngạc nhiên là đồng minh Israel lại hoàn toàn bị tổng thống Mỹ phớt lờ,
trong khi tổng thống Trump ở nhiệm kỳ đầu đã cho Netanyahu hầu như mọi thứ theo
ý của thủ tướng Israel, kể cả việc chuyển đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv đến
Jerusalem.
Đối
với truyền thông Israel, rõ ràng là giờ đây tổng thống Mỹ Donald Trump đang mất
kiên nhẫn với Tel Aviv, và nhất là với thủ tướng Benyamin Netanyahu. Về phía
Tel Aviv, chính quyền Netanyahu ngày càng cảm thấy bị gạt ra bên lề các quyết định
của chính quyền Donald Trump. Chính sách « Nước Mỹ là trên hết » và
các mối ưu tiên của chính phủ Israel dường như ngày càng bớt tương thích với
nhau.
Từ
Jerusalem, thông tín viên Michel Paul ngày 14/05/2025 cho biết thêm :
« Có
những dấu hiệu căng thẳng gia tăng trong những tuần gần đây. Các cuộc đàm phán
trực tiếp giữa Hoa Kỳ và Hamas đã dẫn đến việc con tin song tịch Mỹ - Israel,
Edan Alexander, được thả. Ngoài ra Mỹ còn đàm phán với Iran về hạt nhân,
ngừng bắn với phiến quân Houthis Yemen trong khi phe nổi dậy này vẫn tiếp tục tấn
công Israel.
Và
thêm một thất bại mới nhất cho Israel : Donald Trump dỡ bỏ lệnh trừng phạt
Syria, chấp nhận gặp tổng thống lâm thời al-Sharaa, nhưng lại gạt Israel ra khỏi
chuyến công du Trung Đông của ông. Liệu đây có phải là hồi kết của tuần trăng mật
giữa Israel và tổng thống Mỹ Donald Trump hay không ? Không, Benjamin Netanyahu
tuyên bố như vậy. Ông nói rằng đó chỉ là trò dàn dựng của các phương tiện truyền
thông.
Nhưng
ít nhất có một vị bộ trưởng, vốn nổi tiếng với những tuyên bố thẳng thắn, đã tiết
lộ những gì đảng Likud của Netanyahu nghĩ về ông Donald Trump. David Amsalem là
bộ trưởng chuyên trách về hợp tác trong khu vực. Ông nói : « Họ cho rằng
ông ấy (tức tổng thống Mỹ Donald Trump) là người khó đoán định. Mỗi sáng, khi
thức dậy, ông ấy lại có một ý kiến khác, và
chủ đề nào cũng làm cả thế giới phải bối rối. Tôi nghĩ rằng đây là một vấn đề
nghiêm trọng và phá vỡ mọi quy tắc từ trước tới giờ vẫn luôn chi phối mối quan
hệ giữa Israel và Hoa Kỳ ».
Donald
Trump muốn rằng cuộc chiến ở Gaza, mà ông mô tả là tàn khốc, phải chấm dứt. Về
phần mình, thủ tướng Israel đáp trả : « Sẽ không có tình huống nào
khiến chúng tôi phải dừng cuộc chiến ». Và ông nhấn mạnh : « Quân đội
Israel sẽ tiến vào dải Gaza « với toàn thể sức mạnh » trong những
ngày tới đây. Và điều này có nguy cơ gây ra một cuộc khủng hoảng mở giữa Israel
và Hoa Kỳ ».
Đàm
phán Nga - Ukraina : Thổ Nhĩ Kỳ và kỳ vọng tạo dấu ấn trên sân khấu
ngoại giao thế giới
Ngoài
vòng công du vùng Vịnh của tổng thống Mỹ Donald Trump, thỏa thuận Mỹ - Trung giảm
115% thuế suất trừng phạt đối ứng trong vòng 90 ngày, diễn đàn ngoại giao Trung
Quốc với Cộng đồng các nước Mỹ Latinh và vùng Caribê (CELAC) để tăng cường hợp
tác trước đòn thuế quan của Trump, tuần này, truyền thông quốc tế và giới quan
sát cũng hướng về Thổ Nhĩ Kỳ, nơi được kỳ vọng diễn ra cuộc đàm phán trực tiếp
giữa tổng thống Nga Putin và tổng thống Ukraina Zelensky để sớm chấm dứt chiến
tranh Ukraina.
