Thứ ba 08 Tháng Mười 2013
Nhà vật lý Anh Peter Higgs (phải) và nhà vật lý người Bỉ Francois Englert
trong một hội nghị khoa học tại Genève hôm 4/7/2012. REUTERS/Denis
Balibouse/Files
Hôm nay, 08/10/2013, giải thưởng Nobel vật lý học được trao cho hai nhà
khoa học, ông François Englert người Bỉ, 81 tuổi, và ông Peter Higgs người Anh,
84 tuổi.
Từ Hà Nội, giáo sư vật lý học Cao Chi cho biết một số nét
về công trình được giải thưởng này và phản ứng trong giới vật lý Việt Nam.
Nghe
(07:10) : Giáo sư Cao Chi tại Hà Nội 08/10/2013
Giáo sư Cao Chi : Giải Nobel
Vật lý năm nay được trao cho công trình do ba nhà khoa học làm. Nhưng vì một
nhà khoa học (ông Robert Brout, người Bỉ, sinh năm 1928) đã mất năm 2011, nên
giải chỉ được trao cho hai người. Đó là giáo sư François Englert và giáo sư
Peter Higgs.
Hạt Higgs này rất quan trọng. 50 năm nay người ta đi tìm,
mãi đến năm 2011 mới phát hiện được, nhờ các thí nghiệm ở máy siêu gia tốc LHC.
Việc tìm được hạt này làm cho các lý thuyết mà người ta tìm được từ trước đến
nay có được một cơ sở vững vàng.
Trước đây, lý thuyết để thống nhất các hạt tuân theo một
đối xứng nhất định, mà khi tuân theo các đối xứng đó, thì các hạt đó không có
khối lượng. Mà trong thực tế, các hạt đó có khối lượng. Cho nên một câu hỏi đặt
ra là : Khối lượng đó ở đâu ra ?
Các nhà khoa học nói trên đã đưa ra một luận thuyết. Đó
là tồn tại một hạt Higgs. Khi các hạt khác tương tác với hạt này, thì các hạt
khác thu được khối lượng. Nói nôm na là thế này : Hạt Higgs trong không gian
làm thành một cái trường, một môi trường có nhiều « chất nhớt », nếu các
hạt khác lọt vào đây, tự nhiên được chất nhớt đó làm cho có khối lượng.
Cái mô hình thống nhất ba loại « tương tác mạnh »,
« tương tác yếu », « tương tác điện từ » là mô hình đã được kiểm
chứng rất nhiều. Nhưng cái khó khăn nhất, như tôi nói, là trong mô hình đó, các
hạt không đúng với thực tế (tức là không có khối lượng, trong khi thực tế là có
khối lượng). Nếu không tìm được yếu tố để giải thích được thực tế này, thì mô
hình này xem như còn thiếu sót.
Việc tìm ra được hạt Higgs là một thành công lớn làm cho
Mô hình Chuẩn về ba loại tương tác kể trên trở nên vững chãi. Và bây giờ, nếu
Mô hình Chuẩn thống nhất ba tương tác, mà đã có cơ sở nhờ hạt Higgs, thì trong
tương lai, người ta có thể mạnh dạn tiến đến thống nhất với loại tương tác cuối
cùng là « tương tác hấp dẫn ». Cho nên chuyện tìm ra hạt Higgs là một
phát hiện vĩ đại.
(…) Vừa rồi chúng tôi nhận được tin này, chúng tôi rất
mừng, vì mình đã viết một cuốn sách « Kỷ yếu Higgs ». Cuốn sách đó làm
cho người ta thấy là mình cũng có một linh cảm nào đấy về giải thưởng
Nobel. Năm tác giả là các giáo sư Pierre Darriulat, Phạm Xuân Yêm, Nguyễn
Xuân Sanh, Chu Hảo và tôi. Ông Pierre Darriulat là một giáo sư người Pháp, tầm
cỡ Nobel (người sáng lập phòng thí nghiệm vật lý tia vũ trụ đầu tiên của Việt
Nam đặt tại Viện Khoa học và Kỹ thuật Hạt nhân). Ông đã đứng ra và tập hợp anh
em khoa học lại, để viết quyển sách này. Quyển sách về hạt Higgs này sẽ ra mắt
trong vòng vài tháng nữa.
