12:33:pm 11/11/13
Tôi ra cửa, bình thản như mọi lần, chả nhìn ngang
ngửa, tôi cắm đầu đi ra chỗ đầu đường tìm xe ôm. Tâm hồn tôi phơi phới, từ lúc
bị giữ đến lúc này đã mấy ngày, trải mấy trăm cây số, làm việc với bao nhiêu
công an, an ninh…tâm trạng tôi chưa hề bị chấn động. Cảm thấy bình thường như
bao lần tôi đã phải làm việc với cơ quan an ninh từ Lạng Sơn đến Hà Nội, Đà
Nẵng, TP HCM. Thậm chí tôi còn lâng lâng cảm giác sung sướng đã can trường vượt
qua những chuyện như thế.
Tôi đi qua cửa cơ quan an ninh mấy bước, bỗng tôi
sững người không tin vào mắt mình nữa, trước mắt tôi là anh Khang, chị Hiền
Giang, bác Nghiêm Việt Anh, vợ chồng Lê Dũng, Cường Bóng, Lê Thiện Nhân, anh
Kim Môn…họ đứng chờ tôi từ lúc nào. Họ òa lên khi thấy tôi, mọi người xúm lại
nhẩy cẫng lên ôm tôi vào lòng. Họ nói chờ đây cũng hy vọng mong manh, vì họ
cũng không chắc rằng tôi ở đâu, tôi nghe họ nói một toán người nữa đang đi vào
công an TP Vinh để hỏi về tôi, tôi nghe thấy Lân Thắng, Trương Dũng được thả về
ngay đêm hôm ấy ở bến xe, họ đã không về Hà Nội mà loanh quanh tìm tôi với số
tiền ít ỏi trong túi.
Mắt tôi nhoà lệ, tôi thấy mình nhỏ bé, thấy mình
thật tủi thân, thật đáng thương. Tự nhiên đủ các cảm giác yếu đuối dồn lại như
vỡ oà trong tôi. Thật lạ là tôi ứa lệ trong vòng tay bạn bè của mình, ngay
trước cửa trụ sở an ninh điều tra. Tôi không biết nói gì để cảm ơn bạn bè, bằng
hữu, các bác, cô chú đã lo lắng và chia nhau các ngả đi tìm tôi.
Mọi người đưa tôi về tận nhà, còn mua quà cho Tí
Hớn, các anh chị bảo đi xa mấy ngày phải có quà về cho con chứ.
Không biết cuộc điều tra đến bao giờ kết thúc, một
số đồ đạc của tôi vẫn bị tạm giữ với lý do là làm việc tiếp khi cần. Tôi cũng
chả sốt ruột, chẳng phải người an ninh hỏi cung tôi đã nói, số phận của anh ta
gắn với tôi còn rất lâu , chừng nào anh ta vẫn còn ở bộ phận này, chừng nào tôi
vẫn còn những quan hệ hay hoạt động như thế ấy.
Nhưng thế nào đi nữa, tôi có những người bạn không
phải ruột thịt, không quan hệ làm ăn, vụ lợi gì. Đã mỏi mòn chờ tôi trên cái
vỉa hè, trong một ngày mùa đông giá rét nhất của mùa.
Tháng 2 năm 2013 tôi bất ngờ nhận được thông báo từ
bên Đức, có thể từ phía Weimar tiếp tục gửi lời mời tôi đi nhận học bổng của
thành phố. Tôi không ngờ những người Đức vẫn còn nhớ đến tôi. Câu chuyện về học
bỗng tưởng như vĩnh viễn tôi không bao giờ hy vọng nữa, tôi đã xác định từ giờ
đến cuối đời, khi còn thể chế chính trị này thì không bao giờ tôi nghĩ chuyện
ra nước ngoài. Vài lần người của cơ quan an ninh đã đánh tiếng tôi hay gặp họ
trình bày nguyện vọng, để họ xem xét cho gỡ lệnh cấm xuất cảnh không. Tôi nhất
quyết từ chối, tôi hiểu đối với cơ quan an ninh thì không nên đến xin họ điều
gì. Chả cứ gì cơ quan an ninh, mà bộ máy hành chính, pháp luật của đất nước
Việt Nam là vậy. Người dân có nhu cầu gì đơn từ đều phải có chữ xin, người ta
bảo đi xin làm giấy khai sinh cho con, xin cho con học, đi xin công chứng, đi
xin xác nhận báo tử…mà người ở cương vị cho thì chả bao giờ dễ dàng cho không,
họ phải đưa ra điều kiện này nọ, bởi thế kèm với từ xin là thói hối lộ, đòi hối
lộ, tham nhũng mới xảy ra như chuyện bình thường trong đời sống.
Tôi cầm tờ giấy mời, nói với người liên lạc phía Đức
mình đã bị cấm xuất cảnh, giờ muốn đi thì phải lên gặp cơ quan an ninh xin. Mà
đã xin thì ở thế yếu, không chắc họ cho đi, có khi họ còn đòi khai thác tin
tức, viết đơn kiểm điểm thú tội… nên có lẽ viết thư cảm ơn lời mời của thành
phố Weimar trình bày hoàn cảnh của mình và quên chuyện đi học này đi. Cứ sống
như đang sống cũng chẳng sao cả. Phía Đức họ có vẻ không bằng lòng vì thái độ
chấp nhận của tôi, họ bảo tôi dù có không đi được cũng phải làm ra nhẽ, có tội
thì để họ ( cơ quan an ninh) bắt tù chấp nhận luôn, còn không phải cho đi.
Không thể cấm cái kiểu mờ mịt ấy được. Nếu tôi không thể hiện hành động nào,
chứng tỏ tôi cũng không muốn nhận học bổng này, phụ tấm lòng của thành phố
Weimar.
