Friday 5 May 2023

TẬP CẬN BÌNH NÓI RẰNG ÔNG ẤY MUỐN PHÂN BỔ SỰ GIÀU CÓ CỦA TRUNG HOA MỘT CÁCH CÔNG BẰNG HƠN (David Bulman, Wei Cui, Mark Frazier)

 



Tập Cận Bình nói rằng ông ấy muốn phân bổ sự giàu có của Trung Hoa một cách công bằng hơn (1/2)

David Bulman, Wei Cui, Mark Frazier

Trần Giao Thủy, dịch thuật

POSTED ON MAY 3, 2023   

https://dcvonline.net/2023/05/03/tap-can-binh-noi-rang-ong-ay-muon-phan-bo-su-giau-co-cua-trung-hoa-mot-cach-cong-bang-hon/

 

Xác suất việc đó có thể thực sự xảy ở cỡ nào?

 

ChinaFile Conversation là những thảo luận thường xuyên về tin tức Trung Hoa, của một nhóm những chuyên gia hàng đầu thế giới về Trung Hoa.

 

https://www.chinafile.com/sites/default/files/styles/large/public/assets/images/article/featured/54626_sm.jpg?itok=NZP6Pos1

Một phụ nữ mang giỏ tre đi ngang qua một cửa hàng đồng hồ sang trọng tại Khu thương mại trung tâm Jiefangbei, Trùng Khánh, ngày 05 tháng 9 năm 2015.

 

Trước thềm “Hai kỳ họp”— những kỳ họp thường niên của Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc Trung Hoa (NPC) và Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Hoa (CPPCC), nhằm định hướng chính sách cho đất nước—vị trí lãnh đạo của Tập Cận Bình hiện đã được bảo đảm từ khi ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ ba. Nhưng Trung Hoa đang đứng đầu gió như bão trong việc phục hồi nền kinh tế, tạo thêm việc làm và quản lý nợ của chính quyền địa phương. Trong những cuộc khủng hoảng trước đây, giới lãnh đạo Trung Hoa có khuynh hương đứng về phía thị trường và nguồn vốn bằng cách trợ cấp từ phía cung, cắt giảm thuế và tiền trả bảo hiểm xã hội, đồng thời hỗ trợ kỹ nghệ và chính quyền địa phương. Nhưng kể từ năm 2021, Tập Cận Bình đã nhiều lần cổ động một cảnh mộng về sự thành công trong tương lai của đất nước mà có thể đi ngược lại những bản năng đó: đó là “sự thịnh vượng chung” (“cộng đồng phú dụ”), một cấu trúc nhấn mạnh đến việc giảm bất bình đẳng, phát triển khu vực một cách cân bằng và một “nền văn hóa tinh thần và đạo đức lành mạnh”. Sau khi Tập bắt đầu hô hào khẩu hiệu “cộng đồng phú dụ” vào năm 2021, một loạt những quy định mới và tiền phạt đối với những công ty kỹ thuật và vốn tư nhân cho thấy rằng những tu từ đó đang chóng biến thành hành động. Nhưng trong 18 tháng kể từ đó, ngay cả khi nó tiếp tục được hô hào, sự thịnh vượng chung dường như đóng một vai trò nhỏ hơn nhiều trong tiến trình hoạch định chính sách.

 

Tôi đã hỏi một số đồng nghiệp rằng liệu chúng ta có thể nhìn thấy sự thay đổi này hay không và liệu sự thịnh vượng chung cuối cùng có trở thành chính sách hay không. — Mary Gallagher

 

.

David Bulman

 

Năm 2022 không tốt cho sự thịnh vượng chung. Không có những thông báo chính sách quan trọng, ít tài liệu tham khảo nổi bật hơn trong những bài phát biểu quan trọng và cắt giảm những chi tiêu cho hoạt động xã hội địa phương dẫn đến khẳng định rằng sự thịnh vượng chung đã trở thành một khẩu hiệu sáo rỗng. Và sự thịnh vượng chung không đi đến đâu cả. Nhũng chính sách tái phân phối đã đi xa hơn đôi khi được đánh giá cao; những mục tiêu kinh tế trung hạn vẫn cần thiết cho tăng trưởng trong tương lai; và Đảng Cộng sản Trung Hoa (ĐCSTH) tiếp tục báo hiệu cam kết trong tương lai bằng sự tuyên truyền không ngừng trong nước và trên trường quốc tế.

 

Nhân tố căn bản của sự thịnh vượng kinh tế chung vẫn không thay đổi. Tiến trình phân phối lại do nhà nước chỉ đạo sẽ giúp giải quyết tình trạng bất bình đẳng, một yếu tố chính đằng sau bẫy thu nhập trung bình, cũng như những thách thức liên quan đến sự lão hóa dân số và tiết kiệm quá mức. Hiện tại, những chính sách tái phân phối mang tính hệ quả gần đây gồm cả chiến dịch xóa đói giảm nghèo và chuyển nhượng cổ phần doanh nghiệp nhà nước nhằm củng cố hệ thống lương hưu của Trung Hoa. Và mặc dù khoảng tài khóa bị thu hẹp ngăn cản những thay đổi lớn về chính sách vào năm 2022, ngôn ngữ thịnh vượng chung vẫn nổi bật trong những kế hoạch phát triển ngành trung và dài hạn gần đây nhất của Trung Hoa, kể cả những kế hoạch thúc đẩy nhu cầu trong nước và nền kinh tế kỹ thuật số.

 

Cùng với những cam kết chính sách này, sự thúc đẩy khoa trương của ĐCSTH về sự thịnh vượng chung cả trong nước và với quốc tế tiếp tục phát triển không suy giảm. Ở trong nước, điều này gồm có một lịch sử mới của chính thuật ngữ này thể hiện sự thịnh vượng chung như một con đường xuyên suốt từ Marx đến Mao Trạch Đông đến Đặng Tiểu Bình, Giang Trạch Dân, Hồ Cẩm Đào và cuối cùng là Tập Cận Bình. Nó cũng gồm cả việc đưa tin không ngừng trên những phương tiện truyền thông: 374 bài báo đề cập đến sự thịnh vượng chung của đồng Nhân dân tệ Ribao trong quý 4 năm 2022, vượt quá mức cao nhất của quý trước đó là 299 bài báo trong quý 4 năm 2021.

