BÀN VỀ VIỆC TRUMP KÊU GÀO ĐÒI GIẢI NOBEL HÒA BÌNH (Phạm Quang Tuấn / Báo Tiếng Dân)

 

Bàn về việc Trump kêu gào đòi giải Nobel Hoà bình

Phạm Quang Tuấn

11/10/2025

https://baotiengdan.com/2025/10/11/ban-ve-viec-trump-keu-gao-doi-giai-nobel-hoa-binh/

 

Tuy gọi là “Giải Nobel HÒA BÌNH”, nhưng ít khi giải này được trao cho một thỏa hiệp ngừng chiến. Lần cuối cùng việc này xảy ra là vào năm 1998 khi giải được trao cho John Hume và David Trimble (ngừng nội chiến Northern Ireland). Có lẽ cũng dễ hiểu vì không phải thỏa hiệp ngừng chiến nào cũng công bằng và bền vững, việc đó khó mà đoán trước được.

 

Ta thử xem lại trong những năm qua “giải Nobel Hòa bình” được trao để vinh danh những hoạt động gì:

 

2025: Maria Corina Machado – tranh đấu cho dân chủ

 

2024: Nihon Hidankyo – chống vũ khí hạt nhân

 

2023: Narges Mohammadi – tranh đấu cho nữ quyền và nhân quyền (Iran)

 

2022: Ales Bialiatski, Memorial và Center for Civil Liberties – tranh đấu cho quyền công dân và nhân quyền

 

2021: Maria Ressa & Dmitry Muratov – tranh đấu cho tự do ngôn luận

 

2020: World Food Programme – chống nạn đói

 

2019: Abiy Ahmed Ali – giải quyết tranh chấp biên giới

 

2018: Denis Mukwege & Nadia Murad – chống sử dụng bạo lực tình dục như một vũ khí chiến tranh

 

2017: International Campaign to Abolish Nuclear Weapons – chống vũ khí hạt nhân

 

2016: Juan Manuel Santos – chấm dứt nội chiến Colombia

 

2015: National Dialogue Quartet – xây dựng dân chủ

 

2014: Kailash Satyarthi & Malala Yousafzai – bảo vệ trẻ em

 

2013: Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons – chống vũ khí hóa học

 

2012: European Union – cộng tác giữa các quốc gia Âu châu

 

2011: Ellen Johnson Sirleaf, Leymah Gbowee & Tawakkol Karman – tranh đấu cho phụ nữ

 

2010: Liu Xiaobo – tranh đấu cho nhân quyền

 

2009: Barack H. Obama – tăng cường ngoại giao

 

2008: Martti Ahtisaari – hoạt động ngoại giao, hòa bình

 

2007: Intergovernmental Panel on Climate Change & Al Gore – chống biến đổi khí hậu

 

2006: Muhammad Yunus and Grameen Bank – giúp đỡ người nghèo hoạt động kinh tế

 

2005: International Atomic Energy Agency & Mohamed ElBaradei – chống vũ khí hạt nhân

 

2004: Wangari Maathai – hoạt động cho môi trường (phát triển bền vững)

 

2003: Shirin Ebadi – tranh đấu cho nhân quyền

 

2002: Jimmy Carter – tranh đấu cho hòa bình, dân chủ, nhân quyền và phát triển

 

2001: United Nations & Kofi Annan – cho hòa bình và hợp tác

 

2000: Kim Dae-jung – tranh đấu cho dân chủ

 

Như vậy, trong thế kỷ này chỉ có hai lần Nobel Hòa Bình được trao cho những thỏa hiệp ngừng chiến, năm 2019 và 2016. Còn những hoạt động khác mà ủy ban Nobel đã vinh danh căn bản là: 1. Tranh đấu cho dân chủ; 2. Tranh đấu cho nhân quyền; 3. Chống vũ khí hạt nhân; 4. Hợp tác quốc tế đa phương (EU, LHQ); 5. Chống biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường; 6. Chống nghèo đói, bất công xã hội.

 

Có thể hiểu là Ủy ban Nobel quan niệm chữ “Hòa bình” theo nghĩa rộng, là tất cả những hoạt động nhằm hóa giải các nguy cơ lớn đe dọa hòa bình và hạnh phúc của nhân loại: Bất công, nghèo đói, độc tài, phá hoại môi trường, tranh chấp giữa các quốc gia, đàn áp nhân quyền, nữ quyền, vũ khí đại hủy diệt…

 

Trump luôn miệng kêu gọi trao giải Nobel hòa bình cho mình. Vậy Trump đã làm những gì trong các lãnh vực kể trên?