Tôi làm đơn khiếu nại về việc bị ngăn cản đi học,
thêm một chút đòi lại những tài sản bị thu giữ hôm từ Vinh ra. Thanh tra công
an TPHN là một cậu trẻ trực ban, cậu đọc lá đơn xong nhã nhặn cười nói.
Anh ạ, việc này em phải gọi sếp em ra thôi. Em không
đủ thẩm quyền đâu.
Anh ta bảo tôi cứ ngồi đợi, hút thuốc lá cũng được
không sao. Anh ta đi vào một lúc rồi ra với một vị thượng tá. Ông ta ghi nhận
đơn và khuyên tôi nên gặp với cơ quan an ninh đã ra lệnh cấm xuất cảnh nói
chuyện tình cảm với họ xem sao, nếu cần ông ta sẽ bố trí buổi gặp. Tôi nói nếu
vậy đã không làm đơn, xin ông nhìn nội dung và cách viết đơn để hiểu rằng tôi
là người thế nào. Ông ta lắc đầu như chán nản thái độ của tôi, rồi ghi nhận đơn
hứa 7 ngày sau trả lời theo luật định.
Tôi cũng chuyển lá đơn của mình đến đại sứ quán Đức
tại Hà Nội.
Ngay hôm sau, có giấy triệu tập của cơ quan an ninh
điều tra nên làm việc về số đồ bị thu giữ. Thái độ của T thật lạ so với tất cả
các lần trước, anh ta cười thoải mái, dễ chịu nói:
- Ông gửi đơn
lên giám đốc làm gì, rồi lại xuống đây thôi, ông nhìn xem có phải đơn của ông
không.?
Tôi nhìn lá đơn đúng thấy của mình, có lời phê của
giám đốc công an TPHN đề nghị phòng an ninh điều tra giải quyết về số đồ vật. T
hỏi thăm sức khỏe, chế nhạo bạn tôi Lê Quốc Quân tuyệt thực trong tù chỉ được
mươi hôm rồi lại ăn. Tôi nhìn cách anh ta gọi người pha trà, tôi hỏi.
- Hình như ông lên chức à.?
T cười nói .
- Chả giấu gì ông, ông cũng tinh bỏ mẹ, tôi cũng lên
được tí chút. Nhờ làm việc với ông đấy.
Tôi cười nhạt.
- Nhờ bắt được thằng Quân thì có, úp sọt nó tội trốn
thuế mới có thành tích lên chức.
T nóng mặt gắt.
- Nó trốn thuế, bên cảnh sát kinh tế làm, bọn tôi
dính dáng gì.
Tôi nói.
- Ông vừa bảo chả giấu tôi làm gì, giờ lại thế, tôi
thấy công lệnh điều chuyển ông sang hỗ trợ với phòng cảnh sát kinh tế về vụ án
Lê Quốc Quân rồi.
T nói.
- Thì chúng tôi chung là công an, ở đâu có việc
chúng tôi đi. Ông ngồi đấy tôi đi lấy đồ trả ông.
T lấy đồ, làm biên bản trả đồ, nhưng lại có đoạn hỏi
về nguyên nhân bị giữ đồ là tự nguyện giao nộp cho công an để phục vụ điều tra.
Tôi cãi tôi làm gì liên quan đến vụ án nào mà tự dưng nộp đồ của mình cho các
ông điều tra, của người khác tôi cũng chả nộp đừng nói của tôi. Các ông cậy
đông cướp của tôi.
T chỉ bút vào tôi dọa.
- Cơ quan an ninh mà ông bảo cướp, tôi cảnh cáo ông,
nếu không tôi khởi tố ông tội vu khống người thi hành công vụ luôn đấy nhé.
Tôi cười sằng sặc nói.
- Đúng là ông cứ đùa, bao nhiêu lâu nay ông làm việc
với tôi, điều 88 ,điều 79, điều 258 ,toàn những tội tày trời tôi chả sợ. Giờ
ông đem cái tội vu khống người thi hành công vụ ra dọa khỏi tố bỏ tù tôi làm gì
. Tôi đố ông làm đấy.
T cười, nói nhỏ nhẹ rất chân tình.
- Ông Hiếu này, nói thật nhé, chả ai bắt tù ông đâu.
Chúng tôi xác minh ông kỹ rồi, kể cả chuyện ông nhận vài ba món tiền, chuyện
ông quan hệ với ai, làm gì, chúng tôi biết hết. Ông chỉ là cái loại ngứa mồm,
ngứa miệng, đâm bị thóc , chọc bị gạo thôi. Chính trị chả đến lượt ông. Sau quả
này ông về lo làm ăn. Tuy ông chưa đến mức độ, nhưng cứ nhiều lần như thế này ,
người ta ngứa mắt người ta cho ông đi tù luôn khỏi bàn nhiều đấy. Tôi nói thật,
không dọa ông đâu, tôi không muốn phải làm việc với ông. Cũng không muốn ông
phải vào tù. Cứ loanh quanh với mấy cái bọn vớ vẩn rồi anh hùng rơm theo nó thì
khổ vợ con.
T làm xong biên bản trao đồ, anh ta đưa lại đồ vật
cho tôi, rồi dặn tôi ngồi lại có sếp anh ta muốn gặp.
Sếp anh ta vào, vỗ vai tôi rồi ngồi xuống ghế, ông
ta cứ ngắm tôi mà tủm tỉm cười. Lát sau ông ta nói.