 

Giới hoạch định chính sách Trung Hoa giờ đây thậm chí còn thúc đẩy phủ sóng toàn cầu về sự thịnh vượng chung nhằm nỗ lực đưa ra một “mô hình Trung Hoa” công bằng hơn mô hình tư bản chủ nghĩa của phương Tây. Kể từ bài phát biểu tại Đại hội Đảng lần thứ 19 của Tập, ĐCSTH đã rõ ràng tìm cách xác định và xuất cảng một “giải pháp Trung Hoa” (中国方案, Trung Quốc Phương án) xã hội chủ nghĩa qua việc tham gia với những tổ chức quốc tế và tuyên truyền toàn cầu. Những phương tiện truyền thông toàn cầu của Trung Hoa ngày càng nhấn mạnh đến những thành công thịnh vượng chung, tập trung vào hiệu quả của chính phủ trong việc thu hẹp khoảng cách thu nhập và cân bằng những dịch vụ công, đồng thời nêu bật những câu chuyện về giảm nghèo ở nông thôn. Ấn bản toàn cầu của China Daily và Global Times tiếng Anh, cả hai đều nhắm đến khán giả nước ngoài, có số bài viết về thịnh vượng chung vào năm 2022 nhiều hơn 25% và 125% so với năm 2021.

 

Có dấu hiệu cho thấy chiến dịch đánh bóng bộ mặt Trung Hoa với thế giới này có hiệu quả. Những báo đài nhà nước của Trung Hoa có thể không có số độc giả toàn cầu lớn và trung thành, nhưng hoạt động tuyên truyền quảng cáo hiệu quả chính sách của Trung Hoa có ảnh hưởng mạnh đến dư luận trên thế giới. Và thông điệp về sự thịnh vượng chung có một số độc giả dễ tiếp thu do sự ủng hộ ngày càng tăng trên thế giới đối với chủ nghĩa xã hội tái phân phối. Dữ liệu thăm dò ý kiến toàn cầu cho thấy những người trả lời thích phân phối lại nhiều hơn có thể năng đã coi “mô hình Trung Hoa” là điều họ muốn, bất chấp tình trạng bất bình đẳng liên tục ở cao độ của Trung Hoa. Trong những thí nghiệm khảo sát của riêng tôi với những người trả lời từ Ấn Độ và Hoa Kỳ, việc đưa những đối tượng vào ngôn ngữ thịnh vượng chung của Trung Hoa đã dẫn đến sự gia tăng ưa chuộng sự giao thương kinh tế với Trung Hoa.

 

Tóm lại, ĐCSTQ đã cam kết vì sự thịnh vượng chung bằng những kế hoạch chính sách trung hạn và tuyên truyền trong nước và khắp thế giới. Mặc dù tốc độ tăng trưởng kinh tế tiên liệu chậm lại vào năm 2023 có thể cản trở những thay đổi lớn về chính sách, tuy nhiên, chúng ta vẫn sẽ thấy sự chuyển dịch liên tục hướng tới một chương trình nghị sự thịnh vượng chung.

 

.

Wei Cui

 

Ở Hoa Kỳ và những quốc gia OECD khác, cho đến nay, những chính sách quan trọng nhất để chế ngự bất bình đẳng kinh tế là thuế và chương trình phúc lợi của chính phủ. Những quốc gia này trích trung bình hơn 1/3 GDP của họ từ tiền thu thuế. Cả thuế lũy tiến và chương trình phúc lợi dù tùy vào lợi tức cá nhân có đều dẫn đến bất bình đẳng đáng kể sau khi đóng thuế thấp hơn so với bất bình đẳng trước khi đóng thuế. Mức độ cam kết của một chính phủ đối với phúc lợi của tất cả công dân  —  đối với mục tiêu, chúng ta có thể nói, về “sự thịnh vượng chung” —  được đánh giá hầu như chỉ dựa trên cơ sở những lựa chọn của chính phủ đó về thuế và chương trình phúc lợi.

 

Ở một mức đáng kể, Trung Hoa theo đuổi những chính sách phân phối lại theo cách như vậy. Vào cuối những năm 2000, sau một thập niên thu thuế cao, chính phủ đã đề ra những chính sách chi tiêu lớn có lợi cho phần lớn người dân Trung Hoa và đóng góp cho một “xã hội hài hòa”: tăng mức chuyển ngân (từ tiền thu thuế) cho chính quyền địa phương để hỗ trợ giáo dục và y tế cộng đồng, tài trợ bảo hiểm xã hội toàn dân căn bản ở khu vực thành thị và nông thôn, đồng thời mở rộng những chương trình giảm nghèo. Bất kỳ sự cắt giảm thuế nào cũng chỉ mang tính chất “cấu trúc”—những loại thuế kém hiệu quả đã thông qua vào những năm 1990 sẽ bị cắt bỏ, nhưng chúng sẽ được thay thế bằng những loại thuế hiệu quả hơn và mức thuế tổng thể sẽ tiếp tục tăng.

 

Nhiều chính sách chi tiêu tái phân phối này đã bắt đầu đơm hoa kết trái và ngăn chặn sự gia tăng bất bình đẳng trong những năm Tập Cận Bình lãnh đạo. Nhưng chính Tập đã chủ trì việc những đảo ngược chính sách quan trọng. Quan trọng nhất là một loạt cắt giảm thuế đáng kinh ngạc dẫn đến doanh thu trì trệ như một phần của GDP và sự phụ thuộc ngày càng tăng vào thuế lũy thoái (chẳng hạn như đóng góp bảo hiểm xã hội). Trong khi đó, không có dấu hiệu nào cho thấy những chính sách sẽ làm tăng chuyển ngân theo nhu cầu. Với việc không công bố tăng thuế người giàu hay tăng chi tiêu cho người nghèo, Bộ Tài chính vẫn kín tiếng về “sự thịnh vượng chung”. Thật vậy, chính Tập đã cảnh cáo chống lại việc “tạo ra kỳ vọng quá mức”, tưởng tượng ra “bẫy phúc lợi” nuôi sống “những kẻ lười biếng” và nhấn mạnh phải “làm việc chăm chỉ” là nguyên tắc đầu tiên trong những cuộc nói chuyện về sự thịnh vượng — lập lại luận điệu của Đảng Cộng hòa trong những cuộc tranh luận về việc tái phân phối ở Hoa Kỳ.

