Chúng ta bây giờ sống trong một thế giới mới
9/01/22
https://thongluan-rdp.org/di-n-dan/item/23728-chung-ta-bay-gi-s-ng-trong-m-t-th-gi-i-m-i
Lời người dịch : Nhân
kỷ niệm 30 năm ngày Liên Xô không còn, chúng tôi dịch bài diễn văn cuối cùng của
Tổng bí thư Mikhail Gorbachev.
Trần Quốc Việt
*
https://live.staticflickr.com/65535/51811283429_e0a135ec44.jpg
Cựu Tổng bí thư Mikhail Gorbachev (1991)
Bài diễn văn từ chức và giải tán Liên Xô vào ngày
25 tháng 12 năm 1991
Đồng bào thân mến ! Các công dân thân mến !
Do tình hình hiện nay và sự thành lập Cộng đồng
các Quốc gia Độc lập, vì thế giờ đây tôi chấm dứt các hoạt động của tôi trên
cương vị Chủ tịch Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết
Tôi đi đến quyết định này vì lý do nguyên tắc.
Tôi đã thường xuyên lên tiếng kiên quyết ủng hộ
tự trị và độc lập của các quốc gia và chủ quyền của các nước cộng hòa. Nhưng đồng
thời, tôi ủng hộ gìn giữ Nhà nước liên bang và sự toàn vẹn của nước này.
Các sự kiện diễn ra theo hướng khác. Khuynh hướng
thắng thế hiện nay là chia cắt đất nước này và làm tan rã Nhà nước, đây là điều
tôi không thể chấp nhận.
Lập trường của tôi về vấn đề này đã không thay
đổi sau hội nghị Alma Ata và sau khi các quyết định được thông qua ở đấy.
Hơn nữa, tôi tin chắc rằng những quyết định
quan trọng như thế lẽ ra phải được ý toàn dân thông qua.
Tuy nhiên, tôi sẽ làm mọi thứ trong quyền lực
của mình để bảo đảm những hiệp ước Alma Ata sẽ mang lại đoàn kết thực sự cho xã
hội chúng ta và mở đường thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng, tạo thuận lợi cho quá
trình cải cách lâu dài.
Phát biểu lần cuối cùng trước đồng bào trên
cương vị Chủ tịch Liên Xô, tôi thấy cần thiết phải bày tỏ lập trường của mình về
con đường chúng ta đã bắt đầu từ năm 1985 - đặc biệt vì có nhiều phán xét chủ
quan, hời hợt, gây tranh cãi.
Số phận đã định rằng, khi tôi trở thành người
đứng đầu Nhà nước, thì đất nước này đã có điều gì đấy không ổn rồi. Chúng ta
có mọi thứ : đất đai, dầu mỏ, khí đốt, và các tài nguyên khác, và Thượng đế
cũng phú cho chúng ta nhiều trí tuệ và tài năng, tuy nhiên chúng ta sống tồi tệ
hơn nhân dân ở các nước đã công nghiệp hóa khác và chúng ta càng ngày càng lạc
hậu so với họ.
Lý do thì cũng đã rõ ràng ngay cả vào thời ấy
- xã hội chúng ta bị bóp nghẹt trong gọng kềm của chế độ chỉ huy quan liêu. Quốc
gia này gần như bắt đầu suy sụp vì bị bắt phải phục vụ ý thức hệ và phải gánh
vác gánh nặng cuộc chạy đua vũ trang.
Tất cả các cuộc cải cách nửa vời -và đã có nhiều
cuộc cải cách như thế- đều lần lượt thất bại. Đất nước này bắt đầu mất phương
hướng. Chúng ta không thể sống mãi như thế. Chúng ta phải thay đổi căn bản mọi thứ.
Chính vì lý do này, tôi không bao giờ hối tiếc
là tôi đã không dùng chức vụ Tổng bí thư của mình để chỉ "ngự trị"
trong vài năm. Tôi coi cầm quyền như thế là vô trách nhiệm và vô đạo đức.
