Tôi đã xóa khá nhiều comment kiểu “Đầu thú mà vẫn bị
xử tử. Đằng nào cũng chết thì bắn thêm nhiều người nữa” do đó là lối suy nghĩ
tiêu cực và nguy hiểm. Nhưng vì sao có suy nghĩ đó thì có lẽ phải viết ra cho
rõ trong trường hợp cụ thể vụ nổ súng Đak Nông.
Đoàn Văn Vươn ở Hải Phòng nổ súng vào đoàn cưỡng chế
Nhà nước vì bảo vệ đất mà ông ấy và gia đình khai khẩn.
Đặng Ngọc Viết ở Thái Bình vào tận trụ sở UB, phòng
cán bộ địa chính bắn chết người cũng vì cho rằng thu hồi đất không đúng.
Trước khi Đặng Văn Hiến nổ súng, có 2 người dân đã
chết vì công ty Long Sơn đánh. Có 1 người bị chém “vạt đầu” thương tật 90%. Vô
số người khác bị đánh nhưng không được chính quyền bảo vệ dù đã thông báo. Thậm
chí, có cán bộ CA biến chất đánh dân vì dám tố cáo công ty Long Sơn. Tôi viết cảnh
báo 9 tháng trước khi nổ súng rằng dân trên ấy có nhiều người thắp hương ông bà
trước khi đi rẫy vì xác định chuyến nào cũng là “chuyến cuối”.
Xét đến cùng cũng vì bảo vệ đất, như 2 trường hợp
trước đó!
Năm 2008, công ty Long Sơn mới được tỉnh giao đất bằng
cách chấm tọa độ trên bản đồ mà không đo đạc thực địa, nghĩa là trái quy định.
Lịch sử vùng đất xảy ra nổ súng là vùng đồng bào Stiêng (có nghĩa trang cũ của
người Stiêng) và dân nơi khác đến mua đất giấy tay từ giai đoạn 1998. Đến 2004,
Đak Nông mới lập tỉnh. Dù được giao đất trái quy định song công ty Long Sơn vẫn
dùng lực lượng cưỡng chế trái phép bằng bạo lực với các bảo vệ không hợp đồng,
có trường hợp dưới tuổi lao động (16 tuổi).
Một bạn đọc đã nhận xét: “Khi tác động một lực vào một đối tượng nào đó nó sẽ sinh ra một phản lực.
Phản lực trong trường hợp này gây ra cái chết cho 3 người và bị thương nhiều
người khác. Những người tạo ra phản lực trong trường hợp này rơi vào thế bị bức
xúc quá mức chứ không phải họ chủ tâm làm điều xấu. Để răn đe và triệt tận gốc
tình trạng như thế này cần phải diệt tận gốc mọi nguy cơ tạo ra lực để từ đó
phát sinh ra phản lực. Tức là phải xử thật nặng công ty Long Sơn và chính quyền
địa phương. Có như thế mới hợp đạo lý và hợp lòng dân.”
Hiểu gọn hơn, chính quyền địa phương vô trách nhiệm
như thế, các hành động côn đồ của công ty Long Sơn như thế thì tất yếu có phản
kháng và bản án chỉ nặng đối với người phản kháng.
Nhưng xét đến cùng, những kẽ hở của luật đất đai còn
bảo vệ những kẻ cướp đất bằng bạo lực hay bằng giấy tờ thì phản kháng sẽ còn diễn
ra. “Ở đâu có áp bức, ở đó có đấu tranh!”- Marx đã nói thế.
Hãy nhớ 1 điều, đất đai khi bị cướp có thể là nguyên
nhân của “vạn cổ chi thù“!
Đã có 5 người chết: 2 người dân do bị bảo vệ Long
Sơn đánh và 3 bảo vệ Long Sơn bị Hiến bắn. Thêm 1 án tử cho Đặng Văn Hiến chỉ
là thêm 1 mũi tiêm thuốc độc về nghĩa đen. Nhưng cũng có thể đó là mũi tiêm thuốc
độc theo nghĩa bóng, vào suy nghĩ những người đã, đang và sẽ còn bị cướp đất
trái pháp luật rằng “đằng nào cũng chết thì…”.
Nhìn rộng hơn, có 1 điều cốt lõi mà chính thể cần nhận
thấy: Vụ Đoàn Văn Vươn chỉ có 1 số bị thương. Vụ Ninh Viết Bình có 1 người bị
chết. Vụ Đặng Văn Hiến có 3 người bị chết, 13 người bị thương. Nghĩa là thương
vong tăng lên do mẫu thuẫn tăng lên.
