Vụ Cà Mau 'thảm sát đàn chó' gây
chấn động dư luận Việt Nam
Bùi
Thư
BBC News Tiếng Việt
11 tháng 10 2021, 16:15 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/58839368
Cà
Mau 'thảm sát đàn chó': Các góc độ dịch tễ, pháp lý và tình người
Từ cuối tuần qua, câu chuyện đàn chó 15 con của
một cặp vợ chồng đem về quê tránh dịch nhưng bị chính quyền Cà Mau tiêu hủy
đã gây xôn xao dư luận tại Việt Nam và quốc tế.
VIDEO : Hành trình
về quê cuối cùng của 15 chú chó
https://www.bbc.com/vietnamese/58839368
Theo các bác sĩ và luật sư, có cách thức khác
để giải quyết vấn đề này mà vẫn giữ được an toàn cho cộng đồng về mặt dịch tễ
hơn là tiêu hủy một lúc cả đàn chó.
Vụ việc không chỉ gây phẫn nộ trong một phần
dư luận Việt Nam mà đã thành tin quốc tế, được các báo Hong
Kong, Thái Lan, Malaysia và một hãng thông tấn của Đức đăng tải.
Các trang mạng xã hội tiếng Anh những giờ qua
cũng có nhiều người chia sẻ tin 'Vietnam brutally killed 15 dogs", hoặc
"15 innocent dogs got beaten to death in Vietnam".
Trao đổi với BBC News Tiếng Việt ngày 11/10, BS
Trương Hữu Khanh, nguyên trưởng khoa Nhiễm - Thần Kinh, Bệnh viện Nhi Đồng
1 (TP HCM) nói về tiêu hủy đàn chó nhà ông Phạm Minh Hùng đưa từ Long An về Cà
Mau:
"Tôi không biết được chi tiết vì sao chính quyền
Cà Mau lại chọn tiêu hủy, nếu về mặt dịch tễ, chúng ta có thể tách riêng đàn
chó ra, tắm rửa và nuôi riêng thì sẽ an toàn, chứ còn vội vã như vậy thì rất là
khó. Tuy nhiên, tình huống này, cũng phải xét việc ai là người chăm sóc đàn
chó, khi mà chủ phải đi cách ly trong bệnh viện."
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/A9E3/production/_121019434_testq_1_original-2.jpg
BS Trương Hữu Khanh
Còn về góc nhìn pháp lý, luật sư Đặng Đình
Mạnh nói với BBC hôm 11/10:
"Về pháp lý thì ko có quy định nào cho
phép giết thú nuôi khi chủ bị lây nhiễm virus Corona cả. Thú nuôi là tài sản của
người dân. Việc giết thú nuôi vô hại là xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của
người dân."
Hiểu sai về dịch tễ
Tại buổi họp báo, ông Trần Tấn Công, Chủ
tịch UBND H.Trần Văn Thời (nơi xảy ra vụ việc), khẳng định lý do không cách ly
dài ngày đối với đàn chó mà tiêu hủy ngay là vì sợ lây nhiễm, bởi chống lây nhiễm
bệnh là việc trên hết, theo Thanh Niên.
Ông Công xác định, số lượng chó tiêu hủy tổng
cộng là 15 con, trong đó 8 chó con, 4 chó lớn của ông Hùng và 3 con chó, 1 con
mèo của ông Khanh.
"Lý do vì sao chúng tôi không cách ly dài ngày
đối với đàn chó thì vẫn là quan điểm chống dịch là trên hết. Sợ lây nhiễm, chống
lây nhiễm là việc trên hết. Vấn đề tiêu hủy nhận được đồng tình của bà con. Bà
con mừng lắm, nếu không khéo thì đàn chó này chạy ra bên ngoài hay cắn người
nào đó; trong khi chủ thì nằm điều trị ở bệnh viện, không ai chịu trách nhiệm về
hậu quả", ông Công nói tại cuộc họp
báo.
Bức ảnh 'đàn chó về
quê' thể hiện tình người VN với chó "đói khổ có nhau" nhưng số phận
của đàn chó bị chính quyền giết lại gây ra các cảm xúc ngược lại
Tuy nhiên, bác sĩ Trương Hữu Khanh thì cho rằng,
về dịch tễ, virus từ chó mèo không thể lây sang người:
"Nguyên tắc của virus học là từng dòng có ký chủ
riêng của nó, động vật có corona động vật và con người có corona con người. Chỉ
con người khi ăn động vật quá nhiều và trong thời gian dài thì chủng từ động vật
biến thể qua con người, điển hình là virus corona. Và khi đã là corona trên người,
nó không lây ngược qua các dòng ký chủ khác. Thế nên, có thể nói, corona ký chủ
chó mèo khác hẳn với ký chủ ở người."