 

Do đó, đối với một số người trong chúng ta, thật là chóng mặt quá đỗi khi thấy khẩu hiệu “sự thịnh vượng chung” bắt được sự chú ý và tưởng tượng của giới bình luận phương Tây. Làm sao Tập có thể được kể công vì đã đưa Trung Hoa vào một kỷ nguyên mới của chính sách tái phân phối—chỉ bằng cách đọc một vài bài phát biểu, và như thể tái phân phối chưa bao giờ là một mục tiêu chính sách lớn của Trung Hoa trước đây? Xi đã làm gì để giảm bất bình đẳng? Chỉ đạo một số quy định  vụng về (mặc dù đã cần phải có từ lâu) đối với những công ty kỹ thuật lớn? Giảm trợ cấp cho những ông trfum bất động sản? Nếu đây là tiêu chuẩn mà chúng ta đang dùng, thì chúng ta nên gọi Donald Trump là tổng thống “vì sự thịnh vượng chung”: xét cho cùng, trong khi ban hành luật cắt giảm thuế thật hào phóng cho những người giàu có, Trump đã tuyên bố ý định của mình là đàm phán giảm giá thuốc cần toa với những hãng dược phẩm lớn và đâm đá với với những công ty kỹ thuật lớn.

 

Do đó, chúng ta nên đặt câu hỏi về tiền đề rằng Tập Cận Bình đã đặt ra một chương trình tái phân phối mới (và đó chỉ là vấn đề thời gian và cách thức ông ấy sẽ thực hiện nó). Chắc chắn, Nhân dân Nhật báo cho biết có một chương nghị trình như vậy. Tờ Wall Street Journal cũng vậy, độc giả của họ quan tâm đến giá cổ phiếu Alibaba và trái phiếu Evergrande hơn bất kỳ thứ gì khác. Nhưng đối với bất kỳ ai quan tâm đến sự bất bình đẳng và phân phối lại ở Trung Hoa, đó không phải là những nguồn chính xác đáng tin cậy.

 

.

Mark Frazier

 

Kể từ khi khái niệm về sự thịnh vượng chung được hồi sinh vào năm 2021 dưới thời Tập Cận Bình, khái niệm này mục đích chính dùng để nhắm  vào sự thịnh vượng của khu vực tư nhân Trung Hoa, với danh nghĩa giảm bớt sự bất bình đẳng lớn về lợi tức và cơ hội giữa người giàu và người nghèo. Nhưng một nguồn tích lũy tài sản khác nên được xét đến khi giải quyết những lỗ hổng lớn trong  chính sách lợi ích xã hội của Trung Hoa: lợi nhuận và tài sản của những doanh nghiệp nhà nước (SOE) của Trung Hoa.

 

Những công ty này, hoạt động trên toàn cầu và thường được bảo vệ độc quyền; điều này đã đặt ra một câu hỏi quan trọng khi nói đến việc tài trợ cho những chính sách xã hội. Công chúng Trung Hoa có quyền hạn gì đối với cổ phần, cổ tức và lợi nhuận của những công ty thuộc nhà nước để tài trợ cho những dịch vụ công như y tế, lương hưu, giáo dục và trợ cấp xã hội? “Không” sẽ là câu trả lời của giới quản lý doanh nghiệp nhà nước và hội đồng quản trị doanh nghiệp, với lý do là những công ty của họ, cũng giống như những công ty tư nhân, phải đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội của công nhân qua thuế biên chế, bên cạnh việc nợ những khoản thuế thông thường cho hoạt động và lợi nhuận của họ. Nhưng có một lập luận về “sự thịnh vượng chung” cho việc dùng một phần , tính đến năm 2021, trong 76 ngàn tỷ nhân dân tệ giá trị thị trường của cổ phiếu SOE (và 270 ngàn tỷ nhân dân tệ trong tài sản SOE) để bảo vệ dân số già của Trung Hoa. Sự hỗ trợ của SOE cũng sẽ giải quyết sự bất bình đẳng lớn về lợi ích giữa những người về hưu ở thành thị từ khu vực chính thức và một số lớn hơn những người cao tuổi đã nghỉ hưu với nhưn những công nhân đi làm xa nhà hoặc tự làm chủ.

 

Tại “Hai phiên họp” (lưỡng hội) hàng năm, hãy tìm đến nhân vật uy tín hàng đầu của Trung Hoa về tài trợ lương hưu, Zheng Bingwen thuộc Học viện Khoa học Xã hội Trung Hoa và là thành viên của Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Toàn quốc, để làm sống lại một lập luận mà ông đã đưa ra một cách quyết liệt tại những phiên họp năm ngoái để chuyển giao cổ phiếu của Doanh nghiệp nhà nước (và thậm chí cả tài sản của những doanh nghiệp nhà nước chưa niêm yết) cho những quỹ an sinh xã hội của Trung Hoa ở cấp quốc gia và địa phương. Chính sách này đã được áp dụng kể từ tuyên bố chính sách của Hội đồng Nhà nước năm 2017, nhưng việc chuyển giao tài sản diễn ra chậm. Đến đầu năm 2021, 93 SOE trung ương đã chuyển 1,7 ngàn tỷ nhân dân tệ dưới dạng cổ phiếu cho Quỹ An sinh xã hội quốc gia (NSSF). Nhưng việc chuyển giao rõ ràng là một thỏa thuận ngoại lệ.

 

Hơn nữa, cổ phiếu của SOE, giống như những khoản tài trợ của trường đại học, không phải là tài sản lưu động và chỉ những khoản chi trả cổ tức của họ được dùng để bảo vệ những quỹ an sinh xã hội. Vào năm 2021, Zheng nói rằng con số này lên tới 20 tỷ Nhân dân tệ, giọt nước ở biển, so với 5 ngàn tỷ Nhân dân tệ mà Trung Hoa chi trả lương hưu cho riêng những người đã nghỉ hưu của doanh nghiệp ở thành thị. NSSF có thể hỗ trợ những quỹ địa phương bị thâm hụt, nhưng một giải pháp thực tế hơn nhiều sẽ là buộc những SOE trung ương cam kết thực hiện kế hoạch chuyển nhượng cổ phiếu thường xuyên và những SOE cấp tỉnh và thành phố chuyển một phần cổ phiếu của họ sang quỹ an sinh xã hội. Cho đến nay, những SOE cấp tỉnh, thành phố chưa bị yêu cầu chuyển giao tài sản. Mặc dù những doanh nghiệp nhà nước không phải là hình mẫu về phân bổ vốn hiệu quả và tỷ lệ hoàn vốn đầu tư, nhưng họ có tài sản lớn và danh mục đầu tư vốn cổ phần mà người dân Trung Hoa có quyền làm chủ một cách hợp pháp.

