Vì
sao nhà nước nhất thể trở thành... Liên bang COVID-19?
12/10/2021
https://www.voatiengviet.com/a/nha-nuoc-nhat-the-thanh-lien-bang-covid/6267301.html
https://gdb.voanews.com/2E0116A5-2150-4D11-96DC-3261DFCB1F94_w650_r1_s.png
Một chốt kiểm soát ở
Tp. Hồ Chí Minh, tháng 9/2021. Photo VOA. Hình minh họa.
Về lý thuyết, Cộng hòa XHCN Việt Nam là một nhà
nước nhất thể - kiểu nhà nước mà toàn bộ quyền lực nằm trong tay chính
quyền trung ương (tập quyền). Trong nhà nước nhất thể, hoạt động của
chính quyền các địa phương phải tuân theo và phụ thuộc hoàn toàn vào quyết định
của chính quyền trung ương. Khoảng 85% quốc gia trên thế giới tổ chức hệ thống
công quyền theo hình thức nhà nước nhất thể.
Tuy nhiên từ khi đợt dịch COVID-19 thứ tư bùng
lên rồi lan rộng tại Việt Nam, thực tế cho thấy, Cộng hòa XHCN Việt Nam đã tự
chuyển đổi thành nhà nước... liên bang mà không cần... tu sửa
Hiến pháp. Đặc điểm chính của kiểu nhà nước liên bang là chính
quyền các bang có một số quyền nhất định và chính quyền liên bang phải tôn trọng
những quyền đã thỏa thuận là tự quyết ấy! COVID-19 đã tạo ra... liên
bang ở Việt Nam!
Không tin? Xin hãy cùng kiểm chứng...
***
Tại cuộc họp trực tuyến giữa các thành viên
chính phủ với lãnh đạo chính quyền các địa phương trực thuộc trung ương hôm
8/10/2021, một Phó Thủ tướng thay mặt chính phủ Việt Nam xác định, phải khôi phục
các tuyến bay nội địa. Bước đầu, sẽ thực hiện theo hình thức thử nghiệm trong
vòng mười ngày – từ 10/10/2021 đến 20/10/2021. Tuy là thử nghiệm nhưng quyết định
vừa kể là quyết định chính thức của chính phủ.
Ai cũng biết, khôi phục các tuyến bay nội địa
là một trong những yếu tố đưa kinh tế và dân sinh trở lại trạng thái bình thường
mới (tái lập, khôi phục các hoạt động vốn thông thường khi đại dịch chưa qua).
Cuối ngày 8/10/2021, Bộ GTVT Việt Nam xác định sẽ mở lại 19 tuyến bay, trong mười
ngày thử nghiệm, mỗi ngày ở Việt Nam sẽ có 38 chuyến bay đi và đến nhiều địa
phương khác nhau (1).
Thế nhưng quyết định của chính phủ - chính quyền
trung ương của nhà nước nhất thể tại Việt Nam và kế hoạch của
Bộ GTVT – cơ quan thay mặt chính phủ quản trị, điều hành hoạt động giao thông,
vận tải trên bình diện quốc gia, không có... giá trị thực thi. Chính quyền nhiều
địa phương tự tiện cộng thêm đủ loại yêu cầu vào lựa chọn đi lại bằng đường
hàng không của những người khác khi muốn tới... “xứ” của họ!
Dân chúng và doanh giới hoang mang, bất bình tới
mức, ngày 10/10/2021, Thủ tướng Việt Nam phải gửi công điện hỏa tốc cho các cơ
quan chính phủ và chính quyền các địa phương trực thuộc trung ương... yêu
cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thực hiện nghiêm chỉ
đạo của Thủ tướng và các hướng dẫn của Bộ GTVT, Bộ Y tế, không chỉ
trong lĩnh vực hàng không mà cả trong hoạt động vận tải nói chung (2).
Trên thực tế, chuyến bay đầu tiên sau thời
gian phong tỏa, từ TP.HCM ra Hà Nội vào ngày 10/10/2021 đã bị hủy bỏ vì chính
quyền Hà Nội buộc cách ly tập trung nhưng lại chưa có hướng dẫn cụ thể.