"Khi virus này từ động vật sang người thì không
thể xâm nhập vào tế bào và bị loại ra ngay. Hoặc có trường hợp virus vô một lần
quá nhiều thì sẽ giết luôn ký chủ đó, nhưng nó không lây lan được nữa, điển
hình là cúm gà. Nếu nói corona lây qua chó mèo và
chó mèo lây ngược lại cho người là không đúng." bác sĩ giải thích.
Tuy nhiên, ông Khanh cũng nói thêm, đối với
Covid-19, động vật có thể là trung gian như đồ vật, hàng hóa bằng hình thức
mang giọt bắn của người mắc bệnh trên da thịt, lông, móng.
"Rồi người khác ôm hôn thì bị lây nhiễm, chứ
không phải con chó, con mèo mắc bệnh rồi lây cho người." ông Khanh lý giải.
Vụ chính quyền Cà
Mau tiêu hủy đàn chó 15 con mà chủ mang về quê tránh dịch làm chấn động dư
luận Việt Nam
Từ đó, chuyên gia bệnh truyền nhiễm nhận định:
"Trong vụ tiêu hủy đàn chó ở Cà Mau, chúng ta
có thể tách riêng đàn chó ra, tắm rửa và nuôi riêng thì sẽ an toàn. Tuy nhiên,
tình huống này cũng phải xét việc ai là người chăm sóc đàn chó này, khi mà chủ
phải đi cách ly trong bệnh viện. Đó là điều khó khăn cho họ, đâu thể mang cả
đàn chó vô bệnh viện."
"Tôi không biết được chi tiết vì sao chính quyền
Cà Mau lại chọn tiêu hủy, có thể họ không có cách làm nào khác vì ai là người
nuôi đàn chó đó trong khi đội ngũ đang đi chống dịch. Trong khi một cơ sở để nhận
15 con chó cùng một lúc là rất khó ở Việt Nam nhưng vội vã tiêu hủy ngay là
không nên." bác sĩ khẳng định.
Trước đó, trả lời BBC News Tiếng Việt, Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn
từ Đại học New South Wales, Australia cho biết Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói
rõ rằng chó không lây truyền SARS-CoV-2 cho người.
Theo Giáo sư Tuấn, ông rất sốc và không thể
nào tưởng tượng một vụ việc như vậy lại xảy ra. Theo ông, nếu như ở Australia,
thì người ra quyết định tiêu diệt 15 con chó này chắc chắn sẽ bị truy tố ra toà
và bị phạt rất nặng.
Giáo sư Tuấn cho rằng các nhà chức trách phải
xem xét trách nhiệm của người này và có lời giải thích cho công chúng biết.
Cơ sở pháp lý
Cũng trong buổi họp báo trên, ông Trần Tấn
Công khẳng định địa phương làm đúng về mặt pháp lý:
"Công tác phòng chống dịch là trước hết, trên hết.
Việc đảm bảo sức khỏe, tính mạng, chống lây nhiễm, đặc biệt là lây nhiễm chéo
trong khu cách ly là vấn đề quan tâm số 1. Đó là nói về cái lý để chúng tôi tổ
chức tiêu hủy".
Tuy nhiên, luật sư Đặng Đình Mạnh lại
nói rằng, về y tế thì hiện nay, chưa có kết luận của cơ quan có thẩm quyền xác
nhận thú nuôi có khả năng lây nhiễm virus corona và trở thành nguồn lây nhiễm
cho người.
Ông Mạnh nói: "Về pháp lý
thì ko có quy định nào cho phép giết thú nuôi khi chủ bị lây nhiễm virus Corona
cả. Thú nuôi là tài sản của người dân. Việc giết thú nuôi vô hại là xâm phạm đến
quyền sở hữu tài sản của người dân."
Luật sư Mạnh cũng đề cập về phương diện đạo đức
xã hội. Ông cho rằng:
"Chó hay mèo là loại thú nuôi thông minh, có
nghĩa, được chủ nuôi coi như thành viên trong gia đình. Thế nên, việc xâm hại đến
thú nuôi không chỉ làm tổn thất về tài sản, mà còn làm tổn thương về tinh thần
của người chủ nuôi."