Một
hôm sau khi tổng thống Pháp, thủ tướng Anh, Đức và Ba Lan hôm 10/05 đến thăm
Kiev, gây áp lực với Nga buộc Matxcơva chấp nhận một « lệnh ngừng
bắn vô điều kiện » trong vòng 30 ngày bắt đầu từ thứ Hai 12/05, tổng
thống Nga Vladimir Putin hôm 11/05 đã đề xuất đàm phán « trực tiếp » và « vô
điều kiện » giữa Nga và Ukraina vào ngày 15/05 tại Istanbul, Thổ
Nhĩ Kỳ.
Tổng
thống Ukraina Volodymyr Zelensky cho biết « sẵn sàng » đàm
phán trực tiếp với Putin, nhưng với điều kiện phải đạt được lệnh ngừng bắn trước
đó. Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng tuyên bố có thể đến Istanbul. Nhưng kỳ vọng
không thành : lệnh ngừng bắn không được ban bố, mà tổng thống Nga Putin cũng
không đích thân sang Thổ Nhĩ Kỳ đàm phán, chỉ cử một phái đoàn đi. Và cuối
cùng, đàm phán trực tiếp của hai phái đoàn Nga - Ukraina, thiếu vắng cả hai vị
tổng thống Putin à Zelensky, diễn ra ngày 16/05, và trên thực tế gồm 2 cuộc đàm
phán : Ukraina - Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraina - Nga - Thổ Nhĩ Kỳ.
Dẫu
sao thì đối với Thổ Nhĩ Kỳ, nước được Putin đề xuất làm nơi diễn ra đàm phán
Nga - Ukraina, đây là một cơ hội của tổng thống Recep Tayyip Erdogan tái khẳng
định dấu ấn trên trường quốc tế.
Từ Ankara,
thông tín viên Anne Andlauer ngày 11/05 giải thích thêm về những nỗ lực của tổng
thống Erdogan :
« Đây
là thời điểm mà tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã chờ đợi từ 3 năm
nay, kể từ sau thất bại của các cuộc đàm phán trực tiếp giữa Nga và Ukraina qua
cầu truyền hình và cũng diễn ra ở Thổ Nhĩ Kỳ. Các cuộc đàm phán đó làm nảy sinh
hy vọng về hòa bình, nhưng cho đến nay vẫn chưa tìm lại được. Vào thời điểm đó,
Kiev và Matxcơca thông báo đã nhất trí được với nhau về một văn bản chung. Văn
bản này chưa bao giờ được công bố, nhưng sau đó chúng tôi biết được, thông qua
các thông tin rò rỉ cho báo chí, rằng lẽ ra họn đã có thể chấm dứt xung đột bằng
cách Ukraina tuyên bố trung lập để đổi lấy các đảm bảo về an ninh.
Thất
bại nói trên vẫn luôn khiến tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan như mắc
nghẹn ở cổ. Nhất là vì một năm sau đó, thỏa thuận về ngũ cốc ở Biển Đen, được
ký kết tại Istanbul vào tháng 07/2022, cũng lại thất bại.
Kể
từ đó, người đứng đầu nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ chưa bao giờ ngừng thể hiện thiện
chí, ông đã vài chục lần tuyên bố sẵn sàng tổ chức các cuộc đàm phán mới tại đất
nước mình để vun đắp mối quan hệ với tổng thống Nga Vladimir Putin, cũng như với
đồng nhiệm Ukraina Volodymyr Zelensky.
Do
đó, không có gì đáng ngạc nhiên khi Tayyip Erdogan có phản ứng gần như ngay lập
tức với đề xuất của tổng thống Nga về việc nối lại các cuộc đàm phán bị gián đoạn
ở Istanbul. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ muốn tin rằng sẽ có một « bước ngoặt lịch
sử », ông nói đến một « cơ hội cần nắm lấy ». Đó là một cơ hội
cho Ukraina và Nga, những cũng là một cơ hội cho Thổ Nhĩ Kỳ. Ankara đã mơ ước
suốt 3 năm nay rằng họ sẽ đóng vai trò quyết định trong việc chấm dứt cuộc xung
đột giữa Nga và Ukraina. »
Năng
lượng tái tạo : Lượng khí thải của Trung Quốc giảm dù nhu cầu điện tăng
Sự
phát triển năng lượng tái tạo đã giúp Trung Quốc trong quý 1/2025 giảm 1,6% lượng
khí CO2 phát thải ra bầu không khí so với cùng kỳ năm ngoái. Báo cáo của Trung
tâm Nguyên cứu Năng lượng và Không khí sạch (CREA), trụ sở tại Phần Lan, công bố
hôm 15/05. Theo giới chuyên môn, mức giảm này dù thấp nhưng có ý nghĩa đối với
quá trình chuyển đổi năng lượng của Trung Quốc, nhất là trong bối cảnh nhu cầu
điện trong nước vẫn tăng mạnh.
