Trúc Phương/Người Việt
April 6,
2025 : 3:17 PM
https://www.nguoi-viet.com/binh-luan/dung-dua-voi-mot-nua-nuoc-my/#google_vignette
Nước Mỹ
không có vua và bất kỳ tham vọng độc tài nào cũng đối mặt sự thịnh nộ dữ dội của
dân chúng, đặc biệt khi sự chà đạp Hiến Pháp không phải là một dấu hiệu mơ hồ
mà là một bằng chứng rõ ràng. Một nửa nước Mỹ không bầu cho Trump đang biến sự
giận dữ thành hành động. Ở đâu có thể không, nhưng ở Mỹ, chuyện dân chúng “lật
thuyền” chính quyền là điều không phải xảy ra chỉ một lần và không chỉ ở các cuộc
bầu cử…
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/04/Truc-Phuong-Binh-Luan-01-1536x864.jpg
Cuộc
biểu tình chống Trump với sự tham dự của chừng 20,000 người tại Washington, DC
ngày 5 Tháng Tư, 2025. (Hình: Trúc Phương/Người Việt)
“Bọn
đần độn đang cai trị nước Mỹ”
Ngày
29 Tháng Ba, khi Elon Musk tiếp tục là tiêu điểm chính trị bởi những hành động
phá hoại nước Mỹ thông qua “công cụ” DOGE, dưới sự chống lưng của Donald Trump,
và đương sự đang tìm cách né một vụ kiện bởi việc hối lộ công khai cho cử tri
Wisconsin trước cuộc đua vào Tối Cao Pháp Viện của tiểu bang, hàng ngàn người
đã có mặt bên ngoài các đại lý Tesla trên khắp thế giới.
Phong
trào “Tesla Takedown” đã diễn ra dữ dội suốt nhiều tuần và hôm 29 Tháng Ba được
coi là “ngày hành động toàn cầu.” Những người tổ chức cho biết các cuộc biểu
tình nóng hực chống Elon Musk được tổ chức tại hơn 250 thành phố trên toàn thế
giới. Ở Boston, giữa trời lạnh buốt, những người biểu tình tụ tập ở Boylston
Street, kêu gọi chấm dứt “chế độ độc tài của các tỷ phú;” ở Manhattan, đoàn người
biểu tình la to: “Ê Elon Musk, mày xéo đi!”
Trước
phòng trưng bày Tesla ở West Village (New York), cạnh khách sạn Standard, hàng
trăm người hô vang: “Hãy đốt một chiếc Tesla/Hãy cứu nền dân chủ.” Nhiều người
khác cầm tấm bìa đỏ với hình Elon Musk cùng hàng chữ: “Tôi đang ăn cắp.” Một số
người khác cầm tấm bảng ghi: “Chẳng ai bầu cho Musk. Quốc Hội: Hãy xóa sổ
DOGE!”
Tờ
The New Yorker dẫn lời một người biểu tình, Stephen Loffredo, giáo sư luật Hiến
Pháp: “Đây là sự chiếm đoạt quốc gia của đám tỷ phú mà chẳng ai bầu lên, theo một
cách hoàn toàn thối nát. Musk đã mua chức tổng thống cho Trump, và giờ Trump
đang chuyển tiền đóng thuế của chúng ta vào túi Musk. Họ đang phá hoại nền dân
chủ của chúng ta. Đây không phải là chuyện kịch tính hóa sự việc mà là điều cực
kỳ đáng lo ngại. Đảng Dân Chủ chẳng làm gì khác hơn là ngồi nhìn. Giới hoạt động
chính trị và những người khác phải thể hiện sự phản kháng ngay bây giờ, trước
khi quá muộn.”
Một
người biểu tình cầm tấm bảng ghi “Trump là một phó tổng thống tệ hại,” ám chỉ rằng
tổng thống thật sự đang điều hành quốc gia là Elon Musk chứ không phải Donald
Trump.