 

Những thể chế chính sách xã hội ở bất kỳ quốc gia nào cũng bị khóa chặt trong những điều kiện mà chúng được tạo ra và trở nên rất khó thay đổi. Điều này cũng đúng với hệ thống bảo hiểm xã hội của Trung Hoa. Khi những doanh nghiệp nhà nước bị thu hẹp quy mô và bị loại bỏ vào những năm 1990, những doanh nghiệp còn tồn tại được được phép giảm chi phí lương hưu và y tế cho người về hưu, những chi phí này được chuyển cho chính quyền địa phương. Ba mươi năm sau, những doanh nghiệp nhà nước quyết liệt chống lại khái niệm cho rằng dân số già của Trung Hoa có quyền hợp pháp đối với tài sản doanh nghiệp của họ. Nhưng khi giới hoạch định chính sách của Trung Hoa đi tìm giải pháp cho cuộc khủng hoảng tài chính hưu trí sắp xảy ra, họ có thể lập luận rằng một hình thức “thịnh vượng chung” thực sự “chung” áp dụng cho cả doanh nghiệp khu vực tư nhân và công cộng.

 

.

Tác giả

.

David Bulman là Giáo sư trợ giảng về Nghiên cứu Trung Hoa và Quan hệ Quốc tế của Jill McGovern và Steven Muller tại Trường Nghiên cứu Quốc tế Cao cấp Johns Hopkins (SAIS). Ông có hai sở thích nghiên cứu chính. Thứ nhất, phát triển kinh tế ở Trung Hoa, tập trung vào cách các động lực chính trị và mối quan hệ giữa trung ương và địa phương hình thành kết quả kinh tế và quản trị địa phương. Thứ hai, tìm kiếm sự hiểu biết sâu sắc hơn về các ưu tiên toàn cầu liên quan đến cam kết kinh tế với Trung Hoa. Cuốn sách đầu tiên của ông, Incentivized Development in China: Leaders, Governance, and Growth in China’s Counties (Cambridge) điều tra các nền tảng chính trị của tăng trưởng kinh tế địa phương ở Trung Hoa, tập trung vào vai trò thể chế và kinh tế của giới lãnh đạo cấp quận và những động cơ  hình thành nghề nghiệp thái độ của họ.

 

.

Wei Cui là giáo sư tại Trường Luật Peter A. Allard, Đại học British Columbia, đồng thời là tác giả của cuốn sách gần đây The Administrative Foundations of the Chinese Fiscal State (Cambridge University Press 2022). Các nghiên cứu và bài viết khác của Wei trải rộng trên nhiều chủ đề về luật và chính sách thuế, bao gồm thuế quốc tế, quản lý và tuân thủ thuế, thuế và phát triển, thuế giá trị gia tăng, chính sách thuế và chi tiêu nhắm vào thị trường lao động. Các dự án nghiên cứu hiện tại của ông kiểm tra việc thiết kế hệ thống thuế quốc tế dựa trên sự phát triển của thương mại quốc tế và so sánh các chính sách tái phân phối ở các quốc gia dân chủ và độc tài.

 

.

Mark W. Frazier là Giáo sư Chính trị tại Trường Nghiên cứu Xã hội Mới và Đồng Giám đốc Viện Ấn Độ Trung Hoa tại Trường Mới (Thành phố New York). Lĩnh vực nghiên cứu của ông gồm lao động và chính sách xã hội ở Trung Hoa, chính trị về quyền công dân và biểu tình đô thị ở Trung Hoa và Ấn Độ. Ông là tác giả của cuốn The Power of Place: Contentious Politics in Twentieth Century Shanghai and Bombay (Nhà xuất bản Đại học Cambridge, 2019). Các ấn phẩm khác là Socialist Insecurity: Pensions and the Politics of Uneven Development in China (Cornell University Press, 2010) and The Making of the Chinese Industrial Workplace (Cambridge University Press, 2002).

 

(Còn phần 2)

 

© 2023 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net


Nguồn: Xi Jinping Says He Wants to Spread China’s Wealth More Equitably. How Likely Is That to Actually Happen? | A ChinaFile Conversation/Mary Gallagher | ChinaFile | Mar 3, 2023

 

                                                     *****

 

Tập Cận Bình nói rằng ông ấy muốn phân bổ sự giàu có của Trung Hoa một cách công bằng hơn (2/2)

Mike Gow, Yujeong Yang, Wu Guoguang, Mary Gallagher  

Trần Giao Thủy dịch thuật

POSTED ON MAY 4, 2023   

https://dcvonline.net/2023/05/04/tap-can-binh-noi-rang-ong-ay-muon-phan-bo-su-giau-co-cua-trung-hoa-mot-cach-cong-bang-hon-2/

 

Xác suất việc đó có thể thực sự xảy ở cỡ nào?

 

https://img.i-scmp.com/cdn-cgi/image/fit=contain,width=1098,format=auto/sites/default/files/styles/1200x800/public/d8/images/canvas/2022/03/11/bdbe6e01-c967-40c9-a581-f96918d6cda9_0e8ecbdd.jpg?itok=nHPsyKXJ&v=1646988957

Tập Cận Bình muốn giải quyết bất bình đẳng xã hội và kinh tế, với mục tiêu đạt được cái gọi là thịnh vượng chung vào năm 2050. Ảnh: Reuters

 

 

Mike Gow

 

Có một lập luận cho rằng “sự thịnh vượng chung” của Tập Cận Bình không chỉ là một chính sách bao trùm để định hình việc đổi mới kinh tế. Sự suy giảm nhanh vận tốc phát triển hàng chục trong mười năm qua đã đưa Đảng Cộng sản Trung Hoa (ĐCSTQ) vào một cuộc khủng hoảng gần như hiện sinh về tính hợp pháp, làm nổi bật sự mong manh của thời kỳ mở cửa và cải cách đổi sự mặc nhận chính trị để lấy cơ hội kinh tế.

