Thanh Phương - RFI
Thứ tư 23 Tháng Tư 2014
Làm
thế nào trấn an các đồng minh châu Á mà không làm mích lòng Trung Quốc ? Làm
thế nào tăng cường quan hệ thiết yếu với Tokyo, nhưng cũng phải tính đến mối
hiềm khích lịch sử của Trung Quốc và Hàn Quốc đối với Nhật Bản. Đó là những bài
toán nan giải đang chờ đón Tổng thống Barack Obama trong chuyến công du châu Á
lần này, bắt đầu tại Tokyo vào tối nay, 23/04/2014.
Tổng thống Obama đến Tokyo ngay sau khi gần 150 nghị
sĩ Nhật Bản hôm qua đã lũ lượt kéo đến viếng ngôi đền Yasukuni và trước đó một
ngày, đích thân Thủ tướng Shinzo Abe đã đến dâng đồ cúng ở ngôi đền là nơi thờ
2,5 triệu tử sĩ, trong đó có 14 tội phạm chiến tranh bị các đồng minh kết án
sau khi Nhật thất trận trong Thế chiến thứ hai. Hành động này của ông Shinzo
Abe đã bị cả Bắc Kinh lẫn Seoul chỉ trích kịch liệt.
Vốn đã căng thẳng do tranh chấp chủ quyền quần đảo
Senkaku/Điếu Ngư, quan hệ Nhật-Trung trong lúc này lại căng thẳng thêm do việc
Trung Quốc vào thứ bảy tuần trước đã tịch biên tàu của một công ty Nhật do một
tranh chấp có từ thời trước chiến tranh. Tokyo đã cảnh cáo Bắc Kinh là vụ này
có thể đe dọa đến thỏa thuận năm 1972 bình thường hóa bang giao song
phương.
Cho nên, công du châu Á lần này, Tổng thống Obama
phải làm sao tránh bị lôi kéo vào các mối hiềm khích lịch sử giữa các nước Đông
Bắc Á. Ông cũng phải cố hàn gắn những rạn nứt giữa hai đồng minh truyền thống
Nhật Bản và Hàn Quốc. Ngoài vấn đề lịch sử, Tokyo và Seoul còn đang tranh chấp
chủ quyền lãnh hải.
Đối với Washington, hơn bao giờ hết, hai đồng minh
Nhật Bản và Hàn Quốc phải tạm gác sang một bên những bất đồng để cùng với Hoa
Kỳ đối phó với mối đe dọa Bắc Triều Tiên, nhất là vào lúc mà, theo các thông
tin của Hàn Quốc, Bình Nhưỡng đang chuẩn bị tiến hành cuộc thử nghiệm hạt nhân
lần thứ 4.
Vào cuối tháng Ba, Tổng thống Obama đã thuyết phục
được Thủ tướng Shinzo Abe và Tổng thống Park Geun-Hye ngồi chung bàn, với ông
ngồi giữa hai lãnh đạo Nhật-Hàn, nhưng quan hệ hai vị này vẫn còn rất nguội lạnh.
Ông Taylor Washburn, một chuyên gia về bang giao
quốc tế ở Washington, được hãng tin AFP trích dẫn hôm nay, đã cảnh báo : « Nếu
Seoul và Tokyo ngưng hợp tác quân sự, do không giải quyết được những bất đồng
lịch sử, vùng Đông Bắc Á sẽ trở nên nguy hiểm hơn đối với cả hai quốc gia
».
Đối với ông Christian Wirth, nhà nghiên cứu thuộc
Đại học Griffith của Úc, cho tới nay Hoa Kỳ vẫn chưa hàn gắn được những rạn nứt
gây chia rẽ các nước Đông Bắc Á, lý do là vì Washington đã quá chú trọng đến
những mối quan hệ song phương, nên đã không quan tâm thúc đẩy hợp tác và hòa
giải về lịch sử giữa các nước cựu thù.
Tóm lại, trong chuyến công du châu Á lần này, Tổng
thống Obama giống như người đang đi dây : ông phải vừa trấn an Bắc Kinh rằng
chính sách châu Á của Washington không nhằm « bao vây » Trung Quốc, nhưng cũng
phải trấn an Tokyo về tính vững chắc của liên minh quân sự Mỹ-Nhật.
-----------------------------------------------
Thanh Phương - RFI
Thứ tư 23 Tháng Tư 2014
Vào
tối nay, 23/04/2014, Tổng thống Mỹ Barack Obama đến Tokyo, mở đầu chuyến công
du châu Á, lần lượt viếng thăm các nước Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia và
Philippines. Tổng thống Hoa Kỳ công du châu Á giữa lúc căng thẳng khu vực gia
tăng do tranh chấp chủ quyền biển đảo giữa Trung Quốc với các nước láng giềng.
Trong số các tranh chấp, có vấn đề chủ quyền
quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, hiện do Nhật Bản quản lý, nhưng Bắc Kinh cũng đòi
chủ quyền. Ngoài vị trí chiến lược của Senkaku, khu vực quần đảo này có thể có
nhiều mỏ dầu khí.
Trả lời phỏng vấn nhật báo Yomiuri Shimbun trước khi
lên đường công du châu Á, tổng thống Obama tuyên bố rằng quần đảo Senkaku là
nằm trong khuôn khổ hiệp ước an ninh Mỹ-Nhật. Nhiều quan chức cao cấp của Hoa
Kỳ, trong đó có bộ trưởng Quốc phòng và phó tổng thống, đã từng khẳng định lập
trường nói trên, nhưng đây là lần đầu tiên ông Obama tuyên bố rõ ràng như vậy.
Trên tờ Yomiuri hôm nay, Tổng thống Obama một lần
nữa nhắc lại rằng những bất đồng về chủ quyền lãnh hải nên được giải quyết qua
đối thoại và ngoại giao, chứ không phải bằng các hành động hù dọa và cưỡng
ép.
Vào tháng 11 năm ngoái, Bắc Kinh đã đơn phương thiết
lập một Vùng Nhận dạng Phòng trên trên vùng biển Hoa Đông, bao gồm cả khu vực
Senkaku/Điếu Ngư.
Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hàn Quốc đã cực lực phản đối và
đã gởi máy bay đến khu vực này mà không thèm báo trước Trung Quốc, để chứng tỏ
là họ không tôn trọng yêu cầu của Bắc Kinh đối với các máy bay đi ngang qua
vùng phòng không.
Sau khi ăn tối với Thủ tướng Shinzo Abe trong một
tiệm sushi ở Tokyo, ngày mai, ông Obama sẽ họp thượng đỉnh với lãnh đạo Nhật
Bản và đến sáng thứ sáu sẽ rời Tokyo sang Seoul thăm Hàn Quốc trong một
ngày.
Ngày 26/04, ông Obama sẽ là Tổng thống Hoa Kỳ đầu
tiên của Mỹ kể từ chuyến đi của Tổng thống Johnson vào năm 1966 đến thăm
Malaysia.
Đặc biệt trong chuyến viếng thăm nước này, Tổng
thống Obama sẽ phát biểu với các lãnh đạo trẻ Đông Nam Á tại Đại học Malaya.
Sang ngày 28/04, Tổng thống Hoa Kỳ sẽ đến Philippines để hội đàm với Tổng thống
Benigno Aquino và hai nhà lãnh đạo sẽ mở cuộc họp báo chung sau đó.
-----------------------------------------
No comments:
Post a Comment