22/10/2021
http://thuymyrfi.blogspot.com/2021/10/nguyen-van-my-benh-moi-so-trach-nhiem.html#more
Nhân loại đang chạy đua cật lực trong cuộc chiến mất
– còn với Covid-19 và các biến thể. Tuy nhiên, cuộc sống luôn có hai mặt.
Dịch bệnh mới là phép thử con người, từ cá
nhân đến tập thể; từ cá tính, phẩm hạnh đến trình độ chuyên môn, năng lực quản
trị và xử lý tình huống. Là chiếc gương ảo nhưng phản ảnh chân thực nhất với bản
thân và những người chung quanh.
Dịch bệnh mới tạo nên căn bệnh mới rất nguy hại
- bệnh SỢ TRÁCH NHIỆM. Sợ trách nhiệm là thuộc tính tích cực của con người;
khác biệt với những động vật khác. Vì sợ trách nhiệm, gây hậu quả nên con người
biết suy nghĩ trước khi hành động. Người xưa khuyên “Uốn lưỡi bảy lần trước
khi nói”. Nói đã vậy, làm càng phải cân nhắc. Nhưng sợ tới mức “Làm gì
cũng sợ” nên không dám làm gì, nguy hại chẳng kém việc không biết sợ.
Sợ trách nhiệm với dân nên mới có những cán bộ
dũng cảm, dám xé rào, làm chui; dẫu biết rằng rất dễ bị kỷ luật. Không ít cán bộ
chỉ sợ trách nhiệm với cấp trên. Đây là nỗi sợ đáng lo, có nguy cơ bùng phát
song hành dịch bệnh. Thay vì tham mưu, góp ý, phản biện các chủ trương chưa sát
sườn từ cấp trên, thì im lặng hoặc thực hiện một cách máy móc. Sợ trách nhiệm
nên việc gì cũng chờ ý kiến, hỏi lãnh đạo; chỉ biết thừa hành như người máy.
Khi dịch bệnh bùng phát, nhà nước chủ trương hạn
chế lưu thông, trừ các mặt hàng thiết yếu. Lúng túng trong việc xác định hàng
thiết yếu, Bộ Công thương vội vã đề nghị Thủ tướng ban hành chỉ đạo danh mục “Các
mặt hàng không thiết yếu”. Sợ trách nhiệm nên máy móc thừa hành nhiệt tình
quá mức cần thiết. Chuyện gì cũng không dám giải quyết tận gốc, cứ đẩy lên Thủ
tướng.
Có gì đổ tại và bị đủ thứ, ngoài trừ do mình.
Từ việc khẳng định “Bánh mì không phải là thực phẩm” (Khánh Hòa); “Tiền
không phải là hàng cấp thiết” (Ninh Thuận); “Khóa cửa 278 hộ gia đình”
(Thanh Hóa); “Phá khóa, còng tay, cưỡng chế nữ giáo viên yoga đang dạy
online” trước mặt các con nhỏ, áp giải đi xét nghiệm (Bình Dương)… là hệ quả
tất yếu của việc sợ trách nhiệm với cấp trên, bỏ qua trách nhiệm với người dân.
Sài Gòn là tâm điểm bùng phát dịch bệnh, số ca
lây nhiễm và tử vong hơn cả nước cộng lại. Sau mấy tháng phong tỏa bế tắc với đủ
thứ biện pháp cực đoan, dịch bệnh vẫn giảm không đáng kể. Từ 1/10, thành phố gỡ
bỏ phong tỏa, rào chắn; giải phóng tâm lý tù túng, ngột ngạt; cuộc sống bật dậy
như lò xo, dịch bệnh giảm hẳn. Mừng nhất là việc thay đổi triệt để tư duy chống
dịch.
Nhưng thành phố không thể một mình mở cửa khi
các địa phương vẫn bịt hết lối ra vào. Nhiều tỉnh vẫn chống dịch theo kiểu cũ,
cứ có vài F0 là phong tỏa cả khu vực, đến F1 cũng cách ly. Thậm chí có những biện
pháp cực đoan hoặc phớt lờ chỉ đạo Thủ tướng; bất chấp nỗi thống khổ của người
dân và doanh nghiệp.
Đáng buồn nhất là việc người dân ùn ùn về quê.
Người Việt rời quê kiếm sống là chuyện bất đắc dĩ, từ xuất khẩu lao động đến
mưu sinh trong nước. Họ đã góp phần thay đổi diện mạo kinh tế các vùng quê Việt
Nam. Không chỉ lo được cho người thân mà còn làm lại nhà cửa, tích lũy cho gia
đình.
Trong khi tổ chức đón lao động xuất khẩu khá
chu đáo, thì lao động nội địa gần như bỏ mặc. Sài Gòn muốn lao động nhập cư ở lại
vì đó là nguồn nhân lực chính các khu công nghiệp. Muốn vậy, phải nuôi được tối
thiểu. Bằng không, phải cho về. Chẳng ai muốn mạo hiểm, bỏ tất cả về quê. Về
quê, dù bất định, bấp bênh nhưng còn chỗ ở, còn có người thân rau cháo qua
ngày.