 

Sự thịnh vượng chung ban đầu dường như là một biện pháp can thiệp tài chính đơn giản: phân phối lại của cải, tiến tới phân phối “hình ô liu” thay vì cấu trúc hình giọt nước kéo dài hiện là đặc trưng của nền kinh tế Trung Hoa. Tuy nhiên, thịnh vượng chung luôn được định vị là một sự đổi mới mới trong Tư tưởng của Tập Cận Bình về Chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Hoa và quan trọng hơn là đối lập trực tiếp với việc tạo ra một nhà nước phúc lợi kiểu phương Tây.

 

Vì vậy, làm thế nào để có thể  hòa giải được mâu thuẫn rõ ràng này? Nếu chính sách tài khóa không nhằm mục đích tịch thu của cải để phân phối lại, tạo ra một nhà nước phúc lợi, hoặc áp đặt những chính sách thuế lũy tiến, thì nó nhằm mục đích gì? Câu trả lời, có lẽ, nằm trong những lĩnh vực của ý thứ hệ Mác-xít và chủ nghĩa thực dụng tinh ranh của Tập Cận Bình.

 

Từ lâu đã có một trường phái tư tưởng trong những cuộc tranh luận về chủ nghĩa Mác cho rằng nhà nước phúc lợi là lời nguyền rủa với chủ nghĩa xã hội, một cơ chế tư bản tái tạo những điều kiện để bóc lột giai cấp công nhân. Chính Marx và Engels đã lập luận rằng việc phân phối của cải trở nên không còn phù hợp nếu phuong tiện sản xuất trở thành  “tài sản hợp tác xã” của công nhân. Liên Xô đã định nghĩa chủ nghĩa xã hội là “một giai đoạn chuyển tiếp đặc biệt chiếm toàn bộ một thời đại lịch sử.” Khi đó, chủ nghĩa xã hội xã hội hóa phương tiện sản xuất, nhưng dần dần, trong một thời gian dài và có tính đến những điều kiện cụ thể mà nền chuyên chính vô sản phải đối phó — trong trường hợp này là ĐCSTH. Tại Đại hội Đảng lần thứ 20, thời đại lịch sử này xuất hiện dưới hình thức Kỷ nguyên mới, Hành trình mới  của Tập Cận Bình, được chia thành hai mốc để thực hiện chủ nghĩa xã hội: năm 2035, thời hạn thực hiện “hiện đại hóa xã hội chủ nghĩa cơ bản” và năm 2049, kỷ niệm một trăm năm của CHND Trung Hoa , khi “những giá trị xã hội chủ nghĩa cốt lõi” của quốc gia về thịnh vượng, dân chủ, văn minh và hài hòa đã được thiết lập vững chắc.

 

Sự thịnh vượng chung sẽ như thế nào vẫn còn là vấn đề để tranh luận, nhưng tôi hy vọng nó sẽ tập trung vào cơ cấu quyền sở hữu hợp tác sáng tạo và cải cách quyền sở hữu vốn thay vì hoạt động từ thiện, phúc lợi, thuế lũy tiến hoặc những chiến lược phân phối lại tài chính khác. Ví dụ: mô hình Pinghu-Qingtian ở tỉnh Chiết Giang cho thấy những gia đình có lợi tức thấp được nhiều tổ chức công và tư hỗ trợ để mua cổ phần trong những dự án hợp tác, với 10.600 gia đình có tổng thu nhập 17,2 triệu nhân dân tệ (2,69 triệu USD) trong giai đoạn đầu năm hoạt động. Chiết Giang, được công bố là khu vực thí điểm vì sự thịnh vượng chung vào năm 2021, sẽ là tỉnh quan trọng nhất cần theo dõi để tìm bằng chứng về bất kỳ đổi mới nào như vậy, mà chúng ta nên kỳ vọng sẽ được thần thoại hóa theo những cách tương tự như Doanh nghiệp thị trấn và làng xã và hệ thống định giá kép trong thời kỳ đầu đổi mới.

 

Do đó, sự thịnh vượng chung ít đạo đức giả hơn những gì chúng ta có thể kết luận nếu chỉ xem xét kỹ lưỡng chính sách tài khóa của CHND Trung Hoa. Nếu Tập quyết định cưỡng chế phân phối lại của cải bằng những biện pháp can thiệp tài khóa thông thường hơn, thì ông ấy có thể đã tự phanh ngực đón nhận những thách thức trực tiếp từ bên trong Đảng. Tuy nhiên, bằng việc định hình ý thức hệ cẩn thận, chúng ta có thể coi thịnh vượng chung là một ví dụ xuất sắc khác về sự nhạy bén chính trị của Tập Cận Bình: giải quyết vấn đề rất thực tế về tính hợp pháp đang suy yếu đồng thời củng cố vị thế cá nhân bằng cách dùng chủ nghĩa Mác như một hình thức áo giáp tư tưởng. Tập không chỉ tự bảo vệ mình mà còn ngăn chặn bất kỳ thách thức nào đối với chính sách của ông ta bằng cách phủ đầu trước bất kỳ kẻ nào có triển vọng cản trở sự thịnh vượng chung với tư cách là đối thủ của chủ nghĩa Mác và của chính ĐCSTH.

 

.

Yujeong Yang

 

Nếu chính quyền Tập thi hành chính sách “thịnh vượng chung” (“cộng đồng phú dụ”), cải cách hộ khẩu có thể là động cơ chính để giảm bớt những vấn đề bất bình đẳng kinh niên ở Trung Hoa. Hộ khẩu là sổ thông hành nội bộ ràng buộc quyền lợi của một người đối với những phúc lợi (chẳng hạn như giáo dục, y tế, lương hưu và nhà ở) với nơi sinh của người đó. Giới hạn này tạo ra sự bất bình đẳng về phúc lợi giữa người dân địa phương và người di cư từ vùng khác đến bằng cách không cho phép người di cư dùng hệ thống phúc lợi độc quyền của người dân địa phương. Ngoài ra, hệ thống hộ khẩu làm tăng sự bất bình đẳng giữa những địa phương giàu có nhập cảng công nhân và những địa phương kém phát triển xuất cảng công nhân. Người di cư (từ những địa phương kém phát triển) không đủ điều kiện để nhận trợ cấp tại những địa phương giàu có hơn nơi mà họ đã và đang làm việc. Gánh nặng phúc lợi đổ dồn lên những khu vực kém phát triển và chính công nhân di cư một cách không tương xứng, trong khi những địa phương giàu có nhập khẩu công nhân thường được miễn trách nhiệm này.

