Chủ nhật 10 Tháng Mười Một 2013
Đầu tháng 10 vừa qua , hàng
trăm người H'Mông từ bốn tỉnh Cao Bằng, Bắc Cạn, Thái Nguyên và Tuyên Quang kéo
về Hà Nội tố cáo chính quyền địa phương "cấm họ theo đời sống văn minh“.
Một số người biểu tình trong đó có những thiếu nữ đã bị tra tấn. Người dân Hà
Nội bênh vực đồng bào miền núi cũng bị ngăn cản. Tại sao có chuyện trớ trêu như
vậy và vì sao công an Hà Nội lại thẳng tay đàn áp người Hmong, cưỡng bách họ
trở về nhà ?
Để tìm hiểu nguồn cội vấn đề,
RFI đặt câu hỏi với ông Vũ Quốc Dụng, nguyên Tổng thư ký Hiệp Hội Quốc Tế Nhân
Quyền ở Frankfurt, Đức.
Nghe
(10:17) : Ông Vũ Quốc Dụng - Frankfurt - Đức -
10/11/2013
1)Tại sao người H'mông tiếp tục trở lại Hà Nội để biểu
tình, mặc dù bị đánh đập và bắt đưa trở về quê quán?
Chúng ta biết người H’Mông
thường tránh đụng chạm với chính quyền. Trong thập niên 80 và 90, khi chính
quyền đàn áp dã man đạo Tin Lành thì người H’Mông cũng chỉ đến cầu cứu nhà thờ
Tin Lành Hà Nội. Lần này các người dân tộc H’Mông bị đàn áp quá lâu và quá mức
nên ra Hà Nội để cầu cứu trung ương. Lý do là các chính quyền địa phương tại 4
tỉnh Cao Bằng, Thái Nguyên, Tuyên Quang và Bắc Cạn đã phá bỏ nhà tang của họ
(có nơi gọi là "nhà táng", "nhà đòn"). Khoảng
25 năm nay người H’Mông ở đó đã thay đổi tục lệ chôn cất.
Trước đây họ treo xác chết
trong nhà rồi bày tiệc ra ăn uống với người chết trong 7 ngày. Sau đó mới đem
xác đi chôn không có hòm ván. Bây giờ họ xây nhà tang chung để đưa quan tài vào
đó cho thân nhân đến thăm viếng trong vòng 24 tiếng rồi đem chôn. Họ cho rằng
làm như vậy là sạch sẽ và vệ sinh hơn, giống như người miền xuôi đang làm. Thế
nhưng chính quyền địa phương lại đem quân đến phá nhà tang của họ, đánh đập,
bắt bỏ tù họ và bắt họ trở lại phong tục cũ.
Họ về Hà Nội để đòi phải cho họ
lập nhà tang, trả tự do cho những người bị bắt và phục hồi danh dự cho người đã
dạy họ theo nếp sống mới là ông Dương Văn Mình. Nhưng sau mấy ngày họ kết luận
là trên dưới cùng một giuộc cả, nghĩa là cấp trung ương, cấp tỉnh, huyện và xã
đều chủ trương đàn áp giống nhau. Họ quyết tâm ở lại Hà Nội để đòi cho được một
tờ giấy bảo đảm việc chấm dứt đàn áp.
Vụ này khá nghiêm trọng. Khoảng
100 người dân tộc H’Mông kéo về Hà Nội vào giữa tháng 10/2013 để biểu tình thì
công an đến giải tán. Họ bị bắt và một số bị đánh mang thương tích nặng. Cô
Hoàng Thị Vàng bị đánh đến nỗi 10 ngày sau vẫn không đi nổi một mình. Một số bị
đưa đi mất tích. Có một số người Hà Nội đến phường Thụy Khuê để đòi lại tài sản
của những người H’Mông đã bị công an đánh dã man, thí dụ ông Trương Văn Dũng bị
đánh gẫy 3 xương sườn. Sau khi bị bắt đưa về nơi trú quán vào đêm ngày 23/10
vừa rồi thì có tin là người H’Mông đã trở lại Hà Nội.
2) Nỗi bức xúc của họ có liên quan gì đến đạo Dương Văn
Mình không? đạo Dương Văn Mình như thế nào?
Theo những thông tin mà tôi
tổng hợp được từ các nguồn của chính quyền và của người theo đạo Dương Văn Mình
thì đây là một nhánh đạo tin vào Thiên Chúa và Thiên Sứ của người H’Mông ở các
tỉnh cực Bắc Việt Nam. Về thực hành, đạo Dương Văn Mình chủ trương thay đổi một
số điều mà đạo này cho là hủ tục như ma chay, ép hôn, lễ lạc tốn kém. Chính
quyền Việt Nam không công nhận đạo Dương Văn Mình, xem là "tà đạo“
vì không phải Tin Lành mà cũng chẳng là Công giáo. Chính quyền không cho người
dân H’Mông chôn cất theo kiểu đạo Dương Văn Mình dạy họ và bắt họ trở về phong
tục cũ là phải treo thây ma 7 ngày 7 đêm, phải bón cơm cho xác chết, phải mổ bò
mổ trâu ăn uống với xác chết trong 7 ngày rồi vác xác chết đi chôn không quan
tài, rồi 13 ngày sau lại phải mổ trâu để cúng tà ma. Ban đầu chính quyền tịch
thu đồ đạc để trong nhà tang, đưa quân đến các buổi lễ tang ở đó để giải tán,
đánh đập và bắt giữ người tham dự. Sau này chính quyền đem quân đến san thành
bình địa các nhà tang được xây dựng trong vùng rừng núi hoặc giữa ruộng nương,
đánh đập và bắt giữ những người H’Mông đứng xung quanh để bảo vệ nhà tang. Tôi
được xem nhiều video clip cho thấy người dân tỏ ra rất ôn hòa, kiên nhẫn và chỉ
chống cự bằng cách xô đẩy khi bị công an và dân quân dùng vũ lực kéo họ đi.
