Thế
giới càng biến động, vàng càng tăng giá
Thu Hằng - RFI
Đăng
ngày: 06/05/2025 - 11:28
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20250506-the-gioi-cang-bien-dong-vang-cang-tang-gia
Trong vòng
một năm từ tháng 01/2004 đến tháng 01/2025, giá vàng tăng 41%. Chưa một tài sản
nào lại sinh lời đến như vậy, chỉ sau bitcoin. Ngày 22/04/2025, vàng đã vượt
ngưỡng 3.500 đô la/ounce vào đầu phiên giao dịch. Trước đó, giá vàng đã tăng đỉnh
điểm hai lần vào hai cuộc khủng hoảng gây lo ngại bất ổn : đại dịch
Covid-19 và năm 2022 từ khi Nga khởi động chiến tranh Ukraina.
HÌNH
:
12.441
kg vàng thỏi 99.99% được bán tại ABC Refinery, Sydney, Úc, ngày 30/04/2025. AP
- Mark Baker
Tại
sao vàng lại được coi là tài sản bảo toàn giá trị trong thời kỳ khủng hoảng ?
Tại sao vàng lại tăng giá « chóng mặt » như hiện nay
? Trong một bài giải thích đăng trên trang web ngày 13/09/2024, Ngân hàng Trung
ương Pháp Banque de France nêu ba yếu tố chính : Giá vàng chủ yếu được xác
định bởi sự biến động của nhu cầu ; Giá vàng phản ứng với lãi suất Mỹ, lạm
phát và tâm lý sợ rủi ro ; Hoạt động gia tăng mua vàng của các nước mới trỗi
dậy dường như là động lực chính thúc đẩy sự gia tăng kể từ năm 2021. Và bối cảnh
hiện nay hội tụ đủ cả ba yếu tố này.
Giá
vàng chủ yếu được xác định bởi sự biến động của nhu cầu
Trước
tiên, để trả lời cho câu hỏi : Tại sao vàng lại được coi là tài sản bảo
toàn giá trị, thậm chí còn tăng giá trong những đợt khủng hoảng
kinh tế, địa-chính trị, tiền tệ, tài chính… ? Ông Anthony Busco, phụ trách
thương mại tại AuCoffre, tập đoàn mua bán và tích trữ kim loại hiếm, tóm lược
trong chương trình Décryptage (Giải mã) của RFI ngày 28/04/2025 như sau :
«
Vàng là một loại tiền tệ đã được sử dụng từ hàng nghìn năm nay. Mô hình của
vàng là phi tập trung, cho nên không có tổ chức nào, dù là tài chính hay chính
phủ, có thể quyết định hướng đi của vàng. Và nguồn dự trữ vàng trên thế giới
thì có hạn. Người ta không thể in chúng, không thể tạo ra chúng theo ý muốn. Và
tất cả những yếu tố này đã khiến vàng trở thành tài sản bảo toàn giá trị từ
hàng nghìn năm nay ».
Cụ
thể, theo giải thích của Ngân hàng Trung ương Pháp, vàng vừa là một nguyên liệu
vừa là một tài sản tài chính mà giá trị phụ thuộc vào cung-cầu :
« Cung » phụ thuộc vào khối lượng sản xuất (75% năm 2023) và mức
độ tái chế (25%). Sản lượng khai thác vàng tương đối ổn định qua từng năm và
chi phí sản xuất một ounce vàng ước tính là 1.300 đô la Mỹ và được coi là
mức giá sàn cho vàng ; « Cầu » phụ thuộc vào nhu cầu về vàng
nguyên liệu (trang sức và công nghệ) và nhu cầu về vàng tài chính, xuất phát từ
hoạt động kiếm lãi với các tài sản khác. Về nhu cầu, lớn nhất là đến từ ngành
trang sức (49%), thứ hai là từ các ngân hàng trung ương (23%), các nhà đầu tư
tài chính (21%) và cuối cùng là từ ngành điện tử do một số linh kiện cần vàng
(7%).