"Do đó, về dân sự, phát sinh trách nhiệm của
người gây ra sự việc phải bồi thường tổn thất vật chất và tổn thương tinh thần
cho người bị thiệt hại. Đồng thời, về trách nhiệm hình sự cũng phải xem xét căn
cứ vào giá trị tài sản bị thiệt hại thông qua định giá tư pháp." LS nói.
Đồng thời, luật sư Mạnh cho rằng cán bộ, công
chức chỉ được phép hành xử theo quy định của pháp luật.
"Thừa nhận thiếu sót là cách nói khác của nhận
hành xử sai pháp luật. Hành xử sai gây thiệt hại thì phải khắc phục bằng cách bồi
thường và xử lý người làm sai. Trong trường hợp chính quyền chỉ nhận sai mà
không thực hiện việc khắc phục thì người dân nên chủ động tiến hành thủ tục yêu
cầu bồi thường và xử lý."
Theo đó, người dân có thể lựa chọn thủ tục khiếu
nại hoặc tố cáo việc vi phạm pháp luật đến cơ quan chức năng cho thẩm quyền. Vì
theo ông, việc chính quyền nhận sai, về tương quan là mặt thuận lợi cho người
dân quyết định theo đuổi việc khiếu nại hay tố cáo.
Đòn giáng vào niềm
tin
Vụ việc chính quyền Cà Mau tiêu hủy 15 con chó
và một con mèo với danh nghĩa chống dịch đã thổi bùng cơn giận dữ của nhiều người.
Các bình luận như: "man rợ", "ác tâm", "mất hết tính
người" là các từ khóa được dùng nhiều nhất trên mạng xã hội.
Diễn viên Hồng Ánh, thành viên của Tổ chức FOUR PAWS - Tổ chức phúc lợi động vật toàn cầu,
viết trên Facebook cá nhân rằng, đây là quyết định "dã man" và cô sẽ
gửi đơn kiến nghị cho Tổ chức FOUR PAWS về việc này.
Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu viết trên Facebook cá nhân rằng, ông
thấy sốc về vụ việc và chút niềm tin còn sót lại giữa đại dịch cũng bị tiêu hủy.
"Hãy nhìn vào hành trang của họ, không có gì
ngoài xô cũ, hộp nhựa cũ kỹ và đàn chó nhưng họ vẫn tươi vui dọc đường về. Tôi
tin họ có niềm vui và tình yêu thương từ đàn chó. Đó là năng lượng sống của họ.
Hình ảnh hai vợ chồng
ông Hùng dắt díu nhau cùng đàn chó 15 con trên chiếc xe máy gây xúc động cư dân
mạng
Giờ đây chút niềm tin, năng lượng sót lại trong hành
trang đường về nhà bị mang đi tiêu hủy. Thật khó tưởng tượng được cảm xúc của
hai vợ chồng ấy. Với tôi, người dưng mà tôi cảm giác nghẹn yết hầu." Bài viết của ông đã được gần 60.000 lượt yêu thích, bình luận
và chia sẻ.
Chấn động dư
luận
Ngay khi tin đàn chó, và cả một chú mèo, bị
quan chức Cà Mau đem đi thiêu, lộ ra, hàng loạt ý kiến của cộng đồng dùng mạng
xã hội tiếng Việt ở VN và nước ngoài đã bùng nổ.
BBC News Tiếng Việt ghi nhận những bình
luận: "đau lòng, mất ngủ", "tàn bạo quá", "cai trị
độc ác", cho tới những hình ảnh do trẻ em vẽ, mô tả "đàn chó bị
thiêu trong lồng sắt, có những người đứng xung quanh hô 'Giết, giết' và nhiều cảm
xúc khác.
Trước đó, hình ảnh vợ chồng ông Hùng chở những
chú chó trên xe máy chất lỉnh kỉnh đồ đạc để về quê tránh dịch được chia sẻ rất
nhiều trên mạng.
Dân mạng vô cùng xúc động trước tình cảm vợ chồng
này dành cho những chú chó.
Nhiều trang mạng cũng vẽ lại hình ảnh cặp vợ
chồng và đàn chó như một cách chia sẻ với sự mất mát của gia đình ông Phạm Minh
Hùng.
Facebook người dùng tên Tran Thanh Tung bình luận rằng, đối với những người nuôi chó mèo thì chó mèo như thành
viên trong gia đình, chứ không phải động vật nữa. "Vì vậy, việc bạn mất
đi 15 người thân cùng một lúc là nỗi đau thấu tận trời xanh".