Tôi cũng bắt đầu hiểu những cuộc cải cách trên
phạm vi lớn như thế trong xã hội giống như xã hội chúng ta là một nhiệm vụ cực
kỳ khó khăn và đầy rủi ro. Nhưng ngay cả bây giờ, tôi vẫn tin chắc rằng các cuộc
cải cách dân chủ khởi đầu vào mùa xuân năm 1985 là đúng đắn về mặt lịch sử.
Quá trình đổi mới quốc gia này và tạo ra những
thay đổi cơ bản trong cộng đồng quốc tế hóa ra phức tạp hơn ban đầu ta tưởng.
Tuy nhiên, chúng ta hãy công nhận những gì cho đến nay chúng ta đã đạt được.
Xã hội đã đạt được tự do ; xã hội đã được giải
phóng về chính trị và tinh thần, và đây là thành tựu quan trọng nhất - mà chúng
ta chưa hiểu hoàn toàn, một phần vì chúng ta chưa học cách dùng tự do.
Tuy nhiên, chúng ta đã hoàn thành nhiệm vụ có
ý nghĩa lịch sử :
Chế độ toàn trị mà từ lâu đã ngăn cản quốc gia
này trở thành một nước cường thịnh đã bị xóa bỏ.
Con đường cải cách dân chủ đã được khai thông.
Tự do bầu cử, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, cơ quan lập pháp đại diện cho
dân, và một chế độ đa đảng tất cả đều đã trở thành hiện thực. Nhân quyền được
coi là nguyên tắc tối cao và là ưu tiên hàng đầu.
Chúng ta đã bắt đầu chuyển sang nền kinh tế
nhiều thành phần, và chúng ta đang xác lập sự bình đẳng của tất cả các hình thức
sở hữu. Nhờ cải cách ruộng đất, giai cấp nông dân bắt đầu hồi sinh, những nông
dân cá thể đã xuất hiện và hàng triệu mẫu đất đã được cấp cho những người sống ở
nông thôn và thị thành. Luật về tự do kinh tế của người sản xuất đã được ban
hành, còn sự tự do kinh doanh, sự ra đời các công ty cổ phần và tư nhân hóa vẫn
đang diễn ra.
Khi nền kinh tế chuyển sang thị trường tự do,
chúng ta không được quên rằng sự cải cách này được thực hiện vì lợi ích của con
người. Trong thời khó khăn này người ta phải làm mọi thứ để bảo đảm an sinh xã
hội cho mọi người, đặc biệt cho người già và trẻ em.
Chúng ta bây giờ sống trong một thế giới mới :
Chiến tranh lạnh và cuộc chạy đua vũ trang đã
chấm dứt, và việc quân sự hóa điên cuồng của nước ta mà vốn làm suy yếu nền
kinh tế của chúng ta, bóp méo tư duy của chúng ta và tổn hại đến đạo đức của
chúng ta cũng không còn nữa. Nguy cơ thế chiến cũng không còn. Tôi muốn nhấn mạnh
một lần nữa là về phần mình tôi đã làm mọi thứ trong thời kỳ chuyển tiếp này để
bảo đảm việc kiểm soát an toàn vũ khí hạt nhân.
Chúng ta đã mở lòng ra với thế giới, đã từ bỏ
việc can thiệp vào công việc nội bộ của các nước khác và xử dụng quân đội ngoài
biên giới nước ta. Nhờ thế chúng ta nhận lại được sự tin tưởng, đoàn kết, và
tôn trọng.
Chúng ta đã trở thành một thành trì chính của
công cuộc tái cấu trúc nền văn minh hiện đại trên nền tảng dân chủ và hòa bình.
Các dân tộc và các quốc gia của nước này đã đạt
được quyền tự do chọn cho mình con đường tự quyết. Cuộc mưu cầu cải cách dân chủ
của Nhà nước đa quốc gia chúng ta đã đưa chúng ta đến thời điểm chúng ta sắp
ký một hiệp ước liên bang mới.
