Theo dõi thời sự quốc tế thời gian gần đây, chắc chắn
ai cũng ít nhiều có cảm nhận về một sự thay đổi, thậm chí một sự định hình cho
thế giới mới đang manh nha.
Có thể, một lần nữa, kể từ sau Chiến tranh Lạnh, thế
giới sẽ lại phân định rạch ròi thành hai khối: toàn trị và tự do.
Toàn trị trong thời đại công nghệ 4.0 tất nhiên sẽ
khác thời kỳ trước, nhưng bản chất sự áp bức và hậu quả của nó thì không khác.
Bản chất của áp bức toàn trị là triệt tiêu mọi năng
lực tự chủ, sáng tạo và phẩm giá của con người.
Hậu quả của áp bức toàn trị là ngu tối, hỗn loạn và
bạo lực.
Việt Nam, những người chịu trách nhiệm chèo lái con
thuyền Việt Nam, có thể một lần nữa lại (được) đứng trước sự lựa chọn, ngả về
phía nào: tự do văn minh hay tối tăm toàn trị?
Vì thế, bản thân tôi xem sự kiện Trung Quốc phá rối ở #TưChính là
cơ hội. Đây là cơ hội để Việt Nam khẳng định rõ lập trường, khẳng định rõ viễn
kiến tương lai của mình: đi thẳng về phía tự do văn minh. #KiệnTrungQuốc vì
thế có thể chỉ là bước đi nhỏ, nhưng chính là động thái quan trọng để Việt Nam
khẳng định dứt khoát hướng đi mình lựa chọn.
Chọn đứng về phía nào, lịch sử sẽ phán xét công tội
rõ ràng, đó là đối với những người đang có trách nhiệm hay đang quyết định vận
mệnh của đất nước.
Còn đối với chúng ta, những người dân thường, chúng
ta cũng không hề vô can.
Như những người dân #HongKong những
ngày này, chúng ta cũng có trách nhiệm của riêng mình với đất nước, nhất là đối
với những người mà tôi gọi là “tầng lớp có học”.
Hôm trước tình cờ tôi đọc được một câu trên
Facebook: “Chỉ có sự im lặng mênh mông mới không xúc phạm chân lý”.
Trong các hàm ý của câu này, có một hàm ý xui khiến
người ta cao ngạo mà thờ ơ, im lặng; nó khiến ta mường tượng đến hình ảnh mấy vị
kiểu “người hiền” xưa: học rộng tài cao, kiến thức như núi, nhìn suốt mọi cõi,
thấy trước mọi sự; và đặc biệt, chọn cho mình sự an ẩn riêng tư; và đặc biệt, lấy
đó làm tự hào rằng ta đây cao đạo.
Xin nói thẳng: Tôi khinh bỉ. Tôi ghê tởm và khinh bỉ
những người đó và thái độ đó.
Tôi nhắc lại, tôi đồng ý với triết gia, nhà ngôn ngữ
học người Mỹ Noam Chomsky khi ông cho rằng: bất cứ ai được học hành tử tế trong xã hội, gọi là tầng lớp
có học, đều đã được hưởng đặc quyền đặc lợi, và nếu ta có nhiều đặc quyền đặc lợi
hơn, ta phải có trách nhiệm hơn.
Và một trong những
trách nhiệm của “tầng lớp có học” với cộng đồng xã hội đó là mở miệng, là phá bỏ
những định kiến sai lầm, là khai sáng cho quần chúng nhân dân.
Như lời triết gia Đức Immanuel Kant, "để thực
hiện khai sáng này không đòi hỏi gì hơn ngoài TỰ DO và tự do nguyên vẹn nhất
trong tất cả những gì có thể gọi là tự do, đó là: hoàn toàn có thể SỬ DỤNG CÔNG
KHAI LÝ TRÍ CỦA CHÍNH MÌNH" (*).
Vậy mà có những kẻ gọi là “có học”, gọi là “hiền triết”
lại vì sợ hãi hay vì lợi ích của bản thân đi giấu kín cái “khả năng sử dụng lý
trí của mình”, lựa chọn im lặng, thờ ơ, ngậm miệng ăn tiền, hay tệ hại hơn là
đi làm đầu sai cho những kẻ đang âm mưu thao túng toàn trị nhân dân.
Thử hỏi những kẻ đó, không đáng khinh bỉ, không đáng
ghê tởm thì là gì?
Quan sát thời sự trong nước thời gian gần đây tôi thấy
có những xu hướng nguy hiểm mới đe dọa cho sự tự do tương lai của chúng ta.
Những phát ngôn, hành động của một số quan chức, những
động thái của một số tập đoàn kinh tế lớn trong nước cho thấy có thể họ đang
manh nha âm mưu đưa đất nước vào một vòng áp chế toàn trị mới nhờ công nghệ
4.0.
Đáng nói hơn, dường như lại có một số những người gọi
là người tài, người hiền (trong và ngoài nước) vô tình hay hữu ý, đang tiếp tay
cho những âm mưu nô dịch nhân dân như thế.
Đó tất nhiên là quan sát và lo lắng chủ quan của cá
nhân tôi, nó có thể sai, tuy nhiên không thể vì e ngại cho sai lầm chủ quan của
mình mà tôi lại không nêu rõ mối nghi ngờ, bất an này ra.
Bằng việc nói ra mối nghi hoặc, bất an này, tôi hy vọng
có thể cảnh báo hay ít nhất đánh động cho những ai tự thấy mình có thể đang rơi
vào cái vòng nguy hiểm để tâm mà suy xét lại.
Lịch sử sẽ phán xét tất cả, nhưng lịch sử bao giờ
cũng rất trễ tràng, chỉ có tai ương, khổ nạn của nhân dân là lúc nào cũng mau mắn
mà thôi.
Trong bức ảnh đi kèm: bên trái là Albert Einstein
vào khoảng năm 1939. Bên phải là vụ nổ hạt nhân ở Polynesia, Pháp tháng
10/1971. Bức ảnh ngụ ý điều hối hận nhất của Einstein, đó là đã góp phần tạo ra
bom nguyên tử. Và tất nhiên đó cũng là hối hận muộn màng.
NĐK
(*) Immanuel Kant: Trả lời câu hỏi ‘khai sáng là
gì?’ - bản dịch của Thái Kim Lan.
No comments:
Post a Comment