Nguyễn Đạt Thịnh
August 16, 2019
Trong cuộc đấu tranh của hàng triệu người dân Hồng
Kông đòi dân chủ, chống chính phủ thân Bắc Kinh đang cai trị Hồng Kông, Tổng Thống
Trump bị nhiều chính khách Mỹ chỉ trích vì thái độ không bênh vực cuộc tranh đấu
của người Hồng Kông.
Nhiều người cho là thái độ thiếu lập trường của ông
có thể khuyến khích nhà cầm quyền Bắc Kinh thực hiện một cuộc tàn sát Thiên An
Môn thứ nhì.
Giả thuyết “tàn sát Thiên An Môn” có thể dễ nói,
nhưng cũng khó xảy ra vì Thiên An Môn là lãnh thổ Trung Quốc trong lúc Hồng
Kông vẫn còn trong quy chế nhượng địa của Anh, chưa hoàn toàn nằm trong chủ quyền
Trung Quốc.
Trump cho là dĩ nhiên ông ủng hộ cuộc đấu tranh của
thanh niên Hồng Kông, mặc dù ông không lớn tiếng nói như vậy.
Để trả lời những người chỉ trích ông, hôm Thứ Ba, 13
Tháng Tám, 2019, Trump viết một loạt tweet ca ngợi cuộc đấu tranh đòi hỏi dân
chủ của thanh niên Hồng Kông, tuy nhiên ông không đả động gì đến Bắc Kinh.
Tổng Thống Trump trả
lời báo chí khi đề cập đến tình hình Hồng Kông tại phi trường New Jersey hôm 13
Tháng Tám, 2019. (Hình: AP/Photo)
Trước khi lên máy bay đi Pennsylvania, Trump tuyên bố
với nhóm phóng viên tại phi trường New Jersey: “Chuyện Hồng Kông vô cùng phức tạp,
vô cùng khó khăn. Khó lắm. Để coi nó biến chuyển như thế nào; nhưng tôi tin là
khó khăn sẽ được giải quyết. Tôi tin là mọi chuyện sẽ tốt đẹp cho cả đôi bên –
cả Trung Quốc lẫn Hồng Kông. Tôi mong mọi chuyện sẽ êm thắm; tôi mong không ai
tổn thương, không ai thiệt mạng cả.”
Trump nói thêm, “Mọi người cần bình tĩnh và an
toàn.”
Thái độ khuyên can của ông không phải là thái độ mà
người tranh đấu Hồng Kông mong đợi, ngay cả những người yêu chuộng tự do trên
khắp thế giới cũng muốn ông tỏ thái độ bênh vực cuộc đấu tranh.
Ngay sau khi máy bay cất cánh, tổng thống viết thêm
qua Twitter “China’s government is moving troops to the border with Hong Kong.
Everyone should be calm and safe!” (Chính phủ Trung Quốc đang chuyển quân đến
biên giới Hồng Kông. Mọi người phải bình tĩnh và an toàn.)
Các chính khách dân chủ chỉ trích thái độ của Trump
lơ là, không bênh vực cuộc đấu tranh cho nhân quyền. Họ nêu lên cái nguy cơ,
thái độ đó, khuyến khích một cuộc đàn áp đẫm máu như đã xảy ra tại Thiên An Môn
năm 1989.
Truyền thông Mỹ trách Trump không cố gắng thêm chút
nữa để nói được một tiếng bênh vực tự do qua câu họ ao ước ông nói, “I hopes it
works out for liberty,” (tôi hy vọng cuộc đấu tranh sẽ đem lại tự do), nhưng
ông chỉ nói, “Tôi mong mọi chuyện sẽ êm thắm; tôi mong không ai tổn thương,
không ai thiệt mạng.”
Vài tuần trước, Trump còn dùng danh từ “riots,” tiếng
mà Bắc Kinh sử dụng để nói về nhóm thanh niên Hồng Kông tranh đấu đòi tự do dân
chủ; chữ “riots” có nghĩa là bọn bạo loạn.
Một người biểu tình
bị thương do cảnh sát đàn áp trên đường phố Hồng Kông. (Hình: AP/Photo)
Đảng Dân Chủ đã chỉ trích gay gắt ông Trump, coi ông
là kẻ yếu đuối và không công bằng khi cần có thái độ bênh vực các giá trị căn bản
của người Mỹ, như tự do và dân chủ.
