TRÍ TUỆ NHÂN TẠO BẮT ĐẦU 'GIÀNH CHÉN CƠM' CỦA CON NGƯỜI (Người Việt Online)

 

Trí Tuệ Nhân Tạo bắt đầu ‘giành chén cơm’ của con người

NgưỜI Việt Online

October 29, 2025 : 4:27 PM

https://www.nguoi-viet.com/hoa-ky/tri-tue-nhan-tao-bat-dau-gianh-chen-com-voi-con-nguoi/

 

LOS ANGELES, California (NV) – Tuần này, hàng loạt tập đoàn khổng lồ của nước Mỹ cùng gửi đi một thông điệp giống nhau đến giới nhân viên văn phòng: “Không cần thêm người.”

 

Amazon tuyên bố sa thải 14,000 nhân viên văn phòng và sẽ tiếp tục cắt thêm 10% trong thời gian tới. UPS xác nhận đã loại bỏ 14,000 vị trí quản lý trong 22 tháng, còn Target vừa công bố 1,800 việc hành chính bị xóa bỏ.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/10/TS-ai-robs-1-1068x712.jpg

Thông điệp cảnh báo “người máy” sẽ nuốt não người thật trong một cuộc diễn hành ở Dusseldorf, Đức, hồi Tháng Ba. (Hình: Hesham Elsherif/Getty Images)

 

Tính chung, hàng chục ngàn người lao động “cổ cồn trắng,” từ kỹ sư, kế toán đến quản lý nhân sự, đang rời khỏi văn phòng và bước vào một thị trường lao động đang đóng băng dần.

 

Một kỷ nguyên mới đang bắt đầu: AI (trí tuệ nhân tạo) không chỉ thay thế công việc, mà đang thay đổi cấu trúc xã hội, AP nhận định trong một bài báo ngày Thứ Tư, 29 Tháng Mười.

 

5 giờ sáng tại Austin, Texas.

 

Bà Kelly Williamson, 55 tuổi, nhận tin nhắn từ Whole Foods (thuộc Amazon): “Kiểm tra email ngay và ở nhà hôm nay.”  Chỉ vài phút sau, thẻ nhân viên và laptop của bà bị khóa.

 

Công việc bảo vệ tài sản công ty, ổn định suốt hơn một thập niên, biến mất.

 

Cô có 90 ngày để tự tìm việc khác trong tập đoàn, còn đồ cá nhân sẽ được gửi qua đường bưu điện.

 

Đó không phải trường hợp cá biệt. Theo dữ liệu liên bang, gần 2 triệu người Mỹ thất nghiệp trên 27 tuần, và niềm tin tìm được việc làm tốt đã rơi xuống mức thấp nhất trong nhiều năm.

 

Giữa lợi nhuận và con người

 

Phía sau làn sóng sa thải, trí tuệ nhân tạo (AI) đang âm thầm cắn từng mảng vào nền kinh tế Mỹ.

 

Dưới sức ép của các nhà đầu tư, giảm bớt tiền lương để có lợi nhuận cao hơn, các CEO tin rằng máy có thể làm tốt hơn con người – rẻ hơn, nhanh hơn, không cần nghỉ phép hay lương hưu.

 

Kết quả là, các công ty đang tái định nghĩa việc làm: Nhà quản lý phải giám sát nhiều hơn, nhưng thời gian tương tác với người ít hơn. Nhân viên còn lại phải gánh vác khối lượng công việc lớn hơn. Và người bị sa thải hiện nay, phần lớn là tầng lớp trung lưu có bằng cấp, đang rơi vào khoảng trống xã hội không lối thoát.

 

Ông Chris Reed, 33 tuổi, từng làm bán hàng công nghệ hơn 10 năm, bị sa thải, nộp đơn xin việc 1,000 lần mà không nhận lại phản hồi.

 

Ông phải bán cổ phiếu, tiền mã hoá và cả bộ thẻ Pokémon của con trai để trả tiền nhà.

 

Giờ ông làm việc bán xe Toyota ở New Braunfels, Texas, phải lái xe hơn 2 tiếng mỗi ngày.

 

“Tôi có bằng, có kinh nghiệm, nhưng chẳng ai cần tôi nữa. Con gái tôi sợ mỗi sáng tôi sẽ không về nhà,” ông Reed nói.

 

AI làm thay đổi xã hội

 

Đây không chỉ là làn sóng sa thải. Đây là một sự tái thiết xã hội. Khi AI thay thế con người, nó không chỉ lấy việc làm mà lấy luôn cả phẩm giá.

 

AI từng được quảng bá là công cụ giúp con người sáng tạo hơn. Nhưng giờ, sản phẩm nhân tạo này đang giúp các CEO loại bỏ chính người sáng tạo ra chúng.

 

Trớ trêu thay, những người mất việc là những người huấn luyện hệ thống ấy.

 

Giấc mơ Mỹ nói rằng nếu bạn học hành, chăm chỉ, bạn sẽ có chỗ đứng trong xã hội, bây giờ niềm tin đó đang lung lay.

 

Và khi hàng triệu người Mỹ thức dậy với email “bạn không còn cần thiết nữa,” câu hỏi lớn nhất của thế kỷ này vang lên: “Liệu trí tuệ nhân tạo có làm thế giới thông minh hơn hay chỉ khiến con người trở nên vô hình?” (MPL) [kn]