Nguyễn Đình Ấm
Tháng Mười 18, 2013 at 11:22 sáng
Những năm gần đây nhiều sân bay ở VN đã và nằm trong kế
hoạch di dời ra chỗ khác ngốn những khoản tiền khổng lồ: Sân bay Nha Trang
chuyển qua Cam Ranh, sân bay Phú Quốc cũ (SB Dương Đông) chuyển qua Dương Tơ,
sân bay Tân Sơn Nhất sẽ chuyển qua Long Thành (Đồng Nai), sân bay Cát Bi (Hải
Phòng) sẽ thay bằng sân bay Tiên Lãng, sân bay Cà Mâu cũng có đề nghị chuyển ra
chỗ khác…Lý do di chuyển tất cả là “sân bay cũ chật hẹp không phát triển được,
bị dân cư bao quanh, ô nhiễm…”…
Một câu hỏi đặt ra: Sân bay là những công trình lớn, vĩnh
cửu được các quốc gia chọn địa điểm, quy hoạch rất cẩn thận, kỹ càng cho cả
hiện tại và tương lai, trên thế giới rất ít bị thay đổi địa điểm nhưng tại sao
ở VN lại diễn ra “cấp tập” như thế? Những sự di dời hối hả ấy có hoàn toàn theo
nhu cầu khách quan hay bị cái gì nữa chi phối?
Sân bay Tân Sơn Nhất(TSN) được Pháp xây dựng năm 1930 ở
quận Tân Bình, Gò Vấp,Phú Nhuận cách TP hơn 10km (nay là 8 km). Thời chế độ
VNCH, lớp ngoài cùng sân bay là đường công vụ tuần tra, phía trong là hàng chục
lớp rào kẽm gai, trong cùng là hào sâu, mỗi đoạn có tháp cảnh giới, trong cùng
lại có đường tuần tra an ninh khép kín. Theo người đã làm việc ở TSN trước năm
1975 thì tính theo chu vi ngoài cùng TSN rộng không dưới 2.500 ha, diện tính
“lõi” sau lớp hào trong cùng hơn 1.250 ha. Với quỹ đất này TSN đáp ứng sự phát
triển “vô thời hạn”…
Thế nhưng, từ sau giải phóng, nhất là từ những năm
1987-2.008 khi giá đất lên cao, các cơ quan của bộ quốc phòng, ngành HKVN, cư
dân phá các lớp rào, “thanh lý” các nhà công vụ, dùng một số ít làm văn phòng,
cơ sở SXKD, còn các vi la, những diện tích đất lưu không cây cổ thụ rộng
mênh mông chia cho sĩ quan, cán bộ, dân làm nhà ở, nhà hàng, khách sạn, bán
chác…Nhiều sếp bỗng dưng thành triệu phú đôla…Do các cuộc “đại đô thị hóa” với
chiêu “phạt cho tồn tại” của chính quyền mà đến nay TSN chỉ còn 1.150 ha. Trong
quỹ đất đó khi hàng không dân dụng (HKDD) hàng năm phát triển 2 con số thì chỉ
được quản lý, sử dụng 205 ha còn đơn vị không quân hoạt động rất ít thì lại sở
hữu tới 545 ha(400 ha khu bay dùng chung). Với 205 ha ấy HKDD TSN chỉ xây được
hơn 30 điểm đỗ máy bay nên từ nhiều năm nay TSN bị quá tải chỗ đỗ, nhiều
chuyến bay của VN và nước ngoài đến không còn chỗ đỗ phải bay vòng chờ lãng phí
nhiên liệu, ô nhiễm môi trường, uy hiếp an toàn.
