Việt Nam trong các sự kiện ngoại giao cấp tập của Nga-Trung- Nhật
RFA
2023.05.23
Tuần qua, trên thế giới diễn ra nhiều sự kiện
ngoại giao liên quan đến an ninh quốc gia và kinh tế của Việt Nam. Từ 19 đến 21
tháng 5, Nhật Bản tổ chức hội nghị thượng đỉnh các nước G7 ở Hiroshima. Nước
này mời Việt Nam, với đại diện là Thủ tướng Phạm Minh Chính, là một trong những
thành viên khách mời. Cùng lúc G7 họp thượng đỉnh ở Nhật, Trung Quốc họp thượng
đỉnh với 5 quốc gia vùng Trung Á là Uzbekistan, Tajikistan, Turkmenistan,
Kyrgyzstan, và Kazakhstan.
Cũng trong những ngày qua, các nhà quan sát thảo
luận nhiều về chuyến thăm của ông Dmitry Medvedev, cựu tổng thống và hiện là
Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga, đến Hà Nội vào ngày 21/5. Cùng thời
điểm đó, tại Hiroshima, Thủ tướng Việt Nam lần đầu tiên bắt tay Tổng thống
Ukraine Volodymyr Zelensky bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G7.
Vào ngày 23/5/2023, Bloomberg News cập
nhật thông tin Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin thăm Trung Quốc trong hai ngày
23-24 tháng 5, 2023. Như vậy, chuyến thăm này của Thủ tướng Nga đến Trung Quốc
diễn ra sau chuyến thăm của Chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga Dmitry
Medvedev đến Việt Nam chỉ một ngày.
Tàu khảo sát Nga
"Viện sĩ Oparin" hôm 23/5/2023 ở gần đảo Phú Quý, trong khu vực bể Cửu
Long, một khu vực thăm dò khai thác dầu khí của Việt Nam. Marine Traffic / RFA
Như RFA đã đưa tin, Trung Quốc tung tàu khảo
sát Xiang Yang Hong-10 xâm nhập vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam từ hôm
7/5/2023 đến nay. Trong khu vực tàu khảo sát của Trung Quốc cố gắng xâm nhập,
có cả khu vực Việt Nam và Nga đang hợp tác thăm dò khai thác dầu khí.
Hôm 17/5/2023, Nga đã điều tàu tàu nghiên cứu
khoa học mang tên "Viện sĩ Oparin" cập cảng Nha Trang. Theo dữ liệu
AIS mà RFA ghi nhận được, con tàu này đã di chuyển dọc theo bờ biển Việt Nam tiến
về phía nam, theo hướng vùng thăm dò khai thác dầu khí Cửu Long và Nam Côn
Sơn.
Hãng Sputnik đưa tin Thủ tướng Phạm Minh Chính
phát biểu khi hội đàm với ông Medvedev hôm 22/5: “Ngoài chuyến thăm
của Ngài, chúng tôi cũng đang tích cực chuẩn bị cho chuyến thăm sắp tới của
lãnh đạo nước Nga." Như vậy có khả năng ông Putin sắp sang thăm Việt
Nam. Tiến sỹ Nguyễn Khắc Giang, nhà nghiên cứu làm việc tại ISEAS - Yusof Ishak
Institute, Singapore chia sẻ góc nhìn với RFA:
“Hội nghị của Trung Quốc với các nước Trung Á
diễn ra gần như đồng thời với Hội nghị G7. Tại Trung Á, từ thập niên 1990s có
hai tổ chức của Nga và Trung Quốc gây ảnh hưởng ở hai lĩnh vực khác nhau: Tổ chức
Hợp tác Thượng Hải do Trung Quốc sáng lập vốn chỉ tập trung chủ yếu vào hợp tác
kinh tế, và Tổ chức Hiệp ước an ninh tập thể (CSTO) do Nga dẫn đầu thì tập
trung vào vấn đề an ninh. Nhưng trong hội nghị tại Tây An diễn ra đồng thời với
hội nghị G7 lần này, Trung Quốc đề nghị mở rộng hoạt động sang lĩnh vực an ninh
cho Trung Á, không chỉ dừng lại ở lĩnh vực kinh tế. Có thể phán đoán là Trung
Quốc đang muốn tận dụng sự sa sút của Nga do vướng vào cuộc chiến ở Ukraine để
tăng cường ảnh hưởng ở Trung Á hơn.
Tuy vậy, tôi không nghĩ là Nga - Trung chia nhau ảnh
hưởng ở Trung Á. Ở đây, Nga có lợi thế truyền thống và các chính quyền chuyên
chế trong vùng vốn thân Nga hơn, mặc dù từ sau 2021 thì có vẻ thay đổi, đặc biệt
là sau chính biến ở Kazakhstan.”