Hiện còn ít nhất 3 người trong đạo này đang bị chính quyền Việt Nam giam giữ là
các ông Dương Văn Mình , Thào Quán Mua và Hoàng Văn Sang.
3) Việc đàn áp các người Hmông này có phải là đàn áp tôn
giáo không? Với qui mô thế nào?
Thoạt nhìn người ta có thể nghĩ
việc can thiệp vào chôn cất là một vấn đề về văn hóa phong tục. Tôi được đọc
chỉ thị về việc "vận động đồng bào dân tộc H‘Mông thực hiện nếp sống
văn minh trong việc tang, việc cưới giai đoạn 2013 – 2015“ của tỉnh Yên
Bái. Chỉ thị này chỉ trích các tập tục không phù hợp với nếp sống văn minh như
không đưa người chết vào quan tài, tổ chức đám tang rườm rà, lộn xộn, tốn kém
và kể thành tích là đã khiến người H‘Mông rút ngắn thời gian tổ chức đám tang
(từ 6 - 7 ngày xuống còn 3 - 4 ngày), đưa thi hài vào hòm trong vòng 12 tiếng,
chôn cất trong vòng 24 tiếng và giảm việc giết mổ nhiều trâu bò. Tôi nghĩ đạo
Dương Văn Mình đáng phải được khen vì đã đi đúng và đi nhanh hơn chính sách
mong muốn của nhà nước. Thực tế không được như vậy.
Cho nên việc bắt người H’Mông
phải trở về các hủ tục trong cái gọi là "cuộc vận động Toàn dân đoàn
kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” hoặc "Quy ước nếp sống
văn hóa của người Mông” chỉ là cái cớ và là phương tiện để "ngăn
chặn, xóa bỏ“ tôn giáo Dương Văn Mình.
Bằng chứng rõ rệt nhất là chính
quyền các cấp bắt người H’Mông phải ký giấy bỏ đạo Dương Văn Mình. Đây là sự
xâm phạm đến quyền tự do có tôn giáo là một trong những nhân quyền tuyệt đối mà
Công ước Quốc tế về Quyền Dân sự và Chính Trị không cho phép chính quyền được
giới hạn trong bất cứ hoàn cảnh nào. Chính quyền Việt Nam đã cho thành lập
"Ban chỉ đạo 160“ để điều động bộ đội, công an và các đoàn thể
trong MTTQ bắt ép người dân phải bỏ đạo tập thể. Theo một báo cáo của Tỉnh ủy
đảng Cộng sản ở tỉnh Cao Bằng vào ngày 8/10/2012, chỉ trong vòng 4 tháng thực
hiện chỉ thị của tỉnh ủy thì đã có 17 trong số 32 xóm ở Cao Bằng chịu "ký
cam kết không theo Dương Văn Mình“. Ai không ký thì "chính quyền
có biện pháp gọi hỏi, răn đe và xử lý nghiêm“. Đó là lý do khiến
nhóm Cao Bằng là nhóm đông người nhất trong đoàn biểu tình H’Mông ở Hà Nội.
4) Việt Nam đã nộp đơn ứng cử vào Hội đồng nhân quyền
LHQ. Việc đàn áp này có ảnh hưởng gì đến việc ứng cử không?
Muốn làm thành viên của Hội
đồng nhân quyền LHQ thì Việt Nam phải đáp ứng các tiêu chuẩn bảo vệ nhân quyền
cao nhất. Do đó chính quyền Việt Nam phải thay đổi toàn bộ chính sách đối với
các tôn giáo của người H’Mông. Cụ thể Việt Nam phải tôn trọng quyền tự do có
tôn giáo và quyền tự do thực hành tôn giáo của họ bằng cách chấm dứt mọi hình
thức bắt giam, truy tố, sách nhiễu, phá nhà táng, và quan trọng hơn hết là chấm
dứt chính sách bắt bỏ đạo đối với các tôn giáo họ như Vàng Chứ, Dương Văn Mình,
… Rất tiếc tôi hiện chưa thấy Việt Nam có thiện chí này.
Việc đàn áp tôn giáo Dương Văn
Mình nằm trong một loạt các vi phạm nhân quyền trầm trọng từ hồi đầu năm ngoái
tức là từ khi Việt Nam loan báo ý định muốn ứng cử vào Hội đồng nhân quyền LHQ.
Chỉ trong khoảng 18 tháng trong lãnh vực tự do tôn giáo đã có 70 tín đồ của các
đạo như Hội đồng Công luật Công án Bia Sơn, Công giáo, Tin Lành, Phật giáo,
Phật giáo Khmer Krom và Phật giáo Hòa Hảo bị xử tổng cộng một án tù chung thân,
532 năm tù và 200 năm quản chế. Đó là những bằng chứng không thể chối cãi về
thành tích nhân quyền rất tồi tệ của Việt Nam.
Trong phiên họp của Đại hội
đồng LHQ vào ngày 12/11/2013 tới đây ở New York các thành viên của LHQ nên cân
nhắc xem họ có nên bỏ phiếu cho một ứng cử viên có nhiều hành động thách thức
quốc tế trong thời gian chuẩn bị nộp đơn như vậy không.
Xin cảm ơn ông Vũ Quốc Dụng
No comments:
Post a Comment