Associated Press
Saturday, May 10, 2014
Dưới
đây là bản dịch một bài viết của Associated Press (AP), nhằm giúp bạn đọc tìm
hiểu nhanh về vụ "dàn khoan HD 981". Bạn đọc có thể thấy bài viết
thiên về hướng chỉ trích Trung Quốc hung hăng, xâm lược và bắt nạt các quốc gia
khác trong khu vực.
AP,
ngày 9/5/2014, tại Bắc Kinh
Trung Quốc đã đưa một dàn khoan dầu nước sâu vào một
địa điểm nằm ngoài khơi Việt Nam, trong vùng biển mà cả hai bên đều tuyên bố
chủ quyền. Tin cho biết dàn khoan được hộ tống bởi một đội 70 tàu Trung Quốc –
đám tàu này đã đâm tàu Việt Nam và phun vòi rồng để né đòn. Sự việc làm căng
thẳng giữa hai nước gia tăng đến mức độ gay gắt nhất trong mấy năm qua.
Hỏi: Tại sao Trung Quốc làm như vậy?
Đáp: Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với gần như
toàn bộ Biển Đông (nguyên văn: South China Sea, tức biển Hoa Nam, hoặc biển Nam
Trung Hoa – ND) và đã bắt đầu triển khai kế hoạch đã định, là khoan thăm dò ở
nơi được cho là một mỏ dầu và khí tự nhiên dồi dào dưới lòng biển. Động thái
này cũng có thể là một phép thử xem năng lực của Việt Nam đến đâu và Việt Nam
quyết tâm tới mức nào trong việc bảo vệ yêu sách chủ quyền của mình, trong khi
Washington liên tục nhấn mạnh quyền tự do hàng hải trong khu vực.
Hỏi: Dàn khoan nằm ở đâu?
Đáp: Trung Quốc đã đặt dàn khoan ở vị trí cách bờ
biển Việt Nam khoảng 130 hải lý (hơn 240 km – ND), tại một vùng biển vốn đã
được Hà Nội xác định là sẽ khai thác, nhưng chưa triển khai mời thầu đến các
công ty dầu khí nước ngoài. Việt Nam lập luận rằng khu vực này rõ ràng nằm
trong thềm lục địa của họ. Còn lập luận của Trung Quốc căn cứ vào lý lẽ cho
rằng họ có chủ quyền lịch sử đối với Biển Đông, và dàn khoan thì nằm gần quần
đảo Hoàng Sa lân cận – quần đảo này cũng đang bị tranh chấp.
Hỏi: Cơ sở pháp lý các bên đưa ra là gì?
Đáp: Động thái của Trung Quốc có vẻ đi ngược lại
tinh thần của cả các công ước LHQ lẫn những điều ước mà Bắc Kinh ký với các
quốc gia Đông Nam Á, kêu gọi các quốc gia không đơn phương có những cách hành
xử làm gia tăng tranh chấp hay là phá hoại phương án giải quyết các yêu sách
chủ quyền mâu thuẫn nhau. Tuy nhiên, các điều ước đều mù mờ, khó thực thi, và
Trung Quốc đã phớt lờ tất cả những cam kết trong quá khứ, đồng thời bác bỏ các
đề nghị mời quốc tế làm trung gian.
Hỏi: Về vấn đề thời điểm thì sao?
Đáp: Trung Hoa nói việc triển khai dàn khoan là lệ
thường và là kết quả tự nhiên, hợp logic, của một kế hoạch thăm dò dầu khí đã
được xúc tiến từ lâu. Tuy nhiên, hành động triển khai dàn khoan của Trung Quốc
diễn ra ngay sau chuyến thăm khu vực của Tổng thống Mỹ Barack Obama. Trong
chuyến đi này, ông Obama đã chỉ trích những động thái của Trung Quốc nhằm hậu
thuẫn cho yêu sách chủ quyền của họ trên Biển Đông, đồng thời ông tái khẳng
định Mỹ ủng hộ đồng minh Nhật Bản trong một tranh chấp chủ quyền khác tại biển
Hoa Đông. Hơn tất cả các kế hoạch khác của Mỹ nhằm củng cố sự hiện diện của họ
tại châu Á, những bình luận đó của Obama khiến Trung Quốc rất không hài lòng.
Việc này cũng xảy ra trước phiên hội nghị thượng đỉnh cuối tuần sắp tới của
Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á, gồm 10 thành viên, trong đó có Việt Nam và
Philippines là hai nước mà Trung Quốc vốn thâm thù vì chuyện chủ quyền biển
đảo. Bắc Kinh từng bị lên án vì đã can thiệp vào nội bộ khối liên kết vốn mong
manh này, chủ yếu là để đẩy mạnh chiến lược của Bắc Kinh là ngăn chặn, không để
ASEAN trở thành một mặt trận thống nhất chống các yêu sách chủ quyền của Trung
Quốc.
Hỏi: Tận cùng mục đích của Trung Quốc là gì?
Đáp: Mục tiêu cao nhất của Trung Quốc là thay thế
Hoa Kỳ làm siêu cường quân sự thống trị khu vực và kéo các nước láng giềng vào
sâu hơn trong quỹ đạo kinh tế và văn hóa của mình. Các biện pháp mạnh để khẳng
định yêu sách chủ quyền trên Biển Đông giúp Trung Quốc xây dựng ảnh hưởng, và
dường như rất ít có khả năng họ sẽ rút lui, trong bối cảnh có nhiều phàn nàn mà
ít nhượng bộ trong các vấn đề chủ quyền.
Hỏi: Việt Nam có những lựa chọn gì?
Đáp: Việt Nam đã gia tăng đáng kể ngân sách dành cho
quân đội trong những năm gần đây, nhưng so với Trung Quốc thì thua xa. Mặc dù
trong quá khứ Việt Nam từng thể hiện quyết tâm đánh Trung Quốc, nhưng giờ đây
các lợi ích kinh tế đều cao hơn ngày trước và sẽ hầu như không có lợi gì nếu
khơi mào một cuộc chiến tranh vũ trang. Hà Nội đang cố gắng vận động cộng đồng
quốc tế ủng hộ họ chống lại Trung Quốc – kẻ xâm lược – một sự lên án cộng hưởng
với nhiều nước khác trong khu vực và Mỹ. Nhưng Việt Nam thiếu một liên minh
vững chắc với Mỹ, cái mà những nước như Nhật Bản hay Philippines đều có khi họ
đương đầu với Trung Quốc. Bây giờ thì Hà Nội có thể hợp tác với Manila trong
việc theo đuổi một nỗ lực pháp lý nhằm khởi kiện các yêu sách chủ quyền của
Trung Quốc ở một tòa án quốc tế; nhưng chưa rõ liệu khả năng này có đủ để khiến
cho Trung Quốc phải gỡ bỏ dàn khoan đi hay không.
Chú
thích ảnh của AP:
Hình ảnh này lấy từ một video do cảnh sát biển Việt
Nam cung cấp: Thành viên đội tàu kiểm ngư của Việt Nam đứng bên mạn con tàu với
dấu vết thiệt hại do bị một tàu Trung Quốc đâm vào, thứ tư, 7/5/2014.
Nguồn: http://www.theepochtimes.com/n3/664190-why-china-is-drilling-for-oil-off-vietnam-coast/?photo=3
Posted by Đoan Trang at 4:37 PM
No comments:
Post a Comment