Devrim
Eryurek, một người gốc Thổ Nhĩ Kỳ, nói: “Tôi chưa bao giờ thấy đất nước rơi vào
tình trạng hỗn loạn và chính trị bất ổn như thế này. Thổ Nhĩ Kỳ đang nằm dưới sự
cai trị của nhà độc tài Erdoğan. Những gì chúng ta đang trải qua ở đây rất giống
những gì Thổ Nhĩ Kỳ đã kinh qua gần 25 năm trước. Và một người tên Ray Rigisich
nói: “Tôi tốt nghiệp với tấm bằng khoa học chính trị vào cuối năm ngoái. Tôi có
cảm giác như tất cả nguyên tắc dân chủ mà tôi vừa học đã bị vứt ra cửa sổ. Giống
như mọi thứ đã hoàn toàn biến mất…”
Trong
loạt sinh hoạt chính trị nóng hừng hực diễn ra khắp nước Mỹ, không thể không kể
tour “Fighting Oligarchy” của Thượng Nghị Sĩ Bernie Sanders và Dân Biểu
Alexandria Ocasio-Cortez tổ chức tại hàng loạt thành phố Mỹ vào hạ tuần Tháng
Ba. Cuộc mít tinh ở Denver của họ đã thu hút đến 34,000 người (để so sánh, buổi
vận động tại Houston của Kamala Harris, có sự tham dự của ca sĩ Beyoncé, lôi
kéo được khoảng 30,000 người). Tất cả những người đến dự không chỉ để nghe
Bernie Sanders và Alexandria Ocasio-Cortez diễn thuyết mà còn để bày tỏ sự phản
đối “bọn đần độn đang cai trị nước Mỹ” như hàng chữ in trên áo những người biểu
tình (“MORONS ARE GOVERNING AMERICA”)…
Bị
thương nặng nhưng nền dân chủ chưa chết
Chỉ
mới hai tháng rưỡi, nước Mỹ đã biến thành một quốc gia phi dân chủ ở mức độ mà
những người giàu trí tưởng tượng nhất cũng không thể hình dung. Nước Mỹ chìm
sâu vào màn đêm u ám. Tuy nhiên, ánh sáng dần ló dạng. Hệ thống chính trị Mỹ có
thể thối nát, đảng Cộng Hòa có thể trở thành “đảng Trump,” đảng Dân Chủ có thể
bị tê liệt… nhưng người dân thì không. Không khí tức giận ngày càng sôi sùng sục,
khi người ta chứng kiến sự phá hủy nền dân chủ và chà đạp Hiến Pháp, khi sự bóp
nghẹt quyền tự do ngôn luận xảy ra từng ngày từng giờ, khi sự chà đạp các tổ chức
tư nhân độc lập ngày càng lộ liễu và công khai…
Bằng
chứng thời sự rõ nhất cho ánh sáng dân chủ là chiến thắng ghế chánh án Tối Cao
Pháp Viện tiểu bang Wisconsin của Susan Crawford vào ngày 1 Tháng Tư, 2025. Cuộc
đua giữa Susan Crawford và đối thủ Cộng Hòa Brad Schimel đã được xem như là cuộc
trưng cầu dân ý về sự đồng ý hay bất mãn của cử tri về những gì Donald Trump và
Elon Musk làm kể từ ngày họ thao túng sân khấu chính trị quốc gia. Trước ngày bầu
cử, Musk cùng nhiều tổ chức cánh hữu đã chi đến $21 triệu để mua phiếu.
Chiến
thắng của Susan Crawford là bằng chứng nữa cho thấy nếu hành động cụ thể, người
dân sẽ có thể “lật thuyền,” rằng không phải tiền có thể mua được tất cả trong mọi
trường hợp, dù tiền đã mua đứt được một tổng thống. Trong cuộc bầu cử chánh án
tiểu bang Wisconsin, tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu rất cao. Năm 2023, cuộc đua vào Tối
Cao Pháp Viện Wisconsin thu hút hơn 1.8 triệu phiếu. Cuộc đua 2025 có đến 2.3
triệu phiếu, dĩ nhiên phần lớn là phiếu bầu cho Susan Crawford.
Cuộc
thăm dò của Economist-YouGov được thực hiện từ ngày 22 đến 25 Tháng Ba đã ghi lại
những gì đang diễn ra: Dù 29% ý kiến được khảo sát bày tỏ ủng hộ tuyệt đối màn
trình diễn của Trump nhưng có đến 40% phản đối rất dữ dội. Có 67% dân theo Cộng
Hòa “rất ủng hộ” Trump, nhưng 80% thành phần theo Dân Chủ lại phản đối mạnh mẽ.
Cần biết, hiếm khi có đến 80% thành phần theo Dân Chủ cùng đồng thuận về bất kỳ
điều gì (The Washington Post, 2 Tháng Tư).
Cũng
cần nói thêm, nhiều người cho rằng làn sóng phản đối Trump 2.0 không bằng những
ngày đầu của Trump 1.0. Điều này không đúng. Một nghiên cứu của Crowd Counting
Consortium công bố ngày 19 Tháng Ba cho thấy “có nhiều hơn gấp đôi số cuộc biểu
tình trên đường phố so với cùng kỳ tám năm trước.”
Nhóm
nghiên cứu kết luận, “cuộc phản kháng chống lại chương trình nghị sự của Trump
không chỉ tồn tại và phát triển. Nó còn thông minh, đa dạng và có lẽ chỉ mới bắt
đầu.” Với nhiều chính trị gia Dân Chủ, họ đang thấy sự phẫn nộ và nỗi sợ hãi thực
sự của người dân có thể được khai thác thành động năng cho các cuộc bầu cử
trong tương lai gần. Người dân đang nói, “tất cả đang rất cấp bách, đáng báo động,
và mối nguy hiểm cần phải được đánh động liên tục.” Ai cũng có thể thấy điều
đó.