- Anh tiếc cho mày, tiếc lắm. Mày rất dại, mấy cái
thằng viết báo bây giờ nó không bằng một phần của mày. Anh nói thật, mày hơn
chúng nó nhiều. Chẹp ( ông ta lắc đầu như ngao ngán). Mày nghe anh, đi viết cho
báo đàng hoàng. Lương tháng 10 đến 20 triệu, còn được phụ cấp, tiêu chuẩn nhà
cửa, biên chế luôn. Anh bảo đảm cho mày, anh nói thật anh rất quí mày. Không
mấy ai viết được như mày đâu, chả học hành gì mà giỏi thế. Phí quá, cứ đi viết
linh tinh trên mạng, rồi mấy cái bọn linh tinh nó vất cho vài ba đồng vớ vẩn.
Sống thế thì phí quá.
Tôi nói.
- Vài ba đồng còi cũng đủ sống rồi, tháng chỉ cần
mấy triệu là sống nhòe. Đi làm báo cho nhà nước lại phải chạy chọt, nịnh nọt cũng
nhục. Giữa hai cái nhục đấy chọn cái nhục nhận tiền bạn đọc gửi, rồi mình thích
viết gì thì viết đỡ nhục hơn.
Tôi nhận tiền bạn đọc gửi bằng tên thật của mình.
Nên cũng chả cần phải khách sáo gì cái chuyện tiền bạc này. Vì chắc cơ quan an
ninh cũng biết hết cả.
Sếp an ninh nói.
- Nhưng tại sao mày phải thế cơ chứ. Mày phải lén
lút đi chụp hình, đi chỗ này chỗ kia như ăn trộm. Mày làm báo nhà nước mày có
thẻ, mày đến đâu giơ thẻ đàng hoàng mày làm việc. Người ta chẳng nể mày hơn.
Mày thích viết đấu tranh với cái xấu, mày đi viết về tham nhũng, ai cấm mày
đâu. Tao sẽ giúp mày.
Tôi sợ nếu tranh cãi với ông ta về chuyện này sẽ bộc
lộ mình. Trước nay tôi vẫn núp dưới cái vỏ ất ơ, ngứa mồm lên mạng tán láo,
viết lăng nhăng không có mục đích lâu dài hay tư tưởng gì lớn lao cả. Tôi nói.
- Thế em về làm cá độ bóng đá, đúng nghề em hơn, anh
giúp em nhé. Em bỏ hết viết lách, đi lại linh tinh luôn.
Sếp an ninh trợn mắt quát.
- Mày toàn nghĩ những cái tiêu cực, nghĩ cái gì nó
phải trong sáng, đàng hoàng, có tương lai. Mày làm thế tao bắt mày ngay. Giúp
là giúp mày có công việc tử tế, phù hợp với mày, để nuôi vợ con gia đình. Làm
người tốt cho xã hội, cơ quan an ninh có mong ai xấu để bỏ tù đâu. Người ta có
sai thì uốn nắn, chỉ bảo. Có điều kiện thì giúp đỡ họ đi vào con đường tốt. Giờ
mày nghĩ đi, anh cho mày nghĩ, thực sự muốn trở thành người tốt. Anh đứng ra,
không phải anh mà CATPHN này sẵn sàng đứng ra bảo lãnh cho mày làm ở tờ báo
đàng hoàng nào đó. Nói là làm, chính quyền không nói sai để mày mất niềm tin
rồi nghĩ tiêu cực.
Tôi xuôi xuôi.
- Vậy anh xin cho em vào báo Gia Đình, Phụ Nữ, Nông
Thôn Ngày Nay hay du lịch, văn hóa gì đó vậy.
Sếp an ninh lại quát.
- Vớ vẩn, mấy cái báo lá cải đấy làm làm gì, đã làm
là phải làm báo nào đàng hoàng, báo nhà nước biên chế hẳn hoi. Đi làm mấy cái
báo đấy làm cái gì.?
Tôi hỏi.
- Vậy thì báo nào bây giờ, em chỉ biết mấy báo đó là
phù hợp với em.
Sếp an ninh TP dứt khoát mạnh mẽ.
- Làm báo Nhân Dân, Hà Nội Mới, An ninh Thủ Đô
..toàn báo lớn , đàng hoàng. Được chưa.?
Tôi cố nhịn cười, giữ nét mặt thật thà nói thành
khẩn.
- Thôi anh ạ, trước hết em cám ơn anh, anh nói thế
em hiểu là anh rất muốn tạo điều kiện giúp em. Nhưng dù sao con đường em đi
cũng có những anh em bạn bè bên cạnh. Những người đó với các anh có thể là tội
phạm, hay đối tượng. Nhưng với em dẫu thế nào đi nữa cũng là bạn bè, mình đã đi
chung với họ. Nếu vì hoàn cảnh gia đình, mình có thể bỏ cuộc nửa chừng. Nhưng
trở cở thì em không thể. Mấy cái báo anh nói toàn chửi họ, giờ em vào đó thì
khác nào em trở cờ. Dù em vào đó không viết bài chửi họ. Nhưng sẽ có tiếng đồn
, đấy thằng Hiếu giờ làm báo đó rồi, trắng mắt ra rồi, phải quay đầu về núi
phục thiện. Ở hoàn cảnh họ, chắc em cũng đau lòng, cảm thấy mất mát. Dù là nhà
văn, nhà báo hay gì đi nữa, bản chất em vẫn là dân giang hồ. Không thể làm điều
đó được. Giờ các anh tốt thế này, em cũng khó nghĩ nếu cứ làm phiền các anh. Để
em về xem có công việc gì em làm như làm nội thất, quảng cáo rồi em xa dần
những chuyện chính trị, chính em.
Sếp an ninh gật đầu.
- Không ai gọi mày là trở cờ, chỉ mấy thằng vớ vẩn.