Từ Berlin, cây bút Kiều Thị An Giang viết
trên Facebook cá nhân:
"Thỉnh thoảng báo chí cũng đưa tin Đức, hay Mỹ,
có những con chó tấn công người, thậm chí, giết người. Những con chó mất nhân
tính, ý lộn, mất chó tính ấy, sẽ bị tiêu hủy. Nhưng ngay cả thế, cũng không có
chuyện đập đầu nhấn nước. Thi hành án tử là tước đoạt mạng sống của một cá thể,
nhưng không hành xử theo lỗi dã man mông muội như thế được..."
Một số người khác thì cho rằng, chính chính
sách "chống dịch như chống giặc" đã khiến cho những địa phương nhỏ,
trong tình hình dịch tễ phức tạp và số người được tiêm vaccine còn nhỏ giọt như
Cà Mau cảm thấy sợ hãi.
"Khi sợ hãi tột cùng và thiếu kiến thức, người
ta sẽ hành xử một cách tùy tiện, thậm chí có phần ác tâm. Nếu như ở Bình Dương,
người ta có thể phá cửa, xông vào nhà để khoá tay một người phụ nữ đi trước mặt
đứa con nhỏ, làm những chuyện nhẫn tâm với ngay chính đồng loại mình thì họ sá
gì một đàn chó." một người dân ở TP HCM
nhận xét với BBC News Tiếng Việt.
Trên Facebook, ông Lê Nguyễn Duy Hậu cũng
nêu ý kiến tương tự:
"Mình không nghĩ người quyết định tiêu huỷ
chó là máu lạnh hay không có tính người. Mình nghĩ đơn giản vì họ sợ và để cho
cái nỗi sợ đó quyết định hành vi. Cụm từ dễ mô tả nhất trong trường hợp này đó
là "thà giết nhầm còn hơn bỏ sót".
"...Chính vì việc không hiểu rõ một chính quyền
có quyền làm gì, đâu là giới hạn thoả đáng để bảo vệ lợi ích cao hơn, còn đâu
đơn giản là sự tuỳ tiện... mà những người ra quyết định tiêu huỷ chó đã đưa ra
một chính sách rất trái nguyên tắc (và có khi còn phản khoa học). Vì vậy, tuy
có thể thông cảm về tình ở một mức nào đó, thì cũng vẫn phải chấp nhận với nhau
rằng biện pháp trên là lạm quyền và phải nói cho họ biết điều đó."
Tuy nhiên, cũng có một số ý kiến cho rằng, cần
thông cảm cho nỗi sợ của chính quyền Cà Mau và quyền sống, sự an nguy của cộng
đồng là tối thượng, chính quyền có quyền làm mọi tứ để bảo vệ quyền sống trên,
kể cả tiêu hủy động vật.
Trong khuôn khổ buổi họp báo nói trên, khi được
hỏi về nội dung như cách tiêu hủy đàn chó như thế nào, các quyết định tiêu hủy;
có lấy mẫu xét nghiệm cho đàn chó trước khi tiêu hủy; ai là người chịu trách
nhiệm cho việc tiêu hủy... thì lãnh đạo huyện nói để trả lời sau bằng văn bản.
Trong khi đó, một số thông tin cho rằng, đàn
chó bị trùm bao, trấn nước trước khi đem đi đốt.
***
TIN LIÊN QUAN
.
Những chú chó được
giải cứu khỏi trang trại nuôi lấy thịt ở Hàn Quốc
27 tháng 7 năm 2019
.
Việt Nam: Đưa mèo đi cấp
cứu giữa dịch, công an phạt, ‘đúng hay vô cảm’?
14 tháng 7 năm 2021
.
Gặp những chú chó được
giải cứu khỏi trang trại nuôi lấy thịt ở Hàn Quốc
27 tháng 7 năm 2019
.
Siem Reap trở thành tỉnh đầu
tiên của Campuchia cấm ăn thịt chó
8 tháng 7 năm 2020
.
Gia tăng mối nguy lây
lan virus chết người từ thú cưng là động vật hoang dã
29 tháng 9 năm 2021
.
Ẩn số về nguồn gốc
Covid-19 'khuyến khích tiêu thụ động vật hoang dã' ở Đông Nam Á
23 tháng 9 năm 2021
No comments:
Post a Comment