Tất cả những thay đổi này đều đòi hỏi sự căng
thẳng vô cùng và đều được thực hiện trong hoàn cảnh của cuộc đấu tranh quyết liệt
chống lại sự kháng cự ngày càng gia tăng từ những thế lực cũ, lạc hậu và phản động-
những cấu trúc Đảng và Nhà nước và bộ máy quản lý kinh tế cũ - cũng như thói
quen, thành kiến ý thức hệ, tâm lý bình đẳng và ký sinh của chúng ta. Sự thay đổi
ấy đã vấp phải sự không khoan dung, trình độ văn hóa chính trị thấp và sợ thay
đổi của chúng ta. Vì thế chúng ta đã phí rất nhiều thời gian. Hệ thống cũ sụp đổ
trước khi hệ thống mới có thể bắt đầu hoạt động. Và cuộc khủng hoảng trong xã hội
chúng ta lại càng trở nên gay gắt hơn.
Tôi ý thức về sự bất mãn trong dân chúng về
tình hình nghiêm trọng ngày nay. Tôi nhận thấy chính quyền ở mọi cấp và bản
thân tôi đều bị chỉ trích gay gắt. Tuy vậy tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa là
trong một đất nước rộng lớn như vậy, và cũng xét đến di sản của nó, thì những
thay đổi cơ bản không thể nào được thực hiện được mà không có bao khó khăn và
đau đớn.
Cuộc đảo chính tháng Tám đã đưa cuộc khủng hoảng
chung lên đến đỉnh cao nhất. Điều tai hại nhất về cuộc khủng hoảng này là sự sụp
đổ của Nhà nước. Và hôm nay tôi lo ngại các công dân chúng ta không còn là
công dân của một cường quốc nữa - hậu quả của điều này có thể là nghiêm trọng đối
với tất cả chúng ta.
Tôi coi vấn đề quan trọng sinh tử là gìn giữ
những thành tựu dân chủ đã đạt được trong vài năm qua. Chúng ta đã trả giá cho
những thành tựu dân chủ này bằng toàn bộ lịch sử đau khổ của chúng ta và kinh
nghiệm bi thảm của chúng ta. Cho nên chúng ta trong bất kỳ hoàn cảnh nào, với bất
kỳ lý do nào, cũng không được từ bỏ những thành tựu này. Nếu không, tất cả bao
hy vọng của chúng ta về tương lai tươi sáng sẽ bị chôn vùi. Tôi thành tâm và thẳng
thắn nói với đồng bào tất cả điều này vì tôi coi đây là trách nhiệm đạo đức của
tôi.
Hôm nay tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn đối với tất
cả những công dân đã ủng hộ chính sách đổi mới nước này và tham gia vào các cuộc
cải cách xã hội.
Tôi cảm ơn những chính khách, những nhà chính
trị và người của công chúng cũng như hàng triệu người bình thường ở các nước
khác đã hiểu được các mục tiêu của chúng ta và ủng hộ chúng ta, thỏa hiệp với
chúng ta. Tôi cảm ơn họ hợp tác chân thành với chúng ta.
Tôi rời bỏ chức vụ này với bao lo ngại - nhưng
cũng với bao hy vọng và niềm tin vào đồng bào, vào sự chín chắn và sức mạnh
tinh thần của đồng bào. Chúng ta là những người kế thừa di sản của một nền văn
minh lớn, cho nên sự hồi sinh của nền văn minh này thành cuộc sống mới, hiện đại
và tử tế giờ đây phụ thuộc vào mỗi người và tất cả mọi người. Tôi muốn tỏ lòng
biết ơn chân thành đến những người trong suốt những năm qua đã sát cánh bên tôi
bảo vệ sự nghiệp chính nghĩa và cao quý này.
Tất nhiên, có những sai lầm có thể tránh được,
và có nhiều thứ có thể làm tốt hơn. Nhưng tôi tin chắc rằng chẳng sớm thì muộn
các nỗ lực chung của chúng ta sẽ có kết quả và các dân tộc chúng ta sẽ sống
trong xã hội dân chủ và thịnh vượng.
Chúc tất cả mọi người những điều tốt đẹp nhất.
Mikhail Gorbachev
Trần Quốc Việt dịch
Nguồn : Bản dịch tiếng
Việt được dịch từ tác phẩm "Hồi ký" của Mikhail Gorbachev và có tham
khảo bản dịch tiếng Anh của đài CNN từ tiếng Nga.
No comments:
Post a Comment