Ngày 11/10/2021, hành khách của chuyến bay tiếp
theo tiếp tục khốn khổ vì đã có vé, đã sẵn sàng di chuyển nhưng không đặt được
phòng tại những khách sạn mà chính quyền Hà Nội buộc họ phải chọn để thực hiện
cách ly sau khi đi từ Tân Sơn Nhất đến Nội Bài... May cho họ là trước khi phi
cơ thực hiện chuyến bay này đáp xuống Nội Bài, chính quyền Hà Nội đơn
phương rút lại yêu cầu họ phải... cách ly tập trung bảy
ngày (2).
Cần nói thêm rằng không chỉ có chính quyền
thành phố Hà Nội mà chính quyền nhiều địa phương khác tại Việt Nam cũng yêu cầu
người đến... “xứ” của họ phải... cách ly tập trung,
bất kể chính quyền địa phương nơi khởi hành đã kiểm tra và chỉ cho lên phi cơ
những người đã hội đủ yêu cầu chích ngừa COVID-19, đã có kết quả xét nghiệm âm
tính với COVID-19!..
Đến giờ, ngoài chính quyền Hà Nội, còn có thêm
chính quyền Hải Phòng đơn phương rút lại yêu cầu... cách
ly tập trung. Tuy nhiên vẫn còn ba... “xứ” là Lâm Đồng,
Gia Lai, Thừa Thiên - Huế vẫn duy trì yêu cầu... cách ly tập trung khi
đến những... “xứ” đó!
Đơn phương đặt
định yêu cầu... cách ly tập trung khi đến “xứ” mình,
bất kể đương sự đã được chính quyền địa phương nơi đi kiểm tra và xác nhận hội
đủ điều kiện đi lại bằng đường hàng không theo hướng dẫn của hai cơ quan chuyên
trách thuộc chính phủ trung ương là Bộ GTVT, Bộ Y tế, chính là ví dụ hết sức sống
động minh họa cho... quyền tự quyết của các đơn vị hành chính
có quyền... tự trị khi tham gia... liên bang!
Dấu hiệu tan rã của nhà nước nhất thể ở
Cộng hòa XHCN Việt Nam và sự hình thành... Liên bang COVID-19, không
chỉ như thế và chừng đó. Trong đợt dịch COVID-19 lần này, chính quyền trung
ương đã làm ngơ cho chính quyền nhiều địa phương thực hiện... quyền tự
quyết bất kể những hành động tự quyết ấy xâm hại cả Hiến pháp lẫn luật
pháp hiện hành, đang có hiệu lực thực thi trên toàn quốc của nhà nước
nhất thể.
Trường hợp mới nhất là Sở Y tế của chính quyền
Hà Nội thông báo cho các đơn vị hành chính và lực lượng thực thi pháp luật ở “xứ” Hà
Nội rằng họ có thể treo biển – nội dung đại loại “Gia đình có người
theo dõi sức khỏe PCD COVID-19” - phía trước nơi cư trú của những người
mới trở về từ những “xứ” như TP.HCM, Đà Nẵng để cả hệ thống
công quyền lẫn nhân dân cùng... giám sát chặt chẽ (4).
Trước nữa thì có vô số ví dụ về chuyện ở... “xứ” này
thuộc... Liên bang COVID-19, nhiễm COVID-19 (F0) có thể cách ly tại
gia, song tại... “xứ” khác cùng... liên bang thì
F1 (chỉ tiếp xúc với F0) đã bị săn đuổi, tống vào trại tập trung, phản kháng sẽ
bị truy cứu trách nhiệm hình sự (5). Hoặc chỉ cần từ chối xét nghiệm là lực lượng
thực thi công vụ có quyền... xâm nhập gia cư, chà đạp quyền bất khả xâm phạm về
thân thể bất chấp Hiến pháp, rồi phải nộp tiền phạt vi phạm hành chính như tại
Thuận An, “xứ” Bình Dương (6).