Có
thể tìm thấy động lực tương tự ở Pennsylvania, nơi thành viên Dân Chủ James
Malone, thị trưởng East Petersburg, đã giành chiến thắng ghế Thượng Viện tiểu
bang trong cuộc bầu cử đặc biệt ngày 25 Tháng Ba tổ chức tại Lancaster County,
nơi từng bỏ phiếu cho Trump.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/04/Truc-Phuong-Binh-Luan-02-1536x864.jpg
Cuộc
biểu tình chống Trump tại Washington, DC ngày 5 Tháng Tư, 2025. (Hình: Trúc
Phương/Người Việt)
Luật
của Trump và luật của… người dân Mỹ
Tính
đến ngày 1 Tháng Tư, 2025, nếu không kể năm vụ đã đóng lại, chính quyền Trump
đang đối mặt tổng cộng 162 vụ kiện. Chỉ riêng Bộ Y Tế và Dịch Vụ Nhân Sinh,
cùng với Bộ Trưởng Robert F. Kennedy Jr., hiện đối mặt loạt đơn kiện từ các tổng
chưởng lý và thống đốc Dân Chủ tại 23 tiểu bang và Washington, DC (người ta cáo
buộc bộ này đột ngột cắt $12 tỷ tài trợ cho y tế công).
Trong
khi đó, một số hãng luật lớn, thoạt đầu ngại đối đầu với Trump vì sợ bị trả
thù, bây giờ sẵn sàng “châu chấu đá xe.” Hạ tuần Tháng Ba, hai hãng luật khổng
lồ Jenner & Block và WilmerHale, vốn
có quan hệ gần gũi với giới chính trị Washington, đã đâm đơn kiện chính quyền
Trump để phản đối các sắc lệnh hành pháp nhắm vào họ và khách hàng của họ.
Họ
cáo buộc chính quyền sử dụng các sắc lệnh vi hiến để trừng phạt hoặc thậm chí
ngăn chặn những phát ngôn “không thuận tai.” Diễn biến này là sự thay đổi đáng
khích lệ đối với nhiều luật sư đang vận động hệ thống luật quốc gia cùng đoàn kết
đứng lên chiến đấu vì pháp quyền. Trước đó một ngày, hai chánh án đã ban hành lệnh
tạm thời chặn một số trong các lệnh hành pháp của Trump nhằm vào hai hãng luật
Jenner và Wilmer.
Cho
đến nay, Trump đã áp đặt một số hạn chế nhằm vào năm hãng luật: “Perkins Coie”;
“Jenner & Block”; “Covington & Burling”; “Paul, Weiss, Wharton, Rifkin
& Garrison” và “WilmerHale.” Trump cũng ký lệnh trừng phạt các công ty luật
di trú và luật sư di trú mà chính quyền quy chụp họ thực hiện “những đơn kiện
gây phiền nhiễu.” Cách của Trump là đưa ra các hạn chế, chẳng hạn chặn không
cho luật sư vào trụ sở các cơ quan liên bang; ngừng không thuê luật sư nào từng
làm việc cho những hãng luật “cà chớn” với chính quyền; và dọa trả đũa các
doanh nghiệp đang có hợp đồng với chính phủ mà từng thuê luật sư của các hãng
luật “không biết điều” với chính quyền Trump…
Về
người dân biểu tình, Trump chụp mũ họ là “bất hợp pháp,” hệt như cách chụp mũ
quen thuộc của chính quyền Trung Quốc và Nga. Trong nhiệm kỳ đầu, Trump đã bày
tỏ thái độ thù địch với người biểu tình. Trump thậm chí đề nghị nổ súng vào
đoàn biểu tình ở công viên Lafayette, theo cựu Bộ Trưởng Quốc Phòng Mark Esper.
“Các ông không thể bắn họ sao? Chỉ cần bắn vào chân họ hay gì đó?” Trump nói
vào Tháng Sáu, 2020 – Mark Esper kể.
Bây
giờ, lần này, Trump đang ra lệnh cấm biểu tình trong khuôn viên đại học. Tuy
nhiên, chẳng “ông vua” Trump nào có thể
ra “chiếu chỉ” cấm hàng ngàn hoặc thậm chí hàng chục ngàn người dân tập trung ở
những địa điểm công cộng, chẳng hạn Washington Monument (nơi được quen gọi là
“Tháp Bút Chì”), để bịt lại những cái loa phát vang rần “Bọn đần độn đang cai
trị nước Mỹ”… [kn]
No comments:
Post a Comment