 

Rất khó để đánh giá mức độ mà Tập sẽ theo đuổi cải cách hộ khẩu như một phương tiện để đạt được sự thịnh vượng chung, nhưng có ba kịch bản có thể xảy ra (và những thách thức đi kèm). Kịch bản đầu tiên là bắt đầu một số cải cách từ ngoại vi trong khi tiếp tục thực thi những hạn chế về hộ khẩu ở những siêu đô thị. Trung Hoa đã theo đuổi cải cách hộ khẩu gia tăng này trong hai mươi năm qua. Chính quyền mới có thể chỉ định nhiều thành phố thí điểm hơn để thực hiện những thí nghiệm chính sách nhằm xác định những thực tiễn nhằm dỡ bỏ những hạn chế về hộ khẩu đồng thời giảm thiểu bất ổn xã hội. Trong khi chờ đợi, nó cũng sẽ không nới lỏng những hạn chế ở những siêu đô thị để ngăn di cư mới tràn ngập đổ về. Thách thức là những thay đổi gia tăng ở ngoại vi này ít có thể tạo ra loại kết quả rõ ràng mà Tập có thể dùng để nâng cao tính hợp pháp của ông ta và khoe khoang về những thành tựu của mình trong việc khiến sự thịnh vượng chung thành hiện thực.

 

Kịch bản thứ hai, rủi ro hơn, là bắt tay vào một tiến trình cải cách triệt để hơn nhằm nới lỏng những hạn chế về hộ khẩu trên toàn quốc, kể cả ở những siêu đô thị. những siêu đô thị là thỏi nam châm thu hút ccoong nhân di cư nhưng những hạn chế về hộ khẩu ngăn cản không cho họ hưởng những dịch vụ và phúc lợi xã hội khi họ sống ở đó. Việc dỡ bỏ những hạn chế về hộ khẩu ở những siêu đô thị sẽ cải tiến đáng kể khoảng cách lướn về phúc lợi giữa người dân địa phương và người di cư ở những siêu đô thị. Cuộc cải cách hộ khẩu năm 2022 ở Trịnh Châu, một siêu đô thị ở miền đông Trung Hoa, có thể là một dấu hiệu cho thấy Đảng Cộng sản Trung Hoa cuối cùng đã sẵn sàng bắt đầu một cuộc cải cách triệt để hơn đối với hệ thống vượt ra ngoài những thành phố vừa và nhỏ. Lần đầu tiên, Trịnh Châu cho phép bất kỳ ai cũng có có thể có đủ tư cách làm cư dân. Bằng cách cho phép nhiều người nơi khác đến định cư trong thành phố, Trịnh Châu đang cố gắng ổn định thị trường bất động sản đang gặp khó khăn và giải quyết vấn đề thiếu công nhân. Thách thức là không phải tất cả những siêu đô thị đều có những ưu đãi giống như Trịnh Châu. Nhiều cư dân thành thị của Trung Hoa tại những siêu đô thị đã tỏ ra miễn cưỡng chia sẻ tài nguyên công hạn chế với những công nhân di cư, những người mà họ thường mô tả là “hạ cấp”, một thuật ngữ chỉ sự nghèo đói, thiếu giáo dục và địa vị xã hội thấp. Tập Cận Bình có thể có được sự đồng ý (hoặc bịt miệng phe đối lập) một cách hiệu quả từ chính quyền địa phương và dân cư địa phương, nhưng điều đó có thể đặt ông ta vào một tình thế khó khăn.

 

Kịch bản cuối cùng là giữ nguyên hệ thống hộ khẩu. Thịnh vượng chung có thể không phải là một cụm từ hoàn toàn sáo rỗng, nhưng Tập Cận Bình có thể không sẵn sàng mạo hiểm đánh đổi bất ổn xã hội cđể đạt được thịnh vượng chung. Nền kinh tế đang chậm lại và những thách thức quốc tế đang rình rập dường như khiến Tập Cận Bình ưu tiên ổn định xã hội hơn bất kỳ chương trình nghị sự chính trị nào khác, kể cả việc đạt được sự thịnh vượng chung tbằng cách cải cách hộ khẩu một cách hiệu quả.

 

.

Wu Guoguang

 

Chương trình thịnh vượng chung của Tập Cận Bình dường như bị thách thức do một loạt mâu thuẫn nội tại, chính yếu là những tình trạng khó xử liên quan đến vấn đề tiền ở đâu, ai sẽ thực hiện chương trình này và làm thế nào để quyết định ai sẽ nhận được gì.

 

Trước hết, chương trình thịnh vượng chung phải đối đầu với một tình thế tiến thoái lưỡng nan cơ bản về việc khuyến khích để tăng trưởng kinh tế so với việc phân phối lại lại tức. Mức phát triển kinh tế của Trung Hoa đã chậm lại đáng kể trong những năm gần đây. Giờ đây, dưới khẩu hiệu thịnh vượng chung, việc đàn áp doanh nghiệp khu vực tư nhân có nguy cơ góp phần làm giảm động lực kinh tế. Tập đã liên tục nhấn mạnh làm cho vốn nhà nước và doanh nghiệp nhà nước lớn hơn, tốt hơn và mạnh hơn, khiến những tầng lớp giàu có và lợi tức trung bình của Trung Hoa lo ngại rằng cảnh mộng về sự thịnh vượng chung có thể vô tình phá hoại sự phát triển kinh tế đến mức kết quả thực tế sẽ trở lại tình trạng nghèo đói chung của Trung Hoa thời Mao.

