KẾ HOẠCH HÒA BÌNH GAZA CỦA DONALD TRUMP : NHỮNG TRỞ NGẠI KHÓ VƯỢT QUA (Anh Vũ / RFI)

 

Kế hoạch hòa bình Gaza của Donald Trump: Những trở ngại khó vượt qua

Anh Vũ  -  RFI

Đăng ngày: 01/10/2025 - 15:22

https://www.rfi.fr/vi/ph%C3%A2n-t%C3%ADch/20251001-k%E1%BA%BF-ho%E1%BA%A1ch-h%C3%B2a-b%C3%ACnh-gaza-c%E1%BB%A7a-donald-trump-nh%E1%BB%AFng-tr%E1%BB%9F-ng%E1%BA%A1i-kh%C3%B3-v%C6%B0%E1%BB%A3t-qua

 

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố một kế hoạch hòa bình được ông ca ngợi là « lịch sử » cho Gaza. Nhưng ngay lập tức, khả năng thực hiện đã bị đặt dấu hỏi lớn khi cả Hamas lẫn Israel đều có những tính toán riêng khó dung hòa.

 

HÌNH  :

Người thân và những người ủng hộ con tin bị Hamas bắt giam ở dải Gaza tuần hành kêu gọi trả tự do cho họ ngay lập tức, trước cửa chi nhánh của Đại sứ quán Mỹ ở Tel-Aviv, Israel, ngày 29/09/2025 cùng lúc tổng thống Donald Trump tiếp thủ tướng Benjamin Netanyahu ở Nhà Trắng. © AP - Ariel Schalit

 

Bản kế hoạch gói gọn trong 20 điểm dưới dạng tối hậu thư gửi tới Hamas dù sao cũng thể hiện nỗ lực của tổng thống Mỹ muốn kết thúc cuộc chiến tàn khốc kéo dài gần 2 năm giữa Israel và phong trào Hồi giáo Palestine trên dải đất Gaza.

 

Về tổng thể, nhiều chuyên gia nhận định kế hoạch không rõ ràng, thiếu nhiều chi tiết. Aaron David Miller, nhà phân tích Mỹ về Trung Đông thuộc Quỹ Carnegie vì hòa bình, được AFP trích dẫn, đánh giá Trump có « bản năng chiến lược » nhưng thiếu một lộ trình rõ ràng từ ý tưởng đến hiện thực, đồng thời cho rằng đây là cách tiếp cận cơ hội, mang tính giao dịch mặc cả hơn là chiến lược dài hạn.

 

Đối với Brian Katulis, nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện Trung Đông, người từng tham gia hồ sơ Israel-Palestine dưới thời cựu tổng thống Bill Clinton, cho rằng « Đó không hẳn là một thỏa thuận. Nó chỉ củng cố nỗ lực của Israel nhằm đạt được đầu hàng vô điều kiện » của Hamas.

 

Phong trào vũ trang Hamas kiểm soát Gaza, chưa đưa ra phản ứng chính thức. Một nguồn tin Palestine cho biết, họ cần « nhiều ngày » để xem xét kế hoạch của  tổng thống Mỹ. « Hamas muốn đạt được một thỏa thuận toàn diện để chấm dứt chiến tranh, bảo đảm Israel rút quân hoàn toàn khỏi dải Gaza, dỡ bỏ lệnh phong tỏa được áp đặt từ năm 2007 và tái thiết Gaza », vẫn theo nguồn tin trên.

 

Trong khi đó, kế hoạch Mỹ lại mơ hồ về lịch trình rút quân và giải giáp vũ khí, khiến Hamas khó chấp nhận nếu không đi kèm triển vọng chính trị dài hạn, những chi tiết mà Hamas vẫn yêu cầu trong các cuộc đàm phán trước đây.

 

Hôm thứ Ba, Hossam Badran, một thành viên trong Ban chính trị của Hamas, đã tái khẳng định với AFP về « quyền (của phong trào Palestine) được chống lại sự chiếm đóng của Israel ».

