Thùy Linh
24/04/2016
Một khu công nghiệp nằm trên đất Việt Nam lại ngang
nhiên xả nước thải thẳng ra biển khiến cá chết hàng loạt, ngư dân Việt Nam điêu
đứng. Nghịch lý là đại diện cơ quan chức năng lại phát biểu rằng: “Đoàn công tác không vào kiểm tra tại KCN
Vũng Ánh vì đây là KCN có yếu tố nước ngoài, đoàn công tác không có thẩm quyền,
chức năng kiểm tra tại khu vực này”. Chuyện gì đang xảy ra trên mảnh đất miền
Trung?
Cá biển chết hàng loạt và trôi dạt vào bờ do ngộ độc,
cả ngư dân và người lái buôn tại các tỉnh miền Trung chỉ biết “ôm nhau khóc
ròng” vì không ai dám mua cá, bán không được mà ăn cũng không xong do độc tố
quá cao. Con đường sống của người dân dường như đi vào ngõ cụt bởi hành động hủy
hoại môi trường vô tội vạ của các nhà đầu tư tại KCN này.
Lạ một điều rằng, trước thông tin cá chết hàng loạt
vì nước biển ô nhiễm nặng, đoàn công tác lại không thể vào KCN Vũng Áng kiểm
tra và lập biên bản vì … “KCN có yếu tố nước ngoài, đoàn không có thẩm quyền”
– như chia sẻ của ông Phạm Khánh Ly, Vụ phó Vụ Nuôi trồng thủy sản, Bộ
NN&PTNT.
Ông Ly thông tin thêm: “Chúng tôi vào làm việc với
Sở Nông nghiệp PTNT tỉnh Hà Tĩnh với tư cách là cơ quan quản lý theo ngạch dọc.
KCN Vũng Áng bao gồm nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng và KCN Formosa có yếu tố nước
ngoài nên cần thành lập đoàn công tác liên ngành, có chỉ đạo của Thủ tướng thì
mới tiến hành kiểm tra được”.
Ảnh chụp Google Earth thời điểm ngày 19/4/2015 ở độ
cao 698m cho thấy, kênh nước thải chảy thẳng ra biển từ khu gang thép Formosa
Vũng Áng (Ảnh FB Hào Song Trần)
Ảnh chụp Google Earth thời điểm ngày 19/4/2015 ở độ
cao 3.38km (Ảnh FB Hào Song Trần)
Hình ảnh Google
Earth thời điểm ngày 19/08/2015 ở độ cao >3km dễ dàng nhìn thấy nước thải xả
thẳng ra biển từ các kênh lộ thiên (thời điểm đường hầm chưa xây xong). (Ảnh FB
Hào Song Trần)
Pháp luật quy định rõ, bất kỳ cá nhân nào hoạt
động trên đất Việt Nam cũng phải tuân thủ luật pháp Việt Nam. Thế nhưng, một
doanh nghiệp có giấy phép kinh doanh và đầu tư trên đất Việt Nam lại ngang
nhiên xả nước thải, hủy hoại môi trường sinh thái như thế mà đoàn cán bộ lại
không thể vào kiểm tra? Tại sao ngay trên lãnh thổ Việt Nam lại có cứ điểm
nước ngoài “không thể xâm phạm” như thế? Ai đã đặt ra “luật rừng” là phải
có chỉ đạo của Thủ tướng mới được tiến hành kiểm tra Vũng Áng?
Nhìn lại vụ xả chất thải ra sông Thị Vải của công
ty Vedan, 100% vốn đầu tư Đài Loan, đã được Cục Cảnh sát môi trường (Bộ
Công an) phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường phát hiện năm 2008, vi phạm
luật về bảo vệ môi trường Việt Nam. Khi đó, lực lượng chức năng đã nhanh chóng
vào cuộc, “không có vùng cấm”, “không có ngoại lệ” và buộc Vedan chịu phạt và bồi
thường thiệt hại cho người dân. Tại sao chúng ta có thể “thẳng tay” đối với
công ty Vedan mà KCN Vũng Áng lại là ngoại lệ? Có điều gì mờ ám ở dự án này? Liệu
có “ông lớn” nào đang chống lưng đằng sau hay không? Hay các dự án của Trung Quốc
thì không cần tuân theo luật pháp Việt Nam?
Cá chết hàng loạt
trôi dạt vào bờ mà các cấp chính quyền “bất lực” ư?
Nội dung Pháp
lệnh về quyền ưu đãi, miễn trừ dành cho cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan
lãnh sự và cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế tại Việt Nam ban hành
ngày 23/08/1993 chỉ công nhận “quyền bất khả xâm phạm” đối với các cơ quan đại
diện Ngoại giao của nước ngoài. Chúng ta lại có trường hợp ngoại lệ ư? Đây có
được xem là “vi hiến” hay không?
Chưa kể, Điều 69 Luật Đầu tư 2014 quy định
rõ: “Cơ quan quản lý nhà nước phải tiến hành “giám sát, đánh giá mục tiêu, sự
phù hợp của dự án với quy hoạch và chủ trương đầu tư đã được cấp có thẩm quyền
chấp thuận, tiến độ đầu tư, việc thực hiện các yêu cầu về bảo vệ môi trường, sử
dụng đất đai, tài nguyên khác theo quy định của pháp luật”.
Phải chăng Vụ Nuôi trồng thủy sản, Bộ NN&PTNT và
Sở Nông nghiệp PTNT tỉnh Hà Tĩnh không phải là “cơ quan quản lý nhà nước” theo
điều luật này? Đáng lẽ ngay từ đầu, khi chuẩn bị cấp phép đầu tư dự án, chúng
ta phải kiểm tra và đặt trạm quan trắc môi trường từ các nhà máy ra biển Đông;
chưa kể lên lịch kiểm tra định kỳ hàng năm. Tại sao lại xảy ra hệ lụy hủy hoại
môi trường không thể kiểm soát như thế? Ai sẽ chịu trách nhiệm khi cuộc sống của
người dân vì thế nào lâm vào khốn cùng, môi trường bị hủy hoại?
Ảnh chụp từ Google
cũng thấy rõ đường dẫn xả thải lộ thiên (khoanh tròn màu đỏ). Tại sao các
cơ quan có thẩm quyền vẫn chưa vào cuộc xử lý? Có điều gì mờ ám đằng sau
KCN này?
Nếu doanh nghiệp nước ngoài biến khu vực đầu tư của
mình thành cứ điểm “bất khả xâm phạm” gây hại môi trường, làm hại cuộc sống người
dân như thế thì có cần “trải thảm đầu tư” chào đón họ không? “Yếu tố nước
ngoài” ở đây là gì?
Đã có những cửa hàng chỉ dành riêng cho người Trung
Quốc, cấm người Việt; đã có những “làng Trung Quốc” chỉ sử dụng bảng hiệu
viết bằng tiếng Trung Quốc mọc lên nhan nhản khắp mảnh đất hình chữ S do hệ
lụy từ các dự án đầu tư mà Trung Quốc làm chủ; bây giờ đến chuyện các cơ
quan chức năng “không có quyền” vào kiểm tra tại Vũng Áng… Phải chăng, chúng ta
đã mất “chủ quyền” ngay trên chính lãnh thổ Việt Nam?
T.
L.
No comments:
Post a Comment