Trước năm 1975 do vị trí tối ưu TSN là một trong những
HUB (điểm trung chuyển HK) ở đông nam Á, ga HK Đon Muang ở Bangkok (Thái Lan)
chỉ như “ga xép”. Sau giải phóng chế độ bao cấp lại bị cấm vận, nền kinh tế VN
lụn bại nên TSN phải nhường chỗ cho Don Muang (nay là Suvarnabhumi). Từ
những năm 1990 nền kinh tế hồi phục thị trường TSN phát triển nhanh, đang lấy
lại vị trí huy hoàng trước kia nhưng nay lại bị nạn quá tải sân đỗ chặn lại.
Theo ông Nguyễn Thành Trung, nguyên P.TGĐ TCTHKVN thì do chỗ đỗ khó khăn nhiều
hãng HK nước ngoài đã chuyển căn cứ transit đi Singapore, Hongkong…Rồi đây dù
TSN hay Long Thành rộng mở thì họ cũng khó mà quay trở lại. Chiến lược HUB của
TSN đang phá sản.
Cuối năm 2007 chính phủ cho TSN quy hoạch mở rộng
sân bay theo hướng tăng thêm 30 ha đất sang phía quân sự nhàn rỗi để làm thêm
30 chỗ đỗ nữa nhưng bên quân sự “không thỏa thuận”. Tại sao đất đai quân sự
cũng là của nhà nước, nếu đem làm sân đỗ thì vừa khỏi lãng phí, góp phần phát
triển ngành HKVN, đất nước, TPHCM mà khi “vạn nhất” xẩy ra chuyện gì thì có
ngay hạ tầng phục vụ chiến đấu…mà sao lại không thực hiện được để TSN dù có nhà
ga mới với tổng công suất 20 triệu khách/năm trở thành “cọc cạch”? Chỉ đến khi
dự án sân golf do DN quân đội “vì nhân dân quên mình” hình thành trái luật với diện tích
157 ha trong sân bay thì người ta mới vỡ lẽ. Năm 2011 báo chí đăng dồn dập nói
lên sự vô lý của sân golf trong sân bay TSN và Gia Lâm nhưng chỉ được vài bữa phải câm bặt để hai
sân golf tăng tốc độ thi công “chóng mặt”.
Những ngày gần đây dư luận lại rộ chuyện có nên xây sân
bay Long Thành (Đồng Nai) thay cho sân bay Tân Sơn Nhất hay không. Cử tri thành
phố HCM, nhiều lão thành tâm huyết yêu cầu chính phủ không nên xây sân
bay LT mà hủy bỏ dự án sân golf rồi mở rộng TSN để
tiết kiệm chi phí, giữ gìn một thương hiệu “vàng” gắn với lịch sử…Tuy
nhiên, xem ra những lập luận của cử tri, những người tâm huyết…bị “lép
vế” trước tiếng nói của chủ dự án, bộ GTVT, một số sếp ngành HKVN (dư
luận gọi là “cái loa của các đại gia”?)…Họ đưa ra những con số “tào lao” bịp
bợm dư luận. Ví dụ, thổi phồng tốc độ tăng trưởng khách, theo quy hoạch của cục
HKVN năm 2010 sân bay TSN rộng 1.150 ha (Theo dư luận ở ngành HKVN, việc đo đạc
diện tích TSN chưa thể tin cậy do có sự can thiệp của hai bên HKDD và quân sự,
đến nay sân bay này vẫn chưa có quy hoạch chính thức) nhưng khi công khai họ
đưa ra nếu mở rộng TSN phải giải phóng mặt bằng 641 ha, tức phải nâng diện tích
TSN từ 1.150 ha lên đến 1.791 ha, lớn hơn cả quy hoạch Long Thành (1.688 ha),
hoặc không tính 157 ha làm sân golf ở TSN. Do phải
giải phóng những 641 ha, tái định cư nên phải chi 16,1 tỷ USD tiền GPMB
nếu mở rộng TSN so với chỉ 0,730 USD nếu chuyển về Long Thành… Bất cứ ai
nghe thông tin này cũng phải toát mồ hôi mà ủng hộ Long Thành vì nó quá tiết
kiệm! Đặc biệt, đại gia cũng tuyên bố liều lĩnh: “…các nước Thái Lan, Hàn quốc,
Nhật Bản…đều phải xây sân bay ra xa thành phố ít nhất 100km” là hoàn toàn bịp