 

Với sự suy giảm phát triển kinh tế nói chung, chính phủ Trung Hoa, đặc biệt là ở cấp địa phương, đã phải chịu áp lực tài khóa. Việc thực hiện nhiều biện pháp chính sách vì sự thịnh vượng chung đòi hỏi nguồn tài chính lớn, đặc biệt là từ chính quyền địa phương. Để thực hiện những chính sách thịnh vượng chung, chính quyền cấp tỉnh đã tuyên bố sẽ tăng chi tiêu cho phúc lợi của người dân, nhưng họ không thể trả lời câu hỏi về cách tài trợ cho những chi tiêu này (tiền ở đâu?) Chính phủ trung ương đã hứa sẽ cải thiện chuyển giao tài chính liên chính phủ để giúp chính quyền cấp tỉnh linh hoạt hơn về ngân sách; tuy nhiên, trên thực tế, những khoản chuyển giao ngân sách như vậy luôn là một cuộc chiến gay gắt giữa những cơ quan hành chính trung ương và địa phương. Với sự tập trung quyền lực hơn nữa ở cấp trên, không có lý do gì để tin rằng những quan chức địa phương sẽ chiếm thế thượng phong trong cuộc cạnh tranh này.

 

Là một chương trình đầy tham vọng của chính phủ, sự thịnh vượng chung cần được giới chức địa phương thực hiện. Tuy nhiên, ít nhất là từ giữa năm 2021, nhiều tỉnh đã giảm lương của những viên chức cấp chính phủ cấp trung và cấp thấp cũng như những nhân viên khác của những tổ chức chính phủ. Việc này có thể gây thêm quỹ để tài trợ cho những chương trình thịnh vượng chung, nhưng thật khó để tưởng tượng rằng với mức lương và lợi tức bị cắt giảm của chính họ, những viên chức địa phương sẽ nhiệt tình đảm nhận những nhiệm vụ mới.

 

Cơ hội tham nhũng có thể tạo ra động cơ cho cán bộ địa phương, và gần như chắc chắn sẽ dẫn đến việc quản lý những quỹ chính sách thịnh vượng chung yếu kém. Lẽ thường có thể dự đoán rằng một số cán bộ có lợi tức bị giảm nhưng quyền lực liên quan đến phân bổ nguồn lực được tăng lên sẽ tìm ra cả những cách hợp pháp và bất hợp pháp để mang lại lợi ích cho bản thân và gia đình họ trong khi quản lý những dự án thịnh vượng chung (nghĩ là họ sẽ tham nhũng). Hành vi tham nhũng như vậy, tất nhiên, sẽ nạn nhân hóa của những người đã được định là người hưởng lợi từ chương trình thịnh vượng chung.

 

Chương trình thịnh vượng chung mang tính chính trị cao theo nghĩa cổ điển: Đó là vấn đề ai được gì. Có một sự tương phản đáng chú ý giữa việc nhà nước nhấn mạnh vào việc cải thiện lợi ích kinh tế xã hội của những nhóm có thu nhập thấp và trung bình với mong muốn chắc chắn của họ là hạn chế sự tham gia của những nhóm đó vào những quyết định công về việc ai nhận được gì. Trên thực tế, những vấn đề mà chương trình thịnh vượng chung nhắm tới giải quyết bắt nguồn sâu xa từ những cơ chế kinh tế và chính trị của Trung Hoa, vốn đã hỗ trợ cho sự tăng trưởng kinh tế nhanh chóng của nước này trong những thập niên qua. Do đó, cải cách thể chế là cần thiết để khắc phục những vấn đề hiện đang dẫn đến tăng trưởng chậm hơn. Tập đã đề cập đến việc có thể cải cách như vậy— chẳng hạn như chuyển giao tài chính và cải cách hệ thống hộ khẩu — nhưng cho đến nay những biện pháp tương ứng vẫn chưa được đề nghị. Tương tự như vậy, nếu không có những cải cách chính trị về tài khóa và ngân sách, có vẻ như khó đạt được mức tài trợ, thậm chí tương đương với mức có được trong những thập niên kinh tế phát triển mạnh vừa qua, đủ để hỗ trợ mở rộng đáng kể những dịch vụ công và bảo trợ xã hội cho những nhóm yếu thế.

 

.

Mary Gallagher

 

Mặc dù nỗ lực vì sự thịnh vượng chung của Tập Cận Bình vào năm 2021 có vẻ mới lạ, nhưng Bạc Hy Lai đã tiến hành một chiến dịch tương tự trong nhiệm kỳ Bí thư Thành ủy Trùng Khánh vào năm 2011. So sánh hai chiến dịch này, như tôi đã viết trong bài báo gần đây cho China Leadership Monitor, cho thấy rằng Tập Tập Cận Bình đã sử dụng sự thịnh vượng chung để đàn áp giới tinh hoa và nền kinh tế tư nhân, nhưng không mở rộng sự phân phối lại một cách đáng kể. Trong những bài phát biểu, Tập đưa ra hình ảnh về sự thịnh vượng chung “có sự hỗ trợ từ đầu tư”, với sự làm việc chăm chỉ và tinh thần kinh doanh đại diện cho phúc lợi xã hội, điều mà ông lo ngại sẽ dẫn Trung Hoa tới chủ nghĩa phúc lợi và “nằm phẳng”.

 

Mặc dù những mục tiêu về sự thịnh vượng chung, chẳng hạn như giảm bất bình đẳng và bình đẳng hóa những dịch vụ cho người dân thành thị và nông thôn, giống như nhau trong hai chiến dịch, chiến dịch năm Trùng Khánh 2011 có nhiều tham vọng hơn trong hoạch định và thực hiện chính sách. Nó cũng phản ảnh một thời điểm quan trọng trong nền chính trị Trung Hoa, ngay trước một quá trình chuyển đổi chính trị lớn với sự kế nhiệm lãnh đạo đầu tiên của một nhà lãnh đạo không phải do Đặng Tiểu Bình lựa chọn, với xung đột và tranh luận công khai về hướng đi của mô hình phát triển Trung Hoa.

 

Việc Bạc Hy Lai trình bày rõ ràng về mô hình Trùng Khánh và mục tiêu thịnh vượng chung của mô hình này là một phần của cuộc tranh luận sôi nổi trong những năm cuối cùng của chính quyền Hồ Ôn về định hướng tương lai của nền kinh tế Trung Hoa. Bí thư Tỉnh ủy Quảng Đông Uông Dương đại diện cho giải pháp thay thế — “mô hình Quảng Đông” — đã nhân đôi “cải cách và mở cửa” bằng cách ủng hộ tự do hóa nhiều hơn khu vực tư nhân, nâng cấp kỹ thuật và cởi mở với thế giới bên ngoài. Xung đột nổi lên như hai mô hình cạnh tranh cho tương lai của Trung Hoa, xoay quanh câu hỏi về chiếc bánh: Trung Hoa có nên tập trung vào việc làm cho chiếc bánh lớn hơn không? Hay Trung Hoa nên tập trung vào việc chia bánh một cách công bằng hơn?