Như vậy, điều này chứng tỏ giới khoa học Việt Nam rất
quan tâm đến những vấn đề cơ bản như vậy, và dường như họ đã cảm thấy hạt Higgs
sẽ là đối tượng của giải Nobel vật lý hôm nay.
RFI : Xin chân
thành cảm ơn Giáo sư.
---------------------------------
08.10.2013
Giải Nobel Vật Lý năm 2013 đã về tay của nhà khoa học
Francois Englert của Bỉ và khoa học gia Peter Higgs của Anh.
Ủy ban Nobel hôm nay công bố tên của hai nhà khoa học đoạt giải tại Stockholm.
Hai vật lý gia Englert và Higgs được chọn để nhận giải thưởng Nobel năm nay, nhờ đã khám phá ra các “hạt hạ nguyên tử”, lý thuyết về một cơ chế giúp loài người tìm hiểu vì sao mọi dạng vật chất trong vũ trụ có khối lượng.
Hai ông được biết đến như những khoa học gia đã khám phá ra hạt Higgs - còn gọi là “Hạt của Thượng Đế”, và chứng minh được khái niệm cơ bản về vật lý hạt, được tin có thể là nguồn gốc về sự hiện hữu của chính các nguyên tử.
Điểm bất thường hiếm xảy ra là lễ công bố tên tuổi hai nhân vật đoạt giải đã bị hoãn lại 1 tiếng đồng hồ, mà không có lời giải thích nào.
Các giải Nobel về Khoa học, Văn chương và Hòa bình lần đầu tiên được trao tặng vào năm 1901, theo di chúc của nhà sáng chế ra chất nổ, và cũng là một doanh gia, ông Alfred Nobel.
Ủy ban Nobel hôm nay công bố tên của hai nhà khoa học đoạt giải tại Stockholm.
Hai vật lý gia Englert và Higgs được chọn để nhận giải thưởng Nobel năm nay, nhờ đã khám phá ra các “hạt hạ nguyên tử”, lý thuyết về một cơ chế giúp loài người tìm hiểu vì sao mọi dạng vật chất trong vũ trụ có khối lượng.
Hai ông được biết đến như những khoa học gia đã khám phá ra hạt Higgs - còn gọi là “Hạt của Thượng Đế”, và chứng minh được khái niệm cơ bản về vật lý hạt, được tin có thể là nguồn gốc về sự hiện hữu của chính các nguyên tử.
Điểm bất thường hiếm xảy ra là lễ công bố tên tuổi hai nhân vật đoạt giải đã bị hoãn lại 1 tiếng đồng hồ, mà không có lời giải thích nào.
Các giải Nobel về Khoa học, Văn chương và Hòa bình lần đầu tiên được trao tặng vào năm 1901, theo di chúc của nhà sáng chế ra chất nổ, và cũng là một doanh gia, ông Alfred Nobel.
*
Giải
Nobel Vật lý 2013
-Ông Francois Englert thuộc trường đại học Libre ở Bruxelles.
-Ông Peter Higg thuộc trường Ðại học Edinburgh.
-Ðược trao giải về lý thuyết các hạt cấu thành hình thể.
-Hai ông đã đề xuất lý thuyết một cách độc lập vào năm 1964.
-Các khái niệm của họ được xác nhận vào năm 2012 qua việc phát hiện hạt Higgs, hay còn gọi là 'hạt của Thượng Ðế'.
-Ông Francois Englert thuộc trường đại học Libre ở Bruxelles.
-Ông Peter Higg thuộc trường Ðại học Edinburgh.
-Ðược trao giải về lý thuyết các hạt cấu thành hình thể.
-Hai ông đã đề xuất lý thuyết một cách độc lập vào năm 1964.
-Các khái niệm của họ được xác nhận vào năm 2012 qua việc phát hiện hạt Higgs, hay còn gọi là 'hạt của Thượng Ðế'.
No comments:
Post a Comment