 

1. Dân chủ: Đối nội, Trump đã làm lung lay nền dân chủ, dùng mọi cách mưu toan lật đổ kết quả bầu cử, gây sức ép lên quan chức bầu cử, khuyến khích bạo loạn. Trong nhiệm kỳ 2: Chà đạp lên hiến pháp và những cơ cấu dân chủ của nước Mỹ, tấn công báo chí, gọi truyền thông là “kẻ thù của nhân dân”.

 

Đối ngoại, Trump cắt đứt trợ giúp các phong trào tranh đấu cho dân chủ trên thế giới, thân thiện với các lãnh đạo độc tài (Putin, Mohammed bin Salman, Erdogan, Rodrigo Duterte), cắt giảm mạnh ngân sách cho USAID và Quỹ Dân chủ Quốc gia (NED), phản ứng lạnh lùng với đàn áp dân chủ ở Hong Kong, đóng cửa VOA và RFA.

 

2. Nhân quyền: Nhân quyền không còn là một mối quan tâm trong chính sách ngoại giao của chính phủ Mỹ và ít được nhắc đến. Các chương trình hỗ trợ nhân quyền ở Bộ Ngoại giao bị giải tán hoặc làm tê liệt. Di dân lậu bị đối xử tàn nhẫn. Hạn chế người tị nạn và cấm nhập cảnh từ các nước Hồi giáo.

 

3. Vũ khí hạt nhân: Rút khỏi Hiệp ước INF (hiệp ước cấm tên lửa tầm trung giữa Mỹ và Nga), rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA) khiến Iran tái khởi động chương trình hạt nhân, khuyến khích hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân Mỹ.

 

4. Hợp tác quốc tế đa phương: Rút khỏi TPP, WHO, áp thuế nhập khẩu lên EU, Canada, Mexico, gây chiến tranh thương mại với cả đồng minh, rút khỏi UNESCO và Hội đồng Nhân quyền LHQ. Ngoài ra, Trump đã hăm dọa chiếm Canada, Greenland, Panama, cải tên Bộ Quốc phòng thành Bộ Chiến Tranh.

 

5. Khí hậu và Môi trường: Rút khỏi Hiệp định Paris về Biến đổi khí hậu (2017), bãi bỏ hàng loạt quy định bảo vệ môi trường (Clean Power Plan, bảo vệ đầm lầy, tiêu chuẩn khí thải ô tô…), khuyến khích khai thác than, dầu khí, bổ nhiệm các lãnh đạo EPA (Cơ quan Bảo vệ Môi trường) có quan hệ thân thiết với ngành dầu mỏ, phủ nhận khoa học khí hậu, tuyên bố “biến đổi khí hậu là trò lừa bịp”.

 

6. Chống nghèo đói, bất công xã hội: Đối nội, cắt giảm thuế có lợi cho người giàu, bất bình đẳng thu nhập tăng, cố gắng bãi bỏ Obamacare, cắt giảm hoặc hạn chế chương trình an sinh xã hội. Đối ngoại, cắt giảm mạnh viện trợ nước ngoài và viện trợ nhân đạo (USAID, World Food Program, UNICEF), hàng tấn thuốc men và vaccines viện trợ bị hủy bất thình lình.

 

Nhìn vào cái danh sách trên thì Trump phải được giải “anti-Nobel” hoặc Nobel War Prize! Trump và MAGA đang ồn ào khoe công trạng đã đem “hòa bình” tới cho Gaza, nhưng thử hỏi suốt thời gian qua Israel đã chiếm đóng và tấn công bằng vũ khí của ai?

 

Trump đã có thể gây áp lực lên Israel để ngưng chiến từ lâu, hay ít ra là ngưng tàn sát thường dân Gaza, nhưng đã vẫn tiếp tục cung cấp vũ khí, không nói gì về những hành động diệt chủng của Israel, và liên tục ủng hộ Israel ở LHQ. Gần 50 người Gaza, hầu hết là thường dân đã chết cho mỗi người Do Thái bị giết trong cuộc tấn công của Hamas, một cuộc trả thù khốc liệt mà người nào có chút văn minh cũng phải ghê rợn.