 

Iyad al-Qarra, một nhà phân tích Palestine tại Gaza, nhận xét, nếu Hamas bác bỏ, họ có nguy cơ bị cộng đồng quốc tế coi là kẻ phá hoại hòa bình. Nhưng nếu chấp nhận, họ lại bị chính nội bộ và dư luận Palestine chỉ trích là từ bỏ « quyền kháng chiến » và thừa nhận sự chiếm đóng của Israel – một thế tiến thoái lưỡng nan.

 

Ở phía Israel, thủ tướng Benyamin Netanyahu trước mặt Donald Trump công khai ủng hộ kế hoạch nhưng chỉ vài giờ sau trong một video đăng trên mạng xã hội ông  lại tuyên bố quân đội Israel sẽ « ở lại phần lớn Gaza ». Giới phân tích cho rằng ông vừa muốn giữ quan hệ với nước Mỹ của Doanld Trump, vừa phải trấn an cử tri cánh hữu. Một số ý kiến thậm chí nhận định Netanyahu mong Hamas từ chối để có cớ tiếp tục chiến tranh.

 

Trở ngại còn đến từ các đối tác cực hữu trong chính phủ Israel. Họ kiên quyết bác bỏ mọi kịch bản dẫn đến một Nhà nước Palestine. Nếu Hamas chấp nhận, nguy cơ Netanyahu mất liên minh cầm quyền là rất lớn.

 

Nội các Netanyahu, một trong những chính phủ mang đậm nét cánh hữu nhất trong lịch sử Israel, gồm nhiều thành phần cực hữu, những người phản đối bất kỳ sự chấm dứt chiến tranh nào cho đến khi Hamas bị tiêu diệt. Họ cũng bác bỏ viễn cảnh về một Nhà nước Palestine trong tương lai, mà họ hình dung là có trong kế hoạch hòa bình của tổng thống Mỹ.

 

Ngày 30/09, bộ trưởng Tài Chính, một nhân vật thuộc phe cực hữu, Bezalel Smotrich đã gọi kế hoạch này là một « thất bại ngoại giao ». Yossi Dagan, chủ tịch hội đồng quản lý các khu định cư ở phía bắc Cisjordani bị chiếm đóng, cũng chỉ trích kế hoạch của Trump, nhắc lại rằng việc thành lập một Nhà nước Palestine là một « lằn ranh đỏ ».

 

Bà Gayil Talshir, giáo sự chính trị Đại học Do Thái tại  Jérusalem dự báo : « Nếu Hamas đồng ý, Netanyahu sẽ không còn chính phủ nữa » và « nhiều người định cư Do Thái đã nghĩ rằng ông ấy phản bội họ ».

 

Trong video phát hôm thứ Ba, ông Netanyahu đã lên tiếng phân trần rằng ông vẫn luôn phản đối một Nhà nước Palestine, và rằng điều đó không nằm trong kế hoạch của Trump.

 

Lịch sử cho thấy các nỗ lực hòa bình trước đây, như hội nghị Camp David dưới thời Bill Clinton, đều thất bại do thiếu sự hợp tác từ phía người Palestine và không giải quyết các vấn đề cụ thể. Phần đông các chuyên gia cảnh báo rằng việc triển khai kế hoạch 20 điểm có nhiều rủi ro bị phá vỡ, dù lần này có « sự ủng hộ khu vực » và bối cảnh nghiêm trọng hơn: tình hình nhân đạo tồi tệ ở Gaza, áp lực quốc tế lên Israel tăng, Hamas cũng đã bị mất nhiều lãnh đạo.

 

---------------------------

Các nội dung liên quan

 

THEO DÒNG THỜI SỰ

Những điểm chính trong kế hoạch hòa bình cho Gaza của tổng thống Donald Trump

 

HOA KỲ - ISRAEL - PALESTINE

Mỹ trình bày kế hoạch vãn hồi hòa bình tại Gaza