Đọc
thêm :
Việt Nam: Huy động vàng trong dân, bài toán nan giải
Giá
vàng đã hai lần tăng đỉnh điểm trong đợt khủng hoảng đại dịch Covid-19 và vào
năm 2022 khi Nga phát động chiến tranh ở Ukraina. Các cá nhân tích vàng đề
phòng bất trắc. Ông Anthony Busco, phụ trách thương mại tại AuCoffre, giải
thích :
« Cho
đến nay, chúng ta đã khai thác được khoảng 200.000 tấn vàng. Dự trữ ước tính
khoảng 50.000 tấn vàng. Nhưng việc khai thác vàng từ các mỏ ngày càng trở nên tốn
kém hơn và yếu tố này đẩy giá vàng (…) Việc sử dụng vàng trong công nghiệp chiếm
khoảng 10% nhu cầu hàng năm, ví dụ trong điện thoại của chúng ta có một ít vàng
hoặc vàng được sử dụng trong thiết bị y tế vì không bị oxy hóa nên rất vệ sinh
(…)
Ngoài
ra, đồ trang sức chiếm khoảng 49% nhu cầu vàng hàng năm. Những nước như Ấn Độ
hoặc Trung Quốc, nơi có truyền thống trang sức vàng, đặc biệt là trong mùa cưới
ở Ấn Độ, thực sự là yếu tố quyết định giá vàng. Ngoài ra, những nước này có xu
hướng văn hóa coi đồ trang sức bằng vàng như một khoản đầu tư vì đồ trang sức
vàng không bị đánh thuế. Ấn Độ và Trung Quốc thực sự là những nước tiêu thụ đồ
trang sức bằng vàng lớn ».
Theo
Ngân hàng Trung ương Pháp, các hộ gia đình Trung Quốc gia tăng tích trữ
vàng từ năm 2024, có thể là vì muốn đa dạng hóa tài sản trước cuộc khủng hoảng
bất động sản và cổ phiếu giảm đáng kể. Còn tại Ấn Độ, có thể là do khả năng tiết
kiệm của người dân tăng lên.
Đọc
thêm :
Thấy gì từ việc Trung Quốc tích trữ vàng ?
Ngân
hàng trung ương các nước mới trỗi dậy mua vàng ồ ạt
Nhu
cầu cá nhân không phải là nguyên nhân chủ đạo giải thích cho việc giá vàng tăng
chóng mặt trong thời gian gần đây. Các ngân hàng trung ương gia tăng tích vàng,
được coi là tài sản bảo đảm giá trị, hơn là dự trữ đô la Mỹ, thậm chí trước cả
khi tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng. Ông Anthony Busco giải
thích :
« Trung
Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ là ba nước mua vàng chính trên thế giới. Ví dụ, năm
2024, các ngân hàng trung ương đã mua hơn 1.100 tấn vàng. Đây là con số rất lớn
nếu xét đến sản lượng vàng chỉ khoảng 3.300 tấn. Có nghĩa là 1/3 lượng vàng được
sản xuất ra từ các mỏ mỗi năm được dành cho ba ngân hàng trung ương này (…).
Hoa
Kỳ có trữ lượng vàng lớn nhất, hơn 8.000 tấn vàng, tiếp theo là Đức với 3.300 tấn.
Ý và Pháp, mỗi nước có khoảng 2.400 tấn vàng. Sau đó là Nga và Trung Quốc, mỗi
nước giữ khoảng 2.000 tấn vàng. Ngoài ra, còn có tin đồn rằng Trung Quốc có thể
không công bố toàn bộ trữ lượng vàng vì họ cũng là quốc gia sản xuất vàng lớn.
Người ta cho rằng Trung Quốc có trữ lượng vàng lớn hơn mức hiện được công bố ».