Nhưng mày không nhận sự chân thành của anh em tao. Không ai ép, về làm ăn như
thế cũng được, có gì khó khăn thì gọi anh. Anh hứa nếu việc của mày là đúng,
anh cởi bộ áo này ra để giúp mày anh cũng giúp. Mày là người tốt, chẳng qua
không ai hướng dẫn, mày đi lung tung thôi. Giờ thì đến trưa rồi, anh em mình
cũng chưa ăn một bữa ra trò bao giờ. Tao mời mày với mấy anh em ở đây đi ăn một
bữa tình cảm, đúng nghĩa anh em. Không phải công việc gì hết, bỏ mẹ nó sang
bên. Con người ngoài công việc phải có chữ tình, ai sống mà chả phải có tình
cảm bạn bè, anh em cơ chứ.
Tôi lắc đầu từ chối.
- Trưa em phải về, còn con em ở nhà. Em cám ơn anh.
Lần đầu tiên tôi chủ động đứng dậy, khoác túi lên
vai chuẩn bị rời khỏi trụ sở an ninh mà không cần ai cho phép. Tôi đọc thấy
cuộc gặp này dường như là lần gặp cuối cùng với cơ quan an ninh điều tra. Tiễn
tôi ra cửa, anh ta nói.
- Sếp đã mở đường thế, đích thân sếp đã nói thế rồi,
ông nghĩ kỹ đi, cơ hội trong đời không có nhiều đâu. Thật sự làm việc với ông
bao lâu nay, chưa bao giờ tôi muốn ông bị bắt bớ tù tiếc gì.
Tôi bảo T.
- Không cần phải mang ơn các ông nhiều quá. Chuyên
án của tôi kết thúc là may cho tôi lắm rồi.
Tôi quay lại nhìn thẳng vào mắt anh ta hỏi.
- Có phải đã kết thúc rồi không.?
T cười , không trả lời, ánh mắt anh ta lấp lánh.
Tôi ra cửa, T nói.
- Thỉnh thoảng gọi điện nhé, rảnh anh em cà fe, tôi
không hỏi han xoáy vào việc gì đâu. Ông đừng lo, anh em nhớ nhau thì gặp thôi.
Tôi đi về nhà mẹ. Mẹ tôi đang ngồi tỉ mẩn gấp cái
áo, tôi nói với mẹ.
- Mẹ à, có thể con sẽ đi rất lâu, không biết bao giờ
mới về, chắc chỉ thời gian nữa con sẽ đi học bên Đức. Chương trình mời học là 6
tháng, nhưng con cảm thấy sẽ còn lâu hơn mẹ à.
Mẹ tôi hỏi.
- Người ta cho anh đi à, họ nói sao.?
Tôi đáp.
- Họ không nói gì, nhưng con cảm giác thấy là họ đã
để con đi. Con nói trước để mẹ biết. Có thể lúc con đi, con không qua chào mẹ
được.
Mẹ tôi nhìn tôi rồi nói.
- Con yên tâm mà đi, ở nhà mẹ sẽ bảo các anh chị lo
cho Tí Hớn. Mẹ còn đây mẹ còn bảo được anh chị. Con đừng lo, học hành cho tốt
con ạ.
Nét mặt mẹ tôi không vui, không buồn. Cuộc đời của
mẹ tôi quá đắng cay, nhiều chia ly đau đớn đã khiến mẹ tôi không bộc lộ cảm xúc
gì trên gương mặt. Tôi cũng chẳng còn nhớ nổi là mẹ tôi đã bao nhiêu lần nghe
tin con mình bị bắt nữa.
Mấy hôm sau tôi có giấy gọi của thanh tra công an
TPHN lên làm việc. Tại đây tôi gặp lại người quen cũ, người quen đã hỏi cung
tôi hồi năm 2011, anh ta giới thiệu là thượng tá, phó phòng an ninh. Anh đề
nghị tôi viết tường trình việc đi học, nội dung gì, thời gian bao lâu, nơi nào
mời. Sau đó anh ta bảo tôi viết cam đoan trong quá trình học ở nước ngoài không
làm gì xâm hại đến chế độ.
Tôi bảo không viết thế được, chế độ biết là chế độ
nào? chế độ VNDC Cộng Hòa? chế độ phong kiến hay chế độ CHXNCH Việt Nam.?
Anh ta nói viết là chế độ CHXHCN Việt Nam.
Tôi lại lắc đầu. Tôi bảo chả lẽ chỉ viết duy nhất có
thế, thì người ta lại hiểu là riêng chế độ CHXHCN Việt Nam thì không được
chống. Còn chế độ khác chống thoải mái à, vậy thì làm khủng bố Che , không
chống Cu Ba thì đi chống nước khác à.? Không viết thế được. Không đi học được
thì thôi ở nhà. Chả cam đoan gì nữa, các ông đi bắt mấy ông đại sứ Đức , ông
thị trưởng Weimar cam đoan. Họ mời tôi đi học, chứ tôi có muốn đi đâu.
An ninh bảo tôi làm khó họ. Bao nhiêu trường hợp
bình thường khác đi còn phải làm cam đoan, huống chi thành phần như tôi bao lần
phải ra vào cơ quan pháp luật. Đi mà lại không có cam đoan thì làm khó cho họ,
vì tiền lệ đều thế.
Cuối cùng tôi thống nhất sẽ ghi không làm phương hại
đến dân tộc và đất nước Việt Nam.
Bản cam đoan làm xong, tôi đòi phải có giấy hủy bỏ
lệnh cấm xuất cảnh. Tôi nói.