Giãn cách, thất nghiệp mấy tháng, hết đường sống
nên bí quá, phải về quê. Được thuyết phục và hứa hẹn, không ít người quay xe và
mỏi mòn chờ đợi. Tới lúc phong tỏa, hoàn cảnh nghiệt ngã, phải trốn về quê. Hết
phong tỏa, dân Sài Gòn phấn khởi nhưng lao động nhập cư vẫn khốn đốn, lại ồ ạt
về quê. Sức chịu đựng đã vượt ngưỡng và không còn hy vọng.
Trước dịch, mỗi ngày Thành phố Hồ Chí Minh
đóng góp vào ngân sách hơn 1.300 tỉ. Khi dịch bệnh hoành hoành, phải xin Trung
ương và các tỉnh hỗ trợ. Sư chi viện nhỏ giọt chẳng thấm vào đâu. Chỉ cần 10% số
tiền đóng góp của thành phố trước đây trong một năm là thành phố có thêm 50.000
tỉ để lo cho cả người Sài Gòn lẫn dân nhập cư.
Nếu xin hỗ trợ không được, sao không vay Trung
ương, vay ngân hàng để lo cho dân? Làm được thế thì đã không có chuyện nháo
nhào về quê, bất chấp rủi ro nguy hiểm dọc đường. Cả thành phố lẫn các tỉnh, có
hàng trăm ngàn xe chở khách trùm mền gần hai năm. Sao không tận dụng mà để dân
đi xe gắn máy, xe đạp và cả đi bộ về quê kiệt sức, mang thêm nhiều F0. Chỉ cần
có sự bàn bạc và hành động thống nhất giữa các địa phương, cảnh về quê nhức nhối
đã không xảy ra.
Xác định dịch bệnh mới, cực kỳ nguy hiểm nhưng
phải tìm cách chủ động sống chung với virus, chứ không co cụm, trốn chạy. Bình
tĩnh đối mặt, dùng vaccin và 5K cùng với sự hợp lực của toàn dân thì chẳng dịch
bệnh nào cản nổi. Rất đáng mừng, tối ngày 8/10, trong chương trình “Dân hỏi
– Thành phố trả lời”, Phó Chủ tịch UBND Phan Thị Thắng phát biểu “Sau
15-10, nếu dịch ổn định, TP.HCM tính toán trở về “bình thường”, không còn “bình
thường mới”. Đây là câu trả lời được mong đợi nhất.
Chưa kịp mừng, ngày 14/10, Chủ tịch UBNDTP
Phan Văn Mãi khẳng định “Dù diễn biến dịch bệnh của TP hiện nay đang có chiều
hướng thuận lợi, nhưng đến tháng 11, vẫn
chưa thể hoàn toàn bình thường mới”. Nghị quyết số 127/NQ-CP của Chính phủ
yêu cầu các địa phương không ban hành các quy định mới và bãi bỏ ngay những yêu
cầu, điều kiện trái với quy định của cơ quan trung ương và gây khó khăn cho người
lao động, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh.
Bất chấp “yêu cầu” của Thủ tướng, không
ít địa phương làm ngược lại, vẫn áp dụng các Chi thị 15, 16, 19 dù đã bị bãi bỏ.
Tuyên bố “Chống dịch như chống giặc” mà Tư lệnh không dám “Ra lệnh”,
cứ hết “Yêu cầu” đến “Đề nghị”, kiểu thuyết phục, vận động. Luật
pháp buộc mọi công dân phải thi hành, không có việc năn nỉ, thông cảm.Trong khi
Sài Gòn mở cửa “Khẩn trương và an toàn” thì Hà Nôi và nhiều tỉnh cử đủng
đỉnh “Chậm mà chắc”, không sợ “Trâu chậm uống nước đục”.
Cán bộ sợ trách nhiệm vì quyền hạn và trách
nhiệm cá nhân chưa xác lập rõ ràng, chồng chéo về tổ chức. Đây là thời cơ tốt
nhất để xem xét, điều chỉnh; giải bài toán tinh giản bộ máy nhà nước và các
đoàn thể bao cấp cùng chiến lược lao động lâu dài. Có thể ly nông mà không ly
hương, giãn bớt khu công nghiệp về các tỉnh, đẩy mạnh công nghiệp chế biến nông
sản thay vì xuất khẩu thô. Khu công nghiệp nên có nhà ở cho công nhân thuê dài
hạn. Nếu rời nhà máy, trả lại.
Bệnh sợ trách nhiệm, không dám làm gì hoặc chỉ
thừa hành máy móc, nguy hiểm không kém Covid 19 và các biến thể, cần kíp phải
loại bỏ để xã hội hoạt động bình thường.
NGUYỄN VĂN MỸ
(Tác
giả gởi cho trang Thụy My)
No comments:
Post a Comment