bợm. Thực tế, các nước này chỉ có Hàn Quốc xây sân bay quốc tế Inchon( Hangul)
cách Seoul 70 do không tìm đâu ra khu đất bằng phẳng để làm sân bay trong vùng
toàn đồi núi ở thủ đô Seoul, còn sân bay quốc tế Tokyo (Haneda) công suất 70
triệu khách/năm của Nhật cũng gần thành phố như TSN…
Như vậy, chỉ cần hủy dự án sân golf tận dụng cả 1.150 ha hiện có của TSN phục vụ cho hoạt động HK(dân
dụng và quân sự) thì sân bay sẽ đáp ứng mọi phát triển ít nhất vài chục năm
nữa, dân không phải chi khoản tiền thuế đến hàng chục tỷ USD trong lúc khó
khăn. Sân bay Check Lap Kok của Hongkong có công suất hiện tại 45 triệu
khách/năm và có thể phát triển lên 80 triệu cũng chỉ có quỹ đất 12 km2 tức
1.200 ha. Ngược lại, nếu các đại gia không tính 157 ha làm sân golf vào sân bay thì việc thực hiện ngay dự án chuyển TSN về Long Thành cũng là
muộn (vì phải ít nhất 5 năm trong khi TSN đã quá tải sân đỗ từ năm 2005).
Theo nhiều chuyên gia HK thì phương án tối ưu là chuyển
căn cứ không quân TSN đến Biên Hòa, “gải tán” sân golf, dành toàn bộ 1.150 ha cho HK dân dụng. Khi ấy sẽ giải quyết được 50%
ô nhiễm môi trường, (máy bay quân sự ồn và khí thải gấp nhiều lần máy bay dân
dụng) lại tách được mục tiêu số một khi có chiến tranh ra khỏi thành phố, giải
tỏa mọi quá tải cho HKDD…Với phương án này nhà nước chỉ cần bỏ ra chừng 2-3 tỷ
USD( thay vì hàng chục tỷ đô chỉ cho riêng Long Thành) là thừa mở mang TSN,
trang bị hạ tầng cho Biên Hòa. Dăm bảy chục năm nữa nếu TSN quá tải (rất khó
xẩy ra vì tốc độ tăng trưởng khách, hàng của TSN đang chậm lại, hơn nữa, từ
2015 tự do hóa HK ASEAN các hãng HK nước ngoài sẽ được bay thẳng đến hàng chục
sân bay quốc tế khác ở VN thì TSN, Nội Bài, Đà Nẵng sẽ càng giảm mức tăng
trưởng…) kinh tế nước nhà khấm khá hơn mới chuyển về Long Thành. Khi ấy 1.150
ha đất vàng kia để TPHCM sẽ làm công viên, quảng trường, sân bay thể
thao, cấp cứu HK…Không có lý gì một TP lớn như HCM lại không có những công
trình “phổ quát” ấy.
Tuy nhiên, tình hình chắc không thể đảo ngược vì nếu xây
Long Thành thì sẽ “nhất cử, lưỡng tiện” cho các đại gia: Người ta vừa có sân
golf 157 ha đất “vàng” ngay trong thành phố, “người ta” khác lại được “giải
ngân” hàng chục tỷ đô dự án Long Thành, còn nếu ngược lại thì…gần như không có
gì! Cách đây cỡ dăm năm ở ngành HKVN đàm tiếu sôi nổi về cuộc “chạy đua vũ
trang” quyết liệt giành giật dự án Long Thành của các đại gia. Muốn nhà nước
triển khai các dự án thật lớn, thật nhiều tiền để mình làm chủ đầu tư là đặc
điểm của họ. Thời gian qua các sân bay Phú Quốc, Cần Thơ, Chu Lai…được đầu tư
những khoản tiền khổng lồ để phát triển “mạng sân bay quốc tế” nhưng đã nhiều
năm qua ngoài Cam Ranh các “sân bay quốc tế” kia chỉ èo uột ít chuyến bay nội
địa…
Càng khó nữa, khi dự án sân golf ở TSN, Gia Lâm vượt qua cả quyết định 1946/ 2009 của thủ tướng: “các dự
án sân golf không được sử dụng đất lúa, đất màu và đất quy hoạch xây dựng khu công
nghiệp;các khu đô thị, đất rừng…địa điểm quy hoạch sân golf chủ yếu ở vùng trung du, miền núi…”… thì mọi ý kiến cản trở Long Thành vào được tai ai?