- Trước các ông cấm tôi có giấy, giờ thì phải có
giấy hủy cấm. Không tôi ra sân bay chuẩn bị đủ thứ, ở đó người ta cấm thì tôi
lại quay về à. Không có giấy hủy cấm tôi không đi.
An ninh bảo.
- Chúng tôi không có giấy hủy cấm, anh cứ ra đó là
đi được, nếu cần tôi đưa anh đi.
Tôi nói.
- Nhưng người Đức họ làm việc phải có chứng cứ,
không có giấy họ không tin.
An ninh bảo.
- Vậy anh cứ về đi, sẽ có giấy cho anh.
Tôi nói có giấy để tôi còn đi làm hộ chiếu, vì cục
xuất nhập cảnh đã ra lệnh cấm, giờ tôi đi làm hộ chiếu không có giấy đó họ
không làm cho. Anh ta hỏi hộ chiếu tôi trước đâu, tôi trả lời.
Tôi đốt rồi, lần trước ông Doãn bên PA72 bảo tôi là
cấm xuất cảnh tôi còn dài vì thái độ tôi. Tôi về đốt quách hộ chiếu luôn, khỏi
phải nghĩ chuyện đi. Cầm cái hộ chiếu có visa, nhỡ khi lúc nào giận gia đình
lại xách balo vượt biên sang Thái thì thành ra đi lén lút.
Các an ninh phì cười, thở dài ngao ngán, họ bảo.
- Anh thật manh động, thôi chúng tôi sẽ làm lại cho
anh. Ngày nào anh đi.?
Tôi trả lời.
- Đúng lịch thì 4 hôm nữa tôi đi. Giờ có hộ chiếu
tôi còn phải đi xin vi sa, nên không biết bao lâu.
An ninh nói.
- Vậy có lẽ anh phải đi chậm vài hôm, chúng tôi sẽ
làm sớm cho anh.
Tôi trở về nhà, hôm sau đại sứ quán Đức báo tin Bộ
Công An đã cử người đến đại sứ quán báo tin cho phép tôi được xuất cảnh.
Có điện thoại gọi tôi lên CATPHN nhận hộ chiếu.
Người ta đưa tôi qua cánh cổng chính, không phải cái lối đi vào chỗ lấy hộ
chiếu vốn dĩ ồn ào vì người đến làm hộ chiếu, cò mồi, trông xe hỗn loạn. Cổng
chính CAHN đồ sộ và hoành tráng. Người đưa tôi vào nói với gác cổng.
- Anh này lên gặp giám đốc?
Tôi đi theo anh ta, vào phòng khách của CATPHN. Một
lát sau giám đốc công an TPHN Nguyễn Đức Chung vào. Giám đốc Chung bắt tay tôi,
rồi bảo cấp dưới rót nước. Giám đốc Chung nói như tâm sự.
- Cái việc đi học của anh thì tôi nhất trí giải
quyết cho anh đi. Anh biết đây, tôi mới nhậm chức được vài tháng, cũng chưa đâu
vào đâu cả. Còn bề bộn hàng đống việc, nhưng việc anh đi tôi cũng gắng xem để
anh hưởng quyền lợi. Chả giữ anh làm gì, cái gì chính đáng, tốt thì cũng nên
làm. Tôi và anh hơn nhau chẳng bao tuổi, chúng ta còn phải gặp nhau trong cuộc
đời này ít nhất là 20 năm nữa. Nên làm được gì có tình cảm cho nhau cũng là cái
nên làm. Mong anh đi học được tốt đẹp. Sang đó nên chấp hành pháp luật sở tại
cho người ta đỡ nghĩ xấu về dân mình. Còn về những chuyện xã hội, ai cũng mong
cho đất nước tốt hơn. Tôi nghĩ anh cũng muốn thế, ở cương vị chúng tôi càng
muốn hơn anh. Anh sang đó có điều kiện, tập trung học có kiến thức sau này về
giúp đất nước. À mà tôi cũng từng qua Weimar rồi đó, thành phố đó nhỏ và đẹp.
Ngày xưa năm đầu 90 tôi có từ Áo đi qua đó, hồi tôi còn đi học. Tôi cũng xuất
thân từ nông thôn, cũng chẳng phải là gì đáng nói. Anh uống nước đi, đi học thế
thu xếp được việc nhà cửa chưa?
Tôi nhấp ngụm nước, nhìn ra bên ngoài thấy mấy sĩ
quan cấp tá ôm hồ sơ lấm lét ngó vào, như muốn gặp giám đốc xin chỉ đạo gì đó.
Nhưng thấy có khách , chả biết khách loại gì nên cứ rón rén lấp ló. Tôi trả lời
muốn cho nhanh.
- Em có một đứa con, nên không phải lo lắm, em sang
đấy học thôi, chương trình đủ mệt rồi. Chẳng còn sức để tâm đến gì đâu.
Giám đốc CATPHN Nguyễn Đức Chung nói ân cần.
- Bạn bè tôi ngày xưa đi học phổ thông, có người sau
này làm việc này, việc kia, như tôi vào công an. Nhưng cũng có người đi lao
động, đi học ở bên đó. Có người làm ăn được lắm, nếu anh sang đó khó khăn gì,
cứ gọi về cho tôi. Sẽ có người giúp đỡ anh, anh không phải ngại đâu. Tôi nói
rồi, làm gì tốt được cho nhau thì nên làm giữ cái tình.
Tôi trả lời.
- Em sang đó, có học bổng, nhà cửa, mọi thứ người
Đức lo. Chắc không có gì đâu ạ, em cũng không muốn phiền ai. Cám ơn anh.
Giám đốc Chung nét mặt ưu tư, băn khoăn một lát rồi
nói.