Theo
Banque de France, nhu cầu về vàng của ngân hàng trung ương các nước mới trỗi dậy
đã tăng gấp đôi trong hai năm qua so với những năm trước và điều này đã tác động
mạnh đến giá vàng. Đô la Mỹ vẫn là đồng tiền thống trị nhưng tỷ trọng của
ngoại hối này trong dự trữ của ngân hàng trung ương đã giảm xuống 59%, mức thấp
nhất trong 25 năm (IMF).
Đọc thêm :
Điện Kremlin "kiếm" tới 2,5 tỉ đô la từ vàng do
Wagner khai thác ở châu Phi
Giá
vàng phản ứng với lãi suất Mỹ, lạm phát và tâm lý sợ rủi ro
Các
lệnh trừng phạt tài chính (thường liên quan đến đô la), căng thẳng địa-chính trị
tái diễn cũng khuyến khích một số nước mới trỗi dậy tìm cách đa dạng hóa dự
trữ ngoại hối theo hướng ưu tiên vàng và gây bất lợi cho các tài sản định giá bằng
đô la Mỹ. Ông Anthony Busco, phụ trách thương mại tại tập đoàn AuCoffre, giải
thích :
« Nhiều
nước cuối cùng đã nhận ra rằng đô la Mỹ là một sức mạnh chi phối mà Hoa Kỳ nắm
giữ đối với dự trữ tiền tệ của họ. Điều này đã được thấy rõ, đặc biệt là với cuộc
chiến ở Ukraina, với việc Mỹ đã đóng băng tài sản của Nga. Do đó, các nước như
Trung Quốc, hoặc thậm chí là Ả Rập Xê Út, Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ nhận ra rằng chỉ cần
búng tay một cái, Mỹ đã có thể đơn phương phong tỏa dự trữ ngoại hối bằng đô
la. Nguyên tắc của một bảo toàn giá trị, đó là giá trị được bảo đảm qua các cuộc
khủng hoảng, nhưng cũng phải có khả năng thanh khoản và có thể xử lý được theo
ý muốn. Sự kiện này cho thấy rằng đô la Mỹ không còn phù hợp để làm tài sản bảo
toàn giá trị nữa ».
Vì
vàng là tài sản không có lợi nhuận, không giống như cổ phiếu (cổ tức) và trái
phiếu (lãi suất), và không có rủi ro đối tác (không có rủi ro về việc bên phát
hành vỡ nợ vì nắm giữ những thỏi vàng), giá vàng sẽ phản ứng với các yếu tố
khác nhau. Vàng được săn đón trong trường hợp rủi ro địa-chính trị gia tăng
(chiến tranh Ukraina, căng thẳng ở Trung Cận Đông), lạm phát (trong ngắn hạn),
tâm lý sợ rủi ro gia tăng trong thị trường tài chính. Ở điểm này, tổng thống Mỹ
Donald Trump đang khiến cả thế giới lo sợ với cuộc chiến thương mại do ông phát
động, cũng như ý định can thiệp vào chính sách của ngân hàng trung ương Mỹ khi
yêu cầu chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang - FED giảm lãi suất chỉ đạo.
Ngân
hàng JP Morgan nhận định rằng giá vàng có khả năng vượt ngưỡng 4.000 đô
la/ounce vào năm 2026. Chuyên gia đầu tư Frank Holmes được trang Businessam của
Bỉ trích dẫn ngày 29/04 cho rằng giá vàng có thể đạt đến 6.000 đô la/ounce từ
giờ đến cuối nhiệm kỳ tổng thống Trump. Dự báo này xuất phát từ sự hội tụ nhiều
yếu tố : tái cấu trúc hệ thống tài chính thế giới, giảm tích trữ đô la Mỹ
và nhiều nước sẽ gia tăng dự trữ vàng, đặc biệt là Trung Quốc.
Đọc
thêm :
------------------------------
Các
nội dung liên quan
THỤY
SĨ - VÀNG
Thụy
Sĩ : « Mỏ vàng » lớn nhất thế giới
Tạp
chí Kinh tế
Công
nghiệp quặng kim : Tham vọng và thách thức của Nga
No comments:
Post a Comment