Giáo sư
Zhiqun Zhu (Chu Chí Quần) ở Đại học Bucknell, Mỹ,
nói trên AFP rằng hội nghị thượng đỉnh G7 tại Hiroshima tập trung vào chiến lược
đẩy lùi ảnh hưởng của Trung Quốc đang gia tăng trên thế giới, còn hội nghị thượng
đỉnh của Trung Quốc với các nước Trung Á là một cách để ông Tập "định vị
mình là một nhà lãnh đạo có thể thúc đẩy hòa bình và phát triển toàn cầu".
Đối với chuyến thăm Việt Nam của ông Medvedev
diễn ra trong khi Trung Quốc họp thượng đỉnh với các nước Trung Á và đưa tàu khảo
sát xâm nhập vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam, Tiến
sỹ Nguyễn Khắc Giang cho rằng “chuyến
thăm của ông Medvedev sang Việt Nam chắc hẳn phải có lịch trình lâu rồi, nên
tôi không cho đây chỉ là động thái phản ứng cho hành động của Trung Quốc hiện
nay trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam. Có khả năng cao đây là chuyến thăm
chuẩn bị cho chuyến thăm sắp tới của Tổng thống V. Putin. Nga có thể đang muốn
chứng minh là họ không bị cô lập về ngoại giao.”
Về chuyến thăm của ông Medvedev sang Việt Nam,
các bản tin trên truyền
thông Nhà nước chỉ trình bày những nội dung hội đàm quen thuộc. RFA đặt
câu hỏi với TS. Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu làm việc tại ISEAS - Yusof Ishak
Institute, Singapore, rằng chắc hẳn chuyến thăm này của ông Dmitry Medvedev
không chỉ nhằm trao đổi những vấn đề chung chung trong quan hệ hai nước như vậy
mà có thể có những ý nghĩa quan trọng hơn hay không. TS. Hà Hoàng Hợp nhận
xét:
"Ngoài những gì báo Nga và báo Việt Nam đã nêu,
chắc hẳn còn các chủ đề cụ thể về các mối quan tâm an ninh mà Nga và Việt nam
cùng quan tâm được bàn thảo trong các cuộc gặp của ông Medvedev ở Hà Nội. An
ninh, an toàn cho các điểm khai thác dầu - khí liên doanh Nga-Việt ở biển Đông
là một hàm ý."
Về những vấn đề có ý nghĩa thực tiễn, cả ở những
lợi ích trước mắt lẫn lợi ích chiến lược của cả Việt Nam và Nga là hợp tác
trong lĩnh vực dầu khí ở Biển Đông trong khi Trung Quốc liên tục gây hấn, và
quan hệ quốc phòng hai nước trong bối cảnh Nga bị suy yếu vì cuộc chiến
Ukraine, TS Hà Hoàng Hợp cho rằng "hợp tác dầu khí Việt Nga ở biển Đông sẽ không
có thay đổi, bất chấp Trung Quốc gây hấn mạnh hơn trước. Còn về quan hệ quốc
phòng thì Việt Nam đã giảm mua sắm quốc phòng với Nga từ năm 2016, và từ đó đến
nay không có chiều hướng tăng.”
Hai lĩnh vực quan trọng nhất đối với Việt Nam
trong mối quan hệ với Nga là dầu khí và quốc phòng, còn đối với kinh tế, theo
TS Hà Hoàng Hợp, “thương mại Việt-Nga giảm từ hơn sáu tỷ USD xuống múc
xấp xỉ 4 tỷ, tức là rất nhỏ. Việt Nam đã đa dạng hóa nguồn mua sắm vũ khí, nên
càng ít phụ thuộc vào nguồn Nga. Điều chắc chắn Việt Nam và Nga vẫn duy trì ổn
định quan hệ đối tác chiến lược toàn diện.”
Do lợi ích của Việt Nam trong các mối quan hệ
Việt Nga khoanh vùng chủ yếu trong hợp tác dầu khí và quân sự, và ở cả hai lĩnh
vực này, Việt Nam đều đang có những bước đi quyết đoán bao gồm đa dạng hóa nguồn
vũ khí ngay từ trước khi xảy ra cuộc chiến Ukraine, cho nên theo TS. Hà Hoàng Hợp, “nếu
nước Nga suy yếu, Trung Quốc là nước hưởng lợi nhiều nhất từ Châu Âu và Mỹ.
Nhưng điều đó không có nghĩa là Việt Nam sẽ rơi vào những khó khăn lớn hơn mức
hiện nay, trong quan hệ với Trung Quốc."
-----------------------
Tin, bài liên quan
THỜI SỰ
·
Việt Nam lo ngại về nhà hàng lẩu của Trung Quốc trên đảo Phú Lâm
·
Trung Quốc gây sức ép lên Việt Nam từ cả hai phía đông và tây?
·
Tàu khảo sát Xiang Yang Hong 10 quay lại EEZ của Việt Nam
·
Nhìn lại 10 ngày tàu Xiang Yang Hong 10 khảo sát vùng đặc quyền kinh tế
Việt Nam
·
Tiến sĩ Âu Dương Thệ: Việt Nam có thể thoát Trung và thoát cả chế độ độc
tài toàn trị!
No comments:
Post a Comment