- Tôi biết anh là người có quan hệ qua lại với nhà
thờ Thái Hà. Nếu trước khi anh đi, anh giúp gì cho mọi việc êm ấm thì tốt. Anh
có thể nói với các linh mục làm đơn xin đất được không?. Bây giờ đất dự án
không triển khai nhà nước thu hồi lại. cũng nhiều chỗ đẹp. Toàn đất dự án đẹp
đấy, không phải đất xấu đâu. Thôi thì nhân lúc có cơ hội này đất đai đang có,
anh nói với các linh mục làm đơn xin để thành phố cấp đất cho. Chứ chỗ đất bệnh
viện cũ là chuyện lịch sử, thẩm quyền tôi trông thế những có hạn lắm. Tôi cũng
muốn sao mọi việc yên ổn, cứ căng thế này cũng mệt. Trông đi trông lại toàn là
dân Việt mình với nhau.
Tôi nói cũng chân thành.
- Đúng là em có quen họ, em hiểu họ. Như mình dù có
ở thành phố , có tiền mua biệt thự ở thành phố, mua trang trại sinh thái ở Hòa
Lạc. Nhưng miếng đất tổ ở quê dù có xa xôi, xấu xí đến mấy thì đã là người Việt
, ai chẳng muốn nó. Lỡ có đói nghèo thời ông cha mình phải cầm cố, bán đi hay
chiến tranh loạn lạc, phân chia lại đất đai theo chính sách. Thì bất kể thế nào
đi nữa, chúng ta đều muốn có ngày được sở hữu lại miếng đất ấy. Họ cũng thế
thôi, bệnh viện còn nguyên kiến trúc cũ, từ đường nét bức tường, từ mái ngói,
từ cây thánh giá trên cao. Mỗi lần họ nhìn, họ trong lòng thế nào, chúng ta đặt
địa vị họ đều hiểu. Đây là em nói khách quan nhìn theo tình cảm người Việt
mình, không phải là bênh vực họ. Còn việc anh nói , em sẽ chuyển lời đến các linh mục. Thực ra em chỉ có cơ hội gặp được các linh mục lúc nào cũng được. Chứ công việc của họ em không có ảnh hưởng gì. Đến những giáo dân nhiệt thành có danh vọng trong xã hội, trong bộ máy nhà nước
cũng không thể tác động được, huống chi em là người ngoại đạo, nhất là lại
thành phần lông bông. Vì có duyên mà qua lại chơi được với nhà thờ thôi. Nhưng
trước hết việc sửa chữa bệnh viện Đống Đa phải dừng lại đã anh ạ.
Giám đốc Chung đứng dậy, trao cho tôi cuốn hộ chiếu
và chúc tôi đi học hành kết quả tốt đẹp.
Tôi qua nhà thờ, vào gặp cha bề trên nhà thờ Thái
Hà. Linh Mục Vũ Khởi Phụng, tôi chào Cha và kể sẽ đi học. Lâu nay tôi vẫn coi
linh mục như người cha của mình, ông cũng trạc tuổi cha tôi. Linh mục là người
hiền từ, nhân hậu và rất uyên thâm sách sử. Tôi kể lại câu chuyện gặp giám đốc
CATP, linh mục Vũ Khởi Phụng ngước đầu lên nhìn sang phía bệnh viện Đống Đa,
mái tóc bạc rung rinh, linh mục vừa qua cơn trọng bệnh phải đi điều trị bên Mỹ.
Sức khỏe ông đã yếu đi nhiều, chỉ có nụ cười nhân hậu và đôi mắt đôn từ là y
nguyên như lần đầu tôi gặp. Ông cũng là người cho tôi cư trú trốn nạn trong nhà
thờ nửa năm trời, đối đãi ân cần, chu đáo. Có lẽ chẳng người ngoại đạo nào được
trú ở nhà thờ như vậy.
Linh mục Phụng vẫn đùa nói với tôi,
- Biết đâu anh là con người có thể làm việc lớn cho
đất nước. Cách đây khoảng 60 năm cũng có một người phải trốn trong nhà thờ như
anh. Sau này ông ấy là một nhân vật lớn trong lịch sử nước nhà. Lịch sử có thể
lặp lại lắm chứ, nhà thờ Thái Hà này là một nơi cũng rất linh thiêng, nhiệm mầu
đấy.
Linh mục u buồn nói.
- Anh nói với họ vậy, anh cũng hiểu lòng chúng tôi.
(ánh mắt linh mục hướng về mái nhà bệnh viện Đống Đa, nơi trước kia của nhà
thờ). Đúng là mỗi viên gạch nơi đấy như có hồn, mỗi lần đi qua tôi cảm giác
được tiếng nói từ những viên gạch, bức tường nơi đó. Đúng là đành phải để mọi
sự như vậy thôi.
Tôi nói.
- Vâng con biết, con chỉ nói lại, cái gì nói được
con cũng nói với chính quyền rồi. Bây giờ bên bệnh viện người ta còn đang đập
phá, sửa chữa. Như vậy cũng chẳng biết nói chuyện với nhau kiểu gì nữa. Thôi
Cha mạnh khỏe, con đi chẳng biết bao giờ gặp lại Cha nữa.
Tôi giã từ Linh mục Vũ Khởi Phụng, cụ nói sẽ cầu
nguyện cho tôi.
Tôi mang ơn nhà thờ Thái Hà rất nhiều, không phải về
vật chất. Mà vì quãng thời gian qua lại, giao tiếp cùng với các linh mục. Tôi
hoàn thiện con người mình nhiều hơn, nhân ái hơn. Nhìn sự việc có chiều sâu về
thời gian một cách nhân bản hơn. Ví dụ một người làm điều không phải bây giờ,
ta phải đối xử sao cho sau này khi họ có muốn trở thành người tốt, lúc đó ta
còn quan hệ gặp họ để tạo điều kiện giúp đỡ họ. Điều mà trước kia không bao giờ
tôi nhìn nhận như vậy, kẻ nào hại tôi, phản tôi , lập tức tôi sẽ nghĩ cách trả
thù, tỏ thái độ thù nghịch ngay.