Chưa kể trong đại địch, do chính quyền trung
ương tự nguyện từ bỏ nguyên tắc... tập quyền nên yêu cầu chính
thức của chính phủ về việc khôi phục hoạt động giao thông, vận tải đã cũng như
đang được chính quyền các địa phương... xem xét kỹ lưỡng để quyết
định có... cộng thêm yêu cầu nào nhằm minh định cả mức độ lẫn
khả năng... tự trị của họ, với tư cách là một thành viên trong... Liên
bang COVID-19 hay không!
Cục trưởng Cục Hàng không thuộc Bộ GTVT Việt
Nam vừa than về việc... thiếu thống nhất khi tái lập các tuyến
bay ngay trong phạm vi... Liên bang COVID-19: Chính quyền hai nơi
là Thanh Hóa và Thừa Thiên – Huế đòi... cung cấp... danh sách hành
khách để duyệt! Chính quyền Đà Nẵng thì không cho người mới đến “xứ”
này... xuất cảnh đến Quảng Nam hay Thừa Thiên – Huế nếu chưa hoàn thành cách ly
và trả phí cách ly (5)!
Thậm chí đi lại bằng các phương tiện giao
thông đường bộ (xe hai bánh gắn máy, xe hơi, xe vận chuyển hành khách,...) chỉ
giữa TP.HCM với Long An, Bình Dương, Đồng Nai, Tây Ninh cũng đang rất nan giải
vì qui định của mỗi... “xứ”, mỗi khác (6)!
Nếu so sánh các đặc điểm của... Liên
bang COVID-19 ở Việt Nam trong đợt dịch COVID-19 lần này với những
liên bang “danh chính, ngôn thuận” khác mà nhân loại đã biết, ai cũng có thể nhận
ra... Liên bang COVID-19 ở Việt Nam khác hẳn và... thua xa về
tất cả mọi mặt bởi khả năng... tự trị và... quyền tự
quyết không dựa trên bất kỳ nền tảng chung nào.
Trong lịch sử phát triển của nhân loại, không
có liên bang “danh chính, ngôn thuận” nào mà các thành viên lại coi thường cả
Hiến pháp lẫn coi thường chính quyền liên bang và coi thường nhau như ở... Liên
bang COVID-19 tại Việt Nam.
Trong lịch sử nhân loại, làm gì có chính quyền
liên bang nào thản nhiên để các thành viên chà đạp Hiến pháp, luật pháp liên
bang, công khai xâm hại nhân quyền. Chắc chắn cũng không thể tìm ra có liên
bang “danh chính, ngôn thuận” nào mà các thành viên phủ nhận khả năng kiểm soát
và quyết định của nhau, ép thường dân đến “xứ” của mình phải
tuân theo yêu cầu riêng của mình.
Những câu chuyện như chuyện giấy phép mà chính
quyền “xứ” Bến Tre cấp cho bà Trương Thị Tuyết Mai (54 tuổi,
cư trú ở phường Bình Hưng Hòa A, quận Bình Tân, TP.HCM, vì lệnh hạn chế đi lại
do dịch bị kẹt ở Bến Tre), được quay về nhà để chăm sóc chồng lâm trọng bệnh, bị
lực lượng thực thi công vụ ở TP.HCM loại bỏ, không cho bà Mai... nhập cảnh vì
lý do mà “xứ” Bến Tre cho bà Mai ra đi là... “không
chính đáng” (9) – chắc đủ để ngẫm thêm về nhiều thứ liên quan tới... Liên
bang COVID-19 tại Việt Nam!
Vì sao nhà nước nhất thể lại đột nhiên trở
thành... Liên bang COVID-19?
----------------
Chú thích
(1) http://baochinhphu.vn/Kinh-te/Thi-diem-bay-noi-dia-tu-ngay-1010-moi-ngay-co-38-chuyen/449046.vgp
(2) https://www.baogiaothong.vn/thu-tuong-hoa-toc-ra-cong-dien-yeu-cau-khoi-phuc-van-tai-d528089.html
(6) https://plo.vn/phap-luat/vu-cuong-che-test-covid19-o-binh-duong-nhung-bat-on-ve-phap-ly-1018479.html
(9) https://congluan.vn/tro-ve-nha-cham-chong-benh-nang-la-ly-do-khong-chinh-dang-post156065.html
No comments:
Post a Comment