Khi
các loại "elite" bảnh choẹ như Mr Pips và Mrs Rọt lên ngôi
Khi các
loại "elite" bảnh choẹ như Mr Pips và Mrs Rọt lên ngôi
Những
“doanh nhân” như Shark Bình, Mr Pips, Chị Em Rọt, Ngân 98 hay nhiều “ngôi sao”
khác - đã bị bắt trong các vụ án trước đây liên quan đến mạng xã hội - không
sinh ra trong bóng tối. Họ lớn lên giữa ánh đèn của truyền thông, giữa tiếng
tung hô của mạng xã hội, và trong một hệ thống pháp lý chưa kịp định danh điều
mới.
Hiện
tượng “đào lửa” – tức kiếm tiền bằng cách khai thác lòng tin của người khác –
không chỉ là tội phạm công nghệ, mà là một hệ quả tất yếu của xã hội đang chuyển
đổi nhanh hơn khả năng tự kiểm soát.
Pháp
luật Việt Nam hiện vẫn vận hành theo mô hình quản lý hàng hóa vật chất, trong
khi tội phạm ngày nay giao dịch bằng niềm tin và dữ liệu.
Một
đồng token không được công nhận là tài sản; Một sản phẩm “chức năng” không rõ
công dụng; Một người nổi tiếng quảng cáo sai; vân vân và vân mây,… vẫn còn thiếu
chế tài.
Trong
khi đó, các cơ quan quản lý phản ứng chậm, xử lý khi thiệt hại đã xảy ra. Vì thế,
người dân đang sống trong một nền kinh tế niềm tin chưa có luật bảo vệ.
Làm
thật ngày càng khó: đất đai đắt đỏ, thủ tục phức tạp, chi phí vốn cao. Làm ảo
thì dễ: một video TikTok có thể huy động hàng trăm tỷ mà không sản xuất gì.
Khi
bất động sản, chứng khoán, vàng, lãi tiết kiệm đều bế tắc, dòng tiền nhàn rỗi
tràn sang “đầu tư tài chính”, “token”, “forex”, “sàn AI” – những kênh không ai
chịu trách nhiệm.
Trong
môi trường ấy, kẻ nhanh mồm thắng, kẻ trung thực thua.
Nơi
làm thật bị trói tay, làm ảo nở rộ – vì đạo đức không bị kiểm toán và pháp luật
chưa kịp cập nhật.
Xã
hội Việt Nam tôn vinh người giàu, nhưng không hỏi họ giàu bằng gì. Người giàu
nhanh được tung hô, người làm chậm bị coi là lỗi thời. “Khôn lỏi” được khen là
bản lĩnh; “lách luật” được xem là sáng tạo.
Truyền
thông góp phần tiếp tay: nhiều kẻ gian từng được mời lên sóng, được gọi là
“doanh nhân truyền cảm hứng”. Sự tôn vinh sai khiến công chúng nhầm lẫn giữa
thành công thật và biểu diễn thành công. Khi dối trá không còn bị xấu hổ, thì
trung thực trở thành điều dại dột.
Trường
học dạy thi cử, không dạy đạo đức nghề nghiệp. Chương trình khởi nghiệp chỉ dạy
gọi vốn và marketing, không dạy giới hạn đạo đức. Người trẻ lớn lên với niềm
tin rằng “thắng là được”, chứ không hỏi “đúng hay sai”.
Người
dân cũng thiếu kiến thức tài chính căn bản: không hiểu mô hình đa cấp, không biết
phân biệt lãi thật với “lợi nhuận cam kết”. Đó là nền tảng văn hóa – giáo dục
khiến xã hội dễ bị lừa và dễ lừa.
Thuật
toán mạng xã hội ưu tiên cảm xúc, không ưu tiên sự thật. Người càng nói quá –
càng được lan tỏa; người càng nói thật (như tôi ahihi) – càng bị chìm.
“Doanh
nhân ảo” vì thế không cần làm ra sản phẩm, chỉ cần làm ra hình ảnh. Một chiếc
xe sang, một câu chuyện khởi nghiệp “từ hai bàn tay trắng”, một video chia sẻ
“bí quyết thành công” – đủ để xây dựng uy tín giả và thu hút dòng tiền thật.
Mạng
xã hội không sinh ra cái ác, nhưng nó khuếch đại và trả lương cho cái ác biết
diễn.
Không
ai bị lừa vì ngu; họ bị lừa vì quá muốn tin.
Sau
nhiều năm vật lộn, giấc mơ “đầu tư thông minh” hấp dẫn hơn lao động bền bỉ. Người
dân khát khao đổi đời, nhưng thiếu công cụ kiểm chứng. Không biết tra cứu giấy
phép, không hiểu báo cáo tài chính, không có ai cảnh báo.
Khi
niềm tin vào xã hội thiếu hụt, người dân buộc phải đặt niềm tin vào cá nhân –
những “idol”, “mentor”, “shark”, “CEO triệu đô” trên mạng. Và chính ở đó, niềm
tin bị biến thành tài sản để kẻ khác chiếm đoạt.
Ở
các nước phát triển, gian trá bị tẩy chay, doanh nghiệp gian dối mất uy tín là
phá sản. Ở Việt Nam, kẻ vi phạm có thể đổi tên, quay lại, tiếp tục lừa.
Thị
trường không minh bạch, pháp luật xử chậm, báo chí phản ứng muộn, nên cái xấu
không bị loại bỏ – mà được tái sinh.
Một
xã hội không có trừng phạt đạo đức sẽ không thể chống được tội phạm đạo đức.
Mỗi
thời đại tạo ra kiểu doanh nhân của riêng mình. Thời nay, thời mạng xã hội –
sinh ra doanh nhân biết nói hơn biết làm.
Họ
không phải hiện tượng cá biệt, mà là tấm gương phản chiếu của xã hội: Thể chế
chậm, pháp luật lỏng, truyền thông lệch chuẩn, giáo dục yếu, và đạo đức bị bỏ
quên.
HÌNH
:
https://www.facebook.com/photo/?fbid=10166068824283098&set=a.10151320958953098
.
.
https://1thegioi.vn/mr-pips-chi-em-rot-ngan-98-len-ngoi...
1THEGIOI.VN
Mr
Pips, Chị em Rọt, Ngân 98 lên ngôi: Khi làm ảo dễ kiếm tiền hơn làm thật
Mr Pips, Chị em Rọt, Ngân 98 lên ngôi: Khi làm ảo dễ kiếm tiền
hơn làm thật
No comments:
Post a Comment