Nghị Sĩ Dân Chủ Christopher S. Murphy, tiểu bang
Connecticut, viết trên Twitter bảo Trump “This is not foreign policy,” (thái độ
của ông không phải là một chính sách ngoại giao); bà Nghị Sĩ Elizabeth Warren,
tiểu bang Massachudetts, cũng viết điện thư bảo ông, “Hồng Kông xứng đáng được
Mỹ và toàn thế giới ủng hộ.”
Ông Michael Pillsbury, một thành viên cao cấp của tổ
chức Hudson Institute, cơ quan cố vấn tổng thống trong chính sách Trung Quốc,
nhận định là tổng thống chỉ quan tâm đến góc cạnh thương mại giữa 2 nước, do đó
vấn đề nhân quyền tại Trung Quốc chỉ là thứ yếu.
Pilllsbury nói, “Trump chỉ muốn Trung Quốc thay đổi
lối tổ chức kinh tế (tư nhân hóa doanh nghiệp), chỉnh đốn lối kinh doanh sai lầm
và ngưng vi phạm WTO (World Trade Organisation).”
Về tình trạng gay go giữa Trung Quốc với Hồng Kông,
Trump vẫn không đi xa hơn câu ông tuyên bố, “Tôi hy vọng mọi chuyện sẽ ổn thỏa
cho mọi người, ổn thỏa cho cả Trung Quốc nữa.”
Thái độ của các chính khách Cộng Hòa không “bất cần”
được như Trump. Hôm Thứ Ba, 13 Tháng Tám, 2019, lãnh tụ khối nghị sĩ Cộng Hòa
Thượng Viện, ông Mitch McConnell, tweet một bản cảnh cáo dằn mặt Trung Quốc
là một cuộc đàn áp hung bạo để giải quyết tình hình phức tạp tại Hồng Kông sẽ
không được Hoa Kỳ chấp nhận.
Bộ Ngoại Giao Mỹ cũng tuyên bố, “Hoa Kỳ lên án mọi
hình thức bạo động, và khuyến cáo cả đôi bên tự kềm chế, tuy nhiên Hoa Kỳ vẫn ủng
hộ quyền tự do ngôn luận và quyền tự do hội họp trong hòa nhã.”
Bản tuyên cáo ngoại giao của Mỹ còn có câu:
“Freedoms of expression and peaceful assembly are core values that we share
with Hong Kong; these freedoms must be vigorously protected.” (Các quyền tự do
phát biểu và hội họp hòa bình là những giá trị cốt lõi mà chúng tôi chia sẻ với
Hồng Kông; những quyền tự do này phải được bảo vệ mạnh mẽ.)
Không những không lên án Thiên An Môn, Trump còn có
vẻ bênh vực giải pháp đàn áp xảy ra tại đó 30 năm trước. Ông phân tích, “Đành rằng
cuộc đàn áp đó xấu xa và khiếp đảm, nhưng Trung Quốc thực hiện đàn áp một cách
quyết liệt và nhanh chóng, do đó mọi người đều chứng nghiệm được hiệu lực của sức
mạnh.”
Người viết bài bình luận này, không tin là sẽ có một
cuộc đàn áp thứ nhì kiểu Thiên An Môn xảy ra tại Hồng Kông, vì, như vừa trình
bày trong đoạn trên, Hồng Kông chưa thực sự là lãnh thổ Trung Quốc; hơn nữa
tình trạng quốc nội cũng đang rối beng vì khủng hoảng kinh tế, khiến Chủ Tịch Tập
Cận Bình không muốn gánh thêm gánh nặng Hồng Kông.
Tình trạng quá đáng có thể đưa đến việc Trung Quốc
can thiệp bằng sức mạnh vào Hồng Kông, chỉ có thể là việc dân Hồng Kông nổi loạn,
đảo chánh và bắt giữ, hoặc giết chết bà Đặc Khu Trưởng Carrie Lam.
Cho đến giờ này, chính quyền Hồng Kông vẫn chấp nhận
để người biểu tình chiếm xa lộ, chiếm phi trường, mà không đủ sức mạnh để đàn
áp.
Trở lại với Tổng Thống Trump, và cái tweet ông viết
ngày Thứ Ba, 13 Tháng Tám, 2019, “Many are blaming me, and the United States,
for the problems going on in Hong Kong,” ông viết. “I can’t imagine why?” (Nhiều
người quy trách cho tôi và cho Hoa Kỳ về những việc đang xảy ra tại Hồng Kông;
tôi chẳng hiểu tại sao!)
Xin đừng ai quy trách cho ổng nữa. Tội nghiệp ổng. (Nguyễn
Đạt Thịnh)
-----------------------------------
XEM THÊM
Ngô Nhân Dụng
August 13, 2019
No comments:
Post a Comment