Thể chế nói chung và chính sách đất đất đai nói
riêng cần thay đổi để chấm dứt điều ấy. Chứ không phải chỉ để xử tử một kẻ giết
người vì uất ức tích tụ, đã ra đầu thú, đã thành khẩn khai báo, đã khắc phục hậu
quả, đã được gia đình nạn nhân xin giảm án.
Xử tử Đặng Văn Hiến sẽ có nhiều “Đặng Văn Hiến” khác
nếu không thấy được cái gốc của vấn đề! Và theo nguyên lý này, xử nhẹ những kẻ
cầm đầu công ty Long Sơn sẽ còn những kẻ cầm đầu “công ty Long Sơn khác”. Và sẽ
còn những “nạn nhân dự bị” như những người dân bị bảo vệ công ty Long Sơn đánh,
như 3 bảo vệ công ty này bị bắn chết.
Nói thẳng là tôi chưa thấy sự công chính, công minh
trong phiên tòa sơ thẩm vụ nổ súng Đak Nông. Ví dụ án chung thân cho Ninh Viết
Bình là cực nặng bởi Bình không trực tiếp giết người (tôi sẽ phân tích trong 1
bài viết khác). Trong khi đó người cao nhất công ty Long Sơn là giám đốc thì
không có mặt trong vụ án khác nào bỏ lọt tội phạm? Riêng 30 bảo vệ cùng tham
gia tấn công trước cũng không được xét xử thích đáng. v.v…
Nhưng chưa thấy không có nghĩa tôi tin sự công
chính, công minh sẽ mất đi!
Công chính, công minh hay không thì trong lòng mỗi
người tự thân đã có!
Chú
thích ảnh:
FB tôi có khá nhiều người làm trong hệ thống công
quyền. Tôi hy vọng các anh chị nhìn người phụ nữ đang quỳ xuống, ràn rụa nước mắt
và khản giọng: “Nhà báo nói với cán bộ cứu chúng tôi với!” Hàng chục người đã
quỳ trước tôi như vậy và cùng đồng thanh như vậy. Tôi vừa chụp ảnh vừa đỡ họ dậy
và khóc cùng họ. Nên tôi mong các anh chị khi thực hiện một quyết định công thì
hãy hết sức công chính, công minh.
Để dân không phải khóc nữa!
Để không có những kết cục đau lòng nữa…
--------------------------------------------------------
PHẠM
CÔNG HÙNG, cựu thẩm phán TAND Tối cao
Thứ Bảy, ngày 6/1/2018 - 14:18
(PL)- Mấy ngày qua dư luận đặc biệt chú ý đến phiên
xử sơ thẩm vụ xả súng khiến 16 người thương vong xảy ra tại xã Quảng Trực, huyện
Tuy Đức, Đắk Nông, nhất là mức hình phạt tử hình đối với bị cáo Đặng Văn Hiến.
Nhiều trang mạng
xã hội Facebook đã gọi bị cáo Hiến là người khốn cùng vì bị cáo và nhiều
hộ dân khác phạm tội trong hoàn cảnh bị đẩy vào con đường cùng.
Và người đẩy Hiến vào con đường ấy không ai khác là
chính quyền địa phương, là sự tắc trách, vô cảm của những cán bộ, trong thời
gian dài vì lý do nào đó đã không giải quyết được sự bức xúc giữa những người
nông dân (trong đó có Hiến) với phía Công ty Long Sơn. Sự vô cảm và thiếu trách
nhiệm ấy đã dồn ép người dân dẫn đến họ phải tìm cách phản kháng như lời khai của
các bị cáo tại tòa.