Không phải xếp hàng trong đoàn người làm visa, tôi
được nhân viên bảo vệ đại sứ quán Đức dẫn thẳng vào trong. Họ thông báo cho
nhau vui mừng.
- Bùi Thanh Hiếu đến rồi.
Một nhân viên làm visa nhìn tôi nở nụ cười rạng rỡ,
anh ta giơ tay chào tôi như một người lính thắng trận trở về. Tôi chỉ đưa hộ
chiếu và chẳng phải khai báo gì, hẹn hai hôm sau sẽ lấy. Khi tôi đến cầm hộ
chiếu và tấm vé máy bay, tôi nhìn tấm vé thấy chỉ còn một ngày nữa tôi phải đi.
Người đưa vé máy bay nói.
- Còn một hôm, anh hãy đi ngắm Hà Nội, cố gắng chụp
thật nhiều ảnh vào.
Tôi ra đến cửa sứ quán, nhân viên bảo vệ hỏi thân
mật.
- Hình như anh là người vừa thắng vụ kiện nào?
Tôi chỉ cười, không trả lời câu hỏi quá khó của anh
ta.
Đi sang bên kia đường là nhà của tiến sĩ Cù Huy Hà
Vũ. Tôi chào chị Dương Hà nói mình sẽ đi , mắt chị rưng lệ, chị nói.
- Thôi em đi cũng là may, thiếu em chị cũng vất vả,
có em còn chạy qua chạy lại khi có việc gì. Em đi may mắn nhé, thế cũng là tốt
lắm rồi.
Tôi đi quanh Hà Nội, đi bộ từ phố này sang phố khác.
Hà Nội tấp nập , nhộn nhịp người xe như mắc cửi. Cái cảnh xô bồ của Hà Nội ngày
hôm nay khác với Hà Nội trong tôi. Tôi nhớ những trưa hè Hà Nội vắng tanh, lâu
lắm mới có một người đạp xe kẽo kẹt trên đường. Hà Nội của tôi ngày ấy đi cách
xa nhà đến vài dãy phố người ta vẫn nhận ra nhau. Từ nhà tôi đi ra đến Lò Sũ,
Hàng Dầu bọn trẻ bằng tuổi nhau đều biết mặt, biết tên nhau hết. Tôi đi như đứa
trẻ lên mười trên những vỉa hè của Hà Nội cách đây 30 năm, nắng hè xuyên qua
tán lá vẫn đổ trên hè phố, đó là cái duy nhất không thay đổi của Hà Nội theo
thời gian.
Đi đến chỗ vườn hoa ngày xưa mẹ và chị tôi bán hàng
rong ngồi ngày trước, tôi ngả người trên chiếc ghế ngắm những cái cây me già,
cây muỗm vẫn y nguyên. Tôi đến đầu ngõ Vũ Lợi, nơi mà bố tôi ngồi gò lưng làm
nghề sửa kính bút. Vỉa hè là nơi bố mẹ tôi kiếm tiền nuôi sống gia đình. Lúc
tôi bé bố cho tôi đi theo. Mỗi lần công an đến, bố tôi đóng cái hòm kính bút
lại rồi cho tôi ngồi lên trên, đặt sau yên xe đạp bố dắt xe chạy công an.
Tôi viết mấy dòng chữ cho con trai, để giữa nhà cho
con đi học về dễ thấy. Hành trang tôi mang theo là 30kg sách, 4 kg trà và hai
bộ quần áo. Ở sân bay người ta để tôi đi một cách nhanh chóng. Tôi gọi điện
chào mẹ rồi lên máy bay. Quê hương xa dần dưới cánh phi cơ, đây là giờ ăn cơm
chiều trong tù, ở tù giờ ăn cơm chiều sớm hơn so với ở nhà, tôi nghĩ đến những
người bạn của mình đang ngồi bên bát cơm bằng nhựa và mấy cọng rau luộc, bát
nước mắm may mắn nếu có quả ớt.
Tôi gọi người bảo trợ là Giắc, tên tiếng Đức của ông
ta là Sachs. Tôi đi theo ông ta đến tòa thị chính thành phố gặp ông thị trưởng,
người đã đứng tên trong giấy mời tôi nhận học bổng. Tất cả mọi người có mặt tại
văn phòng thị trưởng thành phố đều vui mừng khi tôi đến nơi. Tôi biết được họ
đã nỗ lực thế nào để tôi có mặt nơi đây nhận học bổng. Nhiều việc giấy tờ, thủ
tục được làm gấp gáp để tôi đi được đến đây. Tôi nhìn những người xa lạ, thấy
niềm vui rạng rỡ trên khuôn mặt của họ, dường như họ đang mừng vì giúp được
người thân thích của họ một việc lớn thành công.
Văn phòng của ông thị trưởng thành phố Weimar chỉ
bằng văn phòng cấp phường ở Việt Nam. Thậm chí đồ đạc , bàn ghế còn chẳng sang
trọng bằng. Họ nghe tôi kể về những lần bị bắt vì đi đến những chỗ có biểu tình
chụp ảnh đưa lên blog. Và những lần bị triệu tập thẩm vấn về những bài viết
trên blog. Ông thị trưởng đã được đọc vài bài của tôi đã dịch ra trước. Ông
cười nói.