Có một câu chuyện như đùa: Thủ tướng yêu cầu Bộ quốc
phòng khi nào nhà nước lấy lại đất (sân golf) thì không được yêu cầu bồi thường…”. Ai có thể tin hàng bao nhiêu năm nữa khi cháu chắt nhà đầu tư,lãnh đạo
TP HCM, bộ, ngành, chính phủ…nắm quyền thì vẫn còn nhớ và trung thành với lời
hứa của cụ, kỵ mình?…Hơn nữa, dân VN đâu cần số tiền “không phải bồi thường”
của các đại gia khi cả cửa ngõ HK lớn nhất của quốc gia phải lận đận?
Cũng theo “quy luật” này, sân bay Gia Lâm(SBGL) ở Hà Nội
cũng gần như chung số phận như TSN. Do “cái tội” chỉ cách hồ Hoàn Kiếm 10 phút
xe, “tấc đất tấc vàng” nên những năm gần đây SBGL bị thu hẹp “không thương
tiếc”. Hàng trăm ha đất phía nam sân bay biến thành nhà xưởng của DN,
chia làm nhà ở, bán chác đẩy hàng loạt nhà công vụ đến sát phía nam khu bay. Ở
phía bắc một sân golf nhỏ ép đến lề bảo hiểm đường băng, phía nam sân bay là sân golf 117 ha cũng của DN “vì nhân dân quên mình” tiến sát khu bay. Ngoài 75 ha
đất quốc phòng, người dân phường Phúc Đồng, Gia Thụy (Q Long Biên) còn phải “hy
sinh” 40 ha đất lúa hai vụ màu mỡ cho sân golf này. Do bị lấp hết hồ điều hòa, hệ thống thoát nước bị xâm phạm nên trong
khi sân golf hoành tráng hình thành thì hạ tầng sân bay xuống cấp thảm hại. Dường băng, đường lăn
thấm nước sụt, lún tứ tung. Chỉ một cơn mưa đường băng biến thành hồ( xem ảnh)…
Năm 2010,2011 ngành HKVN đã thương thảo với bên quân sự
để chuyển các chuyến bay nội địa ngắn ở Nội Bài về Gia Lâm thuận tiện cho hành
khách giải tỏa sự quá tải cho Nội Bài nhưng cũng không thành. Một cán bộ
TCTHKVN đứng trên tầng cao trụ sở nhìn xuống sân golf sân bay Gia Lâm mênh mông tiến sát đường băng thở dài:
- Nước quân đội mạnh hơn nước VN rồi…
Sân bay Gia Lâm được chính phủ quy hoạch trong mạng sân
bay quốc gia đáng lẽ ngày càng phát triển nhưng cũng như với TSN, Bạch Mai, Cát
Bi…thì ngược lại do giá trị đất của nó. Tất cả mang một nỗi đau giống như con
tê giác chết vì cái sừng!
Không biết dân ta còn phải bỏ ra bao nhiêu trăm tỷ đô nữa
để thay đổi, di dời hàng loạt sân bay cho các đại gia lấy đất vàng?
NĐA
---------------------------------------
No comments:
Post a Comment