Thật vậy, diễn biến tại phiên tòa cho thấy Công ty
Long Sơn được UBND tỉnh giao đất năm 2008 nhưng phần lớn cây điều, cây cà phê của
người dân bị san ủi qua giám định đều trên 11 năm tuổi. Các bị cáo cũng khai rằng
mâu thuẫn giữa họ và phía công ty đã dai dẳng nhiều năm. Công ty nhiều lần huy
động người đến cưỡng chế, san ủi cây trồng mà không bồi thường, hai bên nhiều lần
xô xát, người dân đã nhiều lần kêu cứu nhưng không cơ quan nào giải quyết. Thậm
chí sau khi gây án bị cáo Hiến đã chủ động liên hệ với luật sư, nhà báo để nhờ
đưa ra đầu thú tại Bộ Công an mà không chịu đến công an địa phương vì đã mất niềm
tin từ trước.
http://image.plo.vn/w800/uploaded/thanhtung/2018_01_06/long-son-dang-van-hien2_zznd_thumb.jpg
Các bị cáo tại tòa. Ảnh: Đ. Dũng
Các bị cáo tại tòa. Ảnh: Đ. Dũng
Chính vì thế mà khi bào chữa một vị luật sư đã đề
nghị HĐXX xem xét trách nhiệm của các cấp chính quyền địa phương, xử
lý cá nhân liên quan đến đã thiếu trách nhiệm trong việc “tháo ngòi nổ”, để xảy
ra hậu quả nghiêm trọng. Thậm chí còn có việc cơ quan quản lý đất đai ở tỉnh đã
thiếu trách nhiệm khi cấp giấy đỏ cho Công ty Long Sơn chồng lên đất người dân
vốn đã khai hoang canh tác trước đó hàng chục năm. Người ta có quyền nghi ngờ về
việc này khi cuộc sống của người dân hiển hiện trên mảnh đất đó là có thật, nước
mắt, mồ hôi của người khai hoang là có thật.
Nhưng phần nhận định của bản án đã khiến nhiều người
thất vọng khi tòa cho rằng cơ quan điều tra đã tách vấn đề này ra và chuyển cho
địa phương xem xét để xử lý nội bộ trách nhiệm của cán bộ từng cấp liên quan.
Điều này có nghĩa là HĐXX đồng tình với cách xử lý mang tính đóng cửa bảo nhau,
dĩ hòa vi quý mà có lẽ kết quả sẽ không được công bố. Trong khi theo thẩm quyền,
dù có tuyên án hay trả hồ sơ HĐXX cũng có kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem
xét làm rõ trách nhiệm từng cá nhân, từng cơ quan một cách quyết liệt và thấu
đáo.
Còn nhớ khi xảy ra vụ nổ súng vào tháng 10-2016, Bí
thư Tỉnh ủy Đắk Nông Lê Diễn cho biết Thường trực Tỉnh ủy đã giao chủ tịch UBND
tỉnh, giám đốc công an tỉnh và các ngành liên quan xem xét trách nhiệm lãnh
đạo của chính quyền địa phương. Thế nhưng từ đó đến nay mọi việc vẫn rơi
vào im lặng. Và chính sự im lặng đó cũng góp phần khiến con đường cùng của các
bị cáo càng ngắn hơn và day dứt của dư luận càng lớn hơn. Điều đó thể hiện những
người nông dân đã bị dồn ép, phải sống trong hoang mang, lo sợ triền miên nên họ
đã tìm cách phản kháng.
Hiến không phải kẻ máu lạnh mà là một nông dân chân
chất như bao người khác nhưng vì đâu bị cáo lại phải chuẩn bị súng tử thủ để đến
nỗi gây ra vụ trọng án. Những nạn nhân trong vụ án cũng là con em nông dân, chỉ
có điều vì miếng cơm manh áo họ đã mặc lên người chiếc áo công nhân của Công ty
Long Sơn. Họ được tập hợp và được chỉ đạo mang máy móc, vũ khí vào trấn áp, san
ủi đất theo sự chỉ đạo và tính toán của những người đứng đầu Công
ty Long Sơn. Họ cũng là nạn nhân đáng thương dưới họng súng của những người
khốn cùng. Vậy sao cơ quan tố tụng và cơ quan có thẩm quyền không truy đến cùng
nguồn gốc của hành vi phạm tội?
Tòa tuyên một án tử hình có thể vì mục đích răn đe
người có hành vi phạm tội nhưng liệu có thỏa mãn được dư luận khi câu hỏi lớn về
nguyên nhân phạm tội của các bị cáo còn bỏ lửng. Đó là chưa kể mức án ấy có phù
hợp với điều kiện, hoàn cảnh, ý thức của hành vi phạm tội mà các bị cáo thực hiện.
Dư luận vẫn hy vọng ở phiên tòa phúc thẩm sắp tới.
PHẠM
CÔNG HÙNG, cựu thẩm phán TAND Tối cao
No comments:
Post a Comment