Từ Bắc
Kinh, thông tín viên Clea Broadhurst ngày 15/05 giải thích :
« Sự
thay đổi này đánh dấu một bước đột phá : trái ngược với những đợt giảm lượng
khí phát thải trước đây do suy thoái kinh tế, lần này chính các năng lượng sạch,
như năng lượng mặt trời, năng lượng gió và năng lượng hạt nhân, đã cho phép
Trung Quốc hạn chế sử dụng than đá.
Nhờ
vậy, Trung Quốc đã có thể ổn định, thậm chí giảm lượng khí thải, nhưng vẫn duy
trì được tốc độ tăng trưởng về điện. Đối với các chuyên gia, nếu xu hướng này
tiếp diễn thì có thể sẽ dẫn đến mức cao đỉnh điểm thực sự, kéo theo đó là lượng
khí phát thải liên quan đến năng lượng cũng sẽ giảm một cách có hệ thống.
Sự
thay đổi này đang được tăng tốc nhờ nhiều động lực : một chính sách mới về giá
đang thúc đẩy các tác nhân trong lĩnh vực lắp đặt trang thiết bị năng lượng tái
tạo trước khi chính sách có hiệu lực. Cuộc chiến thương mại do tổng thống Mỹ
Donald Trump tái kích hoạt cũng củng cố sự thay đổi, hướng đến mô hình dựa vào
tiêu dùng trong nước thay vì xuất khẩu ra nước ngoài.
Thế
nhưng, lượng khí phát thải của Trung Quốc cũng vẫn cao gần mức đỉnh điểm được
ghi nhận gần đây nhất, tức là chỉ thấp hơn có 1%. Nói cách khác, đơn giản là chỉ
cần một sự phục hồi trong ngành công nghiệp là đủ để đảo ngược xu hướng giảm
phát thải này. Và những nỗ lực thì hiện giờ vẫn là chưa đủ để đạt được các mục
tiêu khí hậu mà Thỏa thuận Paris đã đề ra cho năm 2030.
Như
vậy, dẫu đáng khích lệ nhưng đây vẫn là một tín hiệu mong manh. Thách thức thực
sự đối với Bắc Kinh là làm sao để duy trì đà giảm khí thải này một cách bền vững,
chứ không chỉ là những hiệu ứng mang tính hoàn cảnh ».
Trung
Quốc vốn là nước phát thải nhiều khí gây hiệu ứng nhà kính nhất trên thế giới.
Nhưng theo AFP, một nghiên cứu được công bố vào năm ngoái cho thấy Trung Quốc
đã đầu tư mạnh vào năng lượng tái tạo, tạo dựng mạng lới với tổng công suất điện
gió và điện mặt trời cao gần gấp đôi so với phần còn lại của thế giới cộng lại.
Than
đá vẫn chiếm một phần quan trọng trong cơ cấu năng lượng của Trung Quốc. Năm
2024, Trung Quốc xây dựng thêm các nhà máy nhiệt điện than với tổng công suất
chiếm đến 93% tổng lượng toàn cầu năm ngoái. Tuy nhiên, vào tháng 04/2025, Bắc
Kinh tuyên bố điện gió và điện mặt trời của Trung Quốc lần đầu tiên vượt quá
công suất từ nhiệt điện than.
---------------------------
Các
nội dung liên quan
HOA
KỲ - TRUNG ĐÔNG - HỢP ĐỒNG
TT
Trump kết thúc vòng công du Trung Đông đạt nhiều thỏa thuận đầu tư hơn nghìn tỷ
đô la vào Mỹ
PHÂN
TÍCH
Tổng
thống Trump công du ba nước Vùng Vịnh : Lợi ích tư ẩn trong hợp đồng công
MỸ
- SYRIA - Ả RẬP XÊ ÚT
TT
Mỹ Trump gặp TT Syria Al Sharaa tại Ả Rập Xê Út sau khi dỡ lệnh trừng phạt
Damas
No comments:
Post a Comment