- Ở đây không ai bắt anh vì những điều anh viết như
thế, anh có thể chửi tôi là một thằng khốn nạn, anh có thể chỉ trích cái chính
sách của chính phủ này tồi tệ. Tôi cam đoan không ai bắt anh vì điều đó cả. Tôi
và anh bằng tuổi nhau, thật là sự trùng hợp rất vui đấy.
Cuộc nói chuyện, hỏi han xong, đích thân ông thị
trưởng dẫn tôi đến phòng làm đăng kí cư trú làm thủ tục.
Ông Giắc đưa tôi về căn hộ dành cho tôi. Đó là một
căn hộ đẹp, trong đó có đầy đủ đồ dùng từ bếp, nồi, đĩa , giường nệm, ti vi ,
tủ lạnh, máy tính…ông hướng dẫn bằng động tác để cho tôi biết cách dùng mọi
thứ. Ông đưa tôi ra siêu thị để tôi biết cách mua thức ăn. Những ngày đầu ông
Giắc qua tôi để xem tôi cần gì. Ông dẫn tôi đi tìm mua xe đạp, nhưng chẳng
chiếc nào ông ưng. Cuối cùng ông lấy chiếc xe của con ông mang đến cho tôi. Đó
là chiếc xe rất đẹp.
Tôi trao đổi mọi thứ với ông Giắc qua mail. Dùng
phần mềm dịch tiếng ở google đủ để tôi hiểu ông muốn nói gì và trả lời ngược
lại với ông.
Chụp ảnh cùng thị trưởng thành phố Weimar
Ông Giắc là một nghệ sĩ điêu khắc, ông dẫn tôi đi
tham quan thành phố và chỉ cho tôi những bức tượng đá của ông đặt ở những khu
vực công cộng trong thành phố. Tôi chỉ láng máng hiểu ông ở trong một tổ chức
gồm các nghệ sĩ. Nhóm nghệ sĩ này trích tiền thu nhập bán tác phẩm của họ ra để
giúp các nghệ sĩ, nhà văn ở các nước khác bị khó khăn. Mời các nghệ sĩ đó đến
thành phố Weimar ở với điều kiện tốt, an bình để tập trung sáng tác.
Weimar nhỏ bé, thanh bình và hiền hòa. Không xô bồ,
náo nhiệt như những thành phố lớn. Weimar như người thiếu nữ khiêm tốn bên
khung cửi, dệt vải và nhìn qua cửa sổ mỉm cười với khách bộ hành đi ngang qua.
Weimar nhỏ bé ấy mở vòng tay bao dung cho những người nghệ sĩ từ khắp nơi trên
thế giới, ở những quốc gia mà nền dân chủ còn chưa đến với người dân. Căn phòng
tôi đang ở trước đó đã có một người Cu Ba, trước nữa là người I ran.
Không khí trong lành, số tiền học bổng đủ cho tôi
sống sung túc và còn gửi về nhà giúp đỡ vợ tôi nuôi con ăn học. Tôi ngồi yên
tĩnh, không phải lo công an đến nhà gửi giấy triệu tập. Không sợ sáng sớm người
ta chờ ở cửa để áp giải lên trụ sở công an theo giấy triệu tập. Những tờ giấy
đến hòm thư trước cửa nhà đều chứa những tin tốt lành. Không như ở nhà tôi mỗi
lần có giấy đến đều làm tôi lo lắng vì đó là giấy triệu tập, giấy mời lên công
an hay nhẹ hơn là giấy đòi tiền điện, tiền ga…ở Weimar ông Giắc và những người
bạn của ông đã lo cho tôi tất cả những khoản đó. Họ đã tính để tôi không phải
bận tâm điều gì khi ngồi viết.
Sáu tháng là quãng thời gian đủ để tôi thấm được
tình cảm của những người dân thành phố nhỏ bé này dành cho tôi. Một quãng thời
gian quí giá để tôi có điều kiện hoàn thành cuốn tự truyện của mình. Để bắt đầy
với những cuốn sách khác.
Ngày 30 tháng 9 năm 2013.
Viết tại Weimar
© Đàn Chim Việt
---------------------------------------
Từ
ngõ Phất Lộc tới Weimar [kết] 12:33:pm 11/11/13
Từ
ngõ Phất Lộc tới Weimar [33] 06:22:pm
10/11/13
Từ
ngõ Phất Lộc tới Weimar [32] 12:35:am
14/10/13
Từ
ngõ Phất Lộc tới Weimar [31] 12:00:am
09/10/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [30] 12:00:am 08/10/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [29] 12:00:am
06/10/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [28] 12:00:am
03/10/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [27] 12:00:am 01/10/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [26] 12:00:am 28/09/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [25] 12:00:am 25/09/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [24] 12:00:am 23/09/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [23] 12:00:am 21/09/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [22] 12:00:am
18/09/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [21] 05:18:am 16/09/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [20] 12:00:am 07/09/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [19] 03:40:pm
03/09/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [17] 12:00:am 25/08/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [16] 12:00:am 20/08/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [15] 12:00:am 17/08/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [14] 04:00:pm
13/08/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [13] 12:00:am 08/08/13 |
Từ
ngõ Phất Lộc tới Weimar [12] 04:23:pm
04/08/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [11] 12:00:am 27/07/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [10] 12:00:am 17/07/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [9] 12:00:am 13/07/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [8] 12:00:am 09/07/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [7] 03:13:am 06/07/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [5] 11:00:pm 01/07/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [4] 12:00:am
30/06/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [3] 12:00:am
29/06/13
Từ ngõ Phất Lộc tới Weimar [2] 12:00:am
27/06/13
Từ ngõ Phất Lộc đến Weimar 12:01:am 21/05/13
No comments:
Post a Comment