 

Bạc Hy Lai ủng hộ những chính sách phân phối lại và khuếch đại quyền lực nhà nước để thúc đẩy sự phát triển dựa trên việc nâng cao lợi tức và an ninh của tầng lớp trung lưu và hạ lưu. những chính sách của ông kể cả việc mở rộng nhà ở cho người lợi tức thấp, chính sách chuyển nhượng đất đai cho công dân nông thôn ở Trùng Khánh để đổi lấy hộ khẩu và việc làm ở thành thị, và dùng tài sản nhà nước để tài trợ cho những chương trình xã hội. Uông Dương và những người ủng hộ ông lập luận rằng việc phân phối lại sẽ giết chết tăng trưởng và tốt hơn hết là tập trung vào tăng trưởng bằng mọi giá. Quá trình phân phối lại có thể chờ.

 

Chiến dịch năm 2011 định hình và bối cảnh hóa chiến dịch năm 2021 do Tập phát động trong những hoàn cảnh kinh tế và chính trị khác nhau. Tập hiện là trung tâm không có đối thủ của Trung Hoa, với nhiệm kỳ thứ ba chưa từng có và một Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị hoàn toàn gồm “người của ông ta”. Sự cởi mở trong tranh luận năm 2011 và thậm chí cả sự phê bình của giới truyền thông và học thuật đối với những mô hình phát triển khác nhau đã nhường chỗ cho sự trung thành lớn hơn nhiều đối với Tập.

 

Bất chấp việc Tập Cận Bình củng cố quyền lực lớn hơn, những thành tựu thực sự hướng tới sự thịnh vượng chung dường như không thể hiện thực hóa được. Vào năm 2021, Tập Cận Bình đã sử dụng thịnh vượng chung như một khẩu hiệu dân túy để đàn áp những công ty tư nhân và giới tinh hoa kinh tế, nhưng những chính sách để giải quyết vấn đề phân phối lại và bất bình đẳng lại thưa thớt một cách đáng ngạc nhiên. Khi áp dụng những khẩu hiệu chứ không phải những chính sách của Bạc Hy Lai, Tập Cận Bình đang cố gắng tận dụng thông điệp dân túy mà không áp dụng những chính sách tái phân phối đòi hỏi phải tăng thuế và vai trò lớn hơn của chính quyền trung ương trong việc tài trợ cho những khoản chênh lệch phúc lợi.

 

.

Tác giả

 

Mike Gow là Giáo sư trợ giảng dậy kinh doanh và quản lý tại Trường Kinh doanh Đại học Edge Hill.

 

Trung tâm Trung Hoa liên trường đại học Anh (BICC), một quan hệ đối tác liên ngành giữa các trường đại học Bristol, Manchester và Oxford được thành lập vào năm 2006 vì sự tiến bộ của Nghiên cứu Trung Hoa tại Vương quốc Anh, đã trao cho ông học bổng Cao học và Tiến sĩ 5 năm. Gow lấy bằng Tiến sĩ về Nghiên cứu Đông Á năm 2013 tại Trường Xã hội học, Chính trị và Nghiên cứu Quốc tế (SPAIS) thuộc Đại học Bristol.

 

Nghiên cứu hiện tại của Gow về Trung Hoa hiện đại xem xét vai trò của ngành kỹ nghệ và tiêu dùng trong các sáng kiến xây dựng nhà nước. Nghiên cứu của ông cố gắng hiểu được vai trò của tiêu dùng trong cả xã hội đương đại đang tồn tại và thay đổi, cũng như việc huy động khu vực tư nhân liên quan đến chuyển đổi kiến trúc thượng tầng.

 

.

Yujeong Yang dạy chính trị Trung Hoa và chính trị độc đoán với tư cách là giáo sư trợ giảng khoa học chính trị tại Đại học Illinois ở Urbana-Champaign. Nghiên cứu của bà tập trung vào các chính sách phúc lợi và lao động của Trung Hoa. Yujeong Yang phân tích những hoạt động việc làm phi chính thức và di cư của công nhân ảnh hưởng như thế nào đến những phương pháp mở rộng phúc lợi của Trung Hoa trong dự án sách của bà ấy. Những sáng kiến gần đây nhất của Yujeong Yang cũng xét đến tăng trưởng kinh tế của Trung Hoa ở nước ngoài ảnh hưởng như thế nào đến động lực công nhân và quan hệ giữa nhà nước và xã hội. Yang sinh ra và lớn lên ở Nam Hàn, đã tốt nghiệp tiến sĩ khoa học chính trị vào năm 2018 tại Đại học Michigan, Ann Arbour.

 

.

Wu Guoguang là Giáo sư Khoa học Chính trị và Lịch sử và Chủ tịch về Quan hệ Trung Hoa và Thái Bình Dương tại Đại học Victoria, Canada. Ông lớn lên ở Sơn Đông và tốt nghiệp Tiến sĩ Khoa học Chính trị tại Đại học Princeton. Mối quan tâm nghiên cứu của ông tập trung vào Trung Hoa, kể cả thể chế chính trị, thay đổi chính trị, kinh tế chính trị, toàn cầu hóa, chính trị ưu tú, truyền thông đại chúng, Trung Hoa và thế giới, và an ninh con người.

 

.

Mary E. Gallagher là Giáo sư về Dân chủ, Dân chủ hóa và Nhân quyền của Amy và Alan Lowenstein tại Đại học Michigan. Bà là tác giả hoặc biên tập viên của một số sách, kể cả Authoritarian Legality in China: Law, Workers, and the State. Ba là Học giả Toàn cầu Fulbright và đã tư vấn cho nhiều chính phủ, tổ chức quốc tế và tập đoàn về chính trị trong nước, điều kiện lao động và nơi làm việc cũng như chính sách đô thị hóa của Trung Hoa.

 

© 2023 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net


Nguồn: Xi Jinping Says He Wants to Spread China’s Wealth More Equitably. How Likely Is That to Actually Happen? | A ChinaFile Conversation/Mary Gallagher | ChinaFile | Mar 3, 2023

 





